IBPBI/2/423-1653/10/MS - Odszkodowanie za brak wypłaty refundacji dla pracowników młodocianych a koszt uzyskania przychodu.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Cechu, przedstawione we wniosku z dnia 9 listopada 2010 r. (data wpływu do tut. Biura 18 listopada 2010 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy wypłacona rekompensata stanowi koszt uzyskania przychodu - jest prawidłowe.

W dniu 18 listopada 2010 r. wpłynął do tut. Biura wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy wypłacona rekompensata stanowi koszt uzyskania przychodu.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Cech jest terenową strukturą Związku Rzemiosła Polskiego jako reprezentatywnej organizacji pracodawców w rozumieniu ustawy o Trójstronnej Komisji ds. Społeczno-Gospodarczej oraz ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu.

Cech posiada osobowość prawną, działa na podstawie ustaw o rzemiośle oraz na podstawie statutu. Podstawowe zadanie statutowe to ochrona praw i reprezentowanie członków wobec organów władzy i administracji państwowej, organów samorządów terytorialnego, sądów, związków zawodowych, urzędów i instytucji oraz wykonywanie na podstawie upoważnienia Izby Rzemieślniczej (w której Cech jest zrzeszony) zadań w zakresie sprawowania nadzoru nad przebiegiem przygotowania zawodowego w rzemiośle.

W przypadku uczestników OHP Cech (na podstawie otrzymanych upoważnień od pracodawców zrzeszonych w Cechu oraz działalności statutowej) sprawuje nadzór nad przebiegiem i sporządzeniem stosownej dokumentacji tj. wniosków o zawarcie umowy o refundację wynagrodzeń wypłaconych młodocianych pracownikom.

Przez pracownicę Cechu nie złożono w terminie wniosków o zawarcie umowy o refundację w Wojewódzkiej Komendzie OHP, co spowodowało brak wypłaty refundacji wynagrodzeń dla pracodawców zrzeszonych w Cechu.

Cech w ramach rekompensaty z tytułu niewywiązania się z zadania, wypłacił tytułem odszkodowania pracodawcom (zrzeszonym członkom Cechu) 90% należności z tytułu refundacji wynagrodzeń pracowników młodocianych.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 22 wypłaconą należność (odszkodowanie) nie uważa się za koszt uzyskania przychodów.

Zdaniem Wnioskodawcy, na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o p.d.o.p. nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług. Wypłacona należność, w sytuacji przedstawionej w opisie stanu faktycznego (odszkodowanie za brak wypłaty refundacji dla pracowników młodocianych) nie jest kosztem uzyskania przychodów, ponieważ jest to odszkodowanie z tytułu niewykonanych usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zasady kwalifikowania wydatków do kosztów uzyskania przychodów zostały określone w art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm. określanej w dalszej części skrótem "ustawa o p.d.o.p."), zgodnie z którym kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 (...). Ustawodawca oparł tę konstrukcję na zasadzie klauzuli generalnej (koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów oraz zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów) z enumeratywnym wyłączeniem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy. Literalne brzmienie przepisu art. 15 ust. 1 ustawy o p.d.o.p. nie pozostawia wątpliwości, że nie wszystkie wydatki poniesione przez podatnika, stanowiące z ekonomicznego punktu widzenia koszty działalności, są kosztem uzyskania przychodów. Aby określony wydatek można było uznać za koszt uzyskania przychodu, to pomiędzy tym wydatkiem, a osiągnięciem przychodu musi zachodzić związek przyczynowo-skutkowy tego typu, że poniesienie wydatku ma lub może mieć wpływ na powstanie lub zwiększenie tego przychodu, zachowanie albo zabezpieczenie jego źródła. Jednocześnie wydatek ten, spełniający przesłanki wskazane w art. 15 ust. 1 ustawy o p.d.o.p., nie może być ujęty w katalogu zawartym w art. 16 ust. 1 tej ustawy.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o p.d.o.p. nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług.

Regulacje prawne dotyczące odszkodowań i kar umownych zawierają przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Kara umowna jako sposób zabezpieczenia prawidłowej realizacji umowy, który przede wszystkim, ma na celu ułatwienie w dochodzeniu naprawienia ewentualnej szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego została uregulowana w przepisach art. 483-485 Kodeksu cywilnego, a odszkodowania, których celem jest wyrównanie uszczerbku majątkowego powstałego w wyniku zdarzenia wyrządzającego szkodę w przepisach art. 361-363 Kodeksu cywilnego. Nie ma przeszkód, aby strona, która jest winna powstałej u kontrahenta szkody naprawiła ją na gruncie przepisów prawa cywilnego płacąc czy to karę umowną, przewidzianą w umowie czy też odszkodowanie, przysługujące w mocy prawa. Nie wnikając, czy w przedmiotowej sprawie chodzi o uregulowaną w prawie cywilnym karę umowną, czy odszkodowanie, tut. Organ przyjął nazewnictwo Wnioskodawcy i odnosi się do kwestii zaliczenia bądź nie do kosztów podatkowych wypłaconych tytułem rekompensat odszkodowań.

Przepis art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o p.d.o.p. dotyczy zdarzeń gospodarczych spowodowanych wadliwością towarów lub robót i usług, będących przedmiotem działalności gospodarczej. Co do pozostałych kar i odszkodowań, chociaż niewymienionych w negatywnym katalogu zawartym w art. 16 ust. 1 tej ustawy nie można stwierdzić, że automatycznie można taki wydatek uznać za koszt podatkowy. Nie można w tym zakresie uznać za właściwe przyjęcie przepisu a contrario, że niewymienione kary i odszkodowania stanowią koszt podatkowy.

Odszkodowania i kary umowne wypłacone z innych tytułów niż wymienione w przepisie art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o p.d.o.p. mogą stanowić koszty uzyskania przychodów, o ile wydatek ten jest celowy na gruncie przepisów prawa podatkowego, w szczególności spełnia przesłanki zakwalifikowania wydatku do kosztów uzyskania przychodów określone w art. 15 ust. 1 ustawy o p.d.o.p. Warunkiem kwalifikowania określonego wydatku, jako kosztu podatkowego, poza kwestią jego faktycznego poniesienia jest bowiem jego cel. Ustawodawca wyraźnie wiąże koszty uzyskania przychodów z celem ich poniesienia, jakim jest osiągnięcie przychodu lub zachowanie albo zabezpieczenie źródła przychodów. Oznacza to, że podatnik ma możliwość odliczenia dla celów podatkowych wszelkich wydatków, pod warunkiem, że wykaże ich bezpośredni lub pośredni związek z osiągniętym przychodem, albo zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodów. Cel ten musi być wyraźnie widoczny, zaś poniesione wydatki winny go bezpośrednio lub pośrednio realizować lub co najmniej winny go zakładać jako realny.

W przedmiotowej sprawie wypłacone odszkodowanie miało na celu zrekompensowanie szkód poniesionych przez pracodawców zrzeszonych w Cechu w związku z niewywiązaniem się z nałożonych obowiązków Cechu (niezłożenie w terminie wniosków o zawarcie umów o refundację wynagrodzeń pracowników w Wojewódzkiej Komendzie OHP). Skutkiem niedopełnienia ww. obowiązku był brak wypłaty refundacji na rzecz pracowników zrzeszonych w Cechu. Przedmiotowe odszkodowanie nie mieści się zatem w zakresie kar i odszkodowań wymienionych w art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o p.d.o.p., należy więc rozważyć ogólne przesłanki zaliczenia go do kosztów uzyskania przychodów.

Wychodząc z definicji kosztów uzyskania przychodów należy ustalić, czy wypłata odszkodowanie miała:

W ocenie tut. Organu zapłata odszkodowanie w żadnym razie nie prowadzi do osiągnięcia przychodu, a wręcz przeciwnie wiąże się z negatywnymi konsekwencjami finansowymi dla podmiotu. Uznanie rekompensaty wypłaconej przez Wnioskodawcę za uzasadnioną spowodowałoby w istocie przerzucenie odpowiedzialności za nieprawidłowości w działaniach Cechu na Skarb Państwa.

Wypłaconego odszkodowania nie można także uznać za poniesione w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Zgodnie ze Słownikiem języka polskiego pod red. M. Szymczaka, Warszawa 1996 przez pojęcie "zachować" ("zachowywać") należy rozumieć "dochować coś w stanie niezmienionym, nie naruszonym, utrzymać". Natomiast "zabezpieczyć" ("zabezpieczać") oznacza "uczynić bezpiecznym - nie zagrożonym; dać ochronę, ochronić". Można więc przyjąć, iż koszty poniesione na zachowanie źródła przychodów to takie koszty, które poniesione zostały, aby przychody z danego źródła przychodów w dalszym ciągu występowały w nie naruszonym stanie oraz aby takie źródło w ogóle dalej istniało. Natomiast jako zabezpieczenie źródła przychodów powinno się przyjmować koszty poniesione na ochronienie istniejącego źródła przychodów, w taki sposób, aby źródło to funkcjonowało w bezpieczny sposób. Zatem wydatki, które przyczynią się do zabezpieczenia bądź zachowania źródła przychodu, to takie wydatki, które w efekcie pozwolą w przyszłości osiągnąć przychód z tego źródła.

W przedstawionym stanie faktycznym wypłaty odszkodowania nie można, w ocenie tut. Organu, nazwać ani działaniem w celu zachowania źródła przychodów, ani zabezpieczenia źródła przychodów.

Stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku jest zatem prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.