IBPBI/2/423-1610/09/BG

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 21 września 2009 r. (data wpływu do tut. BKIP w dniu 25 września 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych m.in. w zakresie ustalenia czy różnice kursowe są kosztem podatkowym (pytanie oznaczone we wniosku jako Nr 2) - jest prawidłowe.

W dniu 25 września 2009 r. wpłynął do tut. BKIP ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych m.in. w zakresie ustalenia, czy różnice kursowe są kosztem podatkowym.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Spółka sprzedaje swoje wyroby odbiorcom, którzy regulują swoje zobowiązania w EURO lub PLN wobec Spółki w drodze zapłaty zobowiązań Spółki w PLN lub EURO na rzecz dostawców Spółki i wystawiają na Spółkę noty debetowe z wykazem płaconych faktur dostawców Spółki. Kompensata jest uzgodniona z odbiorcami i dostawcami Spółki.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy różnice kursowe z tytułu kompensat są kosztami podatkowymi... (pytanie oznaczone we wniosku jako Nr 2)

Zdaniem Spółki, różnice kursowe z tytułu ww. kompensat są kosztami podatkowymi.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Stosownie do treści art. 9b ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm., dalej "ustawa o p.d.o.p."), podatnicy ustalają różnice kursowe na podstawie:

W przedstawionym stanie faktycznym i własnym stanowisku Spółka nie wskazała na jakich zasadach rozlicza różnice kursowe. Niemniej jednak w części D3 poz. 47 wniosku wskazała, iż przedmiotem indywidualnej interpretacji ma być art. 15a ust. 7 ustawy o p.d.o.p., dlatego też wydając niniejszą interpretację Organ przyjął, iż Spółka ustala różnice kursowe na zasadach wskazanych w art. 9b ust. 1 pkt 1 ustawy o p.d.o.p.

Zgodnie z art. 15a ust. 1 ww. ustawy, różnice kursowe zwiększają odpowiednio przychody jako dodatnie różnice kursowe albo koszty uzyskania przychodów jako ujemne różnice kursowe w kwocie wynikającej z różnicy między wartościami określonymi w ust. 2 i 3.

Na podstawie art. 15a ust. 2 ww. ustawy, dodatnie różnice kursowe powstają, m.in. jeżeli wartość:

Z kolei, w myśl art. 15a ust. 3 ww. ustawy, ujemne różnice kursowe powstają, m.in. jeżeli wartość:

Ponadto, za koszt poniesiony, o którym mowa w ust. 2 i 3, uważa się koszt wynikający z otrzymanej faktury (rachunku) albo innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), a za dzień zapłaty, o którym mowa w ust. 2 i 3 - dzień uregulowania zobowiązań w jakiejkolwiek formie, w tym w wyniku potrącenia wierzytelności (art. 15a ust. 7 ww. ustawy). Z treści ww. przepisu wynika, iż ustawodawca uznał za uzasadnione powstanie różnic kursowych nawet w sytuacji, gdy nie dochodzi do faktycznego transferu pieniędzy. Zapłata zobowiązania, jak również otrzymanie należności, w jakiejkolwiek formie, także w formie potrącenia, nie stanowi przeszkody do uznania, że doszło do powstania różnicy kursowej (dodatniej lub ujemnej).

Zgodnie z art. 15a ust. 4 ustawy o p.d.o.p., jeżeli przy obliczaniu wartości różnic kursowych, o których mowa w ust. 2 i 3, nie jest możliwe uwzględnienie faktycznie zastosowanego kursu waluty w danym dniu, przyjmuje się kurs średni ogłaszany przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego ten dzień.

W świetle regulacji zawartych w art. 498 § 1 i § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym. Wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej.

Zauważyć jednocześnie należy, iż w obrocie gospodarczym spotykane są również tzw. wielostronne porozumienia kompensacyjne, w których niezależnie od formy w jakiej regulacja zobowiązań miała nastąpić, do rozliczenia w określony sposób zobowiązań stron tego stosunku dochodzi wskutek złożenia zgodnych oświadczeń woli przez wszystkich jego uczestników, a nie poprzez jednostronne oświadczenie woli. Kodeks cywilny pozostawia poza szczegółową regulacją tak potrącenie umowne jako sposób umorzenia wzajemnych wierzytelności, jak i występujące obecnie powszechnie w obrocie gospodarczym tzw. porozumienia kompensacyjne (rozrachunkowe) wielostronne, mające na celu bezgotówkowe wyrównywanie zobowiązań, prowadzące do ich umorzenia poprzez wzajemne zaliczenie.

Umowy takie, na gruncie wynikającej z art. 3531 Kodeksu cywilnego zasady swobody umów, są dopuszczalne i podlegają unormowaniom dotyczącym umów w ogólności. Umowy te rządzą się swymi postanowieniami i będące ich przedmiotem rozliczenie następuje wg przyjętych w umowie reguł, a nie zasad ustawowych.

Ponadto, analiza przepisów art. 15a ust. 2 i ust. 3, prowadzi do wniosku, iż aby powstały różnice kursowe muszą wystąpić łącznie dwa elementy:

* dane zdarzenie gospodarcze wyrażone zostało w walucie obcej,

* realizacja tego zdarzenia nastąpiła w walucie obcej.

Powyższe oznacza, że nie są uznawane za różnice kursowe dla celów podatkowych różnice wynikające z kursów walut, jeśli np. zobowiązanie czy należność wyrażone są w walucie obcej a sama zapłata (w jakiejkolwiek formie) następuje w złotówkach lub odwrotnie - zobowiązanie bądź należność wyrażone są w złotówkach a zapłata dokonywana jest w walucie obcej.

Mając na względzie powołane powyżej przepisy prawa podatkowego oraz przedstawiony stan faktyczny, stwierdzić należy, iż opisane kompensaty wzajemnych należności i zobowiązań będą prowadziły do powstania różnic kursowych określonych w podatku dochodowym od osób prawnych w sytuacji gdy należności i zobowiązania wyrażone są w walucie obcej.

W sytuacji natomiast gdy kompensata należności i zobowiązań nastąpi pomiędzy wartościami wyrażonymi w złotych i wartościami wyrażonymi w innej walucie (lub odwrotnie) wówczas nie dojdzie do powstania różnic kursowych na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Mając na uwadze powyżej przytoczone przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, Spółka aby prawidłowo obliczyć wartości powstałych różnic kursowych, winna była porównać wartość poniesionego kosztu przeliczonego według kursu średniego NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień wystawienia faktury (rachunku) albo innego dowodu w przypadku braku faktury z wartością tego kosztu w dniu potrącenia (kompensaty), przeliczonego według kursu średniego NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania potrącenia. Natomiast w przypadku przychodów Spółka winna porównać wartość przychodu należnego według kursu średniego NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień wystawienia faktury (rachunku) albo innego dowodu w przypadku braku faktury z wartością tego przychodu w dniu potrącenia (kompensaty), przeliczonego według kursu średniego NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania potrącenia.

Tak obliczone różnice kursowe zwiększają odpowiednio przychody jako dodatnie różnice kursowe albo koszty uzyskania przychodów jako ujemne różnice kursowe.

Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, iż stanowisko Spółki w zakresie wpływu różnic kursowych powstałych w wyniku potrącenia na koszty uzyskania przychodów jest prawidłowe pod warunkiem, że należności i zobowiązania wyrażone są w walucie obcej.

Nadmienia się, iż w sprawie będącej przedmiotem pytania Nr 1 wydano odrębną interpretację indywidualną.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.