IBPBI/2/423-1587/10/PP

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 5 listopada 2010 r. (data wpływu do tut. Biura 10 listopada 2010 r.), uzupełnionym w dniu 27 stycznia 2011 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie skutków podatkowych u pożyczkodawcy z tytułu udzielenia nieoprocentowanej pożyczki (pytanie oznaczone we wniosku Nr 1) - jest prawidłowe.

W dniu 10 listopada 2010 r. wpłynął do tut. Biura wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie skutków podatkowych u pożyczkodawcy z tytułu udzielenia nieoprocentowanej pożyczki.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Spółka ma zamiar udzielić pożyczki podmiotom powiązanym - spółkom, których jest głównym udziałowcem. W związku z tym, że na gruncie Kodeksu cywilnego umowa pożyczki jest umową nieodpłatną, strony w umowie pożyczki zastrzegą brak odpłatności w postaci odsetek. Zdaniem Spółki, akt ten nie rodzi skutków podatkowych w postaci uzyskania przez pożyczkodawcę nieodpłatnego świadczenia, jak również nie powinien podlegać oszacowaniu przez organ podatkowy w oparciu o przepisy art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. W związku z tym, że udzielenie nieodpłatnej pożyczki nie ma wpływu na rozliczenie podatkowe Spółki, gdyż nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu z tytułu odsetek, Spółka nie ma również obowiązku sporządzenia dokumentacji podatkowej, o której mowa w art. 9a ust. 1 ustawy o p.d.o.p.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie (sformułowane ostatecznie w uzupełnieniu wniosku z dnia 25 stycznia 2011 r.):

Czy udzielenie nieoprocentowanej pożyczki podmiotowi powiązanemu rodzi u pożyczkodawcy powstanie nieodpłatnego świadczenia.

Zdaniem Spółki, umowa pożyczki jest umową nazwaną prawa cywilnego uregulowaną przepisami art. 720-724 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) - dalej k.c. Jak wynika z art. 720 § 1 k.c, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Z przepisu tego wynika wprost, że odpłatność nie jest cechą konstytutywną umów pożyczek. W konsekwencji jest jak najbardziej dopuszczalne zawieranie nieodpłatnych (nieoprocentowanych) umów pożyczek. W konsekwencji, na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, otrzymanie, jak i nieodpłatne udzielenie pożyczki, jest obojętne podatkowo. Wniosek ten potwierdzają organy podatkowe w udzielanych wyjaśnieniach. Tytułem przykładu wskazać można interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 31 stycznia 2008 r. znak IPPB1/415-349/07-4/PJ, w której czytamy, że "udzielenie nieoprocentowanej pożyczki nie stanowi po stronie pożyczkodawcy nieodpłatnego świadczenia. Nie rozpoznaje się w świetle u.p.d.o.f. przychodu w postaci utraconych korzyści, np. odsetek w sytuacji udzielenia nieodpłatnej pożyczki. W związku z powyższym udzielenie nieodpłatnej pożyczki nie wywoła skutków podatkowych u pożyczkodawcy" oraz interpretację indywidualną Ministra Finansów z 16 kwietnia 2010 r., nr DD3/033/14/RYM/10/PK-1632/2009. W konsekwencji, na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, otrzymanie, jak i nieodpłatne udzielenie pożyczki, jest obojętne podatkowo.

Ponieważ podmioty niezależne będące stronami umowy pożyczki, zgodnie z prawem mogą ustalić brak odpłatności z tytułu udzielonej pożyczki, organ podatkowy nie może przyjąć, że umowy te muszą mieć charakter odpłatny w przypadku podmiotów powiązanych. W oparciu o powszechnie stosowaną i przestrzeganą zasadę swobody umów, wynikającą z ogólnych przepisów prawa zobowiązań zawartych w kodeksie cywilnym, podmioty prawne mogą zawierać i kształtować treści umów w granicach zakreślonych przez prawo, a zatem podmioty powiązane mogą udzielić pożyczki nieodpłatej.

W uzupełnieniu wniosku dodano, iż udzielenie nieodpłatnej pożyczki nie ma wpływu na rozliczenie podatkowe Spółki, gdyż nie powstanie przychód z tytułu odsetek podlegający opodatkowaniu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie wskazać należy, iż we własnym stanowisku w sprawie Spółka przedstawiła konsekwencje podatkowe zarówno udzielenia jak i otrzymania nieodpłatnej pożyczki. Wskazać jednakże należy, iż z opisu przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, iż dotyczy on udzielenia przez Wnioskodawcę nieoprocentowanej pożyczki, dlatego też niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego. Jeżeli Spółka chce uzyskać interpretację w zakresie konsekwencji podatkowych otrzymania nieoprocentowanej pożyczki to winna w tym zakresie wystąpić z odrębnym wnioskiem.

Przez umowę pożyczki, w świetle art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia1964 r. kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Umowa pożyczki może być udzielona nieodpłatnie lub odpłatnie, tj. za oznaczonym wynagrodzeniem w formie odsetek.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm., dalej "u.p.d.o.p."), przychodem, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, jest w szczególności wartość otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub praw, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń, z wyjątkiem świadczeń związanych z używaniem środków trwałych otrzymanych przez samorządowe zakłady budżetowe w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych oraz spółki użyteczności publicznej z wyłącznym udziałem jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków od Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków w nieodpłatny zarząd lub używanie.

Powstanie przychodu ze świadczeń nieodpłatnych należy zatem rozważyć zawsze wtedy, gdy podatnik podatku dochodowego od osób prawnych otrzymuje bez obowiązku świadczenia wzajemnego rzeczy lub prawa, bądź inne świadczenia lub też możliwość korzystania z rzeczy lub praw (w szczególności ze środków pieniężnych).

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie precyzuje, co należy rozumieć przez "nieodpłatne świadczenie", ograniczając się jedynie do wskazania, w art. 12 ust. 6 i 6a, sposobu i kryteriów ustalania wartości nieodpłatnych i częściowo odpłatnych świadczeń. Z tego właśnie względu pojęcie "świadczenia" należy rozpatrywać z punktu widzenia zobowiązaniowego, tj. na tle art. 353 § 1 kodeksu cywilnego, zgodnie z którym zobowiązanie polega na tym, że wierzyciel może żądać od dłużnika świadczenia, a dłużnik powinien świadczenie spełnić. Świadczenie może polegać na działaniu albo na zaniechaniu (art. 353 § 2).

Zatem w świetle art. 12 ust. 1 pkt 2 u.p.d.o.p., aby można było określone świadczenie zaliczyć do kategorii świadczeń nieodpłatnych, stanowiących źródło przychodu podlegającego opodatkowaniu, musi dojść do nawiązania stosunku prawnego, w wyniku którego jeden podmiot dokonuje określonego świadczenia, drugi natomiast to świadczenie otrzymuje nieodpłatnie, zwiększając w ten sposób swoje przychody podatkowe. Dla celów podatkowych za nieodpłatne świadczenia należy przyjmować te wszystkie zdarzenia prawne lub gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu przysporzenie w majątku podatnika mające konkretny wymiar finansowy. Warunkiem uznania nieodpłatnego świadczenia za przychód, co wynika z literalnego brzmienia art. 12 ust. 1 pkt 2 u.p.d.o.p., jest jego otrzymanie przez podatnika. Aby mówić o otrzymaniu świadczenia przez świadczeniobiorcę, świadczeniodawca musi wyrazić pozytywną wolę tego świadczenia poprzez zobowiązanie się do jego spełnienia. Nie wystarczy samo zawarcie umowy o nieodpłatne świadczenie, lecz konieczne jest jej wykonanie.

W zdarzeniu przyszłym przedstawionym we wniosku Spółka udzieli nieodpłatnej pożyczki podmiotowi powiązanemu. W związku z zawartą umową nie wystąpi zatem po stronie Spółki żadne przysporzenie.

Biorąc pod uwagę powyższe wyjaśnienia stwierdzić należy, że po stronie Spółki nie powstanie z tego tytułu przychód z nieodpłatnych świadczeń.

Stanowisko Spółki jest zatem prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania interpretacji.

Nadmienia się, iż w zakresie pytania oznaczonego we wniosku Nr 2 wydano odrębne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, ul. Kraszewskiego 4a, 35-016 Rzeszów po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.