IBPBI/2/423-1435/09/SD

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 17 sierpnia 2009 r. (data wpływu do tut. BKIP 2 września 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie obowiązku sporządzania dokumentacji, o której mowa w art. 9a ustawy o podatku dochodowy od osób prawnych w związku z zawarciem umowy cash poolingu (pytanie oznaczone we wniosku Nr 5) - jest nieprawidłowe.

W dniu 2 września 2009 r. wpłynął do tut. BKIP wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie obowiązku sporządzania dokumentacji, o której mowa w art. 9a ustawy o podatku dochodowy od osób prawnych w związku z zawarciem umowy cash poolingu.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Spółka jest spółką ze szwedzkiej Grupy V. Spółka prowadzi działalność w zakresie dystrybucji energii elektrycznej. Spółka zamierza zawrzeć umowę w sprawie zarządzania finansowego (tzn. Umowę Cash poolingu) ze szwedzką Spółką VT (dalej: Spółka VT lub Pool Leader) należącą do tej samej grupy kapitałowej, co Spółka oraz oddzielną umowę z polskim bankiem (Bank Polski) dotyczącą prowadzania rachunku umożliwiającego udział Spółki w systemie zarządzania płynnością finansową.

Spółka VT i Spółka maja tego samego udziałowca.

Inicjatorem opisywanej usługi cash poolingu jest niepowiązany ze Spółką VT i Spółką zagraniczny bank, który w ramach prowadzonej działalności gospodarczej oferuje m.in. platformy techniczne do dokonywania operacji cash poolingu. W ramach organizowanej usługi cash poolingu Spółka VT będzie pełniła rolę pool leadera. Na podstawie G. (G.) bank mający siedzibę w Szwecji (Bank Szwedzki) zapewnia Spółce VT platformę techniczną niezbędną do wykonywania operacji cash poolingu oraz świadczy inne usługi konieczne do wykonywania funkcji pool leadera przez Spółkę VT.

Spółka w celu uzyskania technicznej możliwości korzystania z usług cash poolingowych oferowanych przez Spółkę VT będzie zobowiązana do otworzenia rachunków bankowych w Banku Szwedzkim (osobny rachunek bankowy dla każdej waluty, np. PLN, EUR, SEK), które zostaną następnie przekształcone w rachunki pomocnicze służące jedynie dla potrzeb rozliczeń w ramach cash poolingu.

W tym celu Spółka będzie zobowiązana do podpisania oświadczenia o zgodzie na przekształcenie rachunków bankowych w Banku Szwedzkim w rachunki pomocnicze (oświadczenie to stanowi załącznik do G.).

Po przekształceniu rachunków Spółki w rachunki pomocnicze Spółka nie będzie posiadała rachunków bankowych w Banku Szwedzkim oraz nie będzie jej łączył żaden stosunek prawny z Bankiem Szwedzkim (Spółka nie jest stroną G.) lub potencjalnym innym podmiotem korzystającym z usług cash poolingowych. Jedynym podmiotem, z którym Spółkę będzie łączył stosunek prawny będzie Spółka VT. Wszelkie operacje w ramach cash poolingu będą odbywały się z wykorzystaniem rachunków bankowych w Banku Polskim i rachunków pomocniczych.

Na podstawie wspomnianych wyżej umów, nadwyżki środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach bankowych Spółki (Rachunek Polski lub łącznie Rachunki Polskie) prowadzonych przez Bank Polski będą alokowane do specjalnych rachunków pomocniczych (po uprzednim przekształceniu rachunków Spółki w Banku Szwedzkim), wyodrębnionych w ramach rachunku bankowego Spółki VT (dalej: Rachunek Główny) prowadzonych w Banku Szwedzkim. Rachunki pomocnicze przypisane Spółce nie mają charakteru rachunków bankowych, a służą jedynie prawidłowej ewidencji operacji Spółki po stronie wpływów i wypływów w ramach Umowy Cash poolingu.

W ramach opisywanej transakcji Spółka VT pełni funkcję tzw. Pool Leadera, którego rachunek - Rachunek Główny służy do konsolidacji sald podmiotów, które zawarły ze Spółką VT umowę podobną do Umowy Cash poolingu zawartej pomiędzy Spółką i Spółką VT oraz dokonały oświadczenia potwierdzającego przekształcenie ich rachunków w Banku Szwedzkim w rachunki pomocnicze. Należy jednak podkreślić, że wyłącznie Spółka VT jest stroną Umowy Cash poolingu zawartej przez Spółkę i tylko ten podmiot dokonuje wypłaty odsetek na rzecz Spółki w sytuacji, gdy u Spółki występuje dodatnie saldo lub ma prawo do pobrania odsetek od kwot pozostawionych do dyspozycji Spółki - w sytuacji gdy u Spółki występuje saldo ujemne. Poziom stóp procentowych, na podstawie których kalkulowane są odsetki będą odpowiadały zakresowi funkcji i ryzyk ponoszonych przez Pool Leadera i zostaną ustalone na poziomie rynkowym w Umowie Cash poolingu.

Bank Szwedzki organizujący powyższy system na podstawie stosownej umowy z Pool Leaderem jest odpowiedzialny m.in. za zapewnienie platformy technicznej do dokonywania operacji cash poolingu oraz za konsolidację sald na Rachunku Głównym.

W przypadku wystąpienia ujemnych sald na Rachunkach Polskich będą one pokrywane ze środków zgromadzonych na Rachunku Głównym (poprzez rachunki pomocnicze przypisane do Spółki). Na Rachunku Głównym (poprzez poszczególne rachunki pomocnicze przypisane poszczególnym podmiotom korzystającym z usług Spółki VT) będą gromadzone również środki pieniężne pochodzące od innych spółek należących do Grupy V, które będą zawierać ze Spółką VT analogiczne do Umowy Cash poolingu umowy w sprawie zarządzania finansowego. Mechanizm ten ma na celu optymalizację płynności finansowej w ramach Grupy V poprzez umożliwienie koncentracji środków finansowych kilku podmiotów z grupy oraz kompensowanie ich przejściowych nadwyżek finansowych z przejściowymi niedoborami zaistniałymi u innych.

Spółka zawiera umowę wyłącznie ze Spółką VT oraz Bankiem Polskim (a także z Bankiem Szwedzkim w zakresie otwarcia rachunków bankowych, które następnie zostają przekształcone w rachunki pomocnicze) i nie nawiązuje relacji z innymi podmiotami z Grupy, które mogą zawrzeć stosowne umowy cash poolingowe ze Spółką VT.

Spółka VT jest spółką prawa szwedzkiego, która w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zajmuje się zarządzaniem finansami Grupy V, np. usługami cash poolingu, udzielaniem pożyczek potrzebującym ich spółkom z grupy itp., a także operacjami związanymi z zarządzaniem ryzykiem (w tym walutowym) oraz nettingiem. Jednocześnie nie jest podmiotem uprawnionym do prowadzenia rachunków bankowych ani nie prowadzi takich rachunków dla Spółki.

Spółka VT uzyskuje z tytułu wykonywanych czynności wynagrodzenie w postaci stałej kwoty uiszczanej na rzecz Spółki VT oraz różnicę pomiędzy wartością odsetek uzyskanych przez Spółkę VT w związku z kwotami przekazanymi Spółce VT przez Spółkę w przypadku wystąpienia salda dodatniego w ramach cash poolingu, a kwotą odsetek wypłaconych przez Spółkę VT na rzecz Spółki w związku z przekazanymi przez nią kwotami. W przypadku wystąpienia salda ujemnego Spółka VT uzyskuje wynagrodzenie w postaci odsetek należnych od Spółki z tytułu kwot przekazanych przez Spółkę VT w związku z wystąpieniem salda ujemnego.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy do odsetek przekazywanych/otrzymywanych przez Spółkę w ramach Umowy Cashpoolingu stosuje się art. 11 ustawy o CIT, i czy w związku z tym Spółka jest zobligowana do przygotowania dokumentacji podatkowej, o której mowa w art. 9a ustawy o CIT... (pytanie oznaczone we wniosku Nr 5)

Zdaniem Wnioskodawcy, do wynagrodzenia Pool Leadera uzyskiwanego od Spółki lub odsetek uzyskiwanych przez Spółkę od Pool Leadera nie ma zastosowania art. 11 ustawy o CIT. Spółka nie jest również zobligowana do przygotowania dokumentacji podatkowej, o której mowa w art. 9a ustawy o CIT.

Należy podkreślić, iż usługa cash poolingu jest produktem finansowym tworzonym przez banki dla korporacji celem efektywnego zarządzania płynnością finansową całej grupy kapitałowej. Innymi słowy zawarcie umowy zapewniającej platformę techniczną umożliwiającą Pool Leaderowi świadczenie usług zarządzania płynnością finansową na rzecz podmiotów z grupy, jak również jej obsługa w postaci choćby konsolidacji sald, należy do banku. Banki są również odpowiedzialne za prowadzenie rachunków bankowych zarówno Spółki w Polsce jak i Pool Leadera w Szwecji. Tym samym bank oferujący usługę cash poolingu może mieć wpływ na poziom wynagrodzenia Pool Leadera jak również poziom odsetek uzyskiwanych przez Spółkę w przypadku dodatniego salda lub przekazywanych przez Spółkę w przypadku zaistnienia salda ujemnego, określonych na podstawie Umowy Cash poolingu.

W stanie faktycznym przedstawionym przez Spółkę, Bank Szwedzki i Bank Polski nie są podmiotami powiązanym ani ze Spółką, ani z Pool Leaderem. Tym samym istotne elementy świadczenia usługi cash poolingu takie jak, zasady udostępnienia platformy umożliwiającej realizację uprawnień Pool Leadera przez Spółkę VT są określane pomiędzy grupą kapitałową a Bankiem Szwedzkim - podmiotem niepowiązanym. Wynagrodzenie wypłacane przez Spółkę na rzecz Pool Leadera lub odsetki uzyskiwane w ramach uczestnictwa w cash poolingu nie stanowią obrotu z transakcji z podmiotami powiązanymi, a Spółka nie jest zobowiązana do przygotowania dokumentacji cen transferowych w tym zakresie.

Stanowisko takie potwierdzono w szeregu interpretacji indywidualnych wydawanych przez organy podatkowe, gdzie wskazano, że przepisy dotyczące podmiotów powiązanych i dokumentacji podatkowej, o której mowa w art. 9a ustawy o CIT nie maja zastosowania do transakcji cash poolingowych. Zatem "System cash pooling" to rodzaj umowy, którą zawiera Bank z jednej strony i Uczestnicy z drugiej strony. Nie są to więc transakcje zawierane tylko i wyłącznie między podmiotami powiązanymi tworzącymi grupę kapitałową. Stroną umowy jest również Bank, który jak to Spółka przedstawiła we wniosku, oferuje założenie rachunków bankowych i udostępnia tzw. kredyt dzienny wg własnych stawek oprocentowania. W związku z tym, odsetki, jakie płacą Uczestnicy od posiadanego salda ujemnego naliczane są wg stawek procentowych ustalonych przez Bank. Ponadto, z wniosku wynika, że istota przedmiotowej umowy cash poolingu polegać ma na ekwiwalentności świadczeń, tj. podmioty uczestniczące w niej zobowiązują się do wzajemnego pokrywania swoich sald ujemnych. Jednocześnie Wnioskodawca oświadczył, iż Bank występuje w tej umowie jako podmiot niezależny. Przyjąć zatem należy, że w przedstawionym zdarzeniu przyszłym nie zostały spełnione przesłanki wynikające z art. 9a ust. 1 i 2 w związku z art. 11 ust. 1 i 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, w związku z czym zdaniem Spółki nie jest ona zobowiązana do sporządzania dokumentacji podatkowej dla przedstawionego systemu cash poolingu.

Stanowisko takie potwierdzają interpretacje organów podatkowych:

* interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 23 lipca 2008 r., Nr IPPB3-423-575/08-02/MK,

* interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 13 sierpnia 2008 r., Nr ILPB3/423-290/08-4/HS,

* interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 12 czerwca 2008 r., Nr IBPB3/423-489/08/AM (KAN-2962/08).

W świetle powyższego, w opinii Spółki, art. 11 ustawy o CIT nie ma zastosowania do świadczeń wynikających z Umowy Cash poolingu, a Spółka nie będzie zobligowana do przygotowania dokumentacji podatkowej, o której mowa w art. 9a ustawy o CIT.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam co następuje:

Zgodnie z art. 9a ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.), podatnicy dokonujący transakcji z podmiotami powiązanymi z tymi podatnikami - w rozumienia art. 11 ust. 1 i 4 ww. ustawy - są obowiązani do sporządzania dokumentacji podatkowej takich transakcji uwzględniającej aspekty wymienione w punktach 1-6 tego ustępu.

Z kolei, zgodnie z art. 11 ust. 1 i 4 ww. ustawy, podmiot gospodarczy jest powiązany z innym podmiotem, jeżeli:

* podatnik podatku dochodowego mający siedzibę (zarząd) lub miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zwany dalej "podmiotem krajowym", bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu przedsiębiorstwem położonym zagranicą lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale tego przedsiębiorstwa, albo

* osoba fizyczna lub prawna mająca miejsce zamieszkania albo siedzibę (zarząd) za granicą, zwana dalej "podmiotem zagranicznym", bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale tego podmiotu krajowego (nie mniejszy niż 5%), albo

* te same osoby prawne lub fizyczne równocześnie bezpośrednio lub pośrednio biorą udział w zarządzaniu podmiotem krajowym i podmiotem zagranicznym lub w ich kontroli albo posiadają udział w kapitale tych podmiotów, bądź też,

* podmiot krajowy bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu innym podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale innego podmiotu krajowego, albo te same osoby prawne lub fizyczne równocześnie bezpośrednio lub pośrednio biorą udział w zarządzaniu podmiotami krajowymi lub w ich kontroli albo posiadają udział w kapitale tych podmiotów.

Z powyższego wyraźnie wynika, iż aby mógł powstać wymóg sporządzania wspomnianej dokumentacji podatkowej, konieczne jest jednoczesne ziszczenie się dwóch warunków:

* musimy mieć do czynienia z transakcją oraz

* taka transakcja musi mieć miejsce pomiędzy podmiotami powiązanymi.

Pojęcie "transakcja" nie zostało zdefiniowane w przepisach prawa podatkowego ani cywilnego. Zatem można uznać, iż nie posiada ono definicji legalnej. W takim przypadku należy posłużyć się znaczeniem słownikowym, w myśl którego (według internetowego Słownika Języka Polskiego) transakcja to "operacja handlowa dotycząca kupna lub sprzedaży towarów lub usług" lub "umowa handlowa na kupno lub sprzedaż towarów lub usług; też zawarcie takiej umowy".

W omawianym tu zdarzeniu przyszłym, w odniesieniu do pozostałych spółek z grupy, które zawarły ze Spółką VT umowy w sprawie zarządzania finansowego, w przypadku gdy występują pomiędzy tymi spółkami a wnioskodawcą powiązania w rozumieniu art. 11 ust. 1 i 4, trudno w ich wzajemnych relacjach w ramach struktury cash poolingu doszukać się jakiegokolwiek przypadku kupna lub sprzedaży towarów bądź usług (czyli przypadków przeprowadzania transakcji pomiędzy nimi). Wypłata odsetek pomiędzy uczestnikami umowy cash poolingu nie jest zatem dokonywana w ramach transakcji pomiędzy tymi uczestnikami. Skoro bowiem uczestnicy cash pooling nie świadczą w ramach tej umowy usług, zatem nie można mówić o transakcji pomiędzy uczestnikami tej umowy. W tym przypadku brak transakcji oznacza nieziszczenie się pierwszego z dwóch ww. warunków, od których spełnienia zależy obowiązek sporządzania dokumentacji podatkowej. Dlatego też Spółka, w zakresie odsetek przekazywanych/otrzymywanych przez Spółkę z tytułu uczestnictwa w opisanej wyżej strukturze cash poolingu nie będzie (jako jeden z jej uczestników) obowiązana sporządzać dokumentacji podatkowej, o której mowa w art. 9a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Natomiast z pewnością mianem transakcji określić będzie można usługę cash poolingu świadczoną przez Spółkę VT na podstawie umowy zawartej z wnioskodawcą, za którą należne jest Spółce VT wynagrodzenie. Ponieważ, jak wynika ze zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku, Spółka VT jest powiązana w rozumieniu art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych ze Spółką (czyli z drugą stroną transakcji), zostanie spełniony drugi z dwóch wspomnianych wyżej warunków, od którego zaistnienia zależy obowiązek sporządzenia dokumentacji podatkowej, o której mowa w art. 9a ust. 1 ww. ustawy, z tytułu wynagrodzenia za świadczoną na rzecz wnioskodawcy usługi cash poolingu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego, w zakresie pytania oznaczonego numerem 5, uznaje się za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Jednocześnie informuje się, iż wydając niniejszą interpretację nie wzięto pod uwagę powołanych przez Wnioskodawcę pisemnych interpretacji przepisów prawa podatkowego, potwierdzających, jego zdaniem, prezentowane przez niego stanowisko. Interpretacje te nie stanowią bowiem źródła prawa i zostały wydane w indywidualnych sprawach innych podatników.

Nadmienia się, iż w sprawie będącej przedmiotem pytań oznaczonych we wniosku Nr 1, 2, 3, 4 i 6 wydano odrębne interpretacje indywidualne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.