IBPBI/2/423-1391/14/AK - Powstaniem przychodu przez umowne potrącenie wierzytelności spółki ze zobowiązaniem spółki wynikającym z umów pożyczki do zwrotu kwoty pożyczki wraz z odsetkami.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 12 listopada 2014 r. (data wpływu do tut. BKIP 17 listopada 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy transakcja, w której miało miejsce umowne potrącenie Wierzytelności Spółki ze zobowiązaniem Spółki wynikającym z Umów Pożyczki do zwrotu kwoty pożyczki wraz z odsetkami nie skutkowała powstaniem w Spółce przychodu, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (pytanie oznaczone we wniosku Nr 2) - jest prawidłowe.

W dniu 17 listopada 2014 r. wpłynął do tut. BKIP wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy transakcja, w której miało miejsce umowne potrącenie Wierzytelności Spółki ze zobowiązaniem Spółki wynikającym z Umów Pożyczki do zwrotu kwoty pożyczki wraz z odsetkami nie skutkowała powstaniem w Spółce przychodu, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

We wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Spółka jest podmiotem działającym na rynku usług medycznych. Na swoją działalność Spółka pozyskuje środki pieniężne m.in. zawierając umowy pożyczki. Spółka zawarła szereg takich umów z głównym udziałowcem (dalej jako: "Pożyczkodawca"), których łączna kwota wraz z odsetkami na dzień 26 września 2014 r. wynosiła 39.971.850,41 zł (dalej jako: "Umowy Pożyczki"). W dniu 18 sierpnia 2014 r. Walne Zgromadzenie Spółki podjęło uchwałę w przedmiocie warunków podwyższenia kapitału zakładowego Spółki. W dniu 26 września 2014 r. Rada Nadzorcza Spółki podjęła uchwałę ustalającą cenę emisyjną akcji oraz maksymalną liczbę objętych emisją akcji. Na podstawie powyższych uchwał Zarząd Spółki skierował ofertę objęcia ww. akcji, która została przyjęta przez Pożyczkodawcę, który zobowiązał się do wniesienia wkładu pieniężnego w wysokości 39.971.847,74 zł (dalej jako: "Wierzytelność Spółki").

W dniu 26 września 2014 r. Spółka oraz Pożyczkodawca dokonali umownego potrącenia Wierzytelności Spółki w kwocie 39.971.847,74 zł z należnością wynikającą z Umów Pożyczki, która w dniu potrącenia wraz z odsetkami wynosiła 39.971.850,41 zł. W konsekwencji powyższego potrącenia Wierzytelność Spółki wynikająca z objęcia akcji w podwyższonym kapitale zakładowym przez Pożyczkodawcę została zaspokojona w całości, natomiast wierzytelność Pożyczkodawcy wynikająca z Umów Pożyczki została zaspokojona wraz odsetkami w kwocie 39.971.847,74 zł.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy w opisanej powyżej sytuacji, w której miało miejsce umowne potrącenie Wierzytelności Spółki ze zobowiązaniem Spółki wynikającym z Umów Pożyczki do zwrotu kwoty pożyczki wraz z odsetkami powyższa transakcja skutkowała powstaniem w Spółce przychodu, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. a ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2014 r. poz. 851 z późn. zm., dalej jako: "ustawa o CIT")... (pytanie oznaczone we wniosku Nr 2)

W ocenie Spółki, zdarzenia objęte stanem faktycznym przedstawionym we wniosku nie skutkowały powstaniem w Spółce przychodu z tytułu umorzenia zobowiązań, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. a ustawy o CIT.

Ustawa o CIT nie zawiera definicji pojęcia przychodu, natomiast art. 12 ust. 1 tej ustawy zawiera przykładowy katalog przysporzeń kwalifikowanych do przychodów. Jednocześnie, zgodnie z utrwalonym w orzecznictwie sądów administracyjnych i doktrynie poglądem, istotą opodatkowania podatkiem dochodowym jest objęcie tym podatkiem każdego przysporzenia majątkowego polegającego na zwiększeniu aktywów lub zmniejszeniu pasywów podatnika, z wyjątkiem tych, które ustawa podatkowa wyłącza z tej kategorii. Zatem, tylko zdarzenia wywołujące jeden ze wskazanych powyżej skutków mogą być kwalifikowane jak przychód w rozumieniu ustawy o CIT (tak np. wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego: z 30 maja 2014 r., sygn. akt II FSK 1602/12, z 15 listopada 2011 r., sygn. II FSK 752/11 oraz z 14 maja 1998 r., sygn. akt SA/Sz 1305/97).

Artykuł 12 ust. 1 pkt 3 lit. a ustawy o CIT, wskazuje natomiast, że jednym z rodzajów przychodu jest wartość umorzonych zobowiązań, w tym z tytułu zaciągniętych pożyczek. Ustawa o CIT nie definiuje pojęcia umorzenia, jest to natomiast pojęcie znane Kodeksowi cywilnemu.

Zgodnie z art. 498-508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 121, dalej jako: "Kodeks cywilny"), umorzenie zobowiązania może mieć miejsce przez potrącenie, odnowienie oraz zwolnienie z długu pod tytułem darmym albo odpłatnie. Przedstawiciele doktryny wskazują jednakże, że potrącenie, mimo że skutkuje umorzeniem zobowiązania (de facto zobowiązań obu stron umowy potrącenia), nie skutkuje powstaniem jakiegokolwiek przychodu dla stron dokonujących potrącenia (W. Dmoch, Podatek dochodowy od osób prawnych. Komentarz. Wyd. 4, Warszawa 2013).

Powyższe twierdzenie należy wywodzić z faktu, że potrącenie takie jak opisane w stanie faktycznym, nie powoduje powstania po stronie Spółki jakiegokolwiek przysporzenia majątkowego, gdyż w wyniku potrącenia obie wierzytelności zostają zaspokojone (spłacone) w równej wysokości. W wyniku potrącenia w Spółce dochodzi najpierw do zmniejszenia pasywów wskutek spłaty zobowiązania wynikającego z Umów Pożyczki, a następnie ich zwiększenia w pozycji "kapitał zakładowy" w wysokości równej kwocie spłaconej pożyczki. W konsekwencji, wartość pasywów Spółki po dokonaniu potrącenia pozostaje niezmieniona. Jednocześnie, zdarzenie to nie powoduje zwiększenia aktywów Spółki.

Mając na uwadze powyższe, opisane w stanie faktycznym potrącenie nie może być kwalifikowane jako przychód w rozumieniu ustawy o CIT. W tym kontekście przedstawiciele doktryny wskazują że przychodem, w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.p., jest jedynie umorzenie długu bez wynagrodzenia (za darmo). Tylko w tym przypadku następuje przysporzenie majątkowe u podmiotu zwolnionego z długu (P. Małecki, M. Mazurkiewicz, CIT. Podatki i rachunkowość. Komentarz., LEX 2014). Tymczasem, w stanie faktycznym przedstawionym we wniosku, umorzenie długu wnikającego z Umów Pożyczki ma charakter "odpłatny", gdyż, jak już wskazano powyżej, w rezultacie potrącenia ani stan zobowiązań (pasywów), ani należności (aktywów) Spółki nie ulegnie zmianie.

Brak przychodu w związku z dokonaniem potrącenia wierzytelności potwierdzają również ograny podatkowe, np. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 2 marca 2011 r., nr IPPB3/423-850/10-2/GJ: Skutki prawne kompensaty są takie same, jak skutki zapłaty. Na skutek kompensaty u Wnioskodawcy nie dojdzie do trwałego przysporzenia majątkowego a więc nie wystąpi przychód podatkowy. Podobne stanowisko zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z 28 grudnia 2012 r., nr IPTPB3/423-360/12-2/PM: (...) na skutek kompensaty u Wnioskodawcy nie dojdzie do trwałego przysporzenia majątkowego, a tym samym nie będzie skutkowało powstaniem przychodu podatkowego dla Spółki, gdyż warunkiem osiągnięcia przychodu z tytułu umorzenia zobowiązań jest przysporzenie po stronie podatnika, jakie wiąże się ze zwolnieniem z długu pod tytułem darmym.

Prawidłowość powyższego rozumowania potwierdzają również stanowiska sądów administracyjnych np. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z 22 maja 2013 r., sygn. akt 1 SA/Po 174/13.

Mając na uwadze zaprezentowane powyżej argumenty, w tym stanowiska doktryny, organów podatkowych i sądów administracyjnych, w ocenie Spółki, w wyniku dokonania potrącenia objętego niniejszym stanem faktycznym, nie powstanie w Spółce przychód, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. a ustawy o CIT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Nadmienić należy, że w zakresie pytania oznaczonego we wniosku Nr 1 wydano odrębne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z dnia 14 marca 2012 r., poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.