IBPBI/2/423-1374/11/JD - Podatek dochodowy od osób prawnych w zakresie powstania przychodu i kosztów ich uzyskania z tytułu sprzedaży wydzielonych z obligacji kuponów odsetkowych.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 6 września 2011 r. (data wpływu do tut. Biura 7 września 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych m.in. w zakresie powstania przychodu i kosztów ich uzyskania z tytułu sprzedaży wydzielonych z obligacji kuponów odsetkowych (pytanie oznaczone we wniosku nr 3) - jest prawidłowe.

W dniu 7 września 2011 r. do tut. Biura wpłynął wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych m.in. w zakresie powstania przychodu i kosztów ich uzyskania z tytułu sprzedaży wydzielonych z obligacji kuponów odsetkowych.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Spółka posiada siedzibę i zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz jest zarejestrowanym podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych. Tym samym Spółka podlega w Polsce obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania. Spółka prowadzi działalność gospodarczą głównie w zakresie produkcji papierowych opakowań.

Spółka zamierza założyć spółkę nieposiadającą osobowości prawnej z siedzibą w Królestwie Niderlandów (tj. w Holandii, dalej: holenderska spółka osobowa) (w formie prawnej commanditaire vennootschap) i tym samym stać się jednym ze wspólników tej spółki.

Zgodnie z holenderskim prawem, holenderska spółka osobowa nie jest osobą prawną. Drugim, obok Spółki, wspólnikiem holenderskiej spółki osobowej będzie spółka holenderska, z grupy do której należy Spółka, będąca osobą prawną mającą siedzibę oraz zarząd w Holandii i będąca holenderskim rezydentem podatkowym (dalej: Drugi Wspólnik). Drugi Wspólnik będzie prowadził sprawy holenderskiej spółki osobowej, przeprowadzał transakcje na jej rzecz oraz ją reprezentował. Odpowiedzialność Drugiego Wspólnika za zobowiązania holenderskiej spółki osobowej będzie nieograniczona, podczas gdy odpowiedzialność Spółki za zobowiązania holenderskiej spółki osobowej będzie ograniczona.

Możliwe jest ponadto, że wspólnikami w holenderskiej spółce osobowej - obok Spółki i Drugiego Wspólnika - będą również inne podmioty, w tym spółki z grupy kapitałowej, do której należy Spółka (dalej: Pozostali Wspólnicy). Spółka oraz Drugi Wspólnik (a także Pozostali Wspólnicy, jeżeli tacy wystąpią) wniosą wkłady pieniężne do holenderskiej spółki osobowej. Przewidywane jest, że Spółka (wraz z Pozostałymi Wspólnikami, jeżeli tacy wystąpią) będzie miała większość udziału w holenderskiej spółce osobowej. Spółka może sfinansować swój wkład z posiadanych środków własnych lub poprzez pożyczkę lub kredyt zaciągnięty od podmiotu powiązanego lub niepowiązanego.

Zgodnie z umową holenderskiej spółki osobowej, przenoszenie udziałów w spółce lub tworzenie nowych udziałów będzie podlegało ograniczeniom (tj. będzie wymagało zgody wszystkich wspólników). Przedmiotowa holenderska spółka osobowa zgodnie z holenderskim prawem podatkowym nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym i nie jest traktowana jako osoba prawna, a zatem nie posiada statusu podatnika podatku dochodowego od osób prawnych. W takiej sytuacji, w myśl prawa holenderskiego, zyski holenderskiej spółki osobowej są przypisywane jej wspólnikom i opodatkowane jako zyski wspólników.

Spółka stanie się wspólnikiem holenderskiej spółki osobowej w celu dokonania inwestycji na rynku kapitałowym. Holenderska spółka osobowa zbuduje portfel inwestycyjny poprzez nabycie (lub objęcie) obligacji skarbowych, w tym potencjalnie amerykańskich obligacji skarbowych, w stosunku do których możliwe jest wydzielenie części odsetkowej (kuponu odsetkowego). Obligacje takie mogą stanowić większość lub całość portfela. Z perspektywy Spółki celem nabycia tych obligacji jest osiągnięcie zysków ze wzrostu wartości portfela oraz ze zbycia takiego portfela inwestycyjnego. Innymi słowy, Spółka liczy na osiągnięcie zysków z przyrostu wartości tego portfela. Amerykańskie obligacje skarbowe z kuponami odsetkowymi w rozumieniu prawa amerykańskiego są papierami wartościowymi dającymi posiadaczowi prawo do otrzymania nominalnej wartości obligacji po upływie określonego czasu (zazwyczaj wieloletniego) oraz otrzymywania wyrażonej w kuponach odsetkowych wartości odsetek w określonej dacie ich płatności. W dacie nabycia przedmiotowych obligacji ich cena obejmować może wartość narosłego kuponu. Dodatkowo, w przypadku przedmiotowych obligacji skarbowych o stałym oprocentowaniu, na warunkach i w zakresie określonym w przepisach prawa Stanów Zjednoczonych kupony odsetkowe mogą zostać "oderwane", tzn. prawnie odłączone, a następnie być samodzielnie przedmiotem obrotu na rynku kapitałowym. Część kapitałowa obligacji, po odłączeniu od niej wszystkich kuponów odsetkowych, będzie dawać jej posiadaczowi wyłącznie prawo do otrzymania w dacie wykupu wartości nominalnej (umorzeniowej) obligacji (wartość ta nie będzie zawierać już kuponów odsetkowych). Taki amerykański papier wartościowy może być przedmiotem obrotu niezależnie od odłączonych kuponów odsetkowych.

Proces "odrywania" kuponów odsetkowych od części kapitałowej jest to zatem proces oddzielania / odłączania części kuponowej (odsetkowej) od części kapitałowej obligacji, wynikiem którego jest powstanie odrębnych - w rozumieniu prawa Stanów Zjednoczonych - papierów wartościowych, opiewających odpowiednio na wartość nominalną obligacji oraz na odsetki. Takie papiery wartościowe mogą być samodzielnie przedmiotem obrotu. W celu częściowego sfinansowania nabycia (lub objęcia) obligacji holenderska spółka osobowa, obok wykorzystania posiadanych środków finansowych wniesionych przez wspólników, może też zaciągnąć pożyczkę lub kredyt od podmiotu powiązanego lub niepowiązanego. W szczególności taka pożyczka może finansować nawet większość portfela. Zabezpieczeniem pożyczki / kredytu mogą być nabyte lub objęte obligacje (lub wydzielone z nich części kapitałowe lub kupony odsetkowe), np. holenderska spółka osobowa może ustanowić zastaw, o cechach odpowiadających depozytowi prawidłowemu lub nieprawidłowemu w rozumieniu przepisów kodeksu cywilnego, którego przedmiotem byłyby obligacje.

Nabycie lub objęcie obligacji będzie miało miejsce po założeniu holenderskiej spółki osobowej, a więc gdy Spółka będzie już jej wspólnikiem. Następnie, holenderska spółka osobowa dokona wydzielenia części odsetkowej i części kapitałowej obligacji (w stosunku do wszystkich lub części obligacji) oraz dokona sprzedaży części lub całości wydzielonych części kapitałowych obligacji. Po tej transakcji wystąpią lub mogą wystąpić, następujące transakcje:

A. holenderska spółka osobowa będzie realizować odsetki związane z posiadaniem kuponów odsetkowych, lub

B. holenderska spółka osobowa może dokonać sprzedaży całości lub części pozostałych wydzielonych części kapitałowych obligacji lub też całości lub części kuponów odsetkowych, które zostały uprzednio odłączone od części kapitałowych, lub

C. Spółka dokona sprzedaży udziału w holenderskiej spółce osobowej, która na moment sprzedaży udziału nadal będzie właścicielem wydzielonych kuponów odsetkowych oraz części kapitałowych, jeżeli te ostatnie nie zostaną uprzednio sprzedane w całości.

Holenderska spółka osobowa może wykorzystać część lub całość środków pieniężnych pochodzących z transakcji opisanych w punkcie A lub B powyżej do spłaty części lub całości zaciągniętej przez siebie pożyczki / kredytu, lub do zakupu innych (kolejnych) obligacji.

Możliwe jest wielokrotne dokonywanie przez holenderską spółkę osobową transakcji opisanych powyżej. Opisana powyżej inwestycja Spółki może być krótkoterminowa (np. może rozpocząć się i zostać zakończona w tym samym roku) lub może rozciągać się na dłuższy okres.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy z perspektywy Spółki (podatnika podatku dochodowego od osób prawnych), jako wspólnika holenderskiej spółki osobowej, transakcja sprzedaży wydzielonych z obligacji kuponów odsetkowych pozwala na przypisanie tej sprzedaży kosztów podatkowych poniesionych przez holenderską spółkę osobową na nabycie przedmiotowych obligacji i jak należy rozpoznać przychód z takiej sprzedaży (pytanie oznaczone we wniosku nr 3).

(Pytanie to dotyczy kuponów wydzielonych z obligacji po nabyciu tych obligacji przez holenderską spółkę osobową)

Zdaniem Spółki, transakcje zbycia przez holenderską spółkę osobową części odsetkowej obligacji (kuponów odsetkowych), niezależnie od jej części kapitałowej, powinny być rozliczone w następujący sposób:

Przychód:

Zgodnie z art. 14 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 z późn. zm., dalej: "ustawa o p.d.o.p."), przychodem z odpłatnego zbycia praw majątkowych jest wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, chyba, że bez uzasadnionej przyczyny znacznie odbiega ona od wartości rynkowej. Ponieważ sprzedaż kuponów odsetkowych byłaby dokonywana w oparciu o notowania papierów wartościowych na amerykańskim rynku kapitałowym, cena uzyskana przez holenderską spółkę osobową ze zbycia kuponów odsetkowych będzie ceną rynkową. Z uwagi na to, że transakcje na rynku kapitałowym będą przedmiotem działalności gospodarczej prowadzonej przez holenderską spółkę osobową zastosowane znajdzie art. 12 ust. 3a ustawy o p.d.o.p., zgodnie z którym za datę powstania przychodu należy uznać "dzień zbycia prawa majątkowego", nie później niż dzień wystawienia faktury albo uregulowania należności. Przy założeniu, że zbycie kuponów odsetkowych nastąpiłoby w okresie, w którym Spółka będzie posiadała udział w holenderskiej spółce osobowej (a więc po uzyskaniu pozycji wspólnika tej spółki lecz przed ewentualną sprzedażą udziału), przychodem Spółki będzie zatem przypadająca na nią część przychodu holenderskiej spółki osobowej pochodząca z ceny osiągniętej ze zbycia kuponów odsetkowych. Jeśli natomiast zbycie kuponu odsetkowego przez holenderską spółkę osobową nastąpiłoby już po sprzedaży przez Spółkę udziału w holenderskiej spółce osobowej (tj. w okresie, gdy Spółka nie będzie już wspólnikiem holenderskiej spółki osobowej) przychód z takiej sprzedaży nie miałby wpływu na podstawę opodatkowania Spółki podatkiem dochodowym w Polsce.

Koszty uzyskania przychodów:

Zdaniem Spółki, transakcja sprzedaży przez Spółkę wydzielonych z obligacji kuponów odsetkowych nie pozwala na przypisanie tej sprzedaży kosztów podatkowych poniesionych przez Spółkę na nabycie przedmiotowych obligacji. Na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o p.d.o.p. wydatki na nabycie papierów wartościowych stanowią koszt uzyskania przychodu z ich odpłatnego zbycia. Przepis ten ustanawia zasadę rozpoznawania kosztów nabycia papierów wartościowych nie w dacie ich poniesienia, lecz w dacie uzyskania przychodu ze zbycia tych papierów. Należy więc rozstrzygnąć, czy wydatki poniesione przez holenderską spółkę osobową na nabycie obligacji mogą być uznane za koszty uzyskania przychodu ze zbycia wydzielonych kuponów odsetkowych dokonanego w oderwaniu od zbycia części kapitałowej obligacji (która została przez holenderską spółkę osobową zbyta wcześniej lub która pozostaje aktywem holenderskiej spółki osobowej).

Brak jest w tym zakresie szczegółowej regulacji w ustawie o p.d.o.p. Art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o p.d.o.p. stanowi o "wydatkach na nabycie papierów wartościowych". W chwili ponoszenia wydatku na nabycie obligacji, kupony odsetkowa nie stanowiły odrębnych od obligacji papierów wartościowych - papierem wartościowym była bowiem wyłącznie obligacja.

Zgodnie z amerykańskimi przepisami w zakresie programu emisji obligacji, posiadacz amerykańskich obligacji skarbowych może wydzielić w ramach obligacji dwie jej części tj. część kapitałową oraz część odsetkową (tj. kupony odsetkowe) wyłącznie w drodze zastosowania odpowiedniej procedury. Technicznie może się to odbyć wyłącznie w drodze - odrębnej od czynności nabycia obligacji - notyfikacji, złożonej do odpowiedniego organu (za pośrednictwem brokera lub odpowiedniej instytucji finansowej działającej na podstawie instrukcji posiadacza obligacji). Dopiero po zakończeniu takiej procedury, odłączone kupony oraz części kapitałowe stają się odrębnymi papierami wartościowymi, co stanowi podstawę dla potencjalnego odrębnego obrotu tych instrumentów. Po zakończeniu tej procedury (notyfikacji), nowy numer jest przyznawany do części odsetkowej obligacji oraz do części kapitałowej, co stanowi podstawę dla potencjalnego odrębnego obrotu tymi instrumentami. Warto przy tym zaznaczyć, że część kapitałowa generuje te same prawa, jakie miała obligacja (tzn. zobowiązanie USA do zapłaty kwoty głównej w określonym terminie) z wyłączeniem części odsetkowej.

Poza zacytowanymi wcześniej przepisami w zakresie uznawania za koszty uzyskania przychodów wydatków na nabycie papierów wartościowych (obligacji) przepisy ustawy o p.d.o.p. nie zawierają innych regulacji, które w omawianym przypadku pozwalałyby na jakiekolwiek (np. proporcjonalne) alokowanie / rozdzielanie wydatków poniesionych na nabycie obligacji. W szczególności, zdaniem Spółki, nie można więc uznać, że wydatki poniesione przez holenderską spółkę osobową na nabycie obligacji są poniesione na nabycie kuponów odsetkowych, przede wszystkim z uwagi na fakt, że w chwili nabywania obligacji przez holenderską spółkę osobową kupony odsetkowe nie stanowiły odrębnego od części kapitałowej obligacji prawa podlegającego obrotowi. W konsekwencji cała cena nabycia obligacji, nawet w części wynikającej z naliczonych odsetek, stanowi wydatek na nabycie samej obligacji, nie zaś niewyodrębnionego jeszcze w momencie nabycia kuponu odsetkowego. Tym samym można uznać że koszt nabycia kuponu odsetkowego wynosi efektywnie 0.

Zagadnienie to przedstawiałoby się oczywiście inaczej, gdyby holenderska spółka osobowa nabyła w sposób pierwotny "oderwane" już kupony odsetkowe (tj. kupony wydzielone od części kapitałowej obligacji), a więc nabyła je w momencie, gdy kupony te stanowiły odrębne instrumenty finansowe. Wówczas bowiem wydatki na nabycie kuponów odsetkowych od początku byłyby "wydatkami na nabycie" części odsetkowej papierów wartościowych w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o p.d.o.p.

W świetle powyższych rozważań, w opinii Spółki, ustawa o p.d.o.p. nie pozwala na rozpoznanie jakiejkolwiek części kosztów nabycia obligacji jako kosztów uzyskania przychodu ze zbycia kuponów odsetkowych, które zostały "oderwane" przez holenderską spółkę osobową już po nabyciu obligacji, gdyż zgodnie z polskimi przepisami podatkowymi wydatki na nabycie obligacji są przypisane obligacji jako takiej. Zdaniem Spółki, przez obligacje należy rozumieć pozostałą po wydzieleniu część kapitałową, z uwagi na fakt, że wyraża ona prawa związane z nabytą obligacją. Tym samym, w przypadku zbycia przez holenderską spółkę osobową omawianych kuponów odsetkowych, przychodowi przypadającemu na Spółkę z tytułu ceny zbycia takich kuponów odsetkowych nie będzie przypisany żaden koszt (wydatek) poniesiony przez holenderską spółkę osobową na nabycie przedmiotowych obligacji.

Jednocześnie Spółka wskazała, że powyższe stanowisko zostało potwierdzone przez organy podatkowe w następujących pismach:

* interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 10 marca 2008 r. (IP-PB3/423-547/07-2/JB),

* interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 28 sierpnia 2008 r. (IP-BP3/423-785/08-2/JB),

* interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 28 sierpnia 2008 r. (IP-BP3/423-786/08-2/JB),

* interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 28 sierpnia 2008 r. (IP-BP3/423-787/08-2/JB),

* interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 28 sierpnia 2008 r. (IP-BP3/423-788/08-2/JB),

* interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 12 listopada 2008 r. (IBPBI/2/423-1030/08/MS),

* interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 16 czerwca 2009 r. (IPPB3/423-245/09-2/JB),

* interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 22 marca 2010 r. (IPPB3/423-949/09-2/JB),

* interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 26 marca 2010 r. (IBPBI/2/423-488/10/MO).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Nadmienia się, że w zakresie pytań oznaczonych numerami 1-2 i 4-5 wydano odrębne interpretacje.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.