IBPBI/2/423-1372/14/PC - Skutki podatkowe wynikające z uregulowania przez kontrahenta zaległej należności w sytuacji uprzedniego otrzymania od ubezpieczyciela odszkodowania.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z 22 października 2014 r. (data wpływu do tut. BKIP 10 listopada 2014 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych m.in. w zakresie skutków podatkowych wynikających z uregulowania przez kontrahenta zaległej należności w sytuacji uprzedniego otrzymania od Ubezpieczyciela odszkodowania (pytanie oznaczone we wniosku jako nr 2) - jest prawidłowe.

W dniu 10 listopada 2014 r. wpłynął do tut. BKIP wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych m.in. w zakresie skutków podatkowych wynikających z uregulowania przez kontrahenta zaległej należności w sytuacji uprzedniego otrzymania od Ubezpieczyciela odszkodowania.

We wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w zakresie produkcji i sprzedaży sprzętu AGD, podzespołów i części zamiennych. Z tytułu realizacji transakcji sprzedaży, Spółka rozpoznaje przychód należny zgodnie z art. 12 ust. 3 i 3a ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 851 dalej: "ustawa o CIT"), tj. w momencie wydania towaru nie później niż z chwilą wystawienia faktury.

W celu ograniczenia ryzyka gospodarczego związanego z nieściągalnymi należnościami handlowymi Spółka zawarła z firmą ubezpieczeniową (dalej: "Ubezpieczyciel") umowę ubezpieczenia należności handlowych (dalej: "Umowa Ubezpieczenia"). Stosownie do postanowień Umowy Ubezpieczeniowej. Spółka jest zobowiązana do zapłaty składki ubezpieczeniowej, natomiast Ubezpieczyciel jest zobowiązany, w przypadku zajścia zdarzenia ubezpieczeniowego, tj. niewypłacalności kontrahenta lub upływu okresu opóźnienia w zapłacie, po spełnieniu określonych w Umowie Ubezpieczenia warunków formalnych, wypłacić Spółce odszkodowanie.

Odszkodowanie wypłacane przez Ubezpieczyciela wynosi, co do zasady, 90% kwoty brutto (tekst jedn.: wraz z podatkiem VAT) należności. Pozostałe 10% kwoty brutto należności stanowi udział własny Spółki i nie jest wypłacane przez Ubezpieczyciela. Zgodnie z punktem 3.3 Ogólnych Warunków Ubezpieczenia (dalej: "OWU"), stanowiących integralną część Umowy Ubezpieczenia, z dniem wypłaty odszkodowania, na Ubezpieczyciela przechodzą wszelkie roszczenia ubezpieczającego (Spółki) odnośnie ubezpieczonej należności przeciwko dłużnikowi do wysokości wypłaconego odszkodowania. Jednocześnie, na podstawie OWU, Spółka jest zobowiązana do przeniesienia na Ubezpieczyciela posiadanych zabezpieczeń należności. W odniesieniu do różnicy między kwotą należnego Spółce od kontrahenta wynagrodzenia, a kwota wypłaconego przez Ubezpieczyciela odszkodowania, Spółka tworzy oraz ewidencjonuje w księgach rachunkowych odpis aktualizujący tę wierzytelność zgodnie z przepisami Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej. Już po wypłacie odszkodowania przez Ubezpieczyciela, może okazać się, że kontrahent - dłużnik odzyska płynność finansową, w związku z czym, dokona spłaty przeterminowanych kwot na rzecz Spółki. To spowoduje, że na mocy art. 4 Modułu Odzyskane Należności (stanowiącego część umowy Ubezpieczenia), Spółka będzie zobowiązana przekazać wszelkie odzyskane należności Ubezpieczycielowi, do wysokości wypłaconego odszkodowania. W przypadku natomiast, gdy łączna kwota odzyskanych należności będzie wyższa od wypłaconego odszkodowania, nadwyżka przysługuje Spółce po potraceniu kosztów dochodzenia należności.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Jakie skutki podatkowe spowoduje - już po otrzymaniu przez Spółkę odszkodowania-uregulowanie przez kontrahenta zaległej należności.

(pytanie oznaczone we wniosku jako nr 2)

Zdaniem Wnioskodawcy, zapłata należności przez kontrahenta, uregulowanej wcześniej przez Ubezpieczyciela poprzez wypłatę odszkodowania, nie będzie stanowiła przychodu Spółki. Przychodem może być rozwiązany odpis aktualizujący wartość należności w wysokości 10% wartości należności (część należności, której nie pokryło odszkodowanie wypłacone przez Ubezpieczyciela), jeżeli został uprzednio zaliczony w koszty uzyskania przychodu.

Kwota należna Spółce od kontrahenta z tytułu sprzedanych towarów została rozpoznana jako przychód należny zgodnie z art. 12 ust. 3 ustawy o CIT.

Otrzymanie zaległej należności od kontrahenta nie kreuje już nowego zdarzenia gospodarczego jest związane z uprzednią transakcją handlową Spółki i jej kontrahenta. Skoro przychody z tytułu dostaw towarów zostały już uwzględnione w rozliczeniach podatkowych Wnioskodawcy, to zapłata należności, niezależnie, w którym momencie powstanie, będzie odnosić się do tej właśnie dostawy towarów, a w konsekwencji nie będzie stanowić nowego źródła przychodu. Co prawda Spółka otrzymała już 90% należności brutto w ramach odszkodowania wypłaconego przez Ubezpieczyciela, zgodnie z art. 828 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r., Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 121 z późn. zm.; dalej: "Kodeks cywilny"), jeżeli nie umówiono się inaczej, z dniem zapłaty odszkodowania przez ubezpieczyciela roszczenie ubezpieczającego przeciwko osobie trzeciej odpowiedzialnej za szkodę przechodzi z mocy prawa na ubezpieczyciela do wysokości zapłaconego odszkodowania.

Oznacza to, że w momencie wypłaty odszkodowania pokrywającego wierzytelność, Ubezpieczyciel przejmuje wierzytelność Spółki (do wysokości zapłaconego odszkodowania), a należności Spółki objęte tym odszkodowaniem wygasną. Zdarzenie to nie powoduje więc po stronie Wnioskodawcy podwójnego przysporzenia majątkowego z tego samego tytułu, ponieważ odszkodowanie odpowiada kwocie brutto wygasłej wierzytelności. Jeżeli kontrahent wypłaci 100% zaległej należności Wnioskodawcy, Spółka, zgodnie z zapisami Umowy Ubezpieczenia, przekaże 90% tej kwoty Ubezpieczycielowi, który wypłacił w tej wysokości odszkodowanie. Po stronie Spółki nie powstanie żadne definitywne przysporzenie w tym zakresie, a więc nie dojdzie do otrzymania drugi raz tej samej należności. W związku z tym otrzymanie zaległej należności od kontrahenta nie będzie skutkowało powstaniem przychodu.

Powyższe rozumowanie potwierdził Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, wydając w zbliżonym stanie faktycznym interpretację indywidualną z 5 lutego 2010 r. (ITPB3/423-709/09/DK), stwierdzając w niej że Wobec nieuznania otrzymanego od ubezpieczyciela odszkodowania jako przychodu (tylko jako zapłaty należności przez osobę trzecią, tj. ubezpieczyciela) przy jednoczesnym braku zaliczenia wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów, kwota zapłacona przez dłużnika po fakcie otrzymania przez Spółkę odszkodowania, zwrócona następnie ubezpieczycielowi, pozostanie neutralna podatkowo z uwagi na fakt wcześniejszego zaliczenia jej do przychodów, jako przychodu należnego ze sprzedaży towarów.

W opisanej sytuacji przychodem będzie natomiast wartość odpisu aktualizującego, który zostanie rozwiązany w związku z tą spłatą, jeśli został on zaliczony uprzednio do kosztów uzyskania przychodów (zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 26a ustawy o CIT). Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 4e ustawy o CIT, przychodem jest równowartość odpisów aktualizujących wartość należności, uprzednio zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów, w przypadku ustania przyczyn, dla których dokonano tych odpisów.

A zatem, w ocenie Spółki, w sytuacji, gdy nieściągalność wierzytelności Spółki wobec kontrahenta została uprawdopodobniona i w konsekwencji zaliczona do kosztów uzyskania przychodów w części 10% wartości należności, a później kontrahent dokona zapłaty całej należności, Spółka powinna wyksięgować odpis aktualizujący i w związku z tym uznać, że w momencie zapłaty powstał po jej stronie przychód, w wysokości 10% wartości należności, gdyż tylko ta część została objęta odpisem aktualizującym wartość należności.

Takie stanowisko potwierdzają również organy podatkowe w wydawanych interpretacjach indywidualnych, m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 26 kwietnia 2013 r. (IBPBI/2/423-153/13/PP), który stwierdził, że Z momentem spłaty przez dłużnika wierzyciela poszczególnych rat ustaje przyczyna utworzenia odpisu aktualizującego na wierzytelność; przyczyną utworzenia odpisu jest bowiem prawdopodobieństwo niespłacenia przez dłużnika wierzytelności, sam fakt zawarcia układu nie przesądza o ich spłacie. Dopiero zatem faktyczna spłata przez dłużnika długu przesądza o zaliczeniu odpisanej należności w przychody podatkowe.

Podsumowując, w ocenie Spółki, wobec nieuznania otrzymanego od Ubezpieczyciela odszkodowania jako dodatkowego przychodu przy jednoczesnym braku zaliczenia niespłaconej wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów, kwota zapłacona przez kontrahenta-dłużnika po otrzymaniu przez Wnioskodawcę odszkodowania, zwrócona następnie Ubezpieczycielowi, pozostanie neutralna podatkowo z uwagi na fakt wcześniejszego potraktowania jej jako przychodu należnego ze sprzedaży towarów.

Przychodem będzie natomiast równowartość rozwiązanego odpisu aktualizującego wartość należności uprzednio zaliczonego w koszt uzyskania przychodów - a zatem w wysokości 10% wartości należności.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Nadmienia się, że w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 1 wydano odrębne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, ul. Kraszewskiego 4a, 35-016 Rzeszów po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.