IBPBI/2/423-1309/09/PP - Możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów spółki zapłaconych kar umownych z tytułu wad wykonanych usług.

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 19 stycznia 2010 r. Izba Skarbowa w Katowicach IBPBI/2/423-1309/09/PP Możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów spółki zapłaconych kar umownych z tytułu wad wykonanych usług.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 15 października 2009 r. (data wpływu do Organu 23 października 2009 r.), uzupełnionym w dniu 23 grudnia 2009 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów zapłaconych kar umownych z tytułu wad wykonanych usług - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 23 października 2009 r. wpłynął do Organu wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów zapłaconych kar umownych z tytułu wad wykonanych usług.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, dlatego też pismem z dnia 10 grudnia 2009 r. znak: IBPBI/2/423-1309/09/PP wezwano do jego uzupełnienia. Uzupełnienie wniosku wpłynęło do tut. Biura w dniu 23 grudnia 2009 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Głównym przedmiotem działalności Spółki jest świadczenie usług w komunikacji miejskiej. Spółka podpisuje umowy z przewoźnikiem i na ich podstawie wykonuje przewozy pasażerów. Umowa zawiera wyszczególnienie kar, które Spółka zobowiązana będzie zapłacić w przypadku zaistnienia danej sytuacji.

Do zdarzeń, które m.in. podlegają karze należą:

*

brudne autobusy,

*

brak tablic informacyjnych określających początkowy i końcowy przystanek,

*

przewóz pasażerów w kabinie kierowcy,

*

palenie papierosów przez kierowcę,

*

niesprawne kasowniki.

Za ww. przewinienia Spółka zostaje obciążona przez organizatora przewozów notami, które zostają zapłacone i zaksięgowane w ciężar pozostałych kosztów operacyjnych.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy opłaty za powyższe kary podlegają wyłączeniu z kosztów uzyskania przychodów jako kary umowne z tytułu wad wykonanych usług...

Zdaniem Spółki, wszystkie wymienione zdarzenia nie powodują, że usługa wykonana przez Spółkę, polegająca na przewozie pasażerów, wykonana została wadliwie. W zaistniałej sytuacji można jedynie mówić o obniżonym komforcie przejazdu, pasażerowie zostali jednak dowiezieni do przystanków zgodnie z rozkładem jazdy i o przewidywanym czasie. W takiej sytuacji usługa została przez Spółkę wykonana prawidłowo. Jeżeli więc nie można w tym wypadku mówić o wadliwie wykonanej usłudze, to poniesione kary tym samym nie podlegają wyłączeniu z kosztów uzyskania przychodów na mocy art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Z opisanego przez podatnika stanu faktycznego wynika, że świadczy on usługi transportowe. Zatem zastosowanie będą w nim miały przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm. - zwanej dalej "k.c.") oraz ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. - Prawo przewozowe (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r., Nr 50, poz. 601 z późn. zm. - zwanej dalej "pp"). W myśl art. 774 k.c., przez umowę przewozu przewoźnik zobowiązuje się w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa do przewiezienia za wynagrodzeniem osób lub rzeczy. Jak stanowi art. 776 k.c., przewoźnik obowiązany jest do zapewnienia podróżnym odpowiadających rodzajowi transportu warunków bezpieczeństwa i higieny oraz takich wygód, jakie ze względu na rodzaj transportu uważa się za niezbędne. Również art. 14 ust. 1 pp nakłada na przewoźnika obowiązek zapewnienia podróżnym odpowiednich warunków bezpieczeństwa i higieny oraz wygody i należytej obsługi. Cechą konstrukcyjną umowy przewozu jest zatem przewiezienie osób za pomocą środka transportu do miejsca przeznaczenia. Należy jednak zwrócić uwagę, że umowa przewozu nie obejmuje samego rezultatu (dowiezienie do celu), ale także należyte działanie (zapewnienie podróżnym odpowiednich warunków bezpieczeństwa i higieny oraz wygody i należytej obsługi).

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654, z późn. zm. - zwanej dalej "u.p.d.o.p."), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Przywołana regulacja wskazuje, iż definicja kosztów uzyskania przychodów - dla celów podatku dochodowego - składa się z dwóch podstawowych elementów, które łącznie tworzą swego rodzaju normatywną klauzulę generalną.

Pierwszy z tych elementów określić można mianem przesłanki pozytywnej, zakładającej spełnienie łączne dwóch warunków, tj.:

1.

konieczność faktycznego, co do zasady, poniesienia wydatku,

2.

poniesienie wydatku musi nastąpić w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

Tak więc dany podmiot gospodarczy ma możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów poniesionych wydatków po wyłączeniu tych, których możliwość odliczenia jest wprost ograniczona w ustawie - zarówno bezpośrednio, jak i pośrednio związanych z uzyskiwanymi przychodami - pod warunkiem, że ich poniesienie ma związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu lub wiąże się z zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów.

Obowiązkiem podatnika, jako odnoszącego ewidentną korzyść z faktu zaliczenia określonych wydatków w poczet kosztów uzyskania przychodów, jest wykazanie związku pomiędzy poniesieniem kosztu, a uzyskaniem przychodu, zgodnie z dyspozycją powołanego art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p. Z powyższego przepisu wynika, iż kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione nakłady i wydatki związane bezpośrednio lub pośrednio z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest poprawienie wyniku finansowego oraz osiągnięcie przychodu, z wyjątkiem wydatków wymienionych w art. 16 ust. 1 u.p.d.o.p.

Drugi z elementów zawartych w omawianym przepisie stanowi przesłankę negatywną, zgodnie z którą, ponoszony wydatek nie może być ujęty w zawartym w art. 16 ust. 1 u.p.d.o.p. katalogu wydatków nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 22 u.p.d.o.p., nie uważa się za koszty uzyskania przychodu kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług. Wskazane w tej normie kary umowne i odszkodowania dotyczą wykonania zobowiązań łączących strony umownego stosunku prawnego. Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie definiuje pojęcia kary umownej. Wobec tego w jego odczytaniu należy posiłkować się przepisami kodeksu cywilnego. Zgodnie z art. 483 § 1 k.c. można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna).

W świetle tego przepisu kara umowna powinna spełniać łącznie następujące warunki:

1.

wynikać wyłącznie z postanowień umowy,

2.

może być zastrzeżona wyłącznie w przypadku zobowiązań niepieniężnych,

3.

zastępuje odszkodowanie należne wierzycielowi w przypadku wystąpienia szkody spowodowanej nienależytym wykonaniem zobowiązania, dlatego bez zgody wierzyciela dłużnik nie może zwolnić się z wykonania zobowiązania przez zapłatę kary umownej,

4.

należy się ona wierzycielowi w zastrzeżonej wysokości, bez względu na wysokość poniesionej szkody.

Zasadniczą kwestią do oceny zasadności zastosowania art. 16 ust. 1 pkt 22 u.p.d.o.p. jest wykładnia pojęcia "wady wykonanej usługi". Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie definiuje pojęcia "wadliwy", stąd też słowo to należy tłumaczyć w sposób powszechnie przyjęty w języku polskim, a zgodnie z Nowym Słownikiem Języka Polskiego (PWN, Warszawa, 2003 r.) słowo to oznacza tyle co: mający wady, usterki, defekty, wskazujący braki, błędy, niewłaściwy, nieprawidłowy, niepoprawny. Zdaniem Organu, na gruncie ww. przepisu, należy przyjąć, że wadliwie wykonana usługa, to taka, która została wykonana w sposób niepełny tj. nie zostały spełnione wszelkie obowiązki ciążące na podatniku zgodnie z umową oraz przepisami prawa.

W sytuacji zatem, gdy przewoźnik płaci zlecającemu przewóz karę umowną z tytułu zaistnienia zdarzeń w postaci brudnych autobusów, braku tablic informacyjnych określających początkowy i końcowy przystanek, przewozu pasażerów w kabinie kierowcy, palenia papierosów przez kierowcę, niesprawnych kasowników, to de facto dochodzi do wady wykonania usługi, a to oznacza, że wypłacona z tego tytułu kara umowna nie będzie mogła być zaliczona do kosztów uzyskania przychodów, gdyż tego rodzaju wydatki zostały wyłączone z kosztów uzyskania przychodów na mocy art. 16 ust. 1 pkt 22 u.p.d.o.p. Co prawda umowa przewozu została wykonana (pasażerowie zostali dowiezieni do przystanków zgodnie z rozkładem jazdy i o przewidywanym czasie), ale było to wykonanie wadliwe, ponieważ przewoźnik nie wypełnił wszystkich warunków prawidłowego wykonania umowy. Nie zapewnił podróżnym odpowiednich warunków bezpieczeństwa (przewóz pasażerów w kabinie kierowcy), higieny (brudne autobusy i palenie papierosów przez kierowcę) oraz wygody (brak tablic informacyjnych określających początkowy i końcowy przystanek) i należytej obsługi (niesprawne kasowniki).

Stanowisko wnioskodawcy jest zatem nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl