IBPBI/2/423-1228/11/CzP - Przychód z tytułu odszkodowania wypłaconego najemcom lokali mieszkalnych i użytkowych.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Zakładu, przedstawione we wniosku z dnia 3 października 2011 r. (data wpływu do tut. BKIP 4 października 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie uznania za przychód odszkodowania wypłaconego najemcom lokali mieszkalnych i użytkowych, stanowiące majątek Zakładu - jest prawidłowe.

W dniu 4 października 2011 r. wpłynął do tut. BKIP wniosek Zakładu o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie uznania za przychód odszkodowania wypłaconego najemcom lokali mieszkalnych i użytkowych, stanowiące majątek Zakładu.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Zakład Gospodarki Mieszkaniowej prowadzi działalność w zakresie wynajmu lokali mieszkalnych i użytkowych. Czynsze najmu stanowią podstawę przychodów Zakładu. W ramach zadań statutowych ma obowiązek prowadzić opiekę techniczną nad administrowanymi nieruchomościami. W związku z prowadzoną działalnością Zakład zawiera ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej z tytułu prowadzonej działalności. Ograniczone środki finansowe oraz niekorzystna struktura wiekowa administrowanych zasobów powoduje, że pod adresem Zakładu kierowane są przez najemców lokali mieszkalnych i użytkowych roszczenia odszkodowawcze w związku z powstałymi szkodami. Najczęstsze szkody to zalanie lokalu z powodu złego stanu technicznego dachu lub awarii instalacji wodno-kanalizacyjnej. Dodatkowo występują również m.in. zgłoszenia szkód osobowych powstałych w związku z nienależytym utrzymaniem chodników w czasie zimy. Zgłoszenia szkód zostają przekazane do Ubezpieczyciela Zakładu, który dokonuje wypłaty odszkodowań bezpośrednio na konto poszkodowanych. Podstawą wypłaty odszkodowania z tytułu ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej jest uznanie winy Zakładu polegającej na niezapewnieniu właściwego stanu technicznego budynków, bądź niewywiązaniu się z obowiązku odśnieżania chodników, zbijania sopli itp. Zakład otrzymuje od Ubezpieczyciela kopię decyzji wypłaty odszkodowania i na tej podstawie dokonuje odpowiednich księgowań. Kwota wypłaconego odszkodowania jest w dacie otrzymania decyzji ewidencjonowana równocześnie jako przychód i koszt Zakładu w korespondencji z kontem rozrachunkowym dotyczącym konkretnego Ubezpieczyciela. Księgowanie to przedstawia się w uproszczeniu następująco: strona WN -zespół 2, strona MA pozostałe przychody operacyjne - konto 760 oraz strona WN pozostałe koszty operacyjne - konto 761, strona MA - zespół 2. Taka ewidencja powoduje, że pomimo iż przyznane odszkodowanie nie przepływa przez rachunek bankowy Zakładu i nie ma wpływu na wynik finansowy wykazany w bilansie (przychody = koszty), występujące zdarzenia gospodarcze mają odzwierciedlenie w księgach rachunkowych i bilansie (odpowiednio, jako przychody i koszty).

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy uzyskane przez Zakład odszkodowanie od Ubezpieczyciela, które jest bezpośrednio przekazane na rachunek poszkodowanego z pominięciem rachunku bankowego Zakładu, stanowi przychód w podatku dochodowym od osób prawnych i podlega opodatkowaniu w zakresie dotyczącym lokali użytkowych oraz korzysta ze zwolnienia w zakresie dotyczącym lokali mieszkalnych na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 44.

Zdaniem Zakładu, otrzymane odszkodowanie od Ubezpieczyciela nie stanowi przychodu podatkowego. Zgodnie z zapisem art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 z późn. zm. - zwanej dalej ustawą o p.d.o.p.), do przychodów nie zalicza się zwróconych innych wydatków niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów. W art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o p.d.o.p. zapisano, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług.

Do przychodów podatkowych winno się zaliczyć wszystkie przychody, które są podatnikowi należne, w stosunku, do których podatnikowi będzie przysługiwać prawo do ich otrzymania i które stanowić będą jego trwałe przysporzenie majątkowe. Na gruncie ustawy z 23 kwietnia 1964 r. kodeks cywilny Zakład ma obowiązek zrekompensować szkody powstałe w związku z niewłaściwym działaniem lub brakiem działania. Koszt ten pozostaje w ścisłym związku z prowadzoną działalnością, jednak nie może stanowić kosztów uzyskania przychodów w związku z wyłączeniami zawartymi w art. 16 ust. 1 ustawy o p.d.o.p. Aby zminimalizować negatywne skutki ewentualnych odszkodowań, Zakład zawiera ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej. Otrzymane z tego tytułu odszkodowanie jest równe wysokości szkody oszacowanej przez poszkodowanego bądź zaakceptowanego przez poszkodowanego szacunku dokonanego przez Ubezpieczyciela. Skoro koszt tego odszkodowania nie stanowi podatkowych kosztów uzyskania przychodów, to zdaniem Zakładu, przychód nie powinien stanowić przychodu podatkowego. Tak orzekł między innymi Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku, który w wyroku z dnia 12 czerwca 2007 r. (sygn. akt I SA/GD 358/07) stwierdził, że "kwota odszkodowania wypłacona podatnikowi, który uprzednio poniósł wydatki związane ze zdarzeniem wywołującym szkodę, a które zgodnie z art. 16 u.p.d.o.p. nie mogły zostać zaliczone w ciężar kosztów uzyskania przychodów, w wysokości odpowiadającej poniesionym wydatkom, na podstawie art. 12 ust. 4 pkt 6a powołanej ustawy nie stanowią przychodu podatnika".

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie należy zaznaczyć, iż ze względu na zakres pytania, przedmiotem niniejszej interpretacji jest wyłącznie kwestia oceny czy uzyskane przez Zakład od Ubezpieczyciela odszkodowanie, które jest bezpośrednio przekazane na rachunek poszkodowanego z pominięciem rachunku bankowego Zakładu, stanowi przychód w podatku dochodowym od osób prawnych. Ocenie nie podlegało natomiast, jako nieobjęte zakresem wniosku, ustalenie czy odszkodowania jakie otrzymują poszkodowani są odszkodowaniami, o którym mowa w art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397, dalej "u.p.d.o.p.").

W myśl art. 7 ust. 1 u.p.d.o.p., przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich dochód ten został osiągnięty (...). Zgodnie z art. 7 ust. 2 u.p.d.o.p., dochodem jest, z zastrzeżeniem art. 10 i 11, nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym; jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą.

Zgodnie bowiem z art. 12 ust. 1 u.p.d.o.p., przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe

Z opisu stanu faktycznego wynika, iż w związku z prowadzoną działalnością Zakład zawiera ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej. Pod adresem Zakładu kierowane są przez najemców lokali mieszkalnych i użytkowych roszczenia odszkodowawcze w związku z powstałymi szkodami. Podstawą wypłaty odszkodowania z tytułu ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej jest uznanie winy Zakładu polegającej na niezapewnieniu właściwego stanu technicznego budynków, bądź niewywiązaniu się z obowiązku odśnieżania chodników, zbijania sopli itp. Zakład otrzymuje od Ubezpieczyciela kopię decyzji przyznającej odszkodowania i na tej podstawie dokonuje odpowiednich księgowań.

W myśl art. 12 ust. 4 pkt 6a u.p.d.o.p., do przychodów nie zalicza się m.in. zwróconych innych wydatków nie zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów.

Należy przy tym podkreślić, iż cytowany przepis odnosi się wyłącznie do poniesionych i zwróconych podatnikowi wydatków niezaliczonych z mocy art. 16 u.p.d.o.p. do kosztów uzyskania przychodów. Aby dany wydatek mógł być zaliczony do kategorii "innych wydatków", o których mowa w art. 12 ust. 4 pkt 6a u.p.d.o.p., konieczne jest, by "wydatek ten nie został zaliczony do kosztów uzyskania przychodów" w rozumieniu przepisu art. 16 u.p.d.o.p. oraz by wydatek został wcześniej przez podatnika poniesiony, a następnie zwrócony podatnikowi. Przy czym wydatek poniesiony powinien być odpowiednikiem wydatku zwróconego. Tak więc "wydatek zwrócony" to ten sam, a nie taki sam wydatek, który został poniesiony.

Wobec powyższego, mając na uwadze stan faktyczny przedstawiony we wniosku stwierdzić należy, iż skoro jak wskazał Zakład wydatki z tytułu odszkodowań wypłaconych poszkodowanym nie stanowią kosztów uzyskania przychodów, to wypłacone przez Ubezpieczyciela odszkodowanie nie zalicza się do przychodów Zakładu.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 44 u.p.d.o.p., wolne od podatku są dochody spółdzielni mieszkaniowych, wspólnot mieszkaniowych, towarzystw budownictwa społecznego oraz samorządowych jednostek organizacyjnych prowadzących działalność w zakresie gospodarki mieszkaniowej uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi - w części przeznaczonej na cele związane z utrzymaniem tych zasobów, z wyłączeniem dochodów uzyskanych z innej działalności gospodarczej niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi.

W świetle powyższego opodatkowaniu podlegać będą:

Odnosząc przedstawiony wyżej stan prawny do stanu faktycznego ujętego w ww. wniosku stwierdzić należy, że odszkodowania otrzymane w związku z ubezpieczeniem składników majątkowych, jak wcześniej wskazano, nie stanowią przychodu Zakładu, w związku z tym rozpatrywanie kwestii czy uzyskane odszkodowanie od Ubezpieczyciela w zakresie dotyczącym lokali użytkowych korzysta ze zwolnienia określonego w art. 17 ust. 1 pkt 44 u.p.d.o.p. jest bezprzedmiotowe.

Stanowisko Zakładu, iż otrzymane odszkodowanie od Ubezpieczyciela nie stanowi przychodu podatkowego jest zatem prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.