IBPBI/2/423-1211/08/BG

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 17 grudnia 2008 r. (data wpływu do tut. BKIP 23 grudnia 2008 r.) uzupełnionym w dniu 19 marca 2009 r. oraz 24 marca 2009 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości:

* uznania wierzytelności za nieściągalną na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 25 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, w związku z art. 16 ust. 2 pkt 1),

(pytanie oznaczone we wniosku jako Nr 1)

* uznania wierzytelności za nieściągalną na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 25 tej ustawy, w związku z art. 16 ust. 2 pkt 3),

(pytanie oznaczone we wniosku jako Nr 2)

jest prawidłowe

W dniu 23 grudnia 2008 r. wpłynął do BKIP ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości uznania wierzytelności za nieściągalną na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 25 w związku z art. 16ust. 2 pkt 1 i pkt 3 tej ustawy.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych dlatego też pismem z dnia 9 marca 2009 r. wezwano do ich uzupełnienia. Uzupełnienie wniosku zawierające sprecyzowane pytania oraz stanowisko adekwatnie do tych pytań wpłynęło do tut. BKIP w dniu 19 marca 2009 r. oraz 24 marca 2009 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Spółka posiada - z tytułu dostaw i usług - nieprzedawnione, a przeterminowane wierzytelności, które uprzednio na podstawie art. 12 ust. 3 zostały zarachowane jako przychody należne. Wartość tych wierzytelności jest niższa niż przewidywane koszty procesowe i sądowe związane z dochodzeniem wierzytelności, jednakże dotychczas Spółka nie korzystała z możliwości odpisania tych wierzytelności jako nieściągalnych zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 25 lit. a) w powiązaniu z art. 16 ust. 2 pkt 3), podejmując próbę odzyskania ich na drodze sądowej. W momencie, gdy wierzytelność została potwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu i skierowana na drogę postępowania egzekucyjnego, Spółka utworzyła odpis aktualizujący, który zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 26a) zalicza do kosztów uzyskania przychodów w dacie utworzenia odpisu aktualizującego. W trakcie prowadzonej egzekucji komornik poinformował wierzyciela, iż postępowanie egzekucyjne jest bezskuteczne, z uwagi na nieznane miejsce pobytu dłużnika i braku możliwości określenia jego sytuacji majątkowej. Dalsze prowadzenie egzekucji komorniczej naraziłoby wierzyciela na ponoszenie dodatkowych kosztów egzekucji, przewyższających wartość wierzytelności. W związku z tą sytuacją komornik wydał decyzję o umorzeniu prowadzonego postępowania. W podstawie prawnej umorzenia postępowania komornik przywołuje art. 824 § 1 pkt 3 k.p.c., który wskazuje na przesłankę tego umorzenia odnosząc się do braku majątku dłużnika. Jednakże w tekście uzasadnienia nie przywołuje jednoznacznie tej okoliczności.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

(pytanie oznaczone we wniosku jako Nr 1)

(pytanie oznaczone we wniosku jako Nr 2)Treść obu pytań wynika z odpowiedzi na wezwanie organu.

Zdaniem Spółki

Treść stanowiska wnioskodawcy odnośnie obu pytań wynika z odpowiedzi na wezwanie organu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm. określanej w dalszej części skrótem "ustawa o p.d.o.p.") kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Art. 16 ust. 1 ustawy o p.d.o.p. wskazuje kilka okoliczności pozwalających na zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów równowartości należności uprzednio zaliczonych do przychodów należnych, jeżeli wyegzekwowanie tych należności od dłużnika jest wątpliwe a mianowicie:

- art. 16 ust. 1 pkt 26a ustawy o p.d.o.p. pozwalający na zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów odpisów aktualizujących wartość należności, dokonywanych zgodnie z przepisami o rachunkowości, jeżeli ich nieściągalność jest uprawdopodobniona napodstawie art. 16 ust. 2a pkt 1 tej ustawy tj. w szczególności jeżeli:

- art. 16 ust. 1 pkt 25 ustawy o p.d.o.p. pozwalający na zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów wierzytelności nieściągalnych, które uprzednio na podstawie art. 12 ust. 3ustawy o p.d.o.p. zostały zarachowane jako przychody należne i których nieściągalnośćzostała udokumentowana w sposób wskazany w art. 16 ust. 2 tj.

- art. 16 ust. 1 pkt 44 ustawy o p.d.o.p. pozwalającym na zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów umorzonych wierzytelności pod warunkiem że uprzednio na podstawie art. 12 ust. 3 zostały zarachowane jako przychody należne.

Jednakże nie będzie mógł zaliczyć do kosztów podatkowych wierzytelności przedawnionej i to niezależnie od tego czy uprzednio utworzył na nią odpis aktualizujący i zaliczył go do swoich kosztów czy też nie, bowiem zgodnie z przepisem art. 16 ust. 1 pkt 20 ustawy o p.d.o.p. nie uważa się za koszty uzyskania przychodów przedawnionych wierzytelności. Należy jednak mieć na uwadze iż zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 4d ustawy o p.d.o.p. przychodem jest wartość należności umorzonych, przedawnionych lub odpisanych jako nieściągalne w tej części, od której dokonane odpisy aktualizujące zostały uprzednio zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 4e) ustawy o p.d.o.p. przychodem jest równowartość odpisów aktualizujących wartość należności, uprzednio zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów, w przypadku ustania przyczyn, dla których dokonano tych odpisów.

Jeżeli więc zgodnie z przepisami ustawy o p.d.o.p. na daną wierzytelność wierzyciel dokonał odpisu aktualizującego i zaliczył go do kosztów podatkowych, a następnie doszło np. do przedawnienia, to o kwotę dokonanego odpisu podatnik zobowiązany będzie zwiększyć swój przychód podatkowy.

Jeżeli jednak na daną wierzytelność podatnik dokonał odpisu aktualizującego i zaliczył go do kosztów podatkowych zgodnie z przepisami ustawy o p.d.o.p., a następnie doszło do udokumentowania nieściągalności, to:

* wartość wierzytelności w części zaliczonej do przychodów należnych podlegać będzie zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 25a ustawy o p.d.o.p.,

* o kwotę zaliczonego uprzednio do kosztów uzyskania przychodów odpisu aktualizującego zwiększeniu podlegać będzie przychód podatnika.

W kontekście powyższego w przypadku utworzenia na daną wierzytelność odpisu aktualizującego i zaliczenia go do kosztów uzyskania przychodów, w sytuacji późniejszego przedawnienia tej wierzytelności, wartość odpisaną wcześniej w koszty należy zaliczyć do przychodów. Natomiast w przypadku udokumentowania nieściągalności lub umorzenia wierzytelności odpis aktualizujący uprzednio zaliczony do kosztów uzyskania przychodów należy rozwiązać, zwiększyć przychód podatkowy i ponownie taką należność zaliczyć do kosztów podatkowych, odpowiednio dokumentując jej nieściągalność lub umorzenie.

Ze stanu faktycznego zawartego we wniosku do pytania oznaczonego we wniosku Nr 1 wynika, że komornik wydał decyzję o umorzeniu prowadzonego postępowania przywołując art. 824 § 1 pkt 3 k.p.c., który wskazuje na przesłankę tego umorzenia odnoszącego się do braku majątku dłużnika. Jednakże w tekście uzasadnienia nie przywołano jednoznacznie tej okoliczności.

Z przepisu art. 824 § 1 pkt 3 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeksu postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 z późn. zm.) wynika, że postępowanie umarza się w całości lub w części jeżeli jest oczywiste, że z egzekucji nie uzyska się sumy wyższej od kosztów egzekucyjnych. Dla celów podatkowych ważne jest aby treść postanowienia nie budziła wątpliwości co do istnienia bądź nieistnienia majątku dłużnika, z którego może być egzekwowana wierzytelność. Skoro zatem z treści postanowienia, które otrzymał wnioskodawca nie wynika jednoznacznie iż podstawą nieściągalności wierzytelności był brak majątku dłużnika, to brak jest podstaw do zaliczenia w koszty uzyskania przychodów wierzytelności jako nieściągalnej.

Wobec powyższego utworzony odpis aktualizujący należy rozwiązać i zaliczyć do przychodu podatkowego.

Zaś ze stanu faktycznego zawartego we wniosku do pytania oznaczonego we wniosku Nr 2 wynika, że wnioskodawca przed rozpoczęciem postępowania sądowego i egzekucyjnego nie skorzystał z możliwości uznania wierzytelności za nieściągalną zgodnie z przepisem art. 16 ust. 1 pkt 25, której nieściągalność została udokumentowana w sposób określony w art. 16 ust. 2 pkt 3. Skoro wierzyciel nie sporządził protokołu stwierdzającego, że przewidywane koszty procesowe i egzekucyjne związane z dochodzeniem wierzytelności byłoby równe albo wyższe od tej kwoty przed wszczęciem postępowania egzekucyjnego, to nie może z tego prawa skorzystać po zakończeniu postępowania egzekucyjnego.

Wobec powyższego brak jest podstaw do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów tej wierzytelności, a utworzony odpis aktualizujący należy rozwiązać i zaliczyć do przychodu podatkowego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.