IBPBI/2/423-1190/08/MS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 16 grudnia 2008 r. (data wpływu do tut. Biura 19 grudnia 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie sposobu rozliczenia anulowanej kary umownej uprzednio zaliczonej do przychodów - jest nieprawidłowe.

W dniu 19 grudnia 2008 r. wpłynął do tut. Biura wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie sposobu rozliczenia anulowanej kary umownej uprzednio zaliczonej do przychodów.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

W dniu 22 sierpnia 2008 r. Spółka naliczyła swojemu kontrahentowi kary umowne na łączna kwotę 1.022.235,43 zł. Były to kary: za przekroczenie terminu wykonania robót budowlanych oraz za odstąpienie od umowy na realizację robót budowlanych. Na wyżej wymienione kary Spółka wystawiła noty księgowe i przesłała je kontrahentowi. Jednocześnie Spółka miała wobec tego kontrahenta zobowiązanie z tytułu wykonanych przez niego robót na kwotę 209.261,14 zł. Pod datą 29 sierpnia 2008 r. dokonała kompensaty swojej należności wynikającej z wystawionych not ze swoim zobowiązaniem wobec tego kontrahenta. Do przychodów podatkowych Spółka zaliczyła więc tylko skompensowaną ze zobowiązaniem kwotę 209.261,14 zł (zgodnie z otrzymaną interpretacją indywidualną z dnia 2 grudnia 2008 r. IBPB3/423-802/08/AP). Ponieważ kontrahent kwestionował zasadność naliczenia tych kar, Spółka zasięgnęła opinii prawników i w miesiącu grudniu 2008 r. zamierza anulować w całości naliczone kary umowne.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Zdaniem wnioskodawcy:

Anulowanie naliczonych kar umownych spowoduje, że o kwotę zaliczoną uprzednio do przychodów podatkowych ulegnie obniżeniu dochód podatkowy w miesiącu anulowania, czyli w grudniu 2008 r. O kwotę tą należy pomniejszyć przychody podatkowe za miesiąc grudzień 2008 r.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam, co następuje:

Stosownie do art. 12 ust. 3 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm. określanej w dalszej części skrótem "ustawa o p.d.o.p.") za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

Zasady rozpoznawania przychodów określonych w art. 12 ust. 3 ustawy o p.d.o.p., uregulowane są w art. 12 ust. 3a-3e. Zgodnie z art. 12 ust. 3a ww. ustawy, za datę powstania przychodu, o którym mowa w ust. 3, uważa się, z zastrzeżeniem ust. 3c-3e, dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień:

W myśl natomiast art. 12 ust. 3e ustawy o p.d.o.p., w przypadkach innych niż świadczenie usług, wydanie towarów, częściowe świadczenie usług oraz zbycie praw majątkowych, za dzień powstania przychodu uważa się dzień otrzymania zapłaty.

Przychodem należnym, o którym mowa w art. 12 ust. 3 ustawy o p.d.o.p., jest zatem przychód, który w następstwie działalności gospodarczej stał się należnością ustaloną pomiędzy stronami.

Powyższe przepisy jednoznacznie określają moment powstania przychodu należnego powstałego w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą. Ponieważ art. 12 ust. 3 ustawy o p.d.o.p. mówi o przychodach "związanych" z działalnością gospodarczą, należy stwierdzić, iż odnosi się on do przychodów będących następstwem prowadzonej działalności gospodarczej, związanych z nią bezpośrednio lub pośrednio.

Zatem przepis ten obejmuje również przychody z tytułu kar i odszkodowań, określonych w umowach zawartych przez podatników w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Podstawą do obciążenia kontrahenta naliczoną karą umowną jest nota obciążeniowa, która jednocześnie stanowi podstawę do ujęcia tego zdarzenia w księgach rachunkowych.

Nota obciążeniowa jest dowodem księgowym rozliczeniowym, stwierdzającym dokonanie operacji gospodarczej przeprowadzonej między jednostką, a jej kontrahentem i stanowi podstawę zapisów w księgach rachunkowych, pod warunkiem, że jest rzetelna, wolna od błędów rachunkowych oraz zawiera co najmniej dane określone w art. 21 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn. Dz. U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694 z późn. zm.).

W myśl art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają między innymi odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów, o której mowa wyżej, stosownie do przepisu art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Stosownie zaś do przepisu art. 2 pkt 6 ustawy o podatku od towarów i usług, pod pojęciem towarów należy rozumieć rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty. W myśl art. 8 ust. 1 ustawy od towarów i usług, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

W związku z powyższym stwierdzić należy, iż kara umowna nie stanowi czynności dostawy towarów ani świadczenia usług. Otrzymanie kary umownej nie wiąże się z żadnym świadczeniem na rzecz wypłacającego, zatem nie wywołuje żadnych skutków podatkowych w podatku od towarów i usług. Wypłacona kwota kary umownej nie powinna być dokumentowana fakturą VAT, gdyż nie stanowi obrotu podlegającego podatkowi od towarów i usług. Dla potwierdzenia otrzymania kary umownej można wystawić notę księgową, dokumentującą czynności niepodlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Przepisy ustawy o p.d.o.p. nie określają zasad dokonywania korekt przychodów. Brak jest również uregulowań dotyczących momentu powiększenia (zmniejszenia) przychodów, tj. czy przychód powiększa się (pomniejsza) w dacie korekty, czy też w dacie powstania przychodu pierwotnego.

Wobec powyższego, należy posłużyć się literalną wykładnią wyżej powołanych przepisów, która prowadzi do wniosku, że do przychodów podatkowych zalicza się tylko takie przychody, które w danym momencie są należne podatnikowi, czyli są wymagalne, niewątpliwe i bezwarunkowe. Dla ustalenia przychodu istotnym zagadnieniem jest określenie daty uzyskania przychodu, z którą ustawa o p.d.o.p. łączy moment powstania obowiązku podatkowego. W przedmiotowej sprawie przychód powstał w dniu otrzymania zapłaty (kompensaty).

Biorąc powyższe pod uwagę, należy stwierdzić, iż Spółka będzie uprawniona do zmniejszenia przychodów podatkowych o anulowaną kwotę naliczonych kar umownych w wysokości w jakiej uprzednio zaliczyła je do przychodów podatkowych w miesiącu, w którym został wykazany przychód pierwotny, tj. w momencie zapłaty (kompensaty).

Stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku jest zatem nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.