IBPBI/2/423-1159/08/AP - Opodatkowanie zasądzonej należności z tytułu wcześniej poniesionych przez spółkę nakładów jako inwestycji w obcych środkach trwałych.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 8 grudnia 2008 r. (data wpływu do tut. BKIP 12 grudnia 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia:

- jest nieprawidłowe.

W dniu 12 grudnia 2008 r. wpłynął do tut. BKIP ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia:

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Spółka w dniu 1 maja 1998 r. zawarła umowę z Gminą. Umowa ta polegała na korzystaniu przez Spółkę z majątku ciepłowniczego, w skład którego wchodziły: grunty, budynki, budowle, maszyny, urządzenia oraz wartości niematerialne i prawne, które stanowiły własność Gminy. Spółka zobowiązała się do nieodpłatnego zarządzania mieniem ciepłowniczym oraz świadczenia usług ciepłowniczych na terenie Gminy. Umowa została zawarta na okres 5 lat z możliwością jej przedłużenia na okres kolejnych 5 lat. W ramach umowy Spółka zobowiązana była przede wszystkim do dokonywania bieżących napraw oraz konserwacji składników wchodzących w skład majątku ciepłowniczego, ale także do rozbudowy i modernizacji majątku ciepłowniczego na terenie Gminy. Spółka mogła dokonywać likwidacji i zbycia środków trwałych ze względu na ich fizyczne lub moralne zużycie. Umowa przewidywała, że z chwilą jej wygaśnięcia Spółka na podstawie odrębnej umowy zobowiązana będzie do przekazania Gminie majątku ciepłowniczego wraz z nakładami inwestycyjnymi poczynionymi na jego ulepszenie, modernizację i adaptację w czasie trwania umowy. Gmina zaś zobowiązana będzie do zwrotu na rzecz Spółki równowartość poniesionych przez nią nakładów inwestycyjnych według wartości księgowej netto (po odliczeniu amortyzacji) wynikającej z ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.

Majątek ciepłowniczy będący przedmiotem umowy wraz ze środkami trwałymi powstałymi w wyniku poczynionych przez Spółkę nakładów inwestycyjnych został zwrócony Gminie w latach 2005-2006. Spółka zgodnie z Klasyfikacją Środków Trwałych dokonane przez nią nakłady na majątku ciepłowniczym w czasie trwania umowy zakwalifikowała jako odrębne środki trwałe oraz jako inwestycje w obcych środkach trwałych. Mimo składanych przez Spółkę ofert umownych dotyczących rozliczenia nakładów poczynionych przez Spółkę w środkach trwałych należących do majątku ciepłowniczym, nie doszło do zawarcia takiej umowy. W następstwie tego w dniu 20 września 2005 r. Spółka obciążyła Gminę kwotą 3.167.170,65 zł oraz w dniu 5 maja 2006 r. kwotą 3.252.314,94 zł z tytułu zwrotu nakładów poczynionych przez Spółkę w środkach trwałych należących do majątku ciepłowniczego będącego przedmiotem umowy, wystawiając dwie faktury VAT ze stawką 22%. Jako przychód Spółki z tytułu zwrotu nakładów uznano kwotę netto z powyższych faktur, zaś jako koszt uzyskania przychodu niezamortyzowaną wartość środków trwałych.

Wskutek tego, iż Gmina nie uznała zasadności roszczenia Spółki dotyczącego zwrotu nakładów w środkach trwałych, Spółka złożyła pozew o zapłatę tejże należności. Jednocześnie Gmina wystąpiła wobec Spółki o zapłatę wynagrodzenia z tytułu bezumownego korzystania z majątku w okresie od zakończenia umowy (wg Gminy od 1 maja 2003 r.) do momentu wydania majątku Gminie. W dniu 3 sierpnia 2007 r. Sąd wydał wyrok zasądzający od Gminy na rzecz Spółki kwotę 4.667.919,65 zł po potrąceniu odszkodowania w wysokości 330.000 zł w tytułu bezumownego korzystania w majątku. Sąd uznał więc zasadność roszczenia Spółki co do kwoty 4.997.919,62 zł jako zwrot nakładów poczynionych przez Spółkę w okresie trwania umowy, tj. do 30 kwietnia 2003 r., zaś powództwo dotyczące wydatków inwestycyjnych poniesionych przez Spółkę po 30 kwietnia 2003 r. w kwocie 1.421.565,97 zł sąd oddalił.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Zdaniem Wnioskodawcy, w związku z uzyskaniem prawomocnego wyroku sądu zasądzającego część domaganej się przez Spółkę należności, z tytułu wcześniej poniesionych nakładów jako inwestycji w obcych środkach trwałych, należność zasądzona stanowić będzie przychód podatkowy Spółki. Według przepisu art. 16a ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, amortyzacji podlegają również przyjęte do używania inwestycje w obcych środkach trwałych, zwane dalej "inwestycjami w obcych środkach trwałych". Z racji możliwości amortyzacji ww. składników majątkowych, inwestycje te stanowić będą środki trwałe, których sprzedaż skutkować będzie powstaniem przychodu podatkowego. Zgodnie zaś z przepisem art. 16 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, wydatki na wytworzenie wskazanych środków trwałych, pomniejszone o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 16h ust. 1 pkt 1, są kosztem uzyskania przychodów w przypadku ich odpłatnego zbycia, bez względu na czas ich poniesienia. Różnica pomiędzy wartością netto (po odliczeniu amortyzacji) inwestycji w obcych środkach trwałych a kwotą należną od Gminy z tytułu poniesionych przez Spółkę nakładów w obcych środkach trwałych stanowić będzie stratę podatkową, z uwagi na to, że zasądzona przez sąd kwota zwrotu z tytułu wydatków na inwestycje w obcych środkach trwałych jest niższa od wartości netto inwestycji w obcych środkach trwałych, tj. po odliczeniu amortyzacji.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm. - określana dalej skrótem "u.p.d.o.p.") w brzmieniu obowiązującym do końca 2008 r. przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 13 i 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe. Przepis ten od 1 stycznia 2009 r. brzmi: przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe.

Jednocześnie stosownie do postanowień art. 12 ust. 3 u.p.d.o.p. za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w r. podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. Natomiast w myśl art. 12 ust. 4 pkt 6a u.p.d.o.p. do przychodów nie zalicza się zwróconych, innych wydatków nie zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p., kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Kosztami uzyskania przychodów są zatem wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie bądź zachowanie powyższego wynika, że określony wydatek, nie wymieniony w katalogu wydatków nie stanowiących kosztów podatkowych, może stanowić koszt uzyskania przychodu pod warunkiem, że między tym wydatkiem a osiągnięciem przychodu zachodzi związek przyczynowo - skutkowy, czyli że poniesienie tego wydatku ma lub może mieć wpływ na powstanie, zwiększenie lub zachowanie przychodu podatnika. Przepis art. 15 ust. 6 u.p.d.o.p. stanowi, że kosztem uzyskania przychodów są odpisy z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (odpisy amortyzacyjne) dokonywane wyłącznie zgodnie z przepisami art. 16a-16m, z uwzględnieniem art. 16.

Na podstawie art. 16a ust. 1 u.p.d.o.p. amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 16c, stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:

Amortyzacji stosownie do art. 16a ust. 1 pkt 2 u.p.d.o.p. podlegają również, z zastrzeżeniem art. 16c, niezależnie od przewidywanego okresu używania przyjęte do używania inwestycje w obcych środkach trwałych.

Przepisy podatkowe nie definiują wprost pojęcia "inwestycji w obcych środkach trwałych". Stosując wykładnię językową należy przyjąć, że "inwestycje w obcych środkach" trwałych są to poniesione przez podatnika nakłady w cudzym środku trwałym, nie będącym własnością podatnika, ale używanym w prowadzonej przez niego działalności na podstawie tytułu prawnego, np. umowy najmu, dzierżawy lub innej umowy. Zatem możliwość amortyzowania ww. środków trwałych uzależniona jest od wykorzystywania ich w prowadzonej przez podmiot działalności gospodarczej. W sytuacji, gdy umowa, na podstawie której wykorzystywane są dane środki trwałe, przestaje obowiązywać, to przestaje istnieć związek przyczynowo-skutkowy między kosztami z tytułu odpisów amortyzacyjnych a osiągniętymi przychodami. Tym samym podatnik traci prawo do dokonywania odpisów amortyzacyjnych, gdyż nie wykorzystuje inwestycji w obcych środkach trwałych do prowadzenia działalności gospodarczej.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Spółka bezumownie korzystała ze środków trwałych Gminy po upływie okresu obowiązywania umowy. W tym przypadku, od momentu wygaśnięcia umowy, Spółka nie mogła dokonywać odpisów amortyzacyjnych przedmiotowych inwestycji w obcych środkach trwałych. Po zakończeniu umowy Spółce przysługiwało tylko prawo do żądania zwrotu poniesionych na ich wytworzenie nakładów od właściciela (Gminy).

Stosownie do treści art. 16 ust. 1 pkt 6 u.p.d.o.p., nie uważa się za koszty uzyskania przychodów strat powstałych w wyniku likwidacji nie w pełni umorzonych środków trwałych, jeżeli środki te utraciły przydatność gospodarczą na skutek zmiany rodzaju działalności. Przesłanka ta w przedmiotowej sprawie nie występuje.

Jednak w omawianej sprawie nie wystąpi strata w środkach trwałych tj. inwestycji w obcych środkach trwałych, bowiem nie miała miejsca fizyczna likwidacja tych środków trwałych. Wartość niezamortyzowanej części przedmiotowych środków trwałych nie może być zatem zaliczona do kosztów uzyskania przychodu. Nie jest to strata środka trwałego, lecz wydanie go właścicielowi z mocy prawa.

Na podstawie wyr. Sądu Spółka otrzymała zwrot części nakładów poniesionych na ulepszenie przedmiotowych środków trwałych. Ze stanu faktycznego sprawy wynika, że Spółka dokonywała amortyzacji inwestycji w obcym środku trwałym a zatem do przychodów winna zaliczyć jedynie tą część otrzymanej kwoty która stanowi zwrot poniesionych nakładów, przekraczających wartość niezamortyzowanej części środka trwałego. Ponieważ, w przedmiotowej sprawie, zasądzona kwota jest niższa od niezamortyzowanej wartości inwestycji w obcych środkach trwałych, po stronie Spółki nie wystąpi przychód. Jednocześnie, na podstawie powołanego wcześniej art. 16 ust. 1 pkt 6 u.p.d.o.p., powstała strata nie może być uznana za koszt uzyskania przychodu. Strata z tego .tytułu mieści się w granicach ryzyka gospodarczego, które podatnik musi brać pod uwagę kształtując tak, a nie inaczej bieg swoich interesów.

Stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 8 grudnia 2008 r. w zakresie ustalenia wysokości przychodów i kosztów uzyskania przychodów związanych ze zbyciem na rzecz Gminy nakładów poczynionych na jej majątku (pytanie oznaczone we wniosku Nr 1) oraz czy ujemna różnica między zasądzoną kwotą a nieujętymi w kosztach nakładami na środki trwałe (inwestycje w obcych środkach trwałych) stanowi stratę podatkową (pytanie oznaczone we wniosku Nr 2) jest nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu ul. Kośnego 70 45-372 Opole, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.