IBPBI/2/423-1060/11/SD - Możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów spółki kapitałowej odsetek i prowizji pobieranych przez bank w związku z udziałem spółki w strukturze cash poolingu.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 24 sierpnia 2011 r. (data wpływu do tut. BKIP 25 sierpnia 2011 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy zapłacone odsetki oraz pobrane przez bank prowizje będą stanowić koszty uzyskania przychodów (pytanie oznaczone we wniosku Nr 1) - jest prawidłowe.

W dniu 25 sierpnia 2011 r. wpłynął do tut. BKIP wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy zapłacone odsetki oraz pobrane przez bank prowizje będą stanowić koszty uzyskania przychodów.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Spółka prowadzi działalność gospodarczą w ramach grupy podmiotów powiązanych (dalej "Grupa"), w zakresie trzech procesów, które mają kluczowe znaczenie dla większości przemysłowych technologii przetwarzania i produkcji. Są to:

Spółka, w ramach swojej działalności, na podstawie umowy o zarządzanie płynnością finansową, zamierza skorzystać z kompleksowej usługi oferowanej przez bank - podmiot niepowiązany (dalej "Bank"). Umowa o zarządzanie płynnością finansową jest umową typu cash-pooling, której celem jest polepszenie płynności finansowej spółek wchodzących w skład Grupy w prowadzonej działalności gospodarczej, jak również zmniejszenie kosztów finansowania zewnętrznego. Zarządzanie płynnością finansową odbywa się w oparciu o rachunek prowadzony w PLN.

Uczestnikami umowy o zarządzaniu płynnością finansową będzie Spółka oraz 2 spółki "siostry" zarejestrowane w Polsce należące do Grupy.

Zasadniczym elementem przedmiotowej umowy jest:

* stworzenie spółkom z Grupy możliwości korzystania z zasobów wspólnej płynności finansowej każdego dnia roboczego - tj. Bank przyzna każdej spółce kredyt dzienny, który może być wykorzystany pod warunkiem istnienia sald dodatnich na rachunkach innych Spółek lub dostępności kredytu w rachunku bieżącym dla jednej ze Spółek z Grupy przyznanego przez bank na podstawie odrębnej umowy;

* wdrożenie procesu zarządzania posiadanymi na rachunkach bankowych środkami pieniężnymi oraz zadłużeniem Spółki, aby kwota odsetek płaconych bankowi z tytułu istniejącego zadłużenia była jak najmniejsza, a jednocześnie, aby dochody uzyskiwane przez Spółkę z nadwyżek finansowych były wyższe od standardowego oprocentowania lokat bankowych.

W systemie biorą udział rachunki bankowe (bieżące lub pomocnicze) powiązanych podmiotów tworzące tzw. Grupę Rachunków, w ramach których dokonuje się zarządzanie wspólną płynnością finansową. Jeden z podmiotów powiązanych pełni rolę zarządzającego strukturą tzw. Agenta/Pool leadera (Agentem jest Spółka). Dla tego podmiotu Bank prowadzi dwa rachunki: jeden w ramach Grupy Rachunków, drugi dodatkowy Główny Rachunek Płynności poza Grupą Rachunków. Bank, biorąc pod uwagę płynność Grupy, przyznaje każdemu posiadaczowi indywidualny limit kredytu dziennego, a ich dzienna spłata jest solidarnie poręczona przez wszystkie podmioty uczestniczące w systemie (wynagrodzenie należne z tytułu poręczeń jest uwzględnione w kalkulacji odsetek alokowanych przez bank do poszczególnych posiadaczy rachunków).

Salda ujemne na rachunkach powstające w ciągu dnia w Grupie Rachunków - tzw. kredyty dzienne są długami wymagalnymi na koniec każdego dnia roboczego. System oparty jest na mechanizmie zerowania sald realizowanym na podstawie faktu, iż każdy posiadacz rachunku nieodwołalnie upoważnia Bank do obciążania jednego lub wszystkich jego rachunków, a Agent nieodwołalnie upoważnia Bank do obciążania Głównego Rachunku Płynności lub rachunku bieżącego prowadzonego w ramach Grupy Rachunków kwotami, które nie zostały spłacone Bankowi przez któregokolwiek z posiadaczy rachunków zaciągających kredyty dzienne. Oznacza to, że na koniec każdego dnia roboczego Bank na podstawie poręczenia spłaty kredytów dziennych wykorzystuje salda dodatnie na rachunkach jednych spółek prowadzonych w ramach Grupy Rachunków by uregulować salda ujemne powstałe na rachunkach prowadzonych w ramach Grupy Rachunków - należących do pozostałych Spółek z Grupy. W rezultacie salda na rachunkach w ramach Grupy Rachunków są wyrównywane do zera. Spłata następuje przy wykorzystaniu technicznego rachunku bankowego, tzw. bankowego konta spłaty (konto rozrachunkowe). Dzienne sumaryczne saldo netto Grupy Rachunków jest transferowane na lub z Głównego Rachunku Płynności prowadzonego dla Agenta poza Grupą Rachunków na rachunek bieżący prowadzony dla Agenta w ramach Grupy Rachunków. Uczestnik systemu, którego saldo dodatnie na rachunku Bank wykorzystał na koniec dnia roboczego do uregulowania salda ujemnego na rachunku innego podmiotu prawnego wstąpi w prawa zaspokojonego wierzyciela zgodnie z cywilistyczną konstrukcją subrogacji ustawowej, o której mowa w art. 518 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 wraz z kolejnymi nowelizacjami; dalej "Kodeks cywilny"). Wraz z wstąpieniem w prawa Banku (zaspokojonego wierzyciela) i nabyciem wierzytelności, poszczególni Uczestnicy, również Agent, będą nabywać prawo do odsetek od wartości nominalnej nabytych wierzytelności.

Bilansowanie sald na rachunkach bankowych Uczestników, dokonywane na koniec każdego dnia roboczego, przebiegać będzie w sposób następujący:

W rezultacie operacji zerowania sald wykonywanych przez Bank codziennie w ramach procesu końca dnia będącego integralnym elementem usługi cash pooling, Spółki będą wykazywały salda równe zero na rachunkach w ramach Grupy Rachunków - Spółki z Grupy będą wykazywały w swoich księgach krótkoterminowe należności lub krótkoterminowe zobowiązania wobec innych Spółek z Grupy.

Zgodnie z założeniami struktury, na początku każdego kolejnego dnia roboczego w ramach struktury będą występowały transfery odwrotne do wieczornych operacji zerowania sald. Oznacza to, że każdego dnia roboczego rano Spółki będą regulowały/ spłacały powstałe w rezultacie wieczornych operacji sald należności/ zobowiązania. W konsekwencji, poszczególni Uczestnicy systemu każdego następnego dnia rano będą posiadali takie same salda na swoich rachunkach bieżących w ramach Grupy Rachunków jakie posiadały przed dokonaniem wieczornych transferów zerowania sald.

Odsetki od wzajemnych zobowiązań, jakie powstawały pomiędzy Spółkami uczestniczącymi w usłudze cash pooling każdego dnia roboczego w poprzednim miesiącu w wyniku wieczornych operacji zerowania sald, będą naliczane na bazie dziennej, natomiast ich płatność przez (do) poszczególnych Uczestników będzie dokonywana raz w okresie rozliczeniowym - każdego pierwszego dnia roboczego na rachunku każdego podmiotu prawnego włączonego do usługi cash pooling. Bank będzie naliczał oraz księgował odsetki.

W Umowie cash-pooling zostaną określone wysokości oprocentowania kredytów dziennych przyznanych poszczególnym Uczestnikom struktury cash pooling. W rezultacie wykonanych operacji zerowania sald i wstąpienia Spółek z Grupy w prawa Banku (zaspokojonego wierzyciela) do odsetek od spłaconych kredytów dziennych, poszczególni Uczestnicy, również Agent, będą nabywać prawo do odsetek od wartości nominalnej nabytych wierzytelności. Bank będzie świadczył usługę naliczania i alokacji odsetek od wzajemnych zobowiązań na saldach uczestników zgodnie z zasadami określonymi w umowie cash-pooling. Uczestnicy usługi cash pooling, których rachunki bieżące włączone do Grupy Rachunków będą wykazywały dodatnie salda i które to rachunki bieżące wykorzystane zostały do spłaty kredytów dziennych pozostałych Uczestników usługi cash pooling, otrzymają od wykorzystanego w ten sposób salda odsetki od Uczestników usługi cash pooling, których kredyty dzienne zostały spłacone, zgodnie z warunkami oprocentowania dla kredytów dziennych.

Odsetki od dodatnich sald na rachunkach bieżących włączonych do Grupy Rachunków, z których dokonano spłaty kredytów dziennych pozostałych Uczestników Usługi cash pooling oraz odsetki od niespłaconych kredytów dziennych będą kapitalizowane jedną kwotą, osobno na każdym Rachunku Bieżącym włączonym do Grupy Rachunków, pierwszego Dnia Roboczego danego miesiąca kalendarzowego za okres obejmujący miesiąc poprzedni.

Na podstawie odrębnych umów zawartych z Bankiem, Bank na bazie dziennej, naliczał będzie odsetki debetowe/kredytowe od salda występującego na Rachunku Płynności Agenta. Na koniec okresu rozliczeniowego, Bank będzie uznawał Rachunek Główny Agenta kwotą należnych odsetek lub odpowiednio obciążał Rachunek Główny Agenta kwotą odsetek należnych Bankowi.

Powyżej opisany mechanizm zarządzania płynnością finansową jest w pełni administrowany i zarządzany przez Bank. Nie wymaga on żadnego dodatkowego zaangażowania ani Spółki, ani pozostałych podmiotów w nim uczestniczących. Za korzystanie z usługi cash pooling każda ze Spółek z Grupy będzie płaciła bankowi opłatę miesięczną w takiej samej wysokości.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy zapłacone odsetki oraz pobrane prowizje przez bank będą stanowić koszty uzyskania przychodów... (pytanie oznaczone we wniosku Nr 1)

Zdaniem Wnioskodawcy, zawarcie umowy z bankiem w celu zarządzania płynnością i przystąpienie do struktury cash pooling ma na celu poprawę sytuacji finansowej spółek uczestniczących w strukturze oraz wyników finansowych tych spółek. W związku z tym, zapłacone odsetki i prowizje z tego tytułu są kosztami poniesionymi związanymi z realizowanym przez spółkę przychodem (art. 15 ust. 1 ustawy o p.d.o.p.), a ponieważ nie są wymienione w art. 16 ust. 1 ustawy o p.d.o.p., należy jest traktować jako koszty uzyskania przychodów. W sytuacji nieprzystąpienia spółek do struktury cash pooling koszty związane z odsetkami zapłaconymi bankowi byłyby na tym samym poziomie, natomiast przychody z tytułu otrzymanych odsetek od środków zgromadzonych na rachunkach bankowych byłyby niższe, ponieważ środki na rachunku bankowym są opodatkowane niższą stawką niż oprocentowanie obowiązujące w strukturze. Wysokość oprocentowania zadłużenia spółek w strukturze cash pooling zostanie ustalona na poziomie oprocentowania oferowanego obecnie przez bank.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Umowa "cash poolingu" jest formą efektywnego zarządzania środkami finansowymi, stosowana przez podmioty należące do jednej grupy kapitałowej, lub podmioty powiązane ekonomicznie w jakikolwiek inny sposób. Sprowadza się ona do koncentrowania środków pieniężnych z jednostkowych rachunków poszczególnych podmiotów na wspólnym rachunku grupy i zarządzaniu zgromadzoną w ten sposób kwotą, przy wykorzystaniu korzyści skali. Pozwala to na kompensowanie przejściowych nadwyżek, wykazywanych przez jedne z podmiotów z przejściowymi niedoborami zaistniałymi u innych podmiotów. Dzięki temu dochodzi do minimalizowania kosztów kredytowania działalności podmiotów z grupy poprzez kredytowanie się przy wykorzystaniu środków własnych grupy. W ramach porozumienia cash poolingu uczestnicy wskazują podmiot organizujący cash pooling i zarządzający systemem, tzw. Pool leadera, którym może być wyspecjalizowany bank, jak również jednostka z grupy. Zarządzający systemem w ramach umowy zapewnia dla wszystkich uczestników systemu środki finansowe na pokrycie sald ujemnych, a przypadku wystąpienia sald dodatnich na rachunkach uczestników to na jego rachunek trafiają środki finansowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 z późn. zm., dalej "ustawa o p.d.o.p."), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Działania podatnika muszą w związku z tym zmierzać w celu uzyskania przychodu, być na ten przychód ukierunkowane. Nie tworzą kosztów działania podejmowane w innym celu niż uzyskanie przychodu. Będą natomiast kosztem wydatki poniesione w celu zachowania i zabezpieczenia źródła przychodów, tak aby to źródło przyniosło przychody także w przyszłości. Dlatego kosztami uzyskania przychodów będą zarówno koszty pozostające w bezpośrednim związku z uzyskiwanymi przychodami, jak i pozostające w związku pośrednim, jeżeli zostanie wykazane, że zostały w sposób racjonalny poniesione w celu uzyskania przychodów, nawet wówczas gdy z obiektywnych powodów przychód nie zostanie osiągnięty. Zatem, aby móc zaliczyć konkretne wydatki do kosztów uzyskania przychodów, niezbędne jest wykazanie związku między ich poniesieniem, a dążeniem do uzyskania przychodów.

Z zastrzeżenia art. 15 ust. 1 ustawy o p.d.o.p., wynika, że są wydatki, które nie stanowią kosztów uzyskania przychodów, pomimo ich związku z przychodami i prowadzoną działalnością gospodarczą. Katalog takich wydatków zawarty został w art. 16 ust. 1 ustawy o p.d.o.p. Przepis ten, w pkt 11 stanowi, iż nie uważa się za koszty uzyskania przychodów naliczonych, lecz nie zapłaconych albo umorzonych odsetek od zobowiązań, w tym również od pożyczek (kredytów).

Odnosząc powyższe do przedmiotowego zdarzenia przyszłego należy stwierdzić, iż skoro Spółka jako członek grupy kapitałowej zawrze umowę cash pooling, która ma na celu zwiększenie efektywności zarządzania środkami pieniężnymi i będzie zobowiązana do ponoszenia kosztów prowizji oraz odsetek wpłacanych za pośrednictwem wewnętrznego rachunku Banku na Rachunek główny oraz odsetek od salda ujemnego na jej rachunku bieżącym, jeżeli takie w Spółce wystąpi, co do zasady będzie miała ona prawo zaliczenia tych wydatków do kosztów uzyskania przychodów. Ww. wydatki pozostają bowiem w ścisłym związku z prowadzoną działalnością gospodarczą mającą wpływ na uzyskiwane przychody.

Reasumując, stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Nadmienia się, iż w sprawach będących przedmiotem pytań oznaczonych we wniosku numerami od 2 do 5 wydano odrębne rozstrzygnięcia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.