IBPBI/1/4511-127/15/BK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku opatrzonym datą 28 września 2015 r. (data wpływu do tut. Biura 5 lutego 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych, w zakresie ciążących na Wnioskodawcy obowiązków płatnika w związku z wypłacaniem wynagrodzeń biegłym, tłumaczom i mediatorom - jest prawidłowe.

W dniu 5 lutego 2015 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych, w zakresie ciążących na Wnioskodawcy obowiązków płatnika w związku z wypłacaniem wynagrodzeń biegłym, tłumaczom i mediatorom.

We wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Zgodnie z art. 157 § 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. z 2013 r. poz. 427 z późn. zm.), Prezes Sądu Okręgowego ustanawia biegłych sądowych i prowadzi ich listy w oparciu o rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 24 stycznia 2005 r. w sprawie biegłych sądowych (Dz. U. Nr 15, poz. 133).

Tłumacz przysięgły po spełnieniu warunków, o których mowa w ustawie z dnia 25 listopada 2004 r. o zawodzie tłumacza przysięgłego (Dz. U. Nr 273, poz. 2702 z późn. zm.), zostaje wpisany na listę tłumaczy przysięgłych prowadzoną przez Ministra Sprawiedliwości (art. 6 ww. ustawy). Tłumaczenie dokumentu sporządzone przez tłumacza przysięgłego na zlecenie sądu jest dowodem w postępowaniu sądowym.

Ustanawianie mediatorów reguluje:

* w sprawach cywilnych art. 183 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 101),

* w sprawach karnych rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 13 czerwca 2003 r. w sprawie postępowania mediacyjnego w sprawach karnych (Dz. U. z 2003 r. Nr 108, poz. 1020),

* w sprawach nieletnich rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 maja 2001 r. w sprawie postępowania mediacyjnego w sprawach nieletnich (Dz. U. z 2001 r. Nr 56, poz. 591 z późn. zm.).

Wynagrodzenie biegłych, tłumaczy i mediatorów wypłacane jest na podstawie złożonego rachunku lub faktury, a kształtowane jest:

Sąd powołuje biegłego, tłumacza lub mediatora z imienia i nazwiska do wydania opinii, tłumaczenia, czy przeprowadzenia mediacji i przyznaje wynagrodzenie danej osobie fizycznej a nie podmiotowi gospodarczemu. Niektórzy biegli, tłumacze przysięgli lub mediatorzy wykonują na co dzień pozarolniczą działalność gospodarczą, obejmującą swym przedmiotem czynności odpowiadające przedmiotowo czynnościom wykonywanym na zlecenie sądu. W przypadku, gdy biegły/tłumacz/mediator prowadzi firmę, w rubryce sprzedawcy widnieje nazwa firmy oraz imię i nazwisko osoby, którą sąd wyznaczył do sporządzenia opinii, tłumaczenia, czy postępowania mediacyjnego.

Udokumentowaniem należności za wykonaną usługę jest złożony do sądu:

* rachunek, gdy biegły, tłumacz bądź mediator jest osobą fizyczną i nie prowadzi działalności gospodarczej, albo prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą,

* faktura VAT, gdy biegły, tłumacz przysięgły lub mediator jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Przychody z tytułu sporządzania tłumaczeń przez tłumacza przysięgłego, wydawania opinii przez biegłego sądowego lub z tytułu prowadzenia postępowania mediacyjnego przez mediatora, wykonywanych na zlecenie sądów są przychodami z działalności wykonywanej osobiście - art. 13 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Na Sądzie jako płatniku dokonującym wypłat z powyższego tytułu, ciąży obowiązek określony w art. 41 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W myśl tego przepisu, Sąd pobiera jako płatnik zaliczki na podatek dochodowy, stosując do dokonywanego świadczenia, pomniejszonego o miesięczne koszty uzyskania przychodów, najniższą stawkę podatkową. Biegły, tłumacz lub mediator - na podstawie otrzymanej od płatnika (sądu) informacji PIT-11 - powinien je wykazać w zeznaniu rocznym.

Natomiast jeżeli źródłem dochodu jest działalność wykonywana osobiście lub działalność gospodarcza i biegły, tłumacz bądź mediator są czynnymi podatnikami VAT, wówczas są oni zobowiązani do wystawienia faktury VAT. W takim przypadku Sąd w następujący sposób wylicza kwotę do zapłaty: od wartości kwoty netto podanej w fakturze odlicza się ryczałtowe koszty uzyskania przychodów (art. 22 ust. 9 pkt 4 ww. ustawy) tj. 20% i pobiera zaliczkę na podatek dochodowy w wysokości 18% (art. 41 ust. 1 ww. ustawy). Do tak wyliczonej kwoty dodaje się podatek VAT wynikający z faktury i tę "należność" Sąd przekazuje na wskazany rachunek bankowy. W terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym, Sąd przesyła podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, właściwemu ze względu na miejsce zamieszkania podatnika (biegłego, tłumacza lub mediatora) imienne informacje o wysokości dochodu na formularzu PIT-11. Naliczanie podatku w ten sposób, zdaniem Wnioskodawcy, powoduje podwójne opodatkowanie podatkiem dochodowym, raz przez Sąd, a drugi raz przez biegłego, tłumacza lub mediatora deklarującego zaliczkę na podatek dochodowy.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy w powyższej sytuacji wystarczyłoby oświadczenie ww. osoby na fakturze, że wykonywane przez niego usługi wchodzą w zakres prowadzonej działalności gospodarczej, co skutkowałoby wypłatą wynagrodzenia w 100%. Czy też, niezależnie od prowadzenia przez biegłego, tłumacza lub mediatora działalności gospodarczej, od wynagrodzenia wypłaconego biegłemu/ tłumaczowi/mediatorowi sąd jest zobowiązany obliczyć i pobrać zaliczkę na podatek dochodowy od przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 13 pkt 6 u.p.d.o.f.

Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku, gdy biegły, tłumacz, mediator na fakturze zamieści oświadczenie o zaliczeniu wykonanej czynności zawartej w fakturze do zakresu prowadzonej działalności gospodarczej oraz oświadczy, że we własnym imieniu odprowadzi należne składki na podatek dochodowy, wówczas jego przychód z tytułu wykonanej czynności powinien być zakwalifikowany jako przychód z tej działalności gospodarczej. Sąd powinien uregulować należność w 100%, bez jakichkolwiek potrąceń. Na potwierdzenie powyższego Wnioskodawca powołał interpretację ogólną Ministra Finansów z dnia 21 listopada 2013 r. Znak: DD3/033/181/CRS/13/RD-90955/13 w zakresie kwalifikacji do źródła przychodów w podatku dochodowym od osób fizycznych wynagrodzenia z tytułu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez pełnomocnika z urzędu. Jak wskazuje Wnioskodawca, w wymienionej interpretacji Minister Finansów uznał, że kwalifikacja przychodu do odpowiedniego źródła jest zależna od formy prawnej wykonywania zawodu adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego, rzecznika patentowego. Skoro tak, to, w ocenie Wnioskodawcy, nie ma powodów aby traktować inaczej przychody innych osób tj. biegłych, tłumaczy, mediatorów wykonujących czynności na zlecenie Sądu i jednocześnie prowadzących działalność gospodarczą.

W ocenie Wnioskodawcy, obowiązek poboru zaliczki na podatek dochodowy będzie zachodził w przypadku, gdy przychody z tytułu sporządzania tłumaczeń przez tłumacza przysięgłego, wydawania opinii przez biegłego sądowego lub z tytułu prowadzenia postępowania mediacyjnego przez mediatora, wykonywanych na zlecenie sądu są przychodami z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 13 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. gdy świadczona na rzecz sądu usługa nie mieści się przedmiotowo w ramach prowadzonej przez tłumacza/biegłego/mediatora działalności gospodarczej lub gdy tłumacz/biegły/mediator w ogóle nie prowadzi działalności gospodarczej. W myśl art. 41 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w powyższym przypadku sąd będzie obowiązany jako płatnik pobierać zaliczki na podatek dochodowy, stosując do dokonywanego świadczenia, pomniejszonego o miesięczne koszty uzyskania przychodów, najniższą stawkę podatkową. Tłumacz, biegły lub mediator powinien je wykazać, na podstawie otrzymanej od Sądu (płatnika) informacji PIT-11 w zeznaniu rocznym.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361), opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy, odrębnymi źródłami przychodów są:

* działalność wykonywana osobiście,

* pozarolnicza działalność gospodarcza.

W myśl art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ilekroć w ustawie jest mowa o działalności gospodarczej albo pozarolniczej działalności gospodarczej, oznacza to działalność zarobkową:

- prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4 - 9.

Przy czym, w myśl art. 5b ust. 1 ww. ustawy, za pozarolniczą działalność gospodarczą nie uznaje się czynności, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

Zatem - co do zasady #8722; nie są przychodami z działalności gospodarczej takie przychody, które zostały zaliczone przez ustawodawcę do pozostałych źródeł przychodów znajdujących się w katalogu źródeł przychodów (art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9 ww. ustawy), tj.m.in. do przychodów z działalności wykonywanej osobiście.

Ustawodawca wyraźnie bowiem rozróżnił w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródła przychodu, m.in. działalność wykonywaną osobiście oraz pozarolniczą działalność gospodarczą; dokonany podział ma charakter rozłączny.

Zgodnie z art. 13 pkt 6 ww. ustawy, za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym oraz płatników z zastrzeżeniem art. 14 ust. 2 pkt 10, i inkasentów należności publicznoprawnych, a także przychody z tytułu udziału w komisjach powoływanych przez organy władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 9.

Jak z powyższego wynika ustawodawca wyraźnie rozróżnia działalność wykonywaną osobiście i działalność gospodarczą jako dwa odrębne (różne) źródła przychodu.

Zakwalifikowanie przychodów do działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 13 pkt 6 ww. ustawy powoduje, że na sądach, prokuraturach, czy też organach władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, jako płatnikach dokonujących wypłat z powyższego tytułu ciąży obowiązek określony w art. 41 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W myśl tego przepisu, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują świadczeń z tytułu działalności, o której mowa w art. 13 pkt 2 i 4-9 oraz art. 18, osobom określonym w art. 3 ust. 1, są obowiązane jako płatnicy pobierać, z zastrzeżeniem ust. 4, zaliczki na podatek dochodowy, stosując do dokonywanego świadczenia, pomniejszonego o miesięczne koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 oraz o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b, najniższą stawkę podatkową określoną w skali, o której mowa w art. 27 ust. 1. Zaliczkę od dochodów, o których mowa w ust. 1, obliczoną w sposób określony w tym przepisie zmniejsza się o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne, o której mowa w art. 27b, pobranej ze środków podatnika przez płatnika, o którym mowa w ust. 1 (art. 41 ust. 1a ww. ustawy).

Na podstawie art. 42 ust. 1 powoływanej ustawy, płatnik ma (w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym zaliczkę pobrano) obowiązek przekazania pobranej zaliczki na rachunek urzędu skarbowego właściwego według siedziby płatnika. W terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym, płatnik ma obowiązek przesłać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, właściwemu ze względu na miejsce zamieszkania podatnika, imienne informacje o wysokości dochodu na formularzu PIT-11 (art. 42 ust. 2 cyt. ustawy).

Na gruncie powołanych wyżej przepisów prawa pojawiły się jednak wątpliwości w zakresie kwalifikacji przychodów do właściwego źródła w sytuacji, gdy przychody uzyskiwane przez podatnika są wymienione w katalogu przychodów z działalności wykonywanej osobiście i jednocześnie działalność prowadzona przez podatnika spełnia warunki określone w definicji działalności gospodarczej. Dotyczy to przykładowo przychodów, uzyskiwanych przez pełnomocników świadczących pomoc prawną z urzędu, czy też biegłych tłumaczy.

W związku z powstałymi wątpliwościami, kierując się orzecznictwem, Minister Finansów w dniu 21 listopada 2013 r. wydał interpretację ogólną, Nr DD3/033/181/CRS/13/RD-90955/13, dotyczącą kwalifikacji do źródła przychodów w podatku dochodowym od osób fizycznych wynagrodzenia z tytułu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez pełnomocnika ustanowionego z urzędu. W interpretacji tej uznał, że kwalifikacja przychodu do odpowiedniego źródła jest zależna od formy prawnej wykonywania przez pełnomocnika ustanowionego z urzędu zawodu adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego, czy rzecznika patentowego. Zatem przychody uzyskiwane z tego tytułu mogą zostać zaliczone do źródła przychodów - działalność gospodarcza, pomimo iż są wymienione w katalogu przychodów z działalności wykonywanej osobiście.

Skoro tak, to nie ma też powodów, aby inaczej traktować przychody innych osób, które działają na zlecenie organów władzy, administracji państwowej lub samorządowej, sądu czy prokuratora.

W interpretacji ogólnej z dnia 22 maja 2014 r. Nr DD2/033/30/KBF/14/RD-47426, Minister Finansów wskazał natomiast, że jeżeli podatnik, uzyskuje przychody w warunkach spełniających przesłanki działalności gospodarczej, może zakwalifikować te przychody do źródła - działalność gospodarcza, nawet w sytuacji, gdy wymienione są w katalogu przychodów z działalności wykonywanej osobiście. Do takiego wniosku prowadzi analiza przepisu art. 13 pkt 8 i 9 oraz art. 41 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tylko w art. 13 pkt 9 ustawodawca wyraźnie zastrzegł, że przychody w nim wymienione zawsze będą kwalifikowane do źródła przychodów - "działalność wykonywana osobiście", nawet jeżeli będą uzyskiwane w ramach działalności gospodarczej. Ustawodawca dopuszcza więc możliwość zaliczenia przychodów - z działalności wykonywanej osobiście do działalności gospodarczej, jeżeli są uzyskiwane w warunkach spełniających przesłanki działalności gospodarczej.

Jak z powyższego wynika, ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie wyklucza, aby przychody uzyskiwane z działalności wykonywanej osobiście zaliczać do przychodów z działalności gospodarczej, jeśli wykonywane są one właśnie w warunkach spełniających przesłanki "działalności gospodarczej". Powyższy sposób kwalifikacji należy stosować wobec wszystkich grup zawodowych wymienionych w art. 13 pkt 2-8 ustawy, a zatem także wobec biegłych, tłumaczy, mediatorów, czy innych osób działających na zlecenie podmiotów wymienionych w art. 13 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zauważyć przy tym należy, że skoro jak wskazano powyżej ustawa dopuszcza możliwość takiej kwalifikacji, to nie oznacza to, że przychody uzyskiwane przez ww. osoby muszą być zawsze zaliczane do działalności gospodarczej. Analiza wskazanych przepisów prowadzi do wniosku, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie wyklucza możliwości osiągania przychodów z działalności wykonywanej osobiście we wskazanym zakresie w ramach działalności gospodarczej. Zatem wskazane przychody mogą być kwalifikowane zarówno do działalności gospodarczej, jak i działalności wykonywanej osobiście.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika m.in., że Wnioskodawca (Sąd) powołuje biegłych, tłumaczy lub mediatorów z imienia i nazwiska do wydania opinii, tłumaczenia, czy przeprowadzenia mediacji i przyznaje wynagrodzenie danej osobie fizycznej a nie podmiotowi gospodarczemu. Niektórzy biegli, tłumacze przysięgli lub mediatorzy wykonują na co dzień pozarolniczą działalność gospodarczą, obejmującą czynności odpowiadające przedmiotowo czynnościom wykonywanym na zlecenie sądu. W przypadku, gdy biegły/tłumacz/mediator prowadzi firmę, w rubryce sprzedawcy widnieje nazwa firmy oraz imię i nazwisko osoby, którą sąd wyznaczył do sporządzenia opinii, tłumaczenia czy postępowania mediacyjnego. Udokumentowaniem należności za wykonaną usługę jest złożony do sądu rachunek (gdy biegły, tłumacz bądź mediator jest osobą fizyczną i nie prowadzi działalności gospodarczej, albo prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą) lub faktura VAT, gdy biegły, tłumacz przysięgły lub mediator jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

W świetle powyższego wskazać należy, że na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie ma przeszkód aby dochody z działalności wykonywanej osobiście kwalifikować do przychodów z działalności gospodarczej, jeżeli są uzyskiwane w warunkach spełniających przesłanki działalności gospodarczej. Taka sytuacja dotyczyć będzie osób prowadzących działalność gospodarczą z tytułu wykonywanych w ramach tej działalności m.in. na zlecenie sądu czynności, o których mowa w art. 13 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przychody uzyskiwane w takich warunkach można kwalifikować do działalności gospodarczej. Takiej też kwalifikacji należy dokonać w oparciu o przedstawiony przez Wnioskodawcę stan faktyczny. Wynika bowiem z niego, że zlecone przez Wnioskodawcę niektórym biegłym, tłumaczom czy mediatorom czynności wykonywane są w warunkach działalności gospodarczej. Skoro więc wykonanie czynności zleconych przez Wnioskodawcę odbywa się w takich właśnie warunkach, to nie ma podstaw, aby przychody tychże osób kwalifikować do innego źródła niż działalność gospodarcza.

Mając powyższe na względzie, stwierdzić należy, że jeżeli podmioty (biegli, tłumacze, mediatorzy) wykonujący na zlecenie Sądu określone czynności, w jakikolwiek sposób dadzą wyraz temu, że świadczone przez nich usługi wykonywane są w ramach prowadzonych przez nich działalności gospodarczych (np. poprzez zamieszczenie stosownej informacji na fakturze), przychody uzyskane z tego tytułu będą przychodami ze źródła przychodów jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza, a na Wnioskodawcy nie będą ciążyły z tego tytułu obowiązki płatnika. W przeciwnym wypadku, ww. przychody będą przychodami ze źródła jakim jest działalność wykonywana osobiście, a Sąd jako płatnik obowiązany będzie do obliczenia, pobrania i wpłacenia zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych z tego tytułu.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.