IBPBI/1/415-95/09/KB

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 23 stycznia 2009 r. (data wpływu do tut. Biura - 30 stycznia 2009 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych m.in. w zakresie:

* możliwości i momentu zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej wydatków poniesionych na zapłatę należności głównej wraz z odsetkami zasądzonymi przez sąd - jest prawidłowe,

* sposobu udokumentowania ww. kosztów - jest nieprawidłowe.

W dniu 30 stycznia 2009 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych m.in. w zakresie możliwości oraz sposobu zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej wydatków poniesionych na zapłatę należności głównej wraz z odsetkami zasądzonymi przez sąd.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w zakresie wykonywania instalacji wodno - kanalizacyjnych. Dla prowadzonej działalności w styczniu 1994 r. zaprowadził księgę handlową. Dnia 14 kwietnia 1999 r. zawarł umowę o podwykonawstwo ze Spółką Akcyjną, której przedmiotem było wykonanie kanalizacji w mieście. W dniu 6 lutego 2001 r. zawarł umowę z inną Spółką Akcyjną P. o wykonanie robót i usług na budowie o nazwie "odwodnienie i przebudowa sieci wodociągowych...". W paragrafie 7 pkt 8 umowy zamieszczono zapis, iż nie objęte umową roboty dodatkowe Spółka P. wykona za wynagrodzeniem uwzględniającym ceny wynegocjowane przez firmę wnioskodawcy i zaakceptowane przez zamawiającego, z uwzględnieniem zysku wnioskodawcy w wysokości 10%. W trakcie wykonywania robót wystąpiła skała kategorii VI a z uwagi na nieprawidłowe wykonanie odwodnienia i wystąpienie opadów atmosferycznych doszło do namoczenia gruntu. Wnioskodawca ustalił ze spółką P., iż wynagrodzenie za roboty dodatkowe objęte protokołem zostanie zapłacone po podpisaniu protokołu robót przez inwestora. Dnia 16 stycznia 2002 r. Spółka P. sporządziła kosztorys podwykonawczy określając wartość robót dodatkowych na kwotę 405.678,14 zł. Wnioskodawca nie zgodził się z tym protokołem, sporządzając własny na kwotę 300.000 zł. Wystąpił do Spółki D. o zapłatę jednak odmówiono mu wskazując, iż przyczyną nawodnienia gruntu był błąd wykonawcy. Ponadto wykonawca nie udowodnił wystąpienia skał kategorii VI. Biorąc pod uwagę stanowisko Spółki D. wnioskodawca odmówił zapłaty. Spółka P. pozwała go do sądu o zapłatę za roboty dodatkowe, sprawę wygrała i wystąpiła o klauzulę wykonalności. Wnioskodawca złożył apelację od wyroku, którą przegrał. Sąd ponownie uznał, iż doszło do wykonania robót. Wnioskodawca złożył skargę kasacyjną. Jednak z uwagi na wszczęcie egzekucji z nieruchomości przez komornika sądowego, w celu zabezpieczenia działania firmy musiał zapłacić należność główną w kwocie 267.063,16 zł, odsetki w kwocie 208.004,57 zł, koszty procesu w kwocie 43.707 zł, koszty adwokackie w postępowaniu egzekucyjnym w kwocie 3.600 zł, opłatę od zwrotu wierzycielowi w kwocie 106,08 zł i koszty egzekucji w kwocie 68.261,10 zł.

Spółka P. za wykonane roboty dodatkowe nie wystawiła nigdy faktur dokumentujących ich wykonanie, sporządziła jedynie protokół. Wnioskodawca zapłacił za wykonane roboty kwotę określoną wyrokiem sądowym.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy w związku z zaistniałą sytuacją należność główna za wykonane roboty dodatkowe w kwocie 267.063,16 zł wraz z zapłaconymi odsetkami w kwocie 208.004,57 zł stanowią koszt uzyskania przychodów w miesiącu grudniu 2008 r....

Zdaniem wnioskodawcy poniesione wydatki na należność główną i odsetki stanowią koszt uzyskania przychodu (zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) gdyż ewidentnie służyły zachowaniu i zabezpieczeniu źródła przychodów. Firma wnioskodawcy nie mogłaby działać w przypadku gdyby komornik zajął nieruchomości. Od początku wnioskodawca chciał wyegzekwować kwotę za roboty dodatkowe od inwestora ale spotkał się z odmową, w wyniku czego sam odmówił zapłaty za te roboty. Kwota, którą teraz zapłacił zmniejszyła jego zysk z tego kontraktu i nie ma znaczenia tutaj fakt, iż zapłata nastąpiła z opóźnieniem, gdyż gdyby ją zapłacił wcześniej również stanowiłaby koszt uzyskania przychodu bezpośrednio związany z przychodem z tego kontraktu. Brak wystawienia faktur za roboty dodatkowe przez podwykonawcę w tej sytuacji nie ma znaczenia, gdyż w swoim wyroku sąd apelacyjny jednoznacznie uznał, iż roboty te zostały wykonane. Zapłacona należność główna i odsetki stanowią koszt uzyskania przychodów i pomniejszają podstawę opodatkowania zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawo o podatku dochodowym od osób fizycznych z dnia 26 lipca 1991 r. gdyż ewidentnie zostały poniesione w celu zachowania i zabezpieczenia źródła przychodów. Koszty te nie zostały wymienione w art. 23 ww. ustawy. Zapłata za roboty dodatkowe pomniejszyła zysk z kontraktu, nie ma tu większego znaczenia fakt, iż zapłata nastąpiła w roku 2008 a nie w roku 2002. Gdyby w roku 2002 spółka P. wystawiła faktury za roboty dodatkowe, wtedy od razu zostałyby one zaksięgowane w ciężar kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy. Ponadto ponieważ do dnia dzisiejszego wnioskodawca nie otrzymał faktur za wykonane roboty dodatkowe uważa, iż słusznie postąpił obciążając nimi koszty na podstawie otrzymanego wyroku sądowego i sporządzonego przez niego oświadczenia.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23. Aby zatem dany wydatek mógł zostać zakwalifikowany do kosztów uzyskania przychodu musi spełniać łącznie następujące przesłanki:

* musi być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu;

* nie może być wymieniony w art. 23 ww. ustawy, wśród wydatków nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów;

* musi być należycie udokumentowany.

Generalnie należy przyjąć, iż kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie przychodów bądź też zabezpieczenie lub zachowanie tego źródła przychodów, o ile w myśl przepisów ww. ustawy nie podlegają wyłączeniu z tychże kosztów. Przy czym związek przyczynowy pomiędzy poniesieniem wydatku a osiągnięciem przychodu bądź zachowaniem lub zabezpieczeniem jego źródła należy oceniać indywidualnie w stosunku do każdego wydatku. Z oceny tego związku powinno wynikać, że poniesiony wydatek obiektywnie może przyczynić się do osiągnięcia przychodu bądź służyć zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodów.

Artykuł 22 ust. 4 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi ogólną zasadę potrącalności kosztów w czasie. W myśl tej regulacji koszty uzyskania przychodów są potrącane tylko w tym roku podatkowym, w którym zostały poniesione.

Jednakże w przypadku podatników prowadzących ewidencje księgowe w formie ksiąg rachunkowych zastosowanie znajdują przepisy art. 22 ust. 5-5d ww. ustawy. W myśl tych regulacji koszty uzyskania przychodu dzielą się na koszty bezpośrednio oraz pośrednio związane z uzyskanym przychodem.

Stosownie do treści art. 22 ust. 5 ww. ustawy u podatników prowadzących księgi rachunkowe koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy oraz w roku podatkowym, są potrącalne w tym roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody, z zastrzeżeniem ust. 5a i 5b.

Koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, odnoszące się do przychodów danego roku podatkowego, a poniesione po zakończeniu tego roku podatkowego do dnia:

W myśl art. 22 ust. 5b ww. ustawy koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, odnoszące się do przychodów danego roku podatkowego, a poniesione po dniu, o którym mowa w ust. 5a pkt 1 albo pkt 2, są potrącalne w roku podatkowym następującym po roku, za który sporządzane jest sprawozdanie finansowe lub składane jest zeznanie.

W odniesieniu do podmiotów prowadzących ewidencję zdarzeń gospodarczych w formie ksiąg rachunkowych (a więc także w przypadku wnioskodawcy) za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodu uważa się - stosownie do treści art. 22 ust. 5d ww. ustawy w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2008 r. - dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.

Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 32 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów naliczonych, lecz nie zapłaconych albo umorzonych odsetek od zobowiązań, w tym również od pożyczek (kredytów).

Mając na względzie cyt. wyżej przepisy stwierdzić należy, iż, co do zasady, w przypadku podatników dokonujących ewidencji zdarzeń gospodarczych w księgach rachunkowych, koszty bezpośrednio związane z uzyskaniem przychodu potrącalne są w momencie osiągnięcia odpowiadającego im przychodu. Jeżeli jednak wydatki zostały poniesione po dniu, w którym wnioskodawca sporządził sprawozdanie finansowe bądź złożył zeznanie podatkowe za rok, w którym osiągnął przychód, którego dotyczą, to podlegają zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodu w momencie uzyskania pełnej dokumentacji potwierdzającej ich poniesienie. Natomiast odsetki od ww. należności głównej, jako świadczenie uboczne w stosunku do świadczenia głównego, stanowią koszt uzyskania przychodu zawsze w momencie zapłaty.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż wnioskodawca wyrokiem sądowym z 2008 r. został zobowiązany do zapłaty należności głównej wraz z odsetkami za wykonane przez jego kontrahenta roboty dodatkowe. Roboty te wykonane zostały na zlecenie wnioskodawcy, w związku z realizacją przedsięwzięcia, z którego wnioskodawca w latach wcześniejszych osiągnął zysk. Koszty tych robót stanowiły koszt bezpośrednio związany z uzyskaniem przychodu z realizowanej inwestycji. Z wniosku wynika także, iż wnioskodawca dokonał zapłaty zasądzonej należności głównej oraz odsetek w roku 2008 r. Biorąc powyższe pod uwagę stwierdzić należy, iż wydatki te będą podlegały zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodu prowadzonej przez wnioskodawcę pozarolniczej działalności gospodarczej w 2008 r..

Odnosząc się natomiast do kwestii sposobu udokumentowania ww. wydatków stwierdzić należy, iż aby wnioskodawca mógł zaliczyć przedmiotowe wydatki do kosztów uzyskania przychodu winien dysponować dowodem, iż wydatki te miały związek z uzyskaniem przychodu bądź zachowaniem lub zabezpieczeniem jego źródła oraz zostały faktycznie poniesione. Z uwagi na fakt, że kontrahent wnioskodawcy nie wystawił mu faktur za wykonane roboty, dowodem na związek ww. wydatku z uzyskaniem przychodu może być wyrok sądowy wraz zawartą ze Spółką P. umową oraz dokumentacją potwierdzającą konieczność wykonania robót dodatkowych a także całość dokumentacji potwierdzających prowadzony spór ze Spółką P. Aby jednak wnioskodawca mógł zaliczyć ww. wydatki do kosztów uzyskania przychodu musi dodatkowo dysponować dowodem uiszczenia tych należności w postaci np. przelewu bankowego czy potwierdzenia dokonania wpłaty. Natomiast dokumentem takim nie może być sporządzone przez wnioskodawcę oświadczenie.

Z uwagi na powyższe stanowisko wnioskodawcy w zakresie możliwości i momentu zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej wydatków poniesionych na zapłatę należności głównej wraz z odsetkami zasądzonymi przez sąd należało uznać za prawidłowe, natomiast w zakresie dot. sposobu udokumentowania ww. kosztów należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Do wniosku dołączono plik dokumentów. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do ich oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez wnioskodawcę i jego stanowiskiem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44 - 100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.