IBPBI/1/415-708/09/KB

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku (data wpływu do tut. Biura - 28 sierpnia 2009 r.), uzupełnionym w dniu 22 października 2009 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, w części dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej wierzytelności nieściągalnych oraz wydatków poniesionych tytułem kosztów sądowych związanych z dochodzeniem roszczeń - jest prawidłowe.

W dniu 28 sierpnia 2009 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej wierzytelności nieściągalnych oraz wydatków poniesionych tytułem kosztów sądowych związanych z dochodzeniem roszczeń.

Wniosek powyższy nie spełniał wymogów formalnych, dlatego też pismem z dnia 12 października 2009 r. Znak IBPBI/1/415-708/09/KB, IBPP2/443-678/09/ASz wezwano do jego uzupełnienia.

W dniu 22 października 2009 r. do tut. Biura wpłynął uzupełniony wniosek.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W roku 2007 firma P. zamówiła u Wnioskodawcy usługi związane z budową boiska. Firma ta wygrała przetarg ogłoszony przez miasto na tą budowę. Pracując dla tej firmy, Wnioskodawca wystawiał sukcesywnie faktury za wykonane usługi, niestety pod koniec 2007 r. zaczęły się problemy. Firma P. zaczęła zalegać z płatnościami. W listopadzie 2007 r. Wnioskodawca wystawił ostatnią fakturę dla tej firmy, niestety jej obecne zadłużenie wobec Wnioskodawcy wynosi 24.156,00 zł, a ostatniej częściowej spłaty firma P. dokonała w styczniu 2008 r. Po wielu perturbacjach Wnioskodawca otrzymał wyrok sądowy nakazujący właścicielce firmy P. zapłatę zadłużenia. Następnie skierował swe kroki do komornika sądowego. W dniu 30 października 2009 r. sąd wyznaczył Naczelnika Urzędu Skarbowego do prowadzenia łącznej egzekucji wielorakich długów właścicielki firmy P. Aktualnie Wnioskodawca otrzymał postanowienie Urzędu Skarbowego, iż majątek dłużniczki nie zaspokoi jej zobowiązań. Sprawdził telefonicznie i czeka na odpowiedź pisemną z Urzędu Skarbowego, iż dłużniczka jest czynnym podatnikiem. Wysłał jej również powiadomienia o zamiarze korekty deklaracji VAT i odpisania wierzytelności, chociaż nie spodziewa się by te powiadomienia odebrała, ponieważ ukrywa się. Jednak według wiedzy Wnioskodawcy powiadomienie takie uważa się za odebrane po dwukrotnym awizowaniu go przez pocztę.

W uzupełnieniu wniosku wskazano m.in., iż:

* zamówione usługi dotyczyły transportu materiałów budowlanych oraz wykonania prac ziemnych koparko - ładowarką,

* ostatnie niezapłacone faktury to:

* do dnia dzisiejszego wierzytelności nie zostały uregulowane, ani zbyte na rzecz innego wierzyciela,

* aktualnie wnioskodawca otrzymał postanowienie Urzędu Skarbowego, iż umarza postępowanie egzekucyjne ze względu na to, że majątek dłużniczki nie zaspokaja jej zobowiązań,

* wszystkie faktury zostały ujęte w księdze podatkowej za 2007 r. oraz w ewidencji VAT i został od nich odprowadzony podatek dochodowy i podatek należny.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy aktualnie, mając ostateczną decyzję Urzędu Skarbowego o nieściągalności mogę wystawione faktury obecnie zaliczyć w księdze podatkowej w kwocie netto do rubryki pozostałe wydatki i tym samym pomniejszyć przychód i podatek dochodowy.

Zdaniem Wnioskodawcy, kwoty netto wystawionych i niezapłaconych faktur VAT oraz poniesione koszta sądowe może zaliczyć w ciężar kosztów uzyskania przychodów i automatycznie pomniejszyć dochód i podatek należny.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Aby zatem dany wydatek mógł zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodu musi spełniać łącznie następujące przesłanki:

* musi być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,

* nie może być wymieniony w art. 23 ww. ustawy, wśród wydatków nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów,

* musi być należycie udokumentowany.

W myśl art. 23 ust. 1 pkt 20 ww. ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, z wyjątkiem takich wierzytelności nieściągalnych, które uprzednio na podstawie art. 14 zostały zarachowane jako przychody należne i których nieściągalność została uprawdopodobniona.

Ponadto nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako przedawnione (art. 23 ust. 1 pkt 17 ww. ustawy).

Z powyższych przepisów wynika, iż zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów wierzytelności nieściągalnej jest możliwe jedynie w przypadku, gdy łącznie zostaną spełnione następujące warunki:

* w momencie powstania wierzytelność była zarachowana jako przychód należny,

* nieściągalność tej wierzytelności została udokumentowana w sposób określony w art. 23 ust. 2 ww. ustawy,

* wierzytelność nie jest przedawniona.

Stosownie do art. 23 ust. 2 ww. ustawy, za wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 20, uważa się te wierzytelności, których nieściągalność została udokumentowana:

Podkreślić przy tym należy, iż cyt. wyżej art. 23 ust. 2 ww. ustawy, zawiera zamknięty katalog dokumentów, którymi wierzyciel może posłużyć się w celu udokumentowania nieściągalności wierzytelności. W konsekwencji udokumentowanie nieściągalności wierzytelności innymi dokumentami niż wymienione powyżej nie skutkuje możliwością zaliczenia ich do kosztów uzyskania przychodu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej.

Termin "postanowienie o nieściągalności", którym posługuje się ustawodawca w ww. art. 23 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy, oznacza postanowienia wydawane przez organy egzekucyjne, których treść nie powinna budzić wątpliwości, co do istnienia, bądź nieistnienia majątku, z którego może być zaspokojona egzekwowana wierzytelność. Wykładnia celowościowa powołanego przepisu prowadzi zatem do wniosku, iż ocena czy wierzytelność, będąca przedmiotem roszczeń wierzyciela w postępowaniu egzekucyjnym, może być uznana za nieściągalną i zaliczona do kosztów uzyskania przychodów, zależy od istnienia majątku dłużnika, którego wartość przewyższa koszty egzekucyjne postępowania. Dlatego też z treści postanowień wydawanych przez organy egzekucyjne powinno jasno wynikać, czy i w jakim zakresie roszczenia te zostały zaspokojone.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż wnioskodawca w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej świadczył usługi na rzecz kontrahenta, za które wystawiał faktury VAT. Przychód wynikający z tych faktur zaliczył do przychodów należnych z tej działalności. Z uwagi na fakt, iż kontrahent nie uregulował zobowiązań wynikających z ww. faktur, wnioskodawca oddał sprawę do sądu i uzyskał sądowy nakaz zapłaty. Następnie sąd wyznaczył właściwego Naczelnika Urzędu Skarbowego, jako organ prowadzący egzekucję. Postępowanie egzekucyjne zostało umorzone, gdyż organ egzekucyjny stwierdził, iż majątek dłużniczki nie zaspokaja jej zobowiązań. Wnioskodawca jest w posiadaniu postanowienia Naczelnika Urzędu Skarbowego o umorzeniu postępowania egzekucyjnego.

Mając na względzie cyt. wyżej przepisy stwierdzić należy, iż jeżeli w postanowieniu o umorzeniu postępowania egzekucyjnego wyraźnie wskazano, iż dłużniczka wnioskodawcy nie posiada majątku pozwalającego na spłatę jej zobowiązań wobec wnioskodawcy i wnioskodawca uznaje to postanowienie jako zgodnie ze stanem faktycznym, może zaliczyć wartość netto wynikającą z niezapłaconych faktur do kosztów uzyskania przychodu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej. Wartość tę należy ująć w kolumnie 13 podatkowej księgi przychodów i rozchodów "Pozostałe wydatki".

Odnosząc się natomiast do kwestii możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej wydatków poniesionych na koszty sądowe związane z dochodzeniem roszczeń z ww. faktur stwierdzić należy, iż przepisy ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie przewidują szczegółowych unormowań w zakresie możliwości zaliczenia do ww. kosztów wydatków poniesionych na zapłatę kosztów sądowych. Z kategorii kosztów uzyskania przychodu ustawodawca wyłącza jedynie wydatki poniesione w postępowaniu egzekucyjnym. Zgodnie bowiem z art. 23 ust. 1 pkt 14 ww. ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kosztów egzekucyjnych związanych z niewykonaniem zobowiązań.

Zatem możliwość zaliczenia poszczególnych wydatków, poniesionych w związku z postępowaniem sądowym należy oceniać indywidualnie, pod kątem spełnienia przez nie przesłanek wskazanych w ww. art. 22 ust. 1 ww. ustawy. Wydatki poniesione na dochodzenie od dłużnika należnych wnioskodawcy za wykonane usługi kwot, ma niewątpliwie związek z uzyskaniem przez wnioskodawcę przychodu z prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej. Jeżeli zatem poszczególne wydatki, jakie poniósł wnioskodawca w związku z dochodzeniem swoich roszczeń w postępowaniu sądowym nie są wyłączone z kategorii kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 23 ww. ustawy i są należycie udokumentowane, mogą stanowić koszty uzyskania przychodów prowadzonej przez wnioskodawcę pozarolniczej działalności gospodarczej.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Do wniosku dołączono plik dokumentów. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej, Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do ich oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez wnioskodawcę i jego stanowiskiem.

Nadmienić przy tym należy, iż w zakresie podatku od towarów i usług zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44 - 100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.