IBPBI/1/415-612/09/KB

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 17 lipca 2009 r. (data wpływu do tut. Biura - 23 lipca 2009 r.), uzupełnionym w dniu 18 września 2009 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu prowadzonej przez wnioskodawcę pozarolniczej działalności gospodarczej, odszkodowania z tytułu śmiertelnego wypadku przy pracy pracownika zatrudnionego na umowę zlecenia, wypłaconego na podstawie ugody sądowej lub pozasądowej rodzinie zmarłego - jest nieprawidłowe.

W dniu 23 lipca 2009 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu prowadzonej przez wnioskodawcę pozarolniczej działalności gospodarczej, odszkodowania z tytułu śmiertelnego wypadku przy pracy pracownika zatrudnionego na umowę zlecenia, wypłaconego na podstawie ugody sądowej lub pozasądowej rodzinie zmarłego.

Wniosek powyższy nie spełniał wymogów formalnych, dlatego też, pismem z dnia 11 września 2009 r., wezwano do jego uzupełnienia, co też nastąpiło w dniu 18 września 2009 r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą, w zakres której wchodzi między innymi wykonywanie konserwacji i napraw torowisk kolejowych. Do wykonania ww. usług zatrudnia pracowników na umowę o pracę oraz na umowę zlecenia. Dnia 6 września 2007 r. jeden ze zleceniobiorców, w takcie wykonywania powierzonych mu czynności uległ wypadkowi ze skutkiem śmiertelnym. Wnioskodawca zamierza zawrzeć z rodziną zmarłego ugodę sądową lub pozasądową, w wyniku której wypłaci im jednorazowe odszkodowanie z tytułu śmierci zleceniobiorcy. Wysokość odszkodowania zostanie ustalona w trakcie zawierania ugody między stronami.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy wypłacone rodzinie zmarłego zleceniobiorcy odszkodowanie, będzie stanowić koszt uzyskania przychodu prowadzonej działalności gospodarczej.

Zdaniem wnioskodawcy, wypłacone rodzinie zmarłego zleceniobiorcy odszkodowanie, powinno stanowić koszt uzyskania przychodu jego przedsiębiorstwa. Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 tej ustawy. Z brzmienia art. 23 ust. 1 pkt 13 wynika, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów jednorazowych odszkodowań z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w wysokości określonej przez właściwego ministra. Przyznanie bądź odmowa przyznania tego świadczenia następuje w formie decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, na podstawie przepisów ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, co w przypadku wnioskodawcy nie będzie miało miejsca, gdyż wypłata odszkodowania nastąpi wyłącznie na podstawie ugody z rodziną zmarłego. Odszkodowanie wypłacone na podstawie innego tytułu, niż cytowana wyżej ustawa wypadkowa, nie podlega więc wyłączeniu z kosztów uzyskania przychodów. Należy ponadto nadmienić, że odszkodowanie wypłacone w tym przypadku jest niewątpliwie związane z działalnością pracodawcy (zleceniodawcy), który zatrudniając pracowników (zleceniobiorców) bierze na siebie ryzyko ponoszenia tego rodzaju kosztów. Odszkodowanie to, wypłacone na podstawie ugody rodzinie zmarłego, który uległ śmiertelnemu wypadkowi wykonując czynności umowy zlecenia dla zleceniodawcy, powinno stanowić koszt uzyskania przychodu zleceniodawcy, związany z ogólnym funkcjonowaniem przedsiębiorstwa.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego, stwierdzam co następuje:

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Aby zatem dany wydatek mógł zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodu, musi spełniać łącznie następujące przesłanki:

* musi być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,

* nie może być wymieniony w art. 23 ww. ustawy, wśród wydatków nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów,

* musi być należycie udokumentowany.

Generalnie należy przyjąć, iż kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki, związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie przychodów, bądź też zabezpieczenie lub zachowanie tego źródła przychodów, o ile w myśl przepisów ww. ustawy nie podlegają wyłączeniu z tychże kosztów. Przy czym związek przyczynowy pomiędzy poniesieniem wydatku, a osiągnięciem przychodu bądź zachowaniem lub zabezpieczeniem jego źródła należy oceniać indywidualnie w stosunku do każdego wydatku. Z oceny tego związku powinno wynikać, że poniesiony wydatek obiektywnie może przyczynić się do osiągnięcia przychodu bądź służyć zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodów. Zauważyć przy tym należy, iż konieczność poniesienia danego wydatku nie może wynikać z zaniedbań lub sprzecznych z prawem działań podatnika.

Koszty poniesione na zachowanie źródła przychodu to koszty, które poniesione zostały, aby przychody z danego źródła przychodów w dalszym ciągu uzyskiwano oraz, aby takie źródło w ogóle dalej istniało. Natomiast za koszty służące zabezpieczeniu źródła przychodów należy uznać koszty poniesione na ochronę istniejącego źródła przychodów, w sposób, gwarantujący bezpieczne funkcjonowanie tego źródła. Istotą tego rodzaju kosztów jest więc ich obligatoryjne poniesienie, w celu nie dopuszczenia do utraty źródła przychodu w przyszłości.

Odszkodowanie jest świadczeniem jakie należy się poszkodowanemu za wyrządzenie szkody od osoby, która tą szkodę wyrządziła, bądź podmiotu, który ponosi za nią odpowiedzialność.

W myśl art. 23 ust. 1 pkt 13 ww. ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów jednorazowych odszkodowań z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w wysokości określonej przez właściwego ministra oraz dodatkowej składki ubezpieczeniowej w przypadku stwierdzenia pogorszenia warunków pracy.

Zaistnienie wypadku przy pracy rodzi dla pracodawcy szereg obowiązków. Obowiązki te regulują przepisy ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn. Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) oraz stosowne przepisy wykonawcze.

Przy czym zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z 2002 r. Nr 199, poz. 1673 z późn. zm.), za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą (...).

Za wypadek przy pracy uważa się również nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w okresie ubezpieczenia wypadkowego z danego tytułu, podczas wykonywania pracy na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia (art. 3 ust. 3 pkt 6 ww. ustawy).

Ponadto stosownie do art. 23 ust. 1 pkt 16 i 19 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie uważa się za koszty uzyskania przychodów:

* kar, opłat i odszkodowań oraz odsetek od tych zobowiązań z tytułu:

* kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad lub zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług.

Z powyższego wynika, iż przepisy ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie wyłączają wprost z kosztów uzyskania przychodów odszkodowań, wypłaconych przez pracodawcę rodzinom zmarłych pracowników na podstawie zawartych ugód. Zatem wydatki poniesione na ten cel należy oceniać pod kątem spełniania przez nie ogólnych przesłanek uznania ich za koszty uzyskania przychodu zawartych w cyt. wyżej art. 22 ust. 1 ww. ustawy.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż wnioskodawca, w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej, zatrudnia pracowników m.in. na podstawie umowy zlecenia. Jeden ze zleceniobiorców, w trakcie wykonywania powierzonych mu czynności, uległ wypadkowi ze skutkiem śmiertelnym. Wnioskodawca zamierza zawrzeć z rodziną zmarłego ugodę sądową lub pozasądową, na podstawie której wypłaci jednorazowe odszkodowanie. Wysokość tego odszkodowania zostanie ustalona między stronami w trakcie zawierania ugody.

Mając na względzie cytowane wyżej przepisy stwierdzić należy, iż wypłacone odszkodowanie, o którym mowa we wniosku, nie będzie mogło stanowić kosztów uzyskania przychodów prowadzonej przez wnioskodawcę pozarolniczej działalności gospodarczej. Wydatki poniesione na ten cel będą miały wprawdzie związek z prowadzoną przez wnioskodawcę działalnością, nie zostaną jednak poniesione w celu uzyskania przychodu bądź zachowania lub zabezpieczenia jego źródła. Celem zapłaty odszkodowania nie jest bowiem uzyskania przychodu lecz zwolnienie się wnioskodawcy z ciążącej na nim odpowiedzialności za wyrządzoną szkodę. Brak jest zatem spełnienia podstawowej przesłanki uznania wypłaconego odszkodowania za koszt uzyskania przychodu.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44 - 100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.