IBPBI/1/415-603/10/WRz - Możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej kary umownej zapłaconej na skutek nieterminowego zrealizowania usługi.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 7 kwietnia 2010 r. (data wpływu do tut. Biura 15 kwietnia 2010 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej zapłaconej kary umownej z tytułu nieterminowego zrealizowania usługi - jest prawidłowe.

W dniu 15 kwietnia 2010 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej zapłaconej kary umownej z tytułu nieterminowego zrealizowania usługi.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony m.in. następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca prowadząc działalność gospodarczą w ramach spółki cywilnej, zawarł z inną firmą budowlaną umowę o dzieło. Przedmiotem świadczenia było wykonanie instalacji sanitarnych na budynku socjalno-biurowym, z określonym czasem realizacji zlecenia.

Równocześnie z przyjęciem wyżej wskazanego kontraktu, Wnioskodawca zawarł, z tą samą firmą budowlaną, kolejną umowę o dzieło, lecz tym razem w ramach prowadzonej przez niego jednoosobowej działalności gospodarczej (zakład remontowo - budowlany). Przedmiotem umowy były usługi montażowo - budowlane - wykonanie instalacji sanitarnej w hali. Wnioskodawca zrealizaował swoje świadczenie z przerkoczeniem ustalonych terminów, w wyniku czego firma zlecająca obciążyła go, również na podstawie ustaleń kontraktu, karą umowną, którą potrąciła z faktur za ostatecznie zrealizowane przez Wnioskdoawcę prace.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy kara umowna z tytułu nieterminowego wykonania umowy, nałożona przez kontrahenta zgodnie z umową, stanowi koszt podatkowy.

Zdaniem Wnioskodawcy, w celu ustalenia zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w niniejszej sprawie dotyczącego uznania kary umownej za koszt uzyskania przychodu, w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zasadnym jest wskazanie w pierwszej kolejności na charakter prawny tej czynności.

Kara umowna jest uregulowana w przepisach art. 483-484 k.c. Expressis verbis w art. 483 § 1 k.c. wskazano, że karę umowną można zastrzec w umowie na okoliczność niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania. Jak wskazał Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 6 listopada 2003 r. (III CZP 61/03), przesłanką powstania roszczenia wierzyciela o zapłatę umówionej kary, może być każda postać niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego przez dłużnika. O zakresie zastosowania kary umownej rozstrzygać będzie zawsze treść dokonanego przez strony zastrzeżenia.

Jak podkreśla Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w uzasadnieniu decyzji z dnia 13 września 2007 r. (1401/PH-ll/4407/14-21/07/MZ), zasadnym jest rozpowszechniony w literaturze i orzecznictwie pogląd, że kara umowna to surogat odszkodowania, co nie oznacza bynajmniej, iż ma ona zastąpić odszkodowanie w związku z powstałą po stronie wierzyciela szkodą. Co więcej, nie wystąpienie szkody nie będzie zwalniało dłużnika z zapłaty kary umownej.

W związku z powyższym, zastosowanie kary umownej należy wiązać z zaistnieniem:

Przenosząc rozważania natury cywilistycznej na grunt przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.), w kontekście uznania kary umownej za koszt podatkowy, należy wskazać na treść art. 22 ust. 1 tej ustawy, który stanowi, że kosztem uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Z kolei, art. 23 ust. 1 pkt 19 ww. ustawy, jako kary umowne niestanowiące kosztów uzyskania przychodów wymienia jedynie te spowodowane przez:

Z treści tego przepisu wynika, że nie wszystkie kary umowne wynikające z niewykonania lub nienależytego wykonania umowy nie stanowią kosztu podatkowego, lecz tyiko te w nim wskazane. Tym samym, kara umowna, obciążająca wykonawcę z tytułu nieterminowego wykonania usługi, nie mieści się w przytoczonych powyżej wykluczeniach i co za tym idzie będzie stanowić koszt uzyskania przychodu. W takim bowiem przypadku, jak wskazano w piśmie Urzędu Skarbowego w Kolbuszowej z dnia 16 września 2005 r. (US.1-1.1.423/2/2005):

"Choć kara umowna wynika z nienależytego (nieterminowego) wykonania zobowiązania, to jednak sama usługa nie może być uznana za wadliwą".

By jednak uznać karę umowną za koszt uzyskania przychodu, spełniona musi być podstawowa przesłanka z art. 22 ust. 1 ww. ustawy, zgodnie z którą poniesiony wydatek musi być bezpośrednio powiązany z uzyskanym przychodem. W przypadku opóźnień w wykonaniu usługi związek ten wydaje się być o tyle oczywisty, że mimo zwłoki usługodawca i tak otrzymuje zapłatę, a więc osiąga przychód.

Reasumując, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że zapłacona przez Spółkę kara umowna może być zaliczona do kosztów uzyskania przychodów, na podstawie art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.