IBPBI/1/415-592/14/ZK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 15 maja 2014 r. (data wpływu do tut. Biura 20 maja 2014 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych, w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej w formie spółki jawnej pozarolniczej działalności gospodarczej wskazanych we wniosku kwot zasądzonych prawomocnym wyrokiem sądowym z tytułu:

* odsetek za zwłokę oraz kosztów postępowania sądowego - jest prawidłowe,

* należności głównej - jest nieprawidłowe.

W dniu 20 maja 2014 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych, m.in. w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej w formie spółki jawnej pozarolniczej działalności gospodarczej wskazanych we wniosku kwot zasądzonych prawomocnym wyrokiem sądowym z tytułu należności głównej, odsetek za zwłokę oraz kosztów postępowania sądowego.

We wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawczyni jest wspólnikiem spółki jawnej. Spółka prowadzi księgowość w formie ksiąg handlowych. Spółka, w której wspólnikiem jest Wnioskodawczyni, została pozwana o zapłatę premii rocznej przez byłego współpracownika (prowadzącego jednoosobową działalność gospodarczą), który współpracował ze spółką w ramach zawartej umowy o współpracy gospodarczej w zakresie zakupu i sprzedaży towarów (instalacji sanitarnych). Na podstawie zawartej umowy spółka zobowiązała się do dostarczania i sprzedawania współpracownikowi towarów w postaci instalacji sanitarnych wraz z osprzętem, a współpracownik był zobowiązany do zapłaty ceny w określonym terminie. Współpracownik domagał się wypłaty premii rocznej od zakupów dokonanych w 2011 r., pomimo niedochowania warunków umowy. Sąd, zarówno I jak i II instancji, uznał częściowo racje współpracownika i zasądził od spółki na jego rzecz kwotę 30.399,93 zł oraz koszty procesu - w tym w I instancji 3.407 zł, a w II instancji zwrot kosztów zastępstwa procesowego 1.200 zł. Spółka w dniu 28 marca 2014 r. uiściła zasądzoną w wyroku kwotę wraz z kosztami postępowania w następujących kwotach:

* należność główna 30.399,93 zł,

* ustawowe odsetki 9.105,82 zł,

* koszt procesu w I instancji 3.407,00 zł,

* koszt procesu w II instancji 1.200,00 zł.

Należność główna, tj. 30.399,93 zł brutto dotyczyła premii za zakupy dokonane w 2011 r. przez współpracownika w spółce jawnej (w której Wnioskodawczyni jest wspólnikiem).

W dniu 28 marca 2014 r. (data zapłaty przez spółkę na rzecz współpracownika należności głównej) została wystawiona przez spółkę jawną zbiorcza faktura korygująca z datą sprzedaży 31 grudnia 2011 r.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy Wnioskodawczyni, jako osoba fizyczna, będąca wspólnikiem spółki jawnej, może do kosztów uzyskania przychodów zaliczyć ww. wydatki (w tym koszt uiszczonych opłat sądowych, koszty zastępstwa procesowego), które poniosła w związku z przegraną sprawą przed sądem gospodarczym.

(pytanie oznaczone we wniosku Nr 1)

Zdaniem Wnioskodawczyni, poniesione wydatki może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu, ponieważ zostały uiszczone w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą w formie spółki jawnej i można wykazać ich uzasadnione poniesienie z ekonomicznego punktu widzenia. Ponadto Wnioskodawczyni wskazuje na istnienie zależności pomiędzy poniesionym wydatkiem, a zabezpieczeniem źródła przychodu w sposób gwarantujący jego bezpieczne funkcjonowanie. Gdyby bowiem przez spółkę jawną ww. koszty nie zostały uiszczone, to spółka naraziłaby się na ujemne konsekwencje w postaci wszczęcia w stosunku do niej postępowania egzekucyjnego. Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Na poparcie swojego stanowiska, w tym słuszność powołanej argumentacji, Wnioskodawczyni wskazuje wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z 10 lipca 2009 r., sygn. akt I SA/Lu 66/09.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), za przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Stosownie do art. 14 ust. 1c ww. ustawy, za datę powstania przychodu, o którym mowa w ust. 1, uważa się, z zastrzeżeniem ust. 1e, 1 h i 1i, dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi, albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień:

Jeżeli strony ustalą, że usługa jest rozliczana w okresach rozliczeniowych, za datę powstania przychodu uznaje się ostatni dzień okresu rozliczeniowego określonego w umowie lub na wystawionej fakturze, nie rzadziej niż raz w roku (art. 14 ust. 1e ww. ustawy).

Powyższe oznacza, że przychód z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej co do zasady powstaje w momencie wykonania, lub częściowego wykonania usługi, a w przypadku sprzedaży towarów w chwili wydania klientowi rzeczy (towaru handlowego), chyba że wcześniej zostanie wystawiona faktura dokumentująca wykonanie ww. transakcji albo należność z nią związana zostanie uregulowana. W takim przypadku przychód powstaje w dacie wystawienia faktury, bądź otrzymania należności w zależności od tego, które z ww. zdarzeń nastąpiło wcześniej (niezależnie od faktu, czy dostawa zostanie w przyszłości w całości wykonana).

W prowadzonej działalności gospodarczej mogą występować sytuacje, które powodować będą zmniejszenie uzyskanego uprzednio przychodu, a przez to i obowiązek jego korekty. Jeżeli bowiem z jakiegokolwiek powodu przychód określonego okresu (np. roku podatkowego) był mniejszy, niż suma kwot należnych w tym okresie (roku podatkowym), przychód musi być o tę ujemną różnicę skorygowany.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika m.in., że Wnioskodawczyni jest wspólnikiem spółki jawnej. Spółka została pozwana o zapłatę premii rocznej przez byłego współpracownika (prowadzącego jednoosobową działalność gospodarczą), który współpracował ze spółką w ramach zawartej umowy o współpracy w zakresie zakupu i sprzedaży towarów (instalacji sanitarnych). Na podstawie zawartej umowy spółka zobowiązała się do dostarczania i sprzedawania współpracownikowi towarów w postaci instalacji sanitarnych wraz z osprzętem, a współpracownik był zobowiązany do zapłaty ceny w określonym terminie. Współpracownik domagał się wypłaty premii rocznej od zakupów dokonanych w 2011 r., pomimo jak wskazano we wniosku, niedochowania warunków umowy. Zarówno Sąd I, jak i II instancji uznał częściowo racje współpracownika i zasądził od spółki na jego rzecz m.in. kwotę 30.399,93 zł stanowiącą należność główną. W dniu 28 marca 2014 r. (tekst jedn.: w dacie zapłaty przez spółkę na rzecz współpracownika należności głównej) przez spółkę została wystawiona zbiorcza faktura korygująca z datą sprzedaży 31 grudnia 2011 r.

Powyższe oznacza, że ww. fakturą korygującą spółka skorygowała w istocie wysokość przychodów należnych uzyskanych z prowadzonej w 2011 r. pozarolniczej działalności gospodarczej. Skoro jak wskazano spółka o wartość zasądzonej przez Sąd należności głównej dokonała korekty przychodów należnych z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej, to nie może jednocześnie wydatków z tego tytułu zaliczyć do kosztów podatkowych. W konsekwencji wskazana we wniosku kwota należności głównej, nie może zostać uznana za koszt uzyskania przychodów prowadzonej w formie spółki jawnej pozarolniczej działalności gospodarczej.

Odnosząc się natomiast do możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej działalności gospodarczej odsetek za zwłokę oraz kosztów postępowania sądowego, o których mowa we wniosku, wskazać należy, że zgodnie z art. 22 ust. 1 o podatku dochodowym od osób fizycznych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 tej ustawy.

Aby zatem dany wydatek mógł zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodu musi spełniać łącznie następujące przesłanki:

* musi być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,

* nie może być wymieniony w art. 23 ww. ustawy, wśród wydatków nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów,

* musi być należycie udokumentowany.

Generalnie należy przyjąć, że kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie przychodów, bądź też zabezpieczenie lub zachowanie tego źródła przychodów, o ile w myśl przepisów ww. ustawy nie podlegają wyłączeniu z tychże kosztów. Przy czym, związek przyczynowy pomiędzy poniesieniem wydatku, a osiągnięciem przychodu, bądź zachowaniem lub zabezpieczeniem jego źródła należy oceniać indywidualnie w stosunku do każdego wydatku. Z oceny tego związku powinno wynikać, że poniesiony wydatek obiektywnie może przyczynić się do osiągnięcia przychodu bądź służyć zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodów. Zauważyć przy tym należy, że konieczność poniesienia określonego wydatku nie może wynikać z zaniedbań, braku nadzoru lub sprzecznych z prawem działań podatnika.

Koszty poniesione na zachowanie źródła przychodu to koszty, które poniesione zostały, aby przychody z danego źródła przychodów w dalszym ciągu uzyskiwano oraz aby takie źródło w ogóle dalej istniało. Natomiast za koszty służące zabezpieczeniu źródła przychodów należy uznać koszty poniesione na ochronę istniejącego źródła przychodów, w sposób, gwarantujący bezpieczne funkcjonowanie tego źródła. Istotą tego rodzaju kosztów jest więc ich obligatoryjne poniesienie w celu nie dopuszczenia do utraty źródła przychodu w przyszłości.

Jednocześnie, ciężar co do prawidłowego udokumentowania wydatku, jak i wykazania związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy poniesionym wydatkiem, a uzyskaniem przychodu lub zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów spoczywa na podatniku. To podatnik musi bowiem wykazać, że poniósł koszt celowy i zasadny z punktu widzenia prowadzonej przez siebie działalności.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika również, że Sąd zasądził od spółki na rzecz współpracownika oprócz kwoty należności głównej (30.399,93 zł), także ustawowe odsetki w kwocie 9.105,82 zł oraz nakazał zwrot kosztów procesu (w tym w I instancji 3.407 zł oraz w II instancji 1.200 zł). W dniu 28 marca 2014 r. Spółka uiściła ww. kwoty.

Odnosząc się do możliwości zaliczenia ww. wydatków do kosztów podatkowych, zauważyć należy, że zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 32 cyt. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie stanowią kosztów uzyskania przychodów naliczone, lecz nie zapłacone albo umorzone odsetki od zobowiązań, w tym również od pożyczek (kredytów). Wykładnia a contrario ww. przepisu dopuszcza zatem możliwość zaliczenia do kosztów podatkowych zapłaconych odsetek od zobowiązań. Możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych z ww. tytułu uzależniona jest jednakże od spełnienia przesłanek wynikających z cyt. art. 22 ust. 1 ww. ustawy.

Mając na względzie powołane wyżej przepisy oraz przedstawiony we wniosku opis zdarzenia przyszłego stwierdzić należy, że zapłacone odsetki od wskazanej należności głównej, jako świadczenie uboczne w stosunku do świadczenia głównego, wpływającego na wysokość przychodów uprzednio uzyskanych z prowadzonej w 2011 r. w formie spółki jawnej pozarolniczej działalności gospodarczej, mogą stanowić koszt uzyskania przychodów tej działalności, na podstawie art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Także wydatki w postaci kosztów sądowych, które zostały zasądzone przez Sąd są związane z prowadzoną w formie spółki jawnej działalnością gospodarczą, a ich poniesienie jest konsekwencją prowadzenia tej działalności. Konieczność poniesienia tych wydatków nie wynika przy tym z zaniedbania lub działania nieracjonalnego, niezgodnego z prawem i zasadami współżycia społecznego, skoro jak wynika z wniosku, zdaniem Wnioskodawczyni, współpracownik nie dochował warunków umowy, a Sąd tylko częściowo uznał jego racje. Poniesienie ww. kosztów sądowych ma więc związek z uzyskaniem przychodu z prowadzonej w formie spółki jawnej pozarolniczej działalności gospodarczej. Zatem zapłacone koszty sądowe mogą stanowić koszty uzyskania przychodów tej działalności gospodarczej.

Jednocześnie zauważyć należy, że aby ww. wydatki mogły zostać uznane za koszty uzyskania przychodów muszą być właściwie udokumentowane, co oznacza, że Wnioskodawczyni winna dysponować dowodami, z których wynika, że poniesione wydatki miały związek z uzyskaniem przychodu bądź zachowaniem lub zabezpieczeniem jego źródła oraz zostały faktycznie poniesione.

Z uwagi na powyższe, przedstawione we wniosku stanowisko Wnioskodawczyni w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej w formie spółki jawnej pozarolniczej działalności gospodarczej wskazanych we wniosku kwot zasądzonych prawomocnym wyrokiem sądowym z tytułu:

* odsetek za zwłokę oraz kosztów postępowania sądowego - jest prawidłowe,

* należności głównej - jest nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Nadmienić należy, że w zakresie pytania oznaczonego we wniosku Nr 2, wydano odrębne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, 43-300 Bielsko-Biała, ul. Traugutta 2a.