IBPBI/1/415-239/14/ZK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 25 lutego 2014 r., złożonym osobiście w tut. Biurze 26 marca 2014 r., o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych, w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej wskazanej we wniosku kwoty pieniężnej - jest nieprawidłowe.

W dniu 26 lutego 2014 r. został złożony osobiście w tut. Biurze ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych, m.in. w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej wskazanej we wniosku kwoty pieniężnej.

We wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W okresie od 1 lutego 2013 r. do 31 lipca 2013 r. Wnioskodawca, prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą, zatrudniał na pełnym etacie pracownika. Z uwagi na jego zatrudnienie na okres 6 miesięcy, jego stosunek pracy nie podlegał możliwości wypowiedzenia (w umowie o pracę z 1 lutego 2013 r. brak było w tym zakresie odmiennych postanowień). Na skutek niedbałości w tym zakresie, Wnioskodawca wypowiedział ww. pracownikowi umowę o pracę 28 czerwca 2013 r., czego naturalną konsekwencją było wystąpienie przez tego pracownika z powództwem do Sądu Pracy, z uwagi na naruszenie przepisów prawa pracy. W dniu 11 lipca 2013 r. Wnioskodawca wycofał się z wypowiedzenia powyższej umowy o pracę i potwierdził pracownikowi fakt pozostawania w stosunku pracy do dnia obowiązywania tej umowy, tj. do 31 lipca 2013 r. Z tego tytułu pracownikowi zostały wypłacone wszystkie należne świadczenia pracownicze. W międzyczasie, na skutek wytoczonego powództwa, Sąd Pracy 16 lipca 2013 r. wydał na rzecz ww. pracownika nakaz zapłaty, orzekający obowiązek zapłaty kwoty 7.128,40 zł, tytułem odszkodowania za niezgodne z przepisami wypowiedzenie umowy o pracę. Ww. nakaz zapłaty został doręczony Wnioskodawcy 13 sierpnia 2013 r. Nakaz zapłaty zgodnie z przepisami prawa uprawomocnił się 27 sierpnia 2013 r. Kierując się dobrą wolą, w dniu 21 sierpnia 2013 r. Wnioskodawca wypłacił pracownikowi, na mocy nieprawomocnego nakazu zapłaty kwotę 7.128.40 zł, zasądzoną przez Sąd Pracy w ww. orzeczeniu, nie wiedząc o tym, że pracownik 5 sierpnia 2013 r. złożył do Sądu Pracy pismo, w którym zrzekł się roszczenia o ww. odszkodowanie i wycofał jednocześnie powództwo w całości. Na skutek powyższego Sąd Pracy 11 października 2013 r. wydał postanowienie, na mocy którego uchylił nakaz zapłaty z 16 lipca 2013 r. W momencie uprawomocnienia się tego postanowienia odpadła podstawa prawna dla świadczenia wypłaconego 21 sierpnia 2013 r. i w związku powyższym winien nastąpić zwrot nienależnie pobranego świadczenia. Z uwagi na fakt, że zwrot ten nie nastąpił, Wnioskodawca występował w kolejnych pismach do ww. pracownika z żądaniem zwrotu tego świadczenia, tj. pismami z 9 grudnia 2013 r., 8 stycznia 2014 r. oraz 13 stycznia 2014 r. Na ww. pisma pracownik i jego pełnomocnicy odpowiedzieli w sposób jednoznaczny, że świadczenie powyższe nie zostanie zwrócone, gdyż zostało skonsumowane. Wnioskodawca stanął natomiast na stanowisku, że przedmiotowe świadczenie jest nienależne, zatrzymane przez pracownika bez tytułu prawnego (nakaz zapłaty został uchylony) i stanowi jego bezpodstawne wzbogacenie kosztem Wnioskodawcy. Wobec powyższego wynikł spór, który winien być rozstrzygnięty przez sąd, przy czym nie zmienia to faktu, że to świadczenie stanowi dochód pracownika, który nie został rozliczony.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy ww. świadczenie Wnioskodawca może wykazać w kosztach uzyskania przychodu.

(pytanie wymienione we wniosku, jako drugie)

Zdaniem Wnioskodawcy, ww. świadczenie można wykazać w kosztach uzyskania przychodu prowadzonej działalności gospodarczej.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 tej ustawy.

Aby zatem dany wydatek mógł zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodu musi spełniać łącznie następujące przesłanki:

* musi być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,

* nie może być wymieniony w art. 23 ww. ustawy, wśród wydatków nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów,

* musi być należycie udokumentowany.

Zatem kosztem uzyskania przychodów nie są wszystkie wydatki, ale tylko takie, które nie są wymienione w art. 23 i których poniesienie pozostaje w związku przyczynowo-skutkowym z uzyskaniem przychodu z danego źródła, bądź też zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodów. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera wykazu wydatków, który przesądzałby o ich zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów, zatem przyjmuje się, że kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalnie uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością, których celem jest osiągnięcie przychodów oraz zabezpieczenie i zachowanie tego źródła przychodów, tak aby to źródło przynosiło przychody także w przyszłości.

W takim ujęciu kosztami tymi będą zarówno wydatki pozostające w bezpośrednim związku z uzyskanymi przychodami, jak i pozostające w związku pośrednim, jeżeli zostanie wykazane, że zostały w sposób racjonalny poniesione w celu uzyskania przychodów (w tym dla zagwarantowania funkcjonowania źródła przychodów), nawet wówczas gdyby z obiektywnych powodów przychód nie został osiągnięty. Zauważyć przy tym należy, że konieczność poniesienia danego wydatku nie może wynikać z zaniedbań, braku nadzoru lub sprzecznych z prawem działań podatnika.

Koszty poniesione na zachowanie źródła przychodu to koszty, które poniesione zostały, aby przychody z danego źródła przychodów w dalszym ciągu uzyskiwano oraz aby takie źródło w ogóle dalej istniało. Natomiast za koszty służące zabezpieczeniu źródła przychodów należy uznać koszty poniesione na ochronę istniejącego źródła przychodów, w sposób, gwarantujący bezpieczne funkcjonowanie tego źródła. Istotą tego rodzaju kosztów jest więc ich obligatoryjne poniesienie w celu nie dopuszczenia do utraty źródła przychodu w przyszłości.

Podatnik kwalifikując poniesione wydatki do kosztów uzyskania przychodów powinien kierować się podstawową zasadą zaistnienia związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy poniesionym wydatkiem, a możliwością osiągnięcia z tego tytułu przychodu, albowiem to na nim spoczywa ciężar udowodnienia, że jego poniesienie ma (lub może mieć) wpływ na wysokość osiąganych przychodów (lub na zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów).

Podkreślić przy tym należy, że ciężar wykazania związku przyczynowo-skutkowego kosztu z uzyskaniem przychodu z danego źródła, bądź też zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodów spoczywa na podatniku, który wywodzi z tego określone skutki prawne.

W art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie wymieniono wprost odszkodowania, o którym mowa we wniosku wypłaconego byłemu pracownikowi w związku z rozwiązaniem umowy o pracę z naruszeniem przepisów prawa, jako wydatku wyłączonego z kosztów uzyskania przychodów. Nieujęcie określonych odszkodowań w katalogu kosztów niepotrącalnych, zawartym w art. 23 ust. 1 ww. ustawy, nie oznacza jednakże automatycznie, że poniesiony z tego tytułu wydatek stanowi koszt uzyskania przychodów. Należy bowiem wówczas ustalić, czy spełnia on ww. przesłanki pozytywne kwalifikowania kosztów, wynikające z cytowanego art. 22 ust. 1 tej ustawy. W tym miejscu należy zwrócić uwagę, że do kosztów podatkowych mogą zostać zaliczone tylko te wydatki na rzecz pracowników, które wykazują związek z uzyskaniem przez podatnika przychodem (zabezpieczeniem lub zachowaniem źródła przychodów).

W ocenie tut. Organu, w przedstawionym stanie faktycznym, nie są spełnione przesłanki zawarte w art. 22 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W pierwszej kolejności należy zauważyć, że jak bezpośrednio wynika z wniosku wypłacona byłemu pracownikowi kwota pieniężna stanowi świadczenie nienależne, które winno zostać zwrócone Wnioskodawcy. W konsekwencji Wnioskodawca winien podjąć stosowne kroki prawne celem odzyskania tej należności, a nie przerzucać jej ciężar na Skarb Państwa.

Niezależnie od powyższego wskazać również należy, że nawet gdyby ww. kwota była kwotą należną pracownikowi (wynikającą z prawomocnego wyroku sądowego), to i tak wydatki z tego tytułu nie podlegałyby zaliczeniu w ciężar kosztów podatkowych. Odszkodowanie uzyskane przez pracownika na skutek niezgodnego z prawem działania pracodawcy, nie ma z pewnością na celu uzyskania przychodu lub zabezpieczenia albo zachowania źródła przychodu. Celem wypłaty odszkodowania jest zwolnienie z ciążącego zobowiązania i wynagrodzenie szkody pracownika. Jest konsekwencją niezgodnego z prawem rozwiązania z nim umowy o pracę. Zatem zapłata ww. odszkodowania nie przekłada się na możliwość uzyskania jakiegokolwiek przychodu. Kwota odszkodowania, choć wynikająca z wcześniej łączącego strony stosunku pracy, nie jest jednak wypłaconym zaległym wynagrodzeniem pracownika, ale swoistą dolegliwością (sankcją) za niezgodne z prawem działanie pracodawcy, skutkami której nie można obciążać budżetu państwa poprzez obniżenie podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym. Brak spełnienia kryterium celu poniesionego wydatku, a także niemożność wskazania związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy wypłaconym odszkodowaniem a osiągniętymi przychodami czy też możliwością osiągnięcia przychodów w przyszłości, przesądza o tym, że wydatek z tego tytułu nie może stanowić kosztów uzyskania przychodów prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej.

W świetle powołanych przepisów i w odniesieniu do przedstawionego we wniosku stanu faktycznego, stanowisko Wnioskodawcy jest zatem nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Nadmienić należy, że w zakresie wykazania w informacji PIT-11 nienależnie wypłaconego świadczenia pieniężnego zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, 43-300 Bielsko-Biała, ul. Traugutta 2a.