IBPBI/1/415-1589/12/AB

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 17 grudnia 2012 r. (data wpływu do tut. Biura 20 grudnia 2012 r.), uzupełnionym w dniach 18 stycznia i 13 marca 2013 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych, w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania przychodu uzyskanego z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie - jest prawidłowe.

W dniu 20 grudnia 2012 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych m.in. w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania przychodu uzyskanego z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie. Pismem z dnia 15 stycznia 2013 r. (data wpływu do tut. Biura 18 stycznia 2013 r.) wniosek powyższy został uzupełniony. Nadal jednak nie spełniał wymogów formalnych, dlatego też pismem z dnia 28 lutego 2013 r., Znak: IBPBI/1/415-1588/12/AB, IBPBI/1/415-1589/12/AB, IBPBI/1/415-1590/12/AB wezwano do jego uzupełnienia, co też nastąpiło w dniu 13 marca 2013 r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest wspólnikiem spółki jawnej (dalej: "Spółka"), będącej użytkownikiem wieczystym gruntów oraz właścicielem posadowionych na nich budynków (prawa Spółki związane z nieruchomością będą dalej określane łącznie, jako: "Nieruchomość").... S.A. (dalej: " P.") realizować będzie w miejscu położenia Nieruchomości inwestycję w postaci budowy linii kolejowej. Konsekwencją powyższego będzie wywłaszczenie Spółki w celu realizacji powyższej inwestycji kolejowej. Wywłaszczenie nastąpi poprzez zbycie nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie, na podstawie umowy cywilnoprawnej (zwykle umowy sprzedaży) zawartej pomiędzy Spółką (jako zbywającym), a P. działającej w imieniu i na rzecz Skarbu Państwa (jako nabywającym).

Podstawą prawną tego rodzaju wywłaszczenia jest art. 114 ustawy o gospodarce nieruchomościami (dalej: "ugn") w zw. z art. 9ad ust. 1 ustawy o transporcie kolejowym (dalej: "ustawa kolejowa").

(zdarzenie przyszłe oznaczone we wniosku Nr 2)

W uzupełnieniu wniosku, ujętym w piśmie z dnia 11 marca 2013 r., Wnioskodawca wyjaśnił, że:

* Spółka jawna nabyła nieruchomości o których mowa we wniosku na podstawie umowy sprzedaży zawartej dnia 8 lipca 2003 r., z syndykiem masy upadłości,

* nieruchomości te stanowią środek trwały spółki jawnej, amortyzowany 10% stawką amortyzacyjną (ostatni miesiąc amortyzacji to sierpień 2013 r.),

* w przedstawionym zdarzeniu przyszłym nie zaistnieją sytuacje o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż nabycie nieruchomości nie nastąpiło, ani nie nastąpi w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego lub odpłatnym zbyciem, a cena nabycia nieruchomości nie będzie o co najmniej 50% niższa od wysokości uzyskanego odszkodowania lub ceny zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy przychód uzyskany z tytułu sprzedaży nieruchomości (prawa wieczystego użytkowania gruntu i własności budynków posadowionych na gruncie), na cele uzasadniające jej wywłaszczenie na cele inwestycji kolejowych, w trybie ustawy kolejowej jest wolny od podatku dochodowego.

Zdaniem Wnioskodawcy, przychód uzyskany z tytułu sprzedaży nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie jest wolny od podatku dochodowego od osób fizycznych.

W obecnym stanie prawnym spółka jawna, będąca spółką osobową może we własnym imieniu nabywać i zaciągać zobowiązania, nie jest jednak podatnikiem podatku dochodowego. W razie dokonania transakcji skutkującej przysporzeniem majątkowym spółki, przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym osiągają jej wspólnicy. Do przychodów wspólników spółki jawnej będących osobami fizycznymi stosuje się zatem przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: "u.p.d.o.f.").

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 29 u.p.d.o.f., wolne od podatku dochodowego są przychody (...) z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie (...). Zatem przepis wprost wskazuje, że wszelkie środki wypłacone z tytułu umowy zawartej w trybie art. 114 ustawy o gospodarce nieruchomościami w zw. z art. 9ad ust. 1 ustawy o transporcie kolejowym, będą wolne od podatku dochodowego. Zwrócić należy uwagę, że przepis ten nie uzależnia zwolnienia od faktu, czy wypłata powyższa następuje na podstawie przepisów o gospodarce nieruchomościami. Wyłącznym wymogiem jest cel wypłaty odszkodowania, tj. przeniesienie własności nieruchomości z uwagi na cele uzasadniające jej wywłaszczenie. Tym samym w razie zawarcia przez Spółkę umowy cywilnoprawnej przenoszącej na P. własność Nieruchomości na cele związane z realizacją planowanej inwestycji kolejowej, wynagrodzenie z tytułu takiej umowy wolne będzie od podatku dochodowego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

W myśl zasady powszechnego opodatkowania wyrażonej w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z treści powołanego przepisu wynika zatem, iż opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę w katalogu zwolnień przedmiotowych ustawy bądź, od których Minister Finansów zaniechał poboru podatku, w drodze rozporządzenia.

Stosownie do treści art. 10 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, źródłem przychodów jest m.in. pozarolnicza działalność gospodarcza.

Zasady ustalania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej zostały określone w art. 14 tej ustawy, który w ust. 1 stanowi, że za przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. (...).

Zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodem z działalności gospodarczej, są również przychody z odpłatnego zbycia wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą oraz przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej składników majątku będących:

- ujętych w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, w tym także przychody z odpłatnego zbycia składników majątku wymienionych w lit. b, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu użytkowego lub udziału w takim prawie nieujętych w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, z zastrzeżeniem ust. 2c.

W myśl art. 14 ust. 2c ww. ustawy do przychodów, o których mowa w ust. 2 pkt 1, nie zalicza się przychodów z odpłatnego zbycia wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą oraz przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej: budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie.

W świetle cytowanych powyżej przepisów zauważyć należy, iż z istoty rozwiązań zawartych w ww. przepisach wynika, iż przychody z odpłatnego zbycia składników majątku wykorzystywanych w działalności gospodarczej (z wyjątkiem nieruchomości mieszkalnych wymienionych w art. 14 ust. 2c ww. ustawy), stanowią przychody z działalności gospodarczej.

Jednakże, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 29 cyt. ustawy, wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane z tytułu odszkodowania wypłacanego stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami lub z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie oraz z tytułu sprzedaży nieruchomości w związku z realizacją przez nabywcę prawa pierwokupu, stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami; nie dotyczy to przypadków, gdy właściciel nieruchomości, o której mowa w zdaniu pierwszym, nabył jej własność w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego bądź odpłatnym zbyciem nieruchomości za cenę niższą o co najmniej 50% od wysokości uzyskanego odszkodowania lub ceny zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub w związku z realizacją prawa pierwokupu.

Zasady ograniczania i pozbawiania praw do nieruchomości oraz przekazywania nieruchomości na cele publiczne zostały uregulowane w ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 6 ust. 1a ww. ustawy celami publicznymi w rozumieniu ustawy jest wydzielanie gruntów pod linie kolejowe oraz ich budowa i utrzymanie.

W myśl natomiast art. 112 ust. 1 ww. ustawy przepisy rozdziału 4 tej ustawy (wywłaszczanie nieruchomości) stosuje się do nieruchomości położonych, z zastrzeżeniem art. 122a, art. 124 ust. 1b, art. 124b, art. 125 i art. 126, na obszarach przeznaczonych w planach miejscowych na cele publiczne albo do nieruchomości, dla których wydana została decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego.

Zgodnie z art. 112 ust. 2 ww. ustawy, wywłaszczenie nieruchomości polega na pozbawieniu albo ograniczeniu, w drodze decyzji, prawa własności, prawa użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego na nieruchomości. Wywłaszczenie nieruchomości może być dokonane, jeżeli cele publiczne nie mogą być zrealizowane w inny sposób niż przez pozbawienie albo ograniczenie praw do nieruchomości, a prawa te nie mogą być nabyte w drodze umowy (art. 112 ust. 3 ww. ustawy).

Wszczęcie postępowania wywłaszczeniowego, z zastrzeżeniem ust. 2 i ust. 3, należy poprzedzić rokowaniami o nabycie w drodze umowy praw określonych w art. 112 ust. 3, przeprowadzonymi między starostą, wykonującym zadanie z zakresu administracji rządowej, a właścicielem lub użytkownikiem wieczystym nieruchomości, a także osobą, której przysługuje do nieruchomości ograniczone prawo rzeczowe. W trakcie prowadzenia rokowań może być zaoferowana nieruchomość zamienna (art. 114 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami).

Jak wynika z powyższego, w przypadku nieruchomości położonych na obszarach przeznaczonych w planach miejscowych na cele publiczne może zostać wszczęte postępowanie wywłaszczeniowe. Wywłaszczenie nieruchomości może być dokonane w przypadku, gdy cele publiczne nie mogą być osiągnięte w inny sposób niż przez pozbawienie albo ograniczenie praw do nieruchomości, a prawa te nie mogą być nabyte w drodze umowy.

Zatem wywłaszczenie nieruchomości może być dokonane tylko wówczas, gdy prawo do nieruchomości położonej na obszarach przeznaczonych w planach miejscowych na cele publiczne nie może być nabyte w drodze umowy. Jednak przed wszczęciem postępowania wywłaszczeniowego powinny zostać podjęte próby nabycia nieruchomości w drodze umowy, przez przeprowadzenie rokowań z podmiotem, któremu przysługuje prawo do nieruchomości niezbędnej dla osiągnięcia celu publicznego. Jak wynika z cyt. art. 6 ustawy o gospodarce nieruchomościami jednym z celów publicznych w rozumieniu tej ustawy jest wydzielanie gruntów pod linie kolejowe oraz ich budowa i utrzymanie.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca jest wspólnikiem spółki jawnej, będącej użytkownikiem wieczystym gruntów oraz właścicielem posadowionych na nich budynków. Nieruchomości te stanowią środek trwały spółki jawnej, amortyzowany 10% stawką amortyzacyjną. W miejscu położenia ww. nieruchomości planowana jest realizacja inwestycji w postaci budowy linii kolejowej. W związku z powyższym, możliwa jest sytuacja, że spółka jawna, której wspólnikiem jest Wnioskodawca, na podstawie umowy cywilnoprawnej (zwykle umowy sprzedaży), zawartej z P. (działającej w imieniu i na rzecz Skarbu Państwa), odpłatnie zbędzie nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie.

Jednakże, aby skorzystać ze zwolnienia przewidzianego w cytowanym wyżej art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie wystarczy wyłącznie fakt, że nieruchomość zostanie odpłatnie zbyta na cele uzasadniające jej wywłaszczenie.

Z analizy tego przepisu wynika również, że przedmiotowe zwolnienie nie będzie przysługiwało w sytuacji gdy łącznie spełnione zostaną następujące warunki:

W przypadku, gdy spełniony będzie tylko jeden z warunków, albo gdy żaden z nich nie zostanie spełniony, wówczas uzyskany przychód korzysta ze zwolnienia.

W uzupełnieniu wniosku, ujętym w piśmie z dnia 11 marca 2013 r., Wnioskodawca wskazał, że

w przedstawionym zdarzeniu przyszłym, w odniesieniu do nieruchomości nabytych w 2003 r., nie zaistnieją sytuacje o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W związku z powyższym, na podstawie przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego i brzmienia przepisu art. 21 ust. 1 pkt 29 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, należy stwierdzić, iż przychód z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie korzysta ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych.

Nadmienić należy, iż w pozostałym zakresie, wskazanym we wniosku zostaną wydane odrębne interpretacje indywidualne.

Na marginesie zauważyć należy, że wskazany we wniosku art. 9a i 9d ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 16, poz. 94 z późn. zm.), został uchylony i nie stanowi podstawy prawnej niniejszego rozstrzygnięcia.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31 - 511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.