IBPBI/1/415-1300/14/BK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 17 lipca 2014 r. (data wpływu do tut. Biura 22 lipca 2014 r.), uzupełnionym 9 i 10 października 2014 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych, w zakresie obowiązku kontynuowania zapisów w prowadzonej uprzednio przez zmarłą żonę podatkowej księdze przychodów i rozchodów - jest prawidłowe.

W dniu 22 lipca 2014 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych, w zakresie obowiązku kontynuowania zapisów w prowadzonej uprzednio przez zmarłą żonę podatkowej księdze przychodów i rozchodów. Powyższy wniosek nie spełniał wymogów formalnych, dlatego też pismem z dnia 2 października 2014 r. Znak: IBPP1/443-730/14/AZb, IBPBII/1/415-606/14/BJ, IBPBI/1/415-859/14/BK wezwano do jego uzupełnienia, co też nastąpiło 9 i 10 października 2014 r.

We wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Żona Wnioskodawcy prowadząca uprzednio działalność gospodarczą opodatkowaną "podatkiem liniowym" i będąca czynnym podatnikiem podatku VAT, zmarła 8 maja 2014 r. Na mocy dziedziczenia ustawowego pozostały po niej majątek (w tym przedsiębiorstwo) odziedziczył Wnioskodawca oraz syn i córka - po 1/3 części każdy ze spadkobierców. Akt poświadczenia dziedziczenia notariusz sporządził 21 maja 2014 r. Umowę działu spadku notariusz sporządził 9 czerwca 2014 r. Syn i córka przenieśli wszystkie składniki majątku będące masą spadkową na rzecz Wnioskodawcy, a Wnioskodawca na to wyraził zgodę i nabył je nieodpłatnie, bez obowiązku spłaty. W celu kontynuowania działalności gospodarczej żony, w dniu 4 czerwca 2014 r. Wnioskodawca zarejestrował własną działalność gospodarczą w CEIDG utrzymując w nazwie dawną nazwę firmy żony oraz złożył VAT-R i stał się czynnym podatnikiem podatku VAT. Wnioskodawca przejął również wszystkie zawarte przez żonę umowy zarówno na dostawy towarów i usług, jak również kontrakty na wykonawstwo robót (przeważający zakres to roboty budowlano-montażowe) oraz umowy z osobami świadczącymi pracę na umowach o dzieło. Z uwagi na podpisane kontrakty nie nastąpiła przerwa w pracy firmy. Po śmierci żony, w dniu 20 maja 2014 r. Wnioskodawca złożył VAT-Z.

W deklaracji VAT-7 za miesiąc kwiecień 2014 r. żona Wnioskodawcy wykazała nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym w kwocie 6.350 zł - kwota przewidziana do przeniesienia na następny okres rozliczeniowy, z faktur wystawionych za okres 1-8 maja 2014 r. Tym samym VAT naliczony wyniósł 575 zł, a VAT należny 12 zł (dostawy towarów dla których podatnikiem jest nabywca). Ogółem nadwyżka podatku naliczonego nad należnym wyniosła 6.913 zł.

Od śmierci żony do zarejestrowania przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej minęły prawie 4 tygodnie. W tym czasie faktury związane z kontynuowaną działalnością i ściśle z nią związane spływały wystawione jeszcze na firmę żony Wnioskodawcy.

Po zarejestrowaniu działalności Wnioskodawca wystawił do tych faktur noty korygujące dotyczące nabywcy. Noty te zostały potwierdzone przez dostawców towarów i usług a VAT naliczony z tych faktur Wnioskodawca rozliczył w deklaracji VAT-7 za czerwiec 2014 r. Poniesione koszty zakupionych towarów i usług ściśle związane z prowadzoną działalnością (opodatkowaną) Wnioskodawca ujął w założonej przez siebie podatkowej księdze przychodów i rozchodów. Ujął tam również wypłacone po zarejestrowaniu przez siebie działalności wynagrodzenie z tytułu zawartych umów o dzieło (umowy świadczone były od 2 maja do 7 czerwca - wynagrodzenie wypłacone po 7 czerwca).

Zakres działalności gospodarczej prowadzonej przez Wnioskodawcę jest identyczny z zakresem działalności gospodarczej prowadzonej uprzednio przez zmarłą żonę. Podobnie jak zmarła żona, Wnioskodawca dokonał wyboru podatku liniowego, jako formę opodatkowania uzyskanych z tej działalności dochodów. Wnioskodawca pozostawił niezmienioną nazwę firmy, przejął zobowiązania zmarłej żony, jak również umowy i należności. Od momentu zarejestrowania własnej działalności gospodarczej, Wnioskodawca jestem czynnym podatnikiem podatku VAT (podobnie jak zmarła żona).

Środki trwałe oraz wyposażenie firmy żony, będące przedmiotem spadku, zostały przez Wnioskodawcę wprowadzone do utworzonej firmy z wartościami początkowymi i umorzeniem wynikającym z ewidencji firmy żony. Wnioskodawca kontynuuje zasady ich amortyzacji. Wszystkie zakupione towary i usługi ściśle związane były i są z prowadzoną działalnością gospodarczą i służą czynnościom opodatkowanym.

W podatkowej księdze przychodów i rozchodów za 2014 r. żona Wnioskodawcy ujęła poniesione koszty związane z prowadzoną przez nią działalnością gospodarczą. Z uwagi na zapisy w kontraktach i zbyt niski stopień zaawansowania wykonania zadań, do dnia zgonu nie wystawiała faktur za zrealizowane roboty. Roboty te były kontynuowane przez Wnioskodawcę, a kontrakty aneksowano na niego po zarejestrowaniu przez niego działalności gospodarczej.

Z dniem zarejestrowania działalności Wnioskodawca założył podatkową księgę przychodów i rozchodów, w której zaewidencjonował koszty związane z prowadzoną działalnością ponoszone przez niego od dnia śmierci żony. W czerwcu 2014 r. Wnioskodawca wystawił również faktury za ukończone zgodnie z kontraktem roboty w tym również za zakres wykonany przez żonę.

W prowadzonej przez siebie podatkowej księdze przychodów i rozchodów Wnioskodawca nie ujął kosztów prac poniesionych przez żonę w okresie od 1 stycznia do 8 maja 2014 r., ujętych w prowadzonej przez nią podatkowej księdze przychodów i rozchodów.

W uzupełnieniu wniosku, ujętym w piśmie z 8 października 2014 r., Wnioskodawca wskazał, m.in., że:

* jako spadkobierca przejął i kontynuuje działalność zmarłej żony za zgodą syna i córki,

* przejął wszystkie prawa i obowiązki zmarłej żony wynikające z prowadzonej przez nią działalności gospodarczej,

* jest następcą prawno-podatkowym zmarłej żony w rozumieniu art. 97 Ordynacji podatkowej,

* koszty uzyskania przychodów w prowadzonej podatkowej księdze przychodów i rozchodów Wnioskodawca (jak i jego zmarła żona) ewidencjonuje metodą uproszczoną - art. 22 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Podatek dochodowy w obu przypadkach opłacany był liniowo wg stawki 19%.

* koszty, o których mowa w pytaniu 6 wniosku dotyczą wydatków uznanych uprzednio przez zmarłą żonę za koszty podatkowe, które zostały zaewidencjonowane w prowadzonej przez nią podatkowej księdze przychodów i rozchodów.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy z momentem zarejestrowania działalności gospodarczej należało kontynuować zapisy w podatkowej księdze przychodów i rozchodów prowadzonej przez żonę, czy też założyć nową księgę.

(pytanie oznaczone we wniosku nr 7)

Zdaniem Wnioskodawcy, podatkową księgę przychodów i rozchodów otwiera się na dzień rozpoczęcia działalności gospodarczej. Mimo kontynuowania działalności żony podatnikiem podatku dochodowego z prowadzonej działalności gospodarczej stał się Wnioskodawca z dniem rozpoczęcia działalności, tj. 4 czerwca 2014 r.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 922 § 1 i 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 121), prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi czwartej Kodeksu - Spadki. Nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależne od tego, czy są one spadkobiercami.

W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast stosownie do przepisu art. 925 tego Kodeksu, spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Zgodnie z art. 1025 § 1 ww. Kodeksu, sąd na wniosek osoby mającej w tym interes stwierdza nabycie spadku przez spadkobiercę. Notariusz na zasadach określonych w przepisach odrębnych sporządza akt poświadczenia dziedziczenia. Przy czym, stosownie do treści art. 1025 § 2 Kodeksu, domniemywa się, że osoba, która uzyskała stwierdzenie nabycia spadku albo poświadczenie dziedziczenia, jest spadkobiercą.

Przy czym do chwili działu spadku spadkobiercy ponoszą solidarną odpowiedzialność za długi spadkowe. Natomiast, od chwili działu spadku ponoszą odpowiedzialność za długi spadkowe w stosunku do wielkości udziałów. W świetle cytowanych powyższej przepisów, spadek zostaje nabyty z dniem śmierci spadkodawcy. Nabycie spadku następuje automatycznie, z mocy ustawy.

Od chwili otwarcia spadku spadkobierca może samodzielnie objąć spadek we władanie. Orzeczenie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku, czy poświadczenie dziedziczenia potwierdza nabycie spadku przez spadkobiercę i ma jedynie znaczenie deklaratoryjne.

Natomiast wskutek działu spadku poszczególni spadkobiercy stają się podmiotami wyłącznie uprawnionymi względem przyznanych im praw majątkowych, stanowiących do chwili działu przedmiot współwłasności. Dział spadku nie zmienia jednak faktu, że spadkobierca nabył spadek z mocy ustawy - w części przypadającej mu z tytułu ustawowego udziału w spadku - w dniu śmierci spadkodawcy. Zatem z dniem śmierci żony Wnioskodawca stał się współwłaścicielem (we współwłasności łącznej) wszelkich składników majątkowych związanych z prowadzoną uprzednio przez żonę działalnością gospodarczą. W konsekwencji do dnia dokonania działu spadku, tj. przeniesienia wszystkich składników majątku będących masą spadkową na rzecz Wnioskodawcy wszystkie zdarzenia gospodarcze związane z przedsiębiorstwem zmarłej żony, rodzą określone skutki podatkowe dla wszystkich spadkobierców.

W myśl art. 24a ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie wykonujące działalność gospodarczą, są obowiązane prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów, zwaną dalej "księgą", z zastrzeżeniem ust. 3 i 5, albo księgi rachunkowe, zgodnie z odrębnymi przepisami w sposób zapewniający ustalenie dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, w tym za okres sprawozdawczy, a także uwzględniać w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych informacje niezbędne do obliczania wysokości odpisów amortyzacyjnych zgodnie z przepisami art. 22a-22o.

Szczegółowe zasady prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów, określają przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1037).

Zgodnie z § 2 ust. 1 ww. rozporządzenia, osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie, o których mowa w art. 24a ust. 1 i 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, zwanej dalej "ustawą o podatku dochodowym", są obowiązane prowadzić księgę, z zastrzeżeniem ust. 2, według wzoru ustalonego w załączniku nr 1 do rozporządzenia, w sposób określony w rozdziale 2.

W myśl § 10 ust. 1 rozporządzenia, podatnicy są obowiązani założyć księgę, a w razie obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży, o której mowa w § 8 ust. 1 pkt 2 - również tę ewidencję, na dzień 1 stycznia roku podatkowego lub na dzień rozpoczęcia działalności w ciągu roku podatkowego. Przy czym, podatnicy, którzy rozpoczynają prowadzenie działalności gospodarczej albo w poprzednim roku podatkowym korzystali ze zryczałtowanego podatkowania podatkiem dochodowym lub prowadzili księgi rachunkowe, są obowiązani zawiadomić w formie pisemnej naczelnika urzędu skarbowego właściwego według miejsca zamieszkania podatnika o prowadzeniu księgi w terminie 20 dni od dnia jej założenia.

Z treści złożonego wniosku oraz jego uzupełnienia wynika m.in., że w ramach spadku po zmarłej w 2014 r. żonie, Wnioskodawca nabył składniki majątkowe związane z uprzednio prowadzoną przez żonę działalnością gospodarczą. Zarówno syn jak i córka Wnioskodawcy, przenieśli na niego nieodpłatnie przypadające na nich udziały w majątku spadkowym oraz wyrazili zgodę na kontynuowanie działalności gospodarczej zmarłej matki przez Wnioskodawcę. W celu kontynuowania działalności gospodarczej żony w dniu 4 czerwca 2014 r. Wnioskodawca zarejestrował własną działalność gospodarczą w CEIDG utrzymując w nazwie dawną nazwę firmy żony oraz złożył VAT-R i stał się czynnym podatnikiem podatku VAT. Zakres działalności gospodarczej prowadzonej przez Wnioskodawcę jest identyczny z zakresem działalności gospodarczej prowadzonej uprzednio przez zmarłą żonę. Podobnie jak zmarła żona, Wnioskodawca dokonał wyboru podatku liniowego do opodatkowania uzyskanych z tej działalności dochodów. Wnioskodawca pozostawił niezmienioną nazwę firmy, przejął zobowiązania zmarłej żony, jak również umowy i należności.

Mając powyższe na względzie stwierdzić należy, że w momencie zarejestrowania przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej (nawet w sytuacji, gdy w istocie działalność ta jest kontynuowana po zmarłej żonie, w zakresie w jakim była ona prowadzona uprzednio), Wnioskodawca zobowiązany był do założenia księgi na dzień rozpoczęcia działalności gospodarczej i poinformowania o tym fakcie właściwego miejscowo dla Wnioskodawcy naczelnika urzędu skarbowego w nieprzekraczalnym terminie 20 dni od dnia jej założenia. Z chwilą śmierci żony, ustał bowiem jej byt prawny jako podatnika podatku dochodowego od osób fizycznych, co skutkuje brakiem możliwości dokonywania dalszych zapisów w prowadzonej przez nią uprzednio ewidencji księgowej.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Nadmienić należy, że w pozostałym zakresie objętym wnioskiem zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Wskazać przy tym należy, że stosownie do przedstawionego stanu faktycznego oraz zadanego pytania (wyznaczającego zakres wniosku) przedmiotem niniejszej interpretacji była wyłącznie kwestia obowiązku kontynuowania zapisów w prowadzonej uprzednio przez zmarłą żonę podatkowej księdze przychodów i rozchodów. Nie była przedmiotem interpretacji ta część przedstawionego stanowiska, która odnosiła się do możliwości zaliczenia przez Wnioskodawcę do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej wydatków poniesionych przez jego zmarłą żonę. Przy czym, kwestia rozliczenia straty z działalności gospodarczej prowadzonej uprzednio przez zmarłą żonę była przedmiotem interpretacji indywidualnej z 30 października 2014 r. Znak: IBPBI/1/415-859/14/BK wydanej z uwzględnieniem zmiany zakresu wniosku dokonanej przez Wnioskodawcę w piśmie z 8 października 2014 r.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.