IBPBI/1/415-1280/14/SK - Skutki podatkowe otrzymania środków pieniężnych w następstwie likwidacji spółki osobowej.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 14 października 2014 r. (data wpływu do tut. Biura 21 października 2014 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych, w zakresie skutków podatkowych otrzymania środków pieniężnych w następstwie likwidacji spółki osobowej - jest prawidłowe.

W dniu 21 października 2014 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych, w zakresie skutków podatkowych otrzymania środków pieniężnych w następstwie likwidacji spółki osobowej.

We wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest wspólnikiem spółki osobowej (dalej "Spółka"), powstałej z przekształcenia spółki kapitałowej. W przypadku likwidacji Spółki otrzyma przypadającą na siebie zgodnie z umową spółki część środków pieniężnych pozostających w Spółce na dzień jej likwidacji.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym otrzymanie przez niego środków pieniężnych Spółki w toku jej likwidacji nie będzie stanowić przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawcy, otrzymanie środków pieniężnych Spółki w toku jej likwidacji nie będzie stanowić dla niego przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Co do zasady zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: "u.p.d.o.f."), przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych jest dochód. Natomiast zgodnie z art. 9 ust. 2 u.p.d.o.f., dochodem jest nadwyżka przychodów nad kosztami ich uzyskania z danego źródła przychodów.

Stosownie do art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f., przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 u.p.d.o.f. w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3 u.p.d.o.f., są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Natomiast ze wskazanych wyżej przepisów (art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 20 u.p.d.o.f.) wynika, że w określonych przez te przepisy przypadkach przychodami są pewne kwoty należne. W szczególności przychodami z działalności gospodarczej są kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane (przepisy art. 19 i 20 u.p.d.o.f. dotyczą sytuacji i sposobów określania i ustalania dochodów podatników przez organy podatkowe). Przywołane przepisy nie definiują jednak pojęcia przychodu. W doktrynie oraz orzecznictwie prawa podatkowego uznaje się, że aby można było mówić o przychodach musi dojść po stronie podatnika do przysporzenia majątkowego o charakterze trwałym definitywnym i bezzwrotnym. Tym samym nie każde świadczenie lub otrzymanie prawa stanowi dla podatnika przychód podatkowy. Przykładowo, nie jest takim przychodem kwota otrzymanej pożyczki (bowiem przysporzenie to nie ma charakteru definitywnego). Podobnie nie stanowią przychodu środki pieniężne otrzymane w ramach działalności gospodarczej od kontrahenta, który reguluje swoje zobowiązanie handlowe wobec podatnika - nie dochodzi tutaj bowiem do żadnego przysporzenia, a do zamiany aktywa w postaci wierzytelności (która była opodatkowana) na środki pieniężne.

W myśl natomiast art. 8 ust. 1 u.p.d.o.f., przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku (udziału) oraz z zastrzeżeniem ust. 1a, łączy się z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1 u.p.d.o.f. W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku (udziału) są równe. Innymi słowy przychody i koszty uzyskania przychodów osiągane przez spółkę niebędącą osobą prawną dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych stanowią przychody osób fizycznych będących wspólnikami takiej spółki. Przychody te są opodatkowane na bieżąco w rękach wspólników proporcjonalnie do ich udziałów w zysku spółki osobowej.

Biorąc powyższe pod uwagę, zdaniem Wnioskodawcy, wydanie na jego rzecz środków pieniężnych w toku likwidacji spółki osobowej nie spowoduje powstania przychodu po jego stronie w dacie ich otrzymania, bowiem transakcje takie nie powodują przysporzenia majątkowego w ujęciu podatku dochodowego od osób fizycznych. W takim bowiem przypadku przedmiotem wydania w toku likwidacji Spółki będą składniki majątkowe, które w ujęciu ustawy zostały już w momencie ich powstania lub objęcia przypisane wspólnikom Spółki i na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wywołały już u tych wspólników skutki podatkowe. Tym samym nie można twierdzić, że czynność ich wydania w toku likwidacji Spółki doprowadzi do przysporzenia majątkowego po stronie Wnioskodawcy. Likwidacja Spółki na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych w tym zakresie nie ma żadnej doniosłości podatkowej.

Zgodnie z art. 82 k.s.h. majątek pozostały po spłaceniu zobowiązań spółki lub zabezpieczeniu wierzytelności niewymagalnych i spornych dzieli się między wspólników zgodnie z postanowieniami umowy spółki, a w braku stosownych postanowień w stosunku w jakim uczestniczą oni w zysku. W związku z tym Wnioskodawcy jako wspólnikowi Spółki przysługuje z tytułu uczestnictwa w tej spółce prawo do określonej część aktywów Spółki w przypadku jej likwidacji lub rozwiązania. Przedmiotowe środki pieniężne, które posiada Spółka zostaną przekazane Wnioskodawcy w oparciu o odpowiednie zapisy umowne Spółki lub w oparciu o ustalony przez wspólników sposób podziału majątku w związku z zakończeniem działalności Spółki. W komentowanym stanie faktycznym wydanie Wnioskodawcy środków pieniężnych będzie odzwierciedlać już istniejące prawo wspólnika, a więc nie dojdzie do powiększenia aktywów lub pomniejszenia pasywów Wnioskodawcy. Wydanie środków pieniężnych Wnioskodawcy stanowi jedynie przesunięcie prawa do tych środków pieniężnych z oddzielnego majątku Spółki do majątku Wnioskodawcy.

Gdyby nawet uznać jednak, że wydanie środków pieniężnych w toku likwidacji Spółki skutkuje powstaniem u Wnioskodawcy przysporzenia majątkowego, to przysporzenie to nie będzie stanowić przychodu Wnioskodawcy w związku z przepisami regulującymi zasady opodatkowania likwidacji spółki osobowej.

Skutki podatkowe likwidacji spółki niebędącej osobą prawną dla jej wspólników będących osobami fizycznymi zostały uregulowane w art. 14 u.p.d.o.f.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 u.p.d.o.f., za przychód z działalności gospodarczej, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług. Zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 10 u.p.d.o.f., do przychodów z działalności gospodarczej nie zalicza się środków pieniężnych otrzymanych przez wspólnika spółki niebędącej osobą prawną z tytułu likwidacji takiej spółki.

Wykładnia literalna powyższego przepisu nie budzi wątpliwości i potwierdza prawidłowość stanowiska Wnioskodawcy prezentowanego we wniosku. Do analogicznej konkluzji prowadzi wykładnia autentyczna ww. przepisu. Jak wynika bowiem z treści uzasadnienia celem wprowadzenia przepisów art. 14 ust. 3 pkt 10 u.p.d.o.f., było wprowadzenie zasady, że środki pieniężne, otrzymane przez osobę fizyczną w toku likwidacji spółki osobowej nie podlegają opodatkowaniu. W zakresie dotyczącym likwidacji spółki projekt zakłada zróżnicowanie zasad opodatkowania otrzymanego przez wspólnika likwidowanej spółki majątku, w zależności od tego w jakiej formie majątek ten jest przez wspólnika otrzymywany - tj. w formie pieniężnej, czy niepieniężnej. I tak, w przypadku otrzymania przez wspólnika środków pieniężnych - ich wartość nie będzie stanowiła przychodu.

Tym samym również wykładnia autentyczna powyższego przepisu nie budzi wątpliwości i potwierdza prawidłowość stanowiska Wnioskodawcy prezentowanego we wniosku. Wnioski takie jak wykładnia literalna i autentyczna daje też wykładnia systemowa powyższego przepisu. Zauważyć bowiem należy, że na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych powstania przychodu nie powoduje otrzymanie przez wspólnika spółki niebędącej osobą prawną środków pieniężnych w wyniku likwidacji tej spółki (art. 12 ust. 4 pkt 3a lit. a u.p.d.o.p.). W takiej sytuacji bezzasadne byłoby różnicowanie skutków podatkowych wydania środków pieniężnych w toku likwidacji spółki osobowej pomiędzy podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych i podatku dochodowego od osób fizycznych.

Tym samym również wykładnia systemowa art. 14 ust. 3 pkt 10 u.p.d.o.f., przepisu nie budzi wątpliwości i potwierdza prawidłowość stanowiska Wnioskodawcy prezentowanego we wniosku.

Podsumowując Wnioskodawca wskazuje, że do otrzymanych przez niego w wyniku likwidacji Spółki środków pieniężnych zastosowanie znajdą przepisy art. 14 ust. 3 pkt 10 u.p.d.o.f. Tym samym z tytułu otrzymania środków pieniężnych w wyniku likwidacji Spółki przychód dla Wnioskodawcy nie powstanie. W konsekwencji, otrzymanie przez Wnioskodawcę środków pieniężnych Spółki w toku jej likwidacji nie będzie stanowić dla niego przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Na potwierdzenie swojego stanowiska Wnioskodawca powołał interpretacje indywidualne wydane przez:

* Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 15 lipca 2014 r. Znak: IBPBI/1/415-507/14/SK, z 4 lipca 2014 r. Znak: IBPBI/1/415-460/14/AP;

* Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 2 lipca 2014 r. Znak: ILPB1/415-450/14-4/IM;

* Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 27 czerwca 2014 r. Znak: lTPB1/415-341a/14/PSZ, z 20 czerwca 2014 r. Znak: ITPB1/415-296b/14/PSZ;

* -Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 28 maja 2014 r. Znak: IPPB1/415-290/14-2/1F;

* Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 19 maja 2014 r. Znak: IPTPB1/415-140/14-2/KO.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 4 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1030 z późn. zm.), spółka osobowa to spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa i spółka komandytowo-akcyjna.

Spółki osobowe nie posiadają osobowości prawnej. Dochody spółek osobowych (innych niż spółka komandytowo-akcyjna) nie stanowią zatem odrębnego przedmiotu opodatkowania. Opodatkowaniu podlegają natomiast dochody poszczególnych wspólników tych spółek osobowych. Sposób opodatkowania dochodu z udziału w spółce osobowej (innej niż spółka komandytowo-akcyjna) uzależniony jest od cywilnoprawnego statusu danego wspólnika. Jeżeli wspólnikiem takiej spółki jest osoba fizyczna, to dochód z udziału w tej spółce będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Powyższy przepis ustanawia generalną zasadę opodatkowania podatkiem dochodowym, zgodnie z którą opodatkowaniu tym podatkiem podlegają wszelkie uzyskane przez podatnika w danym roku korzyści majątkowe, z wyjątkiem tych, które na mocy ustawy wyłączone zostały z tego opodatkowania (np. poprzez wprowadzenie ustawowego zwolnienia z opodatkowania, czy też zaniechanie poboru podatku).

W myśl art. 8 ust. 1 ww. ustawy, przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku (udziału) oraz, z zastrzeżeniem ust. 1a, łączy się z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1. W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku (udziału) są równe. Zgodnie natomiast z art. 8 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy, zasady wyrażone w ust. 1 stosuje się odpowiednio do rozliczania kosztów uzyskania przychodów, wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów i strat.

Stosownie do art. 5b ust. 2 ww. ustawy, jeżeli pozarolniczą działalność gospodarczą prowadzi spółka niebędąca osobą prawną, przychody wspólnika z udziału w takiej spółce, określone na podstawie art. 8 ust. 1, uznaje się za przychody ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3. Przy czym, w myśl art. 5a pkt 26 ww. ustawy, przez spółkę niebędącą osobą prawną, należy rozumieć spółkę niebędącą podatnikiem podatku dochodowego.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 ww. ustawy, za przychód z działalności gospodarczej, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług. Co do zasady należą do nich wszystkie przychody osiągane w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, z wyjątkiem przychodów wymienionych w art. 14 ust. 3 tej ustawy.

Stosownie do art. 14 ust. 3 pkt 10 cyt. ustawy, do przychodów z działalności gospodarczej nie zalicza się środków pieniężnych otrzymanych przez wspólnika spółki niebędącej osobą prawną z tytułu likwidacji takiej spółki.

Powyższy przepis został wprowadzony do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z dniem 1 stycznia 2011 r. Jego celem było rozwianie wątpliwości interpretacyjnych dotyczących skutków podatkowych zakończenia uczestnictwa podatnika w spółce osobowej (w tym także w wyniku likwidacji takiej spółki). Orzecznictwo sądów administracyjnych dotyczące interpretacji przepisów obowiązujących do końca 2010 r. było niejednolite; wskazywało jednak, że w przypadku wykazania przez podatnika przychodu z tytułu likwidacji spółki osobowej może dochodzić do podwójnego opodatkowania tych samych przysporzeń majątkowych w sytuacji, gdy otrzymywane przez niego składniki majątku sfinansowane były z opodatkowanych przez niego (na bieżąco w ciągu poszczególnych lat podatkowych, jako dochód z działalności gospodarczej), lecz pozostawionych w spółce zysków. Ustawodawca postanowił zatem, że w przypadku likwidacji spółki osobowej, gdy wspólnik otrzyma z tego tytułu środki pieniężne, nie będą one podlegały opodatkowaniu, o ile będą miały swoje źródło w dochodach już opodatkowanych, np. w opodatkowanych przez podatnika lecz pozostawionych w spółce zyskach, czy też wniesionym wkładzie do spółki.

Mając powyższe na względzie zauważyć należy, że wspólnicy spółki osobowej, jako podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych, co do zasady podlegają opodatkowaniu tym podatkiem na bieżąco, tj. od uzyskanego dochodu odprowadzają w trakcie roku podatkowego zaliczki na podatek dochodowy, a z końcem roku podatkowego składają stosowne zeznanie podatkowe i dokonują ostatecznego rozliczenia podatku. Zgodnie bowiem z art. 44 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnicy osiągający dochody z działalności gospodarczej, o której mowa w art. 14 są obowiązani bez wezwania wpłacać w ciągu roku podatkowego zaliczki na podatek dochodowy według zasad określonych w ust. 3, zastrzeżeniem ust. 3f-3h, a następnie - na zasadach określonych w art. 45 tej ustawy oraz we wskazanych w tym przepisie terminach - złożyć stosowne zeznanie podatkowe, w którym dokonują ostatecznego rozliczenia uzyskanych w roku podatkowym dochodów.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca jest wspólnikiem spółki osobowej powstałej z przekształcenia spółki kapitałowej. W przypadku likwidacji spółki, Wnioskodawca zgodnie z umową spółki otrzyma przypadającą na niego część środków pieniężnych.

Odnosząc powyższe do opisanego zdarzenia przyszłego stwierdzić należy, że (co do zasady) dochody wypracowane w toku działalności spółki osobowej (innej niż spółka komandytowo-akcyjna), powinny na bieżąco podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, niezależnie od tego, czy uzyskane z tego tytułu zyski są dystrybuowane do wspólników spółki, czy też służą zwiększeniu majątku tej spółki, który następnie będzie zwracany wspólnikom na skutek jej likwidacji.

Biorąc powyższe pod uwagę stwierdzić należy, że (co do zasady) podział majątku spółki niebędącej osobą prawną, a następnie otrzymanie przez Wnioskodawcę w wyniku jej rozwiązania środków pieniężnych, nie spowoduje u niego powstania przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, o ile źródłem pochodzenia tych środków nie będą zyski (dochody) spółki, które w toku działalności prowadzonej przez tę spółkę nie zostały opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Jednocześnie zauważyć należy, że stosownie do treści powołanego w części E.3 poz. 61 wniosku ORD-IN przepisu art. 14 ust. 3 pkt 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (będącego przedmiotem niniejszej interpretacji indywidualnej), jak i treści innych przepisów powołanych w stanowisku Wnioskodawcy, przedmiotem niniejszej interpretacji indywidualnej była wyłącznie kwestia otrzymania środków pieniężnych przez będącego osobą fizyczną wspólnika spółki niebędącej osobą prawną (w rozumieniu art. 5a pkt 26 ustawy o podatku dochodowym, tj. innej niż spółka komandytowo-akcyjna), powstałej z przekształcenia spółki kapitałowej z tytułu likwidacji tej spółki.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, ul. Kraszewskiego 4a, 35-016 Rzeszów, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.