IBPBI/1/415-1145/10/AB

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku opatrzonym datą 21 września 2010 r. (data wpływu do tut. Biura 10 listopada 2010 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sposobu ustalenia przychodu, kosztów uzyskania przychodu oraz dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej w związku z windykacją wierzytelności uprzednio nabytych w ramach tej działalności - jest prawidłowe.

W dniu 10 listopada 2010 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sposobu ustalenia przychodu, kosztów uzyskania przychodu oraz dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej w związku z windykacją wierzytelności uprzednio nabytych w ramach tej działalności.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca, prowadząc indywidualnie działalność gospodarcza w zakresie obrotu wierzytelnościami (wg PKD - pozostałe usługi finansowe), będzie dokonywał zakupu zobowiązania pieniężnego, poniżej jego wartości nominalnej celem jego wyegzekwowania na własny rachunek i ryzyko.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy tylko kwota zrealizowanych w usłudze ściągania długów odsetek jest pozostałym przychodem finansowym, czy też jest nią również kwota ściągnięta ponad wartość zakupu do wartości nominalnej.

(we wniosku pytanie to oznaczono nr 2)

Zdaniem Wnioskodawcy, kosztem uzyskania przychodu tej działalności będzie ogół wydatków poniesionych zarówno na nabycie wierzytelności (wartość zakupu), jak i innych, poniesionych w celu jej pozyskania a potem ściągnięcia.

Przychodem będzie kwota wyegzekwowanej należności do jej wartości nominalnej, zaś kwota ściągniętych odsetek ponad tą wartość będzie stanowić pozostały przychód finansowy. Opodatkowaniu podatkiem dochodowym będzie podlegała różnica pomiędzy zrealizowanym przychodem i prawidłowo sklasyfikowanymi i zarachowanymi kosztami.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam co następuje:

Na wstępie zaznaczyć należy, iż z uwagi na fakt, iż przedmiotem złożonego wniosku jest zdarzenie przyszłe, niniejszą interpretację oparto o przepisy prawa w brzmieniu obowiązującym w 2011 r., tj. obowiązującym w dniu wydania niniejszej interpretacji.

Zagadnienia dotyczące wierzytelności, stanowiącej uprawnienie wierzyciela do żądania od dłużnika spełnienia określonego działania lub zaniechania, np. zapłaty ceny za wykonaną usługę lub zapłaty ceny za sprzedany towar regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), które w szczególności w art. 509-518 przewidują możliwość przeniesienia wierzytelności.

Przeniesienie wierzytelności dochodzi do skutku w wyniku umowy zawartej między wierzycielem (cedentem) a osobą trzecią (cesjonariuszem). Zgoda dłużnika nie jest konieczna do dokonania tej czynności, chyba, że strony w pierwotnej umowie tak postanowiły. Przeniesienie wierzytelności może być dokonane pod tytułem odpłatnym bądź darmym. Pod pojęciem odpłatnego zbycia wierzytelności należy rozumieć wszystkie sytuacje, w których jedna ze stron umowy przenosi wierzytelność (której jest wierzycielem) na inną osobę odpłatnie (w zamian za zapłatę w pieniądzu lub przeniesienie własności innej rzeczy, bądź prawa). Stronami tej umowy są: wierzyciel, jako zbywca oraz osoba trzecia, jako nabywca. Pomimo zmiany osoby uprawnionej treść zbywanego prawa nie ulega zmianie. W praktyce najczęściej odpłatne zbycie wierzytelności będzie dokonywane w drodze umowy sprzedaży. Przeniesienie wierzytelności pod tytułem odpłatnym ma miejsce najczęściej w sytuacji, gdy zagrożone jest realne odzyskanie należnych świadczeń, egzekucja może być utrudniona lub zagrożona. W związku z tym naturalne jest, że nabycie takiej wierzytelności może nastąpić poniżej jej wartości nominalnej. Jednocześnie możliwa jest sytuacja, że nabywca wierzytelności uzyska przychód z tytułu wyegzekwowania lub zbycia tej wierzytelności, w kwocie wyższej od ceny jej nabycia i uzyska z tego tytułu dochód.

Odnosząc powyższe na grunt ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.), zauważyć należy, iż zgodnie z art. 9 ust. 1 tej ustawy, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 ww. ustawy, odrębnymi źródłami przychodów są określone w pkt 3 i 7 tego przepisu:

* pozarolnicza działalność gospodarcza,

* kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a)-c).

W myśl art. 5a pkt 6 ww. ustawy, ilekroć w ustawie jest mowa o działalności gospodarczej albo pozarolniczej działalności gospodarczej oznacza to działalność zarobkową:

Jeżeli podatnik, prowadzący działalność gospodarczą w zakresie obrotu wierzytelnościami, we własnym imieniu i na własny rachunek, w sposób zorganizowany i ciągły kupuje wierzytelności celem ich wyegzekwowania, to przychody uzyskane z tytułu wyegzekwowania zakupionej wcześniej wierzytelności, są przychodami ze źródła przychodów, jakim jest działalność gospodarcza, a nie prawa majątkowe.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 ww. ustawy, za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

W myśl art. 14 ust. 3 pkt 2 ww. ustawy, do przychodów, o których mowa w ust. 1 i 2, nie zalicza się kwot naliczonych, lecz nie otrzymanych odsetek od należności, w tym również od udzielonych pożyczek. A contario kwoty otrzymanych odsetek od należności mogą stanowić również przychód z prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej.

W przypadku podmiotów gospodarczych prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą polegającą na windykacji nabytych uprzednio wierzytelności na własny rachunek, nie powstaje sytuacja, w której nominalna wartość nabytych wierzytelności stanowiłaby przychód należny, o którym mowa w art. 14 ust. 1 ww. ustawy. Nabywca wierzytelności przed jej dalszą sprzedażą, musiał bowiem najpierw ponieść wydatek na jej nabycie. Pomimo, iż nabywca wierzytelności staje się wierzycielem, to jednak do czasu faktycznej realizacji wierzytelności nie uzyskuje on przychodu. Przychód w tym przypadku powstanie dopiero w momencie wyegzekwowania wierzytelności od dłużnika i będzie nim każda wpłata otrzymana przez wierzyciela. Oznacza to, że przychodem z pozarolniczej działalności gospodarczej będzie każda kwota zapłacona przez dłużnika, w tym również odsetki od wierzytelności.

Jak wynika z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego, Wnioskodawca prowadzi indywidualnie działalność gospodarczą w zakresie obrotu wierzytelnościami (PKD - pozostałe usługi finansowe) i będzie dokonywał zakupu wierzytelności na własny rachunek i ryzyko, celem ich wyegzekwowania.

W świetle powyższego stwierdzić należy, iż jeżeli zakup i ściąganie wierzytelności następuje w wykonywaniu prowadzonej przez Wnioskodawcę w tym zakresie pozarolniczej działalności gospodarczej, pełna kwota wyegzekwowanej wierzytelności, tj. wraz z wyegzekwowanymi odsetkami za zwłokę stanowi przychód ze źródła przychodów określonego w art. 10 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, tj. z pozarolniczej działalności gospodarczej.

Odnosząc się natomiast do możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wskazanej we wniosku pozarolniczej działalności gospodarczej wydatków na nabycie wierzytelności, jak i innych poniesionych w celu jej pozyskania a następnie wyegzekwowania stwierdzić należy, iż w myśl art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Aby wydatek mógł być uznany za koszt uzyskania przychodu winien, w myśl powołanego przepisu spełniać łącznie następujące warunki:

* pozostawać w związku przyczynowym z przychodem lub źródłem przychodu i być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,

* nie znajdować się na liście kosztów nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów, wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,

* być właściwie udokumentowany.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera wykazu wydatków, który przesądzałby o ich zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów, zatem przyjmuje się, że kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalnie uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie i zachowanie źródła przychodów, tak aby to źródło przynosiło przychody także w przyszłości.

W takim ujęciu kosztami tymi będą zarówno wydatki pozostające w bezpośrednim związku z uzyskanymi przychodami, jak i pozostające w związku pośrednim, jeżeli zostanie wykazane, że zostały w sposób racjonalny poniesione w celu uzyskania przychodów (w tym dla zagwarantowania funkcjonowania źródła przychodów), nawet wówczas gdyby z obiektywnych powodów przychód nie został osiągnięty.

Tym samym w ww. zakresie istotna jest analiza poniesionych wydatków i ich wpływu na powstanie przychodu, względnie zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodu.

Nie budzi zatem wątpliwości, iż do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej można zaliczyć wydatki poniesione na nabycie wierzytelności (wartość zakupu). Natomiast możliwość zaliczenia pozostałych wydatków (szczegółowo nie wymienionych we wniosku) do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej, uzależniona jest od spełnienia przesłanek ogólnych zaliczania wydatków do kosztów uzyskania przychodów, wynikających z art. 22 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Mając na względzie, iż jak wskazano powyżej, przychody uzyskane z tytułu wyegzekwowania nabytych wcześniej wierzytelności Wnioskodawca, winien zaliczyć do źródła przychodów jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza, dochód z tego tytułu podlegać będzie zatem opodatkowaniu na zasadach przewidzianych dla tego źródła przychodów.

Ogólną definicję dochodu zawiera art. 9 ust. 2 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w myśl którego, dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24-25 nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Jednakże w stosunku do osób fizycznych prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, szczególne zasady ustalania dochodu zawarto w art. 24 tej ustawy.

Zgodnie z treścią art. 24 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, u podatników którzy zgodnie z obowiązującymi ich zasadami rachunkowości sporządzają sprawozdanie finansowe, za dochód z działalności gospodarczej uważa się dochód wykazany na podstawie prawidłowo prowadzonych ksiąg, zmniejszony o dochody wolne od podatku i zwiększony o wydatki nie stanowiące kosztów uzyskania przychodów, zaliczone uprzednio w ciężar kosztów uzyskania przychodów.

Natomiast u podatników osiągających dochody z działalności gospodarczej i prowadzących księgi przychodów i rozchodów dochodem z działalności jest różnica pomiędzy przychodem w rozumieniu art. 14a kosztami uzyskania powiększona o różnicę pomiędzy wartością remanentu końcowego i początkowego towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji w toku, wyrobów gotowych, braków i odpadków, jeżeli wartość remanentu końcowego jest wyższa niż wartość remanentu początkowego, lub pomniejszona o różnicę pomiędzy wartością remanentu początkowego i końcowego, jeżeli wartość remanentu początkowego jest wyższa (art. 24 ust. 2, zdanie pierwsze ww. ustawy).

Wskazać należy jednak, iż przychody i koszty kształtujące wysokość tego dochodu należy uwzględnić przy określeniu wysokości przychodów i kosztów uzyskania przychodów z całokształtu prowadzonej działalności gospodarczej w danym okresie rozliczeniowym i dopiero w ten sposób ustalić dochód stanowiący podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Mając powyższe na względzie stwierdzić należy, iż przedstawione we wniosku stanowisko jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.