IBPBI/1/415-1141/10/KB - Koszty uzyskania przychodów pozarolniczej działalności gospodarczej.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 18 października 2010 r. (data wpływu do Organu 2 listopada 2010 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie:

* możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej wydatków poniesionych na zakup instrumentów finansowych - jest prawidłowe,

* momentu zaliczenia ww. wydatków do kosztów uzyskania przychodu - jest nieprawidłowe,

* możliwości dokumentowania dowodami wewnętrznymi ww. wydatków w podatkowej księdze przychodów i rozchodów - jest nieprawidłowe.

W dniu 2 listopada 2010 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych m.in. w zakresie możliwości i momentu zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej wydatków poniesionych na nabycie instrumentów finansowych oraz sposobu ich dokumentowania w podatkowej księdze przychodów i rozchodów.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca, jako osoba fizyczna, prowadzi działalność gospodarczą. Jest płatnikiem podatku VAT, natomiast podatek dochodowy rozlicza na "zasadach ogólnych" wg skali podatkowej. Podstawową działalnością firmy jest "Działalność związana z oprogramowaniem" PKD 62.01.Z i "Działalność związana z doradztwem w zakresie informatyki" PKD 62.02.Z. W zaświadczeniu o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej Wnioskodawca zamieścił także PKD 64.99.Z "Pozostała finansowa działalność usługowa gdzie indziej niesklasyfikowana, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszy emerytalnych". Aktualnie Wnioskodawca inwestuje w papiery wartościowe, jako osoba fizyczna nie prowadząca działalności gospodarczej. Ponieważ wykonuje to w miejscu prowadzenia działalności gospodarczej, chciałby włączyć inwestowanie w papiery wartościowe do przedmiotu działalności gospodarczej prowadzonej jako osoba fizyczna. Według orzeczenia GUS działalność polegająca na zakupie i sprzedaży akcji i obligacji mieści się w grupowaniu PKD 64.99.Z. Z ustaleń Wnioskodawcy wynika, że biura maklerskie oferują rachunki inwestycyjne dla podmiotów gospodarczych (w tym dla osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą) jednak nie wyjaśniają sposobu księgowania operacji inwestycyjnych w działalności gospodarczej. W przypadku tego typu rachunków nie generują również PIT - 8C na zakończenie roku, jak też nie odprowadzają podatku od dochodów z dywidendy.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy zakupując papiery wartościowe Wnioskodawca może je księgować po stronie kosztów w księdze podatkowej na podstawie wydruków komputerowych operacji z rachunku inwestycyjnego (np. sporządzając dowody wewnętrzne) w obrębie miesiąca księgowego, w którym one występowały, ujmując je łącznie z dotychczasową działalnością w jednym PIT-5 i jaką stawką podatkową należy je opodatkować (dotyczy to akcji, obligacji, kontraktów terminowych, jak również operacji na rynku forex).

(część pytania oznaczonego we wniosku nr 2)

Zdaniem Wnioskodawcy, w związku z tym, że biuro maklerskie nie będzie wysyłało jego firmie miesięcznych zestawień operacji w formie papierowej, będzie każdorazowo (po dokonanej transakcji) sporządzał dowody wewnętrzne na podstawie wydruków komputerowych celem ich zaksięgowania. Koszt zakupu papierów wartościowych będzie obciążał koszty bieżącego miesiąca zgodnie z datą zakupu. Przychody i koszty z dotychczas wykonywanej działalności, jak i inwestowanie na własny rachunek, będą wykazywane łącznie w księdze przychodów i rozchodów celem obliczenia zaliczek na PIT-5 według stawki 18% lub 32% (zasady ogólne).

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam co następuje:

Na wstępie zauważyć należy, iż w interpretacji indywidualnej z dnia 2 lutego 2011 r. Znak: IBPBI/1/415-1140/10/KB, Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdził, iż przychód uzyskiwany przez Wnioskodawcę z tytułu sprzedaży akcji oraz obligacji, a także realizacji kontraktów terminowych oraz transakcji na rynku forex, może stanowić przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej.

W myśl art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23. Aby zatem dany wydatek mógł zostać zakwalifikowany do kosztów uzyskania przychodu musi spełniać łącznie następujące przesłanki:

* musi być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,

* nie może być wymieniony w art. 23 ww. ustawy, wśród wydatków nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów,

* musi być należycie udokumentowany.

Generalnie należy przyjąć, iż kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie przychodów bądź też zabezpieczenie lub zachowanie tego źródła przychodów, o ile w myśl przepisów ww. ustawy nie podlegają wyłączeniu z tychże kosztów. Przy czym związek przyczynowy pomiędzy poniesieniem wydatku a osiągnięciem przychodu bądź zachowaniem lub zabezpieczeniem jego źródła należy oceniać indywidualnie w stosunku do każdego wydatku. Z oceny tego związku powinno wynikać, że poniesiony wydatek obiektywnie może przyczynić się do osiągnięcia przychodu bądź służyć zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodów.

Zauważyć przy tym należy, iż koszty uzyskania przychodów nie są kosztami uzyskania jakichkolwiek przychodów, lecz zawsze związane są z uzyskaniem przychodu z konkretnego źródła. Koszty uzyskania przychodu z danego źródła pomniejszają przychody z tego właśnie źródła. Koszty te są zatem ściśle i funkcjonalnie przyporządkowane do danego źródła przychodów.

Podatnicy prowadzący podatkową księgę przychodów i rozchodów, mogą ewidencjonować wydatki poniesione w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą stosując jedną z dwóch metod:

* tzw. metodę uproszczoną, wynikająca z art. 22 ust. 4 ww. ustawy oraz

* metodę właściwą dla ksiąg rachunkowych, zgodnie z art. 22 ust. 5 - 5d ww. ustawy.

W myśl art. 22 ust. 4 ww. ustawy,. koszty uzyskania przychodów, z zastrzeżeniem ust. 5 i 6, są potrącane tylko w tym roku podatkowym, w którym zostały poniesione.

Zgodnie z art. 22 ust. 5 ww. ustawy, u podatników prowadzących księgi rachunkowe koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy oraz w roku podatkowym, są potrącalne w tym roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody, z zastrzeżeniem ust. 5a i 5b.

Koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, odnoszące się do przychodów danego roku podatkowego, a poniesione po zakończeniu tego roku podatkowego do dnia:

Koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, odnoszące się do przychodów danego roku podatkowego, a poniesione po dniu, o którym mowa w ust. 5a pkt 1 albo pkt 2, są potrącalne w roku podatkowym następującym po roku, za który sporządzane jest sprawozdanie finansowe lub składane jest zeznanie (art. 22 ust. 5b ww. ustawy).

Stosownie do art. 22 ust. 6 ww. ustawy, zasady określone w ust. 5-5c, z zastrzeżeniem ust. 6b, mają zastosowanie również do podatników prowadzących podatkowe księgi przychodów i rozchodów, pod warunkiem że stale w każdym roku podatkowym księgi te będą prowadzone w sposób umożliwiający wyodrębnienie kosztów uzyskania przychodów odnoszących się tylko do tego roku podatkowego.

Przy czym w myśl art. 22 ust. 6b ww. ustawy, za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów w przypadku podatników, o których mowa w ust. 6, z zastrzeżeniem ust. 5e, 6ba, 6bb i 7b, uważa się dzień wystawienia faktury (rachunku) lub innego dowodu stanowiącego podstawę do zaksięgowania (ujęcia) kosztu.

Jednakże niezależnie od powyższego, w przypadku nabycia składników majątku zaklasyfikowanych jako towary handlowe, wydatki poniesione na ten cel podlegają ujęciu w podatkowej księdze przychodów i rozchodów w momencie ich otrzymania, niezależnie od wybranej metody ewidencjonowania kosztów. Zgodnie bowiem z § 17 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. Nr 152, poz. 1475 z późn. zm.), zakup materiałów podstawowych oraz towarów handlowych musi być wpisany do księgi, z zastrzeżeniem § 30, niezwłocznie po ich otrzymaniu, najpóźniej przed przekazaniem do magazynu, przerobu lub sprzedaży.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, iż Wnioskodawca w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej zamierza dokonywać zakupu i sprzedaży akcji i obligacji oraz zawierać kontrakty terminowe i transakcje na rynku forex. Uzyskany z tego tytułu przychód będzie stanowił przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej.

Mając na względzie cyt. wyżej przepisy stwierdzić należy, iż wydatki poniesione na nabycie wskazanych we wniosku instrumentów finansowych, będą mogły stanowić koszty uzyskania przychodu z prowadzonej przez Wnioskodawcę pozarolniczej działalności gospodarczej.

Z wydanej Wnioskodawcy przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach interpretacji indywidualnej z dnia 2 lutego 2001 r. Znak: IBPBI/1/415-1143/10/KB wynika, iż Wnioskodawca zamierza uznać nabywane instrumenty finansowe za towary handlowe. W konsekwencji wydatki poniesione na ich nabycie winny, co do zasady, zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodu w dacie zakupu i podlegać rozliczeniu (korekcie) na koniec roku podatkowego, poprzez ujęcie niesprzedanych w trakcie roku podatkowego instrumentów finansowych w remanencie sporządzanym obowiązkowo na koniec każdego roku podatkowego. Jednakże należy mieć na uwadze, iż w przedmiotowej sprawie zastosowanie znajdą szczególne regulacje prawne zawarte w art. 23 ust. 1 pkt 38 i 38a ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z tymi przepisami, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów:

* wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów (akcji) w spółce mającej osobowość prawną oraz innych papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów (akcji), wkładów oraz innych papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także z odkupienia tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych, albo umorzenia jednostek uczestnictwa, tytułów uczestnictwa oraz certyfikatów inwestycyjnych w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 3e (art. 23 ust. 1 pkt 38 ww. ustawy),

* wydatków związanych z nabyciem pochodnych instrumentów finansowych - do czasu realizacji praw wynikających z tych instrumentów albo rezygnacji z realizacji praw wynikających z tych instrumentów albo ich odpłatnego zbycia - o ile wydatki te, stosownie do art. 22g ust. 3 i 4, nie powiększają wartości początkowej środka trwałego oraz wartości niematerialnych i prawnych (art. 23 ust. 1 pkt 38a ww. ustawy).

Tak więc faktycznie poniesione przez Wnioskodawcę wydatki na zakup instrumentów finansowych, będą podlegały zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodu w momencie (roku) ich sprzedaży.

Z uwagi na powyższe stanowisko przedstawione we wniosku w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej wydatków poniesionych na zakup instrumentów finansowych jest prawidłowe, natomiast w zakresie momentu zaliczenia ww. wydatków do kosztów uzyskania przychodu jest nieprawidłowe.

Ponadto wskazać należy, iż wydatki poniesione na nabycie wskazanych we wniosku instrumentów finansowych, jako koszty uzyskania przychodu ze źródła przychodów jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza, będą miały wpływ na dochód uzyskany przez Wnioskodawcę z tej działalności. Będą miały zatem także wpływ na wysokość uiszczanej przez Wnioskodawcę zaliczki na podatek dochodowy. Zgodnie bowiem z art. 44 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnicy osiągający dochody z działalności gospodarczej, o której mowa w art. 14 są obowiązani bez wezwania wpłacać w ciągu roku podatkowego zaliczki na podatek dochodowy według zasad określonych w ust. 3, z zastrzeżeniem ust. 3f-3h. Zauważyć przy tym należy, iż na podatniku prowadzącym pozarolniczą działalność gospodarczą ciąży jedynie obowiązek właściwego obliczenia zaliczki na podatek dochodowy oraz obowiązek jej uiszczenia. Nie ma on natomiast obowiązku składania miesięcznych deklaracji PIT - 5 o wysokości tej zaliczki.

Odnosząc się natomiast do kwestii możliwości dokumentowania wydatków poniesionych na nabycie wskazanych we wniosku instrumentów finansowych dowodami wewnętrznymi w podatkowej księdze przychodów i rozchodów stwierdzić należy, iż w myśl art. 24a ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie, wykonujące działalność gospodarczą, są obowiązane prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów, zwaną dalej "księgą", z zastrzeżeniem ust. 3 i 5, albo księgi rachunkowe, zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający ustalenie dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, w tym za okres sprawozdawczy, a także uwzględniać w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych informacje niezbędne do obliczenia wysokości odpisów amortyzacyjnych zgodnie z przepisami art. 22a-22o.

Szczegółowe zasady prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów reguluje cyt. wyżej rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów.

W myśl § 26 ww. rozporządzenia, zapisy w księdze dotyczące wydatków (kosztów) są dokonywane na podstawie dowodów, o których mowa w § 12-16.

Stosownie do § 12 ust. 3 ww. rozporządzenia, podstawą zapisów w księdze są dowody księgowe, którymi są:

Zgodnie z § 13 ww. rozporządzenia, za dowody księgowe uważa się również:

W myśl natomiast § 14 ust. 1 ww. rozporządzenia, na udokumentowanie zapisów w księdze, dotyczących niektórych kosztów (wydatków), mogą być sporządzone dokumenty zaopatrzone w datę i podpisy osób, które bezpośrednio dokonały wydatków (dowody wewnętrzne), określające: przy zakupie - nazwę towaru oraz ilość, cenę jednostkową i wartość, a w innych przypadkach - przedmiot operacji gospodarczych i wysokość kosztu (wydatku).

Zgodnie z § 14 ust. 2 ww. rozporządzenia, dowody, o których mowa w ust. 1, mogą dotyczyć wyłącznie:

8a)opłaty skarbowej uiszczanej znakami tej opłaty do dnia 31 grudnia 2008 r.;

Cyt. § 14 ust. 2 ww. rozporządzenia zawiera zamknięty katalog wydatków, których poniesienie może być udokumentowane dowodem wewnętrznym. W katalogu tym nie są natomiast wymienione wydatki poniesione na nabycie instrumentów finansowych.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, iż Wnioskodawca w ramach prowadzonej indywidualnie pozarolniczej działalności gospodarczej, zamierza dokonywać obrotu instrumentami finansowymi (akcje, obligacje, kontrakty terminowe, transakcje na rynku forex). Zdarzenia gospodarcze związane z tą działalnością będzie ewidencjonował w podatkowej księdze przychodów i rozchodów. Biuro maklerskie, za pośrednictwem którego Wnioskodawca będzie przeprowadzał ww. transakcje, nie będzie wystawiało mu miesięcznych zestawień operacji w formie papierowej. Wnioskodawca każdorazowo, po dokonanej transakcji, będzie zatem sporządzał dowody wewnętrzne na podstawie wydruków komputerowych potwierdzających dokonanie poszczególnych transakcji.

Biorąc pod uwagę cyt. wyżej przepisy stwierdzić należy, iż wydatki poniesione na nabycie wskazanych we wniosku instrumentów finansowych, dla celów zaewidencjonowania ich w podatkowej księdze przychodów i rozchodów, nie mogą być udokumentowane dowodami wewnętrznymi.

Jeżeli jednak posiadane przez Wnioskodawcę potwierdzenia dokonania transakcji, zawierają wszystkie elementy wskazane w cyt. § 12 ust. 3 pkt 2 ww. rozporządzenia, mogą stanowić podstawę wpisu kosztów w podatkowej księdze przychodów i rozchodów.

Jednocześnie wskazać należy, iż na potwierdzenie dokonanych transakcji Wnioskodawca winien posiadać i przechowywać dowody ich zawarcia, o których mowa w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 20 listopada 2009 r. w sprawie trybu i warunków postępowania firm inwestycyjnych, banków, o których mowa w art. 70 ust. 2 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, oraz banków powierniczych (Dz. U. Nr 204, poz. 1577), wystawiane mu obowiązkowo przez biuro maklerskie, z którego usług korzysta.

Z uwagi na powyższe stanowisko przestawione we wniosku w zakresie możliwości dokumentowania wydatków poniesionych na nabycie instrumentów finansowych dowodami wewnętrznymi w podatkowej księdze przychodów i rozchodów należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Nadmienić należy, iż w zakresie określenia źródła przychodów i momentu jego uzyskania dla przychodów uzyskiwanych ze sprzedaży papierów wartościowych oraz możliwości dokumentowania uzyskanego przychodu dowodami wewnętrznymi, a także w zakresie pytań oznaczonych we wniosku nr 1 oraz 3-5 zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31 - 511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.