IBPB3/423-416/08/MO

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 14 maja 2008 r. (data wpływu do tut. Biura 19 maja 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków na ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej członków organów niepublicznej spółki kapitałowej - jest nieprawidłowe.

W dniu 14 maja 2008 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków na ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej członków organów niepublicznej spółki kapitałowej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jest osobą prawną - spółka akcyjną. W celu zminimalizowania negatywnych skutków działań niektórych podmiotów działających w imieniu spółki Wnioskodawca zawarł umowę ubezpieczenia szkód powstałych w następstwie roszczeń z tytułu odpowiedzialności członków organów niepublicznej spółki kapitałowej.

Z treści ww. umowy wynika, że pojęcie "ubezpieczony" oznacza:

(i) Członka Organów;

(ii) Założyciela Spółki;

(iii) Pracownika, lecz wyłącznie, jeśli Pracownik zostanie współpozwanym wraz z Członkiem Organów lub Założycielem Spółki lub Roszczenie wskazuje na Nieprawidłowe Działanie, jakiego dopuścił się Pracownik pełniący funkcje zarządcze lub nadzorcze: lub

(iv) Współmałżonka, prawnie uznanego konkubenta, spadkobierców, przedstawicieli prawnych lub cesjonariuszy osób wymienionych w podpunktach (i), (ii) lub (iii), lecz wyłącznie, jeśli działają w tym charakterze."

Zdaniem Wnioskodawcy istotnym postanowieniem umowy jest ustalenie sumy ubezpieczenia (łączny limit) z podziałem na poszczególne ryzyka (koszty postępowania przygotowawczego, grzywna i kary cywilnoprawne, koszty odzyskania dobrego imienia, zaległości podatkowe spółki - podlimity). Oznacza to, że na każdy rodzaj ww. ryzyka ustalono nieprzekraczalne limity. Jednocześnie, zgodnie z postanowieniami umowy:"Suma ubezpieczenia stanowi górną granicę odpowiedzialności Ubezpieczyciela za wszystkie Szkody, Koszty Obrony, Koszty Postępowania Przygotowawczego, Grzywny i Kary Cywilnoprawne oraz Koszty Odzyskania Dobrego Imienia poniesione przez wszystkich Ubezpieczonych, a które objęte są zakresem ubezpieczenia. Suma Ubezpieczenia ulega zmniejszeniu o kwoty wypłacone na podstawie zawartej umowy ubezpieczenia tytułem odszkodowań, jak i Kosztów Obrony oraz Kosztów Postępowania Przygotowawczego, Grzywien i Kar Cywilnoprawnych oraz Kosztów Odzyskania Dobrego Imienia.Odpowiedzialność Ubezpieczyciela wygasa w razie wyczerpania Sumy Ubezpieczenia, a umowa ubezpieczenia ulega rozwiązaniu, chyba, że umówiono się inaczej".Przytoczone zapisy umowy wskazują, że jeżeli w okresie ubezpieczenia zostania wypłacona kwota wyczerpująca wartość ustalonego podlimitu, to w tym zakresie umowa wygasa. Zatem jeżeli z tytułu roszczenia względem np. jednego członka zarządu zostanie wypłacona kwota wyczerpująca cały limit, wówczas kolejne roszczenia, również te w stosunku do pozostałych członków Zarządu nie będą już objęte ubezpieczeniem.

Warto dodać, że "Ubezpieczyciel w ramach zawartej umowy ubezpieczenia pokrywa:

(i) Szkody,

(ii) Koszty Obrony,

(iii) Koszty Postępowania Przygotowawczego,

(iv) Grzywny i Kary Cywilnoprawne,

(v) Koszty Odzyskania Dobrego Imienia,

wynikające z roszczenia podniesionego w Okresie Ubezpieczenia lub w Okresie Dodatkowym przez (między innymi):

(i) Spółkę,

(ii) Udziałowców/akcjonariuszy

(iii) Pracowników,

(iv) organy nadzoru,

(v) syndyka masy upadłości,

(vi) kontrahentów,

(vii) zewnętrznych doradców lub konsultantów,

(viii) pozostałe osoby trzecie

przeciwko ubezpieczonego z tytułu Nieprawidłowego Działania, jakiego dopuścił się on działając w charakterze:

(i) Członka Organów,

(ii) Założyciela Spółki,

(iii) Pracownika".

Istotnym postanowieniem jest również, że w ramach składki ubezpieczeniowej wyodrębniono wartość odpowiadającą ubezpieczeniu zwrotu kosztów na rzecz Spółki.Do wniosku dołączono ogólne warunki ubezpieczenia mające zastosowanie w analizowanym stanie faktycznym.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy wartość składki ubezpieczeniowej opłaconej przez spółkę (wnioskodawcę) stanowi dla spółki koszt uzyskania przychodu.

Zdaniem Wnioskodawcy wartość składki opłaconej tytułem ubezpieczenia stanowi koszt uzyskania przychodów spółki.Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych "kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1". Na wstępie warto zaznaczyć, że wydatki ponoszone na opłacenie składki ubezpieczeniowej nie zostały wymienione w art. 16 ustawy, zatem ich zakwalifikowanie winno być dokonane w oparciu o ogólne zasady kwalifikowania wydatku do kosztów uzyskania przychodu, wskazane w art. 15 ustawy.Zdaniem Spółki w sytuacji, kiedy w zakresie pytania nr 1 o treści "czy wartość składki ubezpieczeniowej opłaconej przez Spółkę (wnioskodawcę) stanowi przychód dla ubezpieczonych osób" organ uzna, że wartość składki stanowi przychód dla każdego ubezpieczonego z tytułu pełnienia funkcji w organach spółki, to oczywistym jest, że wartość tej składki jest kosztem uzyskania przychodów dla spółki jako element wynagrodzenia dla członka organu.

W sytuacji, kiedy organ uzna za słuszne stanowisko wnioskodawcy, należy stwierdzić, że wydatki ponoszone z tytułu opłacenia składki ubezpieczeniowej stanowią koszt uzyskania przychodów na zasadach ogólnych. W analizowanym stanie faktycznym celem zawarcia umowy ubezpieczenia było przede wszystkim zabezpieczenie interesu majątkowego spółki na wypadek, gdyby nieprawidłowe działania jej organów miały spowodować powstanie uszczerbku w jej majątku. Zdaniem wnioskodawcy, podobnie jak w przypadku klasycznego ubezpieczenia mienia od równych zdarzeń, takich jak włamanie, kradzież, pożar itp., gdzie wydatki ponoszone na opłacenia składki ubezpieczeniowej stanowią koszty uzyskania przychodów, również w analizowanym przypadku kwota składki opłaconej przez spółkę stanowić będzie koszt uzyskania przychodów, przynajmniej w zakresie, w jakim odpowiada ona zabezpieczeniu zwrotu kosztów na rzecz spółki.Spółka zwraca uwagę, że organy spółki działają w jej imieniu i na jej rzecz. Konsekwencje działań członków tych organów przekładają się bezpośrednio na uzyskiwane przychody i ponoszone wydatki. Oczywistym jest również, że członkowie organów spółki są odpowiedzialni za skutki podejmowanych przez siebie decyzji i są świadomi konsekwencji swoich działań w sytuacji, kiedy popełnią jakiekolwiek błędy, Jest rzeczą powszechnie wiadomą, że podejmowanie decyzji zwłaszcza w zakresie dużych inwestycji odbywa się często przy nieznajomości wielu czynników wpływających na ich powodzenie, a jednocześnie często inwestycje obarczone wysokim poziomem ryzyka dają szansę na znaczne zyski, przykładem może tutaj być zakup akcji spółek wchodzących na giełdę, inwestowanie w fundusze akcyjne itp. Osoba decydująca musi zatem podjąć pewne ryzyko związane z daną inwestycją. Nadmierna ostrożność członków organów spowodowana obawą przed możliwymi negatywnymi dla spółki i dla siebie konsekwencjami może spowodować rezygnację z danego przedsięwzięcia a w rezultacie do nie pozyskania przychodu możliwego do osiągnięcia z danej inwestycji. Zagwarantowanie członkom organów ubezpieczenia, które daje im szanse na ograniczenie ich odpowiedzialności, poprawia komfort ich pracy, jak również przyspiesza i ułatwia procesy decyzyjne, co automatycznie przekłada się na osiągane przez spółkę wyniki.Podsumowując należy stwierdzić, że w analizowanym stanie faktycznym wydatki ponoszone z tytułu opłacenia składki ubezpieczeniowej stanowią dla Spółki koszt uzyskania przychodów.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Kosztami uzyskania przychodów są zatem wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie bądź zachowanie źródła przychodów i które nie zostały wyłączone z kosztów na podstawie art. 16 ust. 1. Z powyższego wynika, że określony wydatek, nie wymieniony w katalogu wydatków nie stanowiących kosztów podatkowych, może stanowić koszt uzyskania przychodu pod warunkiem, że między tym wydatkiem a osiągnięciem przychodu zachodzi związek przyczynowo-skutkowy tego typu, że poniesienie wydatku ma lub może mieć wpływ na powstanie, zwiększenie lub zachowanie przychodu podatnika. Wydatki poniesione przez Spółkę na opłacenie składek na ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej członków organów niepublicznej spółki kapitałowej nie mają na celu osiągnięcia przychodów przez Spółkę, nie można więc ich zaliczyć w ciężar kosztów podatkowych. Osoba fizyczna, przyjmując określone funkcję w Spółce za określone wynagrodzenie, przyjmuje jednocześnie odpowiedzialność za ich pełnienie.

Jednocześnie, na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 59 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie uważa się za koszt uzyskania przychodów składek opłaconych przez pracodawcę z tytułu zawartych lub odnowionych umów ubezpieczenia na rzecz pracowników, z wyjątkiem umów dotyczących ryzyka grup 1, 3 i 5 działu I oraz grup 1 i 2 działu II wymienionych w załączniku do ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz. U. Nr 124, poz. 1151) jeżeli uprawnionym do otrzymania świadczenia nie jest pracodawca i umowa ubezpieczenia w okresie pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym ją zawarto lub odnowiono, wyklucza:

Biorąc powyższe pod uwagę, kosztem uzyskania przychodów mogą być opłacone przez pracodawcę składki z tytułu zawartych lub odnowionych na rzecz pracowników umów ubezpieczenia:

Nie będą natomiast kosztem uzyskania przychodów składki płacone z tytułu umów ubezpieczenia innych niż wymienione powyżej. Ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej mieszczą się w innych grupach ryzyka, to jest w dziale II grupa 10 - 13, a zatem nie mogą być uznane za koszty uzyskania przychodów pracodawcy opłacającego składki na rzecz osób objętych tym ubezpieczeniem.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.