IBPB3/423-356/08/AM (KAN-4648/08) - Jakie konsekwencje podatkowe po stronie Spółki rodzi zakup udziałów wraz z prawem majątkowym do otrzymania zwrotu dopłaty do kapitału zapasowego w celu umorzenia?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 30 kwietnia 2008 r. (data wpływu do tut. Biura 6 maja 2008 r.) uzupełnionym 17 czerwca 2008 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia skutków podatkowych zakupu udziałów wraz z prawem majątkowym do otrzymania zwrotu dopłaty do kapitału zapasowego w celu umorzenia - jest prawidłowe.

W dniu 6 maja 2008 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia jakie skutki podatkowe po stronie Spółki rodzi zakup udziałów wraz z prawem majątkowym do otrzymania zwrotu dopłaty do kapitału zapasowego w celu umorzenia.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, dlatego też pismem z dnia 4 czerwca 2008 r. wezwano do ich uzupełnienia. Braki formalne uzupełniono w dniu 17 czerwca 2008 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W dniu 7 lutego 2008 r. Spółka zawarła umowę nabycia udziałów w celu umorzenia z jednym ze Wspólników. Umowa została zawarta w wykonaniu uchwały podjętej przez Zgromadzenie Wspólników w tej sprawie. Umorzenie odbyło się z czystego zysku, tzn. nie wymagało obniżenia kapitału zakładowego i miało charakter dobrowolny, tj. odbyło się za zgodą Wspólnika. Zostały zachowane wszystkie wymogi określone przez Kodeks Spółek Handlowych, tzn. Spółka jest wpisana do rejestru, umowa Spółki przewiduje możliwość umorzenia udziałów, Zgromadzenie Wspólników podjęło odpowiednią uchwałę i uchwała określa podstawę prawną umorzenia oraz wysokość wynagrodzenia przysługującego Wspólnikowi za umorzony udział.

Wspólnik którego udziały zostały umorzone, jest krajową osobą fizyczną i posiadał 15 udziałów w kapitale zakładowym Spółki o wartości nominalnej 4.000,00 zł każdy, czyli na łączną wartość 60.000,00 zł. Z udziałami związane było prawo majątkowe do otrzymania zwrotu dopłaty wniesionej przez tego Wspólnika do kapitału zapasowego Spółki na mocy odrębnej uchwały w wysokości 8.950,00 zł na każdy udział, czyli w łącznej wysokości 134.250,00 zł.

Umowa nabycia udziałów w celu umorzenia stanowi, że Spółka nabywa wszystkie udziały od Wspólnika za wynagrodzeniem w kwocie 570.000,00 zł. Umowa wyodrębnia z kwoty ogólnego wynagrodzenia, wynagrodzenie za nabycie prawa majątkowego do otrzymania zwrotu dopłaty w kwocie 134.250,00 zł.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Jakie konsekwencje podatkowe po stronie Spółki rodzi zakup udziałów wraz z prawem majątkowym do otrzymania zwrotu dopłaty do kapitału zapasowego w celu umorzenia? (pytanie oznaczone we wniosku Nr 1)

Zdaniem Spółki czynność nabycia udziałów wraz z prawem majątkowym do otrzymania zwrotu dopłaty w celu umorzenia jest czynnością neutralną podatkowo wobec Spółki, co oznacza, że po stronie Spółki nie wystąpi przychód ani koszt podatkowy z tego tytułu.

Zdarzenia skutkujące powstaniem przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych zostały określone w art. 12 ust. 1 pkt 1-9. Artykuł 12 ust. 1 zawiera sformułowanie "w szczególności", co oznacza, że umieszczony w nim wykaz zdarzeń nie ma charakteru zamkniętego, lecz stanowi przykładowe wyliczenie. Jednakże analiza przepisów art. 12 ust. 1 pkt 1-9 pozwala stwierdzić, że przychodami są wszelkie przysporzenia o charakterze trwałym (faktycznie otrzymane lub należne).

Wśród określonych w art. 12 ust. 1 pkt 1-9 zdarzeń powodujących powstanie przychodu, czynność umorzenia udziałów własnych nie została wprost przez ustawodawcę wymieniona. Również należy stwierdzić, że w wyniku umorzenia udziałów własnych wraz z prawem do otrzymania zwrotu dopłaty, w Spółce nie powstaje żadne przysporzenie, które podlegałoby opodatkowaniu podatkiem dochodowym. W szczególności nie ma miejsca wpływ środków finansowych z zewnątrz, jak również nie dochodzi do umorzenia żadnego zobowiązania Spółki. Operacja ta sprowadza się wyłącznie do dokonania zmian w obrębie kapitałów własnych, utworzonych na mocy postanowień umowy Spółki. W przedstawionym stanie faktycznym w Spółce następuje zmniejszenie kapitałów własnych w łącznej wysokości 570.000,00 zł, w tym zmniejszenie kapitału utworzonego z dopłat Wspólników w wysokości dopłaty wniesionej przez Wspólnika, którego udziały są umarzane tj. 134.250,00 zł oraz zmniejszenie kapitału rezerwowego utworzonego z zysku w pozostałej wysokości tj. 435.750,00 zł. Jeżeli chodzi o stronę kosztową tego zagadnienia, to należy stwierdzić, że wypłacone wynagrodzenie nie stanowi kosztu uzyskania przychodu, ponieważ wydatek ten nie posiada związku z przychodem Spółki, a taki wymóg stawia art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Podsumowując, Spółka stwierdza, że czynność nabycia udziałów wraz z prawem do otrzymania zwrotu dopłaty w celu umorzenia nie wywołuje po stronie Spółki żadnych skutków podatkowych.

Na poparcie swego stanowiska Spółka wskazała odpowiedź Ministra Finansów na interpelację poselską, sygnatura pisma PB4/060-10734-336/03.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zasady umarzania udziałów zawarte są w art. 199 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.).

Umorzenie udziałów polega na ich prawnym unicestwieniu, tzn. wygaśnięciu wszelkich praw, zarówno o charakterze majątkowym, jak i korporacyjnym wynikających z udziałów. Zgodnie ze wskazanymi powyżej regulacjami udział może być umorzony jedynie po uzyskaniu wpisu spółki do rejestru handlowego i tylko w przypadku, gdy umowa spółki tak stanowi.

Umorzenie może być przeprowadzone:

Jeżeli zgromadzenie wspólników podejmuje uchwałę w sprawie umorzenia, to powinno w niej określić jego warunki, a w szczególności podstawę prawną umorzenia oraz wysokość wynagrodzenia przysługującego wspólnikowi za umorzony udział.

Bezpośrednim skutkiem umorzenia jest zmniejszenie łącznej wartości nominalnej posiadanych przez wspólników udziałów.

Natomiast instytucja dopłat unormowana została w przepisach art. 177, 178 i 179 tego Kodeksu. Przesłanką dokonania dopłat jest sytuacja ekonomiczna spółki, a same dopłaty nie wpływają na podwyższenie kapitału zakładowego spółki, nie mają też wpływu na wysokość udziału wspólników, rola ich polega na umożliwieniu dalszego prowadzenia działalności gospodarczej spółki - dopłaty stanowią, więc niejednokrotnie o bycie gospodarczym spółki. Zgodnie z art. 177 § 1 tego Kodeksu umowa spółki może zobowiązywać wspólników do dopłat w granicach liczbowo oznaczonej wysokości w stosunku do udziału.

Prawo do zwrotu dopłat jest prawem majątkowym, ściśle związanym z faktem posiadania udziałów przez wspólnika, co oznacza, iż w razie zbycia udziałów przez wspólnika, który wniósł dopłaty, prawo do otrzymania zwrotu wniesionych dopłat przechodzi na nabywcę udziałów. W myśl art. 179 § 1 ww. Kodeksu dopłaty mogą być zwracane wspólnikom, jeżeli nie są wymagane na pokrycie straty wykazanej w sprawozdaniu finansowym. Zgodnie z § 2 art. 179 Kodeksu, zwrot dopłat może nastąpić po upływie trzech miesięcy od dnia ogłoszenia o zamierzonym zwrocie w piśmie przeznaczonym do ogłoszeń spółki.

Oceniając skutki podatkowe będące następstwem nabycia przez Spółkę własnych udziałów w celu ich umorzenia za wynagrodzeniem wraz z prawem majątkowym do otrzymania dopłaty należy mieć na względzie przepisy ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.).

Na podstawie art. 12 ust. 4 pkt 3 wyżej wymienionej ustawy, do przychodów nie zalicza się zwróconych udziałów lub wkładów w spółdzielni, umorzenia udziałów lub akcji w spółce, w tym kwot otrzymanych z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) na rzecz spółki w celu umorzenia tych udziałów (akcji) oraz wartości majątku otrzymanego w związku z likwidacją osoby prawnej - w części stanowiącej koszt ich nabycia bądź objęcia, a także zwróconych udziałowcom (akcjonariuszom) dopłat wniesionych do spółki zgodnie z odrębnymi przepisami - w wysokości określonej w złotych na dzień ich faktycznego wniesienia.

W świetle powyższego nabycie własnych udziałów w celu ich umorzenia za wynagrodzeniem wraz z prawem majątkowym do otrzymania dopłaty nie stanowi przychodu podatkowego dla Spółki, co oznacza iż czynność ta nie rodzi skutków podatkowych dla Spółki.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.