IBPB2/436-43/07/MCZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko FUNDACJI X przedstawione we wniosku z dnia 18 października 2007 r. (data wpływu do tut. Biura 22 października 2007 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych świadczeń otrzymywanych przez beneficjentów od Fundacji posiadającej status organizacji pożytku publicznego - jest prawidłowe.

W dniu 22 października 2007 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej w sprawie podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych świadczeń otrzymywanych przez beneficjentów od Fundacji posiadającej status organizacji pożytku publicznego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Fundacja jest organizacją pożytku publicznego i zgodnie z art. 4 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o organizacji pożytku publicznego i wolontariacie (Dz. U. Nr 96, poz. 873 z późn. zm.) spełnia zadania m.in. w zakresie działania na rzecz osób niepełnosprawnych oraz działalności charytatywnej. Działania te są realizowane poprzez świadczenie pomocy rzeczowej polegającej na pokryciu kosztów związanych z leczeniem i rehabilitacją osób niepełnosprawnych i chorych znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej, nie stanowiących usług tj.: zakup leków i materiałów związanych z leczeniem i rehabilitacją, drogich protez wózka przystosowanego dla osoby niepełnosprawnej na indywidualne zamówienie.

Osoba niepełnosprawna, chora lub potrzebująca pomocy zwraca się do Fundacji z wnioskiem o sfinansowanie zakupu leków, materiałów związanych z leczeniem i rehabilitacją, protezy lub wózka przystosowanego dla osoby niepełnosprawnej na indywidualne zamówienie.

Świadczenie pomocy rzeczowej odbywa się poprzez:

W obu przypadkach pokrycie kosztów następuje poprzez przekazanie środków pieniężnych wyłącznie na konto wystawcy faktury VAT na której Fundacja figuruje jako nabywca oraz płatnik faktury.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy pokrycie kosztów związanych z leczeniem i rehabilitacją osób niepełnosprawnych nie stanowiących usług tj.: zakup leków i materiałów związanych z leczeniem i rehabilitacją, sprzętu rehabilitacyjnego, drogich protez, wózka przystosowanego dla osoby niepełnosprawnej na indywidualne zamówienie, należy uznać jako darowiznę przekazaną na rzecz osoby fizycznej w ramach działalności statutowej prowadzonej przez Fundację, która będzie stanowić podstawę opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn czy świadczeniem w ramach działalności statutowej Fundacji.

Zdaniem Fundacji świadczenia polegające na pokryciu kosztów związanych z leczeniem i rehabilitacją osób niepełnosprawnych nie stanowiących usług tj.: zakup leków i materiałów związanych z leczeniem i rehabilitacją, drogich protez, wózka przystosowanego dla osoby niepełnosprawnej na indywidualne zamówienie, nie będą podlegały podatkowi od spadków i darowizn ponieważ pomiędzy Fundacją a osobą korzystającą ze świadczeń finansowanych przez Fundację nie dochodzi do zawarcia umowy darowizny w rozumieniu art. 888 Kodeksu cywilnego. Fundacja nie zawiera żadnych umów, w których zobowiązywałaby się do przedmiotowych świadczeń zaś wykonanie takiego świadczenia jest jednostronnym uznaniowym aktem Fundacji nie związanym z żadnym oświadczeniem osoby niepełnosprawnej będącej świadczeniobiorcą.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514 z późn. zm.) podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej "podatkiem", podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. darowizny.

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu. Najczęściej darowizna polega na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. W rozumieniu art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) (określanego dalej skrótem k.c.)> darowizna jest umową, w której darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku Świadczenie darczyńcy jest bezpłatne wtedy, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę. Nie stanowią darowizny nieodpłatne świadczenia, jakie występują w związku z umowami regulowanymi innymi przepisami Kodeksu cywilnego, np. umowa użyczenia, pożyczki, przechowania.

Jak wynika z powyższego, przy uwzględnieniu postanowień art. 9 ust. 1 pkt 3 i ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek zapłaty podatku od spadków i darowizn wystąpi w przypadku, jeżeli spełnione będą łącznie warunki:

Zatem decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania danej czynności podatkiem od spadków i darowizn ma kwalifikacja formy prawnej świadczonej pomocy, a zatem treść konkretnej umowy wiążącej strony. O tym czy dokonana czynność ma charakter prawny darowizny (art. 888 k.c.) czy też jest to świadczenie nieodpłatne wynikające z innego stosunku prawnego winna przesądzać Fundacja, która podejmuje decyzje o świadczeniu pomocy. Strony mogą bowiem dokonać wyboru rodzaju czynności prowadzącej do udzielania pomocy, przy wykorzystaniu nie tylko ogólnej zasady swobody zawierania umów, postanowień statutu tych organizacji, ale również z uwzględnieniem skutków podatkowych tych czynności, wybierając najkorzystniejsze w tym zakresie rozwiązanie.

Z wniosku wynika, że w ocenie wnioskodawcy świadczenia rzeczowe polegające na pokryciu kosztów związanych z leczeniem i rehabilitacją osób niepełnosprawnych nie stanowiących usług tj.: zakup leków i materiałów związanych z leczeniem i rehabilitacją, drogich protez, wózka przystosowanego dla osoby niepełnosprawnej na indywidualne zamówienie, nie będą podlegały podatkowi od spadków i darowizn, ponieważ pomiędzy Fundacją a osobą korzystającą ze świadczeń finansowanych przez Fundację nie dochodzi do zawarcia umowy darowizny w rozumieniu art. 888 k.c. Fundacja nie zawiera żadnych umów, w których zobowiązywałaby się do przedmiotowych świadczeń zaś wykonanie takiego świadczenia jest jednostronnym uznaniowym aktem Fundacji nie związanym z żadnym oświadczeniem osoby niepełnosprawnej będącej świadczeniobiorcą. Fundacja pokrywa koszty świadczenia poprzez przekazanie środków pieniężnych wyłącznie na konto wystawcy faktury VAT, na której Fundacja figuruje jako nabywca oraz płatnik faktury.

Jeżeli zatem dokonywana przez Fundację pomoc rzeczowa polegająca na pokryciu kosztów związanych z leczeniem i rehabilitacją osób niepełnosprawnych i chorych znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej (pokrycie kosztów zakup leków i materiałów związanych z leczeniem i rehabilitacją, protez, wózków inwalidzkich) nie ma charakteru prawnego darowizny w rozumieniu art. 888 k.c., to nie podlega ona opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Natomiast w przypadku zawierania przez Fundację umowy darowizny, o której mowa w art. 888 k.c. obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych (art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn).

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy przy nabyciu w drodze darowizny obowiązek podatkowy powstaje - z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy - z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.

Stosownie do art. 17a ust. 1 ww. ustawy podatnicy podatku od spadków i darowizn są obowiązani, z zastrzeżeniem ust. 2, złożyć, w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego, właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych według ustalonego wzoru. Do zeznania podatkowego dołącza się dokumenty mające wpływ na określenie podstawy opodatkowania.

Jednocześnie zauważa się, że brak opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn dokonywanych przez Fundację ww. świadczeń pomocy rzeczowej, które zgodnie z oświadczeniem Fundacji nie są darowiznami w rozumieniu art. 888 k.c. nie wyklucza opodatkowania tych świadczeń podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Dlatego informuje się, że wartość świadczeń udzielanych w ramach pomocy społecznej przez organizacje pozarządowe, których statuty przewidują tego rodzaju działalność, może korzystać ze zwolnienia podatkowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 79 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) zgodnie z którym wolne od podatku dochodowego są świadczenia z pomocy społecznej. Ponieważ ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera definicji "pomocy społecznej" należy odnieść się w tym zakresie do przepisów ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64, poz. 593 z późn. zm.).

Z przepisów tej ustawy wynika, iż pomoc społeczna jest instytucją polityki państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości. Pomoc społeczną organizują organy administracji rządowej i samorządowej, współpracujące w tym zakresie, na zasadzie partnerstwa, z organizacjami społecznymi i pozarządowymi, Kościołem Katolickim, innymi kościołami, związkami wyznaniowymi oraz osobami fizycznymi i prawnymi (art. 2 ww. ustawy). Ponadto organy administracji rządowej i samorządowej, mogą zlecać realizacje zadań z zakresu pomocy społecznej, udzielając dotacji na finansowanie lub dofinansowanie realizacji zleconego zadania organizacjom pozarządowym prowadzącym działalność w zakresie pomocy społecznej (art. 25 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy).

Z powołanych wyżej norm wynika, iż organizacje pozarządowe mogą prowadzić działalność z zakresu pomocy społecznej. Wobec tego wartość świadczeń udzielanych w ramach pomocy społecznej przez organizacje pozarządowe, których statuty przewidują tego rodzaju działalność może korzystać z ww. zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych o ile status organizacji pozarządowej przewiduje udzielanie pomocy społecznej oraz istnieją jasno określone kryteria komu pomoc ta przysługuje.

Należy podkreślić, że zarówno w ww. ustawie o podatku od spadków i darowizn jak i w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca nie zawarł wprost zwolnień dotyczących środków (materialnych i rzeczowych) oraz nieodpłatnych świadczeń (zabiegi medyczne, zajęcia rehabilitacyjne) otrzymanych przez beneficjentów od organizacji pożytku publicznego. Wobec tego świadczenia te są opodatkowane albo podatkiem od spadków i darowizn, albo podatkiem dochodowym od osób fizycznych z uwzględnieniem art. 21 ust. 1 pkt 79 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. To, którym z tych podatków są opodatkowane ww. środki oraz świadczenia nieodpłatne lub czy są zwolnione na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 79 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zależy wyłącznie od decyzji podjętej przez organizację pożytku publicznego w sprawie formy świadczenia pomocy oraz statutu tych organizacji.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej ul. Traugutta 2a,43-300 Bielsko-Biała.