IBPB2/436-28/08/HS - Możliwość opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych umowy zarządzania płynnością finansową (cash pooling).

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Sp. z o.o. przedstawione we wniosku ze stycznia 2008 r. (data wpływu do tut. BKIP - 5 lutego 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych umowy zarządzania wspólną płynnością finansową powiązanych podmiotów - jest prawidłowe.

W dniu 5 lutego 2008 r. wpłynął do tut. BKIP ww. wniosek Spółki o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych umowy zarządzania wspólną płynnością finansową powiązanych podmiotów.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca zamierza podpisać z polskim bankiem (dalej jako Bank) wspólnie z innymi spółkami z grupy umowę zarządzania płynnością finansową powiązanych kapitałowo podmiotów, tzw. usługa cash poolingu. Usługa, będąca przedmiotem umowy świadczona przez Bank na rzecz grupy podmiotów powiązanych (dalej jako "Uczestnicy"), posiadających w Banku bieżące rachunki bankowe (dalej jako "Rachunki"), na których występować mogą salda dodatnie stanowiące wierzytelności Uczestników wobec Banku oraz salda ujemne stanowiące długi Uczestników wobec Banku.

Celem usługi cash poolingu ma być zwiększenie efektywności zarządzania środkami finansowymi podmiotów z grupy kapitałowej poprzez optymalne wykorzystanie nadwyżek środków pieniężnych oraz zminimalizowanie kosztów finansowania działalności gospodarczej podmiotów uczestniczących w strukturze.

Zgodnie z założeniami przewidzianymi w umowie cash poolingu, jeden z Uczestników, pełnić będzie rolę Agenta cash pooling (dalej jako: "Agent"), który oprócz rachunku posiadać będzie Rachunek Główny. Usługa polegać będzie na bilansowaniu (zerowaniu) sald na rachunkach bankowych poszczególnych Uczestników z wykorzystaniem Rachunku Głównego. Bilansowanie sald na rachunkach Uczestników dokonywane będzie na koniec każdego dnia roboczego poprzez transfer nadwyżki/niedoboru środków pieniężnych grupy na/z rachunek Głównego Agenta. Stanie się to w ten sposób, że Agent spłaci względem Banku zobowiązania Uczestników posiadających na koniec dnia ujemne salda na Rachunkach i nabędzie w rezultacie wierzytelności Banku względem tych Uczestników do wysokości dokonanej spłaty, wstępując tym samym w prawa zaspokojonego wierzyciela, tj. Banku w trybie art. 518 Kodeksu cywilnego (subrogacja). Z początkiem każdego następnego dnia roboczego, zostaną dokonane transakcje odwrotne do transakcji wskazanych powyżej, tj. Bank spłaci zobowiązania Uczestników z ujemnymi saldami względem Agenta i nabędzie w ten sposób wierzytelności Agenta względem tych Uczestników do wysokości dokonanej spłaty, wstępując tym samym w prawa zaspokojonego wierzyciela, tj. Agenta.

W związku z dokonywanymi spłatami Uczestnicy wykazujący dodatnie salda nabywają prawo do odsetek, a Uczestnicy z ujemnymi saldami, zobowiązani będą do zapłaty odsetek w wysokości wynikającej z Umowy. Na koniec każdego dnia roboczego, Bank zgodnie z postanowieniami Umowy naliczał będzie odsetki debetowe/kredytowe poszczególnym Uczestnikom. W ostatnim dniu okresu rozliczeniowego, Bank odpowiednio uzna albo obciąży rachunek bankowy Uczestnika naliczonymi odsetkami. Ponadto, Bank będzie pobierał miesięczne wynagrodzenie od każdego Uczestnika, za wykonywanie czynności przewidzianych w Umowie.

Powyżej opisana usługa pozwoli zwiększyć efektywność zarządzania środkami finansowymi podmiotów z grupy kapitałowej poprzez optymalne wykorzystanie nadwyżek środków pieniężnych oraz zminimalizowanie wysokości ponoszonych odsetek, co przyczyni się do obniżenia kosztów działalności gospodarczej podmiotów korzystających z usługi.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie.

Czy w świetle art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych usługa zarządzania wspólną płynnością finansową powiązanych podmiotów świadczona na rzecz Spółki nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych opodatkowaniu tym podatkiem podlegają jedynie czynności w nim wymienione. Wnioskodawca zauważa, że art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych zawiera zamknięty katalog czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Oznacza to, że jakakolwiek inna czynność prawna nie wymieniona w tym wyliczeniu pozostaje poza zakresem opodatkowania tym podatkiem.

Ponadto umowa kompleksowego zarządzania płynnością finansową grupy podmiotów jako umowa nienazwana nie została wymieniona w katalogu czynności prawnych podlegających temu podatkowi. Tym samym, zdaniem wnioskodawcy, usługa kompleksowego zarządzania płynnością finansową grupy podmiotów nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Poza zakresem opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych pozostaje również subrogacja stanowiąca podstawę prawną dla dokonywanych w ramach usługi środków pieniężnych pomiędzy poszczególnymi Uczestnikami.

Wnioskodawca wskazuje też, że organy podatkowe niejednokrotnie wypowiadały się na temat implikacji usług kompleksowego zarządzania płynnością finansową grupy podmiotów, wskazując, że czynności wykonywane w ramach takich umów nie podlegają temu podatkowi. Na poparcie swego stanowiska przytacza postanowienie jednego z organów podatkowych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 z późn. zm.) enumeratywnie wymienia czynności podlegające temu podatkowi. Oznacza to, że przepis zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z tym przepisem podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu temu podatkowi decyduje treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób, to dla oceny, czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

W sytuacji przedstawionej we wniosku konstrukcja tzw. "cash poolingu" jako sposób gospodarowania wolnymi środkami finansowymi niewątpliwie zawiera w sobie elementy kredytowania jednych podmiotów przez drugie. Nie sposób jednak uznać, że tym samym wyczerpuje ona wszystkie elementy przedmiotowo istotne dla umowy pożyczki czy np. dla depozytu nieprawidłowego. W operacjach "cash poolingu", o których mowa we wniosku, mamy do czynienia z transakcją wielostronną, w której uczestniczą spółki z grupy oraz podmiot zarządzający rachunkiem głównym. Dla każdego z ww. podmiotów powstają określone prawa i obowiązki wynikające z tytułu uczestnictwa w transakcji, jednak żaden z uczestników systemu nie jest zobowiązany do przeniesienia własności określonej kwoty pieniędzy na inny określony w umowie podmiot. W konsekwencji, nie jest więc skonkretyzowana druga strona transakcji ani też jej przedmiot. Umowa "cash pooling" pozostaje zatem na gruncie polskiego prawa umową nienazwaną.

Reasumując, usługa zarządzania płynnością finansową, tzw. usługa cash pooling nie została enumeratywnie wymieniona w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Również subrogacja, do czego nawiązuje wnioskodawca, nie została wymieniona w katalogu umów podlegających temu podatkowi. Nie można też tego typu czynności zakwalifikować jako umowy pożyczki czy też np. umowy depozytu nieprawidłowego wymienionej w tym katalogu. Czynności dokonywane w ramach umowy cash poolingu nie będą zatem podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.