IBPB2/436-19/07/HS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani przedstawione we wniosku z dnia 9 sierpnia 2007 r. (data wpływu do tut. BKIP - dnia 29 sierpnia 2007 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy powierniczej - jest prawidłowe

W dniu 29 sierpnia 2007 r. wpłynął do tut. BKIP ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy powierniczej.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawczyni prowadzi działalność gospodarczą, której przedmiotem działania jest m.in. obrót nieruchomościami. Ma zamiar przejąć w zamian za zwolnienie z długu udziały w działkach gruntowych od P. B. Spółka Jawna. Łączna powierzchnia działek wynosi 7724 m².

Grunt został nabyty przez tę Spółkę Jawną w 1997 i 2000 r., bez podatku VAT do odliczenia. Jest terenem budowlanym i przeznaczony jest pod zabudowę mieszkalną, wielorodzinną.

W celu realizacji na przedmiotowych działkach zadania inwestycyjnego Wnioskodawczyni zamierza wraz z pozostałymi współwłaścicielami zawrzeć umowę powierniczą ze Spółką z o.o., działającą pod firmą P. B. Spółka z o.o.

Jest to umowa powiernicza typu zarządzającego, kwalifikowana w literaturze prawniczej (zob. P. Stec "Powiernictwo w prawie polskim na tle porównawczym" s. 267) i w orzecznictwie, jako nienazwana umowa o świadczenie usług wykazująca cechy właściwe umowie zlecenia (zob. wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna i Administracyjna z dnia 15 grudnia 1988 r. I CR 292/88). Powierzającym jest Spółka Jawna - inwestor będący właścicielem gruntu, a powiernikiem Spółka z o.o. - inwestor zastępczy.

Główne postanowienia umowy brzmią następująco:

Powierzający przenoszą na powiernika nieodpłatnie, na podstawie odrębnej umowy (akt notarialny), własność gruntu w postaci działek o łącznej powierzchni 7724m2, w celu wykonania na przedmiotowej działce inwestycji budowlanej w interesie i na rzecz powierzającego. Wartość przedmiotowej działki w cenie nabycia, wynikająca z ksiąg rachunkowych powierzającego, określona na dzień jej przeniesienia wynosi 81.140 zł.

Przedmiotem inwestycji budowlanej jest budowa zespołu mieszkaniowego, wielorodzinnego z usługami, garażami wbudowanymi, stacją trafo, parkingami, drogami wewnętrznymi, wraz z infrastrukturą techniczną. Powiernik zobowiązuje się do wykonania inwestycji w charakterze inwestora zastępczego, a nadto do zbycia wybudowanych lokali i przekazania uzyskanych pieniędzy powierzającemu. Po zakończeniu inwestycji powiernik jest zobowiązany wydać powierzającemu wszystko, co uzyskał działając na jego rachunek oraz do przeniesienia zwrotnego na powierzającego własności niesprzedanych lokali, wierzytelności i innych aktywów, stanowiących majątek powierniczy, powstały w wyniku umowy powierniczej. Świadczenia wykonywane przez powiernika w formie inwestora zastępczego obejmują wszystkie niezbędne czynności prawne i usługi, zapewniające prawidłowe wykonanie inwestycji, które z mocy przepisów prawa budowlanego powinien wykonać inwestor w zakresie przygotowania i organizacji procesu inwestycyjnego oraz zapewnienia należytego jego przebiegu i przeprowadzenia rozliczenia inwestycji. Powiernik zawiera bezpośrednio z kontrahentami wszelkie umowy niezbędne do realizacji inwestycji i zbycia wybudowanych lokali za zgodą powierzającego. W wykonaniu niniejszej umowy powiernik działa w imieniu własnym, lecz na rachunek powierzającego. Do obowiązków powierzającego należy zapewnienie środków finansowych niezbędnych do prawidłowego i terminowego wykonania inwestycji oraz bieżące finansowanie i zwrot powiernikowi wydatków inwestycyjnych i innych uzgodnionych na piśmie wydatków, zgodnie z zasadami określonymi w umowie powierniczej. Majątek powierniczy stanowią: wszelkie składniki majątkowe przekazane powiernikowi przez powierzającego, w tym grunt pod zabudowę, pieniądze na sfinansowanie inwestycji, produkcja w toku realizacji inwestycji, wybudowane lokale i inne składniki i prawa nabyte lub powstałe w wyniku działalności określonej w umowie oraz wierzytelności i pieniądze otrzymane ze zbycia lokali, pomniejszone o nieuregulowane zobowiązania.

Powiernik jest zobowiązany założyć i prowadzić pełne księgi rachunkowe i podatkowe obejmujące całość działalności gospodarczej objętej umową oraz wyodrębnić i ująć na kontach analitycznych wszystkie składniki majątkowe i zobowiązania. Powiernik jest zobowiązany do prowadzenia ksiąg podatkowych, zgodnie z obowiązującymi przepisami, w sposób zapewniający odrębne określenie dla powierzającego i powiernika, wysokości dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, a także do ewidencji i rozliczania podatku od towarów i usług. Cały majątek powierniczy służy wyłącznie do realizacji celu gospodarczego określonego w umowie.

Wynagrodzenie powiernika obejmuje umowną prowizję za obsługę i zarządzanie realizacją inwestycji, określoną w uzgodnionym preliminarzu i uzgodnionej marży od ceny netto wybudowanych i zbytych lokali. Ponadto powiernikowi przysługuje zwrot innych uzgodnionych wydatków, jakie poniósł wykonując swe czynności. Umowa powiernicza została zawarta na czas osiągnięcia celu gospodarczego określonego w przedmiotowej umowie i rozliczenia wzajemnych świadczeń. Zarówno powierzający jak i powiernik są czynnymi podatnikami VAT. Wszystkie transakcje dotyczące przedmiotowej umowy powierniczej dokonywane są w ramach działalności gospodarczej przez powierzającego i powiernika i są związane u obu podmiotów ze sprzedażą opodatkowaną w rozumieniu przepisów o podatku VAT.

Wnioskodawczyni wskazała, że przedmiotem interpretacji jest transakcja nieodpłatnego przekazania działki gruntu budowlanego przez powierzającego na rzecz powiernika i opodatkowanie tej transakcji pod względem m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych. Transakcja przekazania gruntu na charakter nieodpłatny, gdyż następuje w wykonaniu zlecenia powierniczego w celu realizacji umowy powierniczej. Nie jest darowizną. Powierzający przekazuje grunt, aby uzyskać dochód ze zbycia wybudowanych na tym gruncie lokali. Przysporzenie majątkowe z tytułu przeniesienia gruntu do majątku powierniczego nie ma charakteru definitywnego, ponieważ powierniczy charakter przeniesienia wymusza zwrot jego ekwiwalentu.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie.

Czy transakcja nieodpłatnego przekazania działki gruntu budowlanego przez powierzającego na rzecz powiernika w celu wykonania na przedmiotowej działce inwestycji budowlanej w interesie i na rzecz powierzającego w ramach umowy powierniczej, podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem wnioskodawczyni, transakcja nieodpłatnego przekazania działki gruntu budowlanego przez powierzającego na rzecz powiernika w celu wykonania na przedmiotowej działce inwestycji budowlanej w interesie i na rzecz powierzającego w ramach umowy powierniczej nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Umowa powiernicza w polskim prawie należy do umów nienazwanych. Najczęściej podstawą skonstruowania umowy powierniczej jest umowa zlecenia, stąd prawa i obowiązki stron takiej umowy są oceniane wg przepisów o zleceniu. Jest to nienazwana umowa o świadczenie usług, do której stosownie do art. 750 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu, chyba że jest to umowa zlecenia, wtedy stosuje się wprost przepisy o zleceniu.

W świetle przepisów ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 z późn. zm.) podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają te umowy nazwane, które wymienione są w art. 1 ust. 1 cytowanej ustawy, przy czym nie nazwa a cel umowy decyduje o charakterze czynności cywilnoprawnej.

W katalogu czynności cywilnoprawnych nie została wymieniona umowa zlecenia ani umowa powiernicza.

Z treści wniosku wynika, że przedmiotowa transakcja przekazania gruntu ma charakter nieodpłatny, gdyż następuje w wykonaniu zlecenia powierniczego w celu realizacji umowy powierniczej. Powierzający przekazuje grunt, aby uzyskać dochód ze zbycia wybudowanych na tym gruncie lokali. Przysporzenie majątkowe z tytułu przeniesienia gruntu do majątku powierniczego nie ma charakteru definitywnego, ponieważ powierniczy charakter przeniesienia wymusza zwrot jego ekwiwalentu.

Z przestawionego zdarzenia przyszłego wynika, że przekazanie działki gruntu odbędzie się w ramach umowy powierniczej, nie przybierze formy żadnej z umów wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych np. umowy sprzedaży. Przekazanie działki gruntu nie jest również, zdaniem wnioskodawczyni, darowizną czyli czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn stosownie do ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn. z 2004 r. Dz. U. Nr 142, poz. 1514 z późn. zm.) lub podatkiem od czynności cywilnoprawnych w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy (art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. d) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych).

Zatem przedstawione przez wnioskodawczynię stanowisko dotyczące transakcji nieodpłatnego przekazania działki gruntu budowlanego przez powierzającego na rzecz powiernika w celu wykonania na przedmiotowej działce inwestycji budowlanej w interesie i na rzecz powierzającego w ramach umowy powierniczej nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.