IBPB2/436-187/08/ASz

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani przedstawione we wniosku z dnia 19 czerwca 2008 r. (data wpływu do tut. Biura - 21 sierpnia 2008 r.), uzupełnionym w dniu 16 października 2008 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie możliwości zachowania prawa do ulgi mieszkaniowej - jest nieprawidłowe.

W dniu 21 sierpnia 2008 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie możliwości zachowania prawa do ulgi mieszkaniowej.

Z uwagi na fakt, iż wniosek zawierał braki formalne pismem z dnia 3 października 2008 r. Znak: IBPB2/415-1420/08/JG wezwano do ich uzupełnienia. Wniosek uzupełniono w dniu 16 października 2008 r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

W dniu 6 kwietnia 2005 r. wnioskodawczyni otrzymała od rodziców aktem darowizny gospodarstwo rolne o powierzchni 8,49 ha wraz z zabudowania gospodarczymi i domem mieszkalnym. Darowizna ta obciążona jest zapewnieniem dożywotniego korzystania z domu dla rodziców i brata wnioskodawczyni. Od darowizny wnioskodawczyni nie odprowadziła podatku, ponieważ w chwili otrzymania ww. gospodarstwa nie posiadała własnego domu ani mieszkania.

W 2006 r. wnioskodawczyni kupiła wraz z mężem mieszkanie zaciągając kredyt hipoteczny. Podatek został zapłacony. Wnioskodawczyni chce sprzedać część gruntów pod lotnisko lub całe gospodarstwo i kupić inne gospodarstwo z domem niekoniecznie takiej samej wielkości.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Czy wnioskodawczyni będzie płacić zaległy podatek związany z przejęciem gospodarstwa.

Zdaniem wnioskodawczyni nie będzie musiała płacić podatku.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje.

Ponieważ nabycie ww. nieruchomości w drodze darowizny nastąpiło przed 1 stycznia 2007 r. w niniejszej sprawie zastosowanie mają przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r. Zgodnie bowiem z treścią art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 222, poz. 1629) do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2007 r.

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514 z późn. zm.) w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r. podatkowi temu podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, m.in. tytułem darowizny.

Przy nabyciu w drodze darowizny obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego - art. 6 ust. 4 ww. ustawy i ciąży solidarnie na obdarowanym i darczyńcy - art. 5 ww. ustawy.

Stosownie do art. 4 ust. 1 pkt 1 zwalnia się od podatku m.in:

Zgodnie z art. 4 ust. 5 ww. ustawy ilekroć w ustawie jest mowa o gospodarstwie rolnym, oznacza to gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów o podatku rolnym.

W myśl art. 1 i art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (tekst jedn. Dz. U. z 2006 r. Nr 136, poz. 969 z późn. zm.) za gospodarstwo rolne uważa się obszar gruntów sklasyfikowanych w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej (także osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej nie posiadającej osobowości prawnej).

Zgodnie natomiast z art. 16 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, w przypadku nabycia budynku mieszkalnego lub jego części, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego oraz wynikających z przydziału spółdzielni mieszkaniowych: prawa do domu jednorodzinnego lub prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym w drodze spadku lub darowizny m.in. przez osoby zaliczane do I grupy podatkowej, nie wlicza się do podstawy opodatkowania ich wartości do łącznej wysokości nieprzekraczającej 110 m ² powierzchni użytkowej budynku lub lokalu.

Ulga o której mowa w ust. 1 art. 16 ustawy przysługuje osobom, które łącznie spełniają następujące warunki:

Wyjaśnia się, że o ile wnioskodawczyni mieszka w nabytym w drodze darowizny budynku mieszkalnym, to samo nabycie w okresie 5 -letniego zamieszkiwania - liczonego zgodnie z art. 16 ust. 2 pkt 5 powołanej ustawy o podatku od spadków i darowizn - nie powoduje utraty prawa do ulgi.

Mając na uwadze ww. przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn stwierdzić należy, że zasadniczym celem ustawodawcy jest zwolnienie bliskich spadkodawcy lub darczyńcy od obciążeń podatkowych z tytułu nabycia nieruchomości mieszkaniowej, gdy nie dysponują innym mieszkaniem czy domem i będą mieszkać w uzyskanej nieruchomości przez 5 lat.

Niedopełnienie warunku zamieszkiwania w nabytym lokalu nie musi jednak bezwzględnie oznaczać, że spadkobierca lub obdarowany straci prawo do zastosowanej ulgi. Zgodnie bowiem z wolą ustawodawcy wyrażoną w art. 16 ust. 7 powołanej ustawy, nie stanowi podstawy do wygaśnięcia decyzji zbycie udziału w budynku lub lokalu na rzecz innego ze spadkobierców lub obdarowanych oraz zbycie budynku lub lokalu, jeżeli było ono uzasadnione koniecznością zmiany warunków mieszkaniowych, a nabycie innego budynku lub uzyskanie pozwolenia na jego budowę albo nabycie innego lokalu nastąpiło nie później niż w ciągu sześciu miesięcy od dnia zbycia.

Pomimo nie sprecyzowania w akcie prawnym, co stanowi konieczność zmiany warunków mieszkaniowych należy przyjąć, że może to być jedynie wyjątkowa sytuacja życiowa podatnika. Innymi słowy winna ona mieć charakter obiektywny i imperatywny. Dla spełnienia tej przesłanki nie wystarczy zwykła potrzeba zmiany warunków mieszkaniowych. Za przesłankę taką uznać można np. trudne warunki materialne podatnika, w sytuacji gdy przeznaczył on środki pieniężne pochodzące ze sprzedaży domu na zakup lokalu o mniejszej powierzchni i z niższym czynszem, w wyniku czego nastąpiła poprawa położenia materialnego podatnika. Będzie nią również zmiana miejsca pracy, choroba spadkobiercy/obdarowanego lub członków jego najbliższej rodziny z nimi zamieszkujących, która uniemożliwia dalszą egzystencję w nabytej nieruchomości, wreszcie zakup nowej nieruchomości lub uzyskanie pozwolenia na jej budowę zmierzające do poprawy niedostatecznych warunków mieszkaniowych nabywcy i jego rodziny.

Drugą konieczną przesłanką zachowania ulgi, wynikającą z art. 16 ust. 7 ww. ustawy, jest nabycie innego budynku lub uzyskanie pozwolenia na jego budowę albo nabycie innego lokalu nie później niż w ciągu 6 miesięcy od dnia zbycia lokalu darowanego.

Z analizy stanu faktycznego wynika, że wnioskodawczyni w dniu 6 kwietnia 2005 r. nabyła na podstawie aktu darowizny gospodarstwo rolne wraz z zabudowaniami gospodarczymi i domem mieszkalnym. Nie odprowadziła podatku od spadków i darowizn, ponieważ w chwili nabycia ww. gospodarstwa nie miała własnego domu ani mieszkania. W 2006 r. kupiła wraz z mężem mieszkanie zaciągając kredyt hipoteczny. Ma zamiar sprzedać część gruntów lub całe gospodarstwo z domem.

W związku z nabyciem ww. gospodarstwa rolnego nie został zapłacony podatek, gdyż wnioskodawczyni nie posiadała własnego domu ani mieszkania, co wskazywałoby na zastosowanie - w stosunku do nabycia budynku mieszkalnego - art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Należy stwierdzić, że co do zasady przed upływem wymaganych zgodnie z art. 16 ust. 2 ww. ustawy pięciu lat wnioskodawczyni nie może zmienić miejsca zamieszkania czyli przestać mieszkać w darowanym domu mieszkalnym.

Wobec powyższego należy uznać, że z chwilą zamieszkania w innym lokalu mieszkalnym czyli z chwilą zmiany miejsca zamieszkania, a tym samym zaprzestaniem zamieszkiwania w darowanym domu wnioskodawczyni, utraciła (utraci) prawo do ulgi określonej w art. 16 ust. 1 cyt. ustawy dla zachowania, której koniecznym było spełnienie warunku zamieszkiwania w nabytym w darowiźnie domu mieszkalnym przez 5 lat (art. 16 ust. 2 pkt 5).

Jako, że z przedstawionego zdarzenia przyszłego nie wynika jednoznacznie w jakim okresie wnioskodawczyni zamieszkiwała czy zamieszkuje w nabytym wraz z gospodarstwem rolnym budynku mieszkalnym, to dla celów stwierdzenia czy w przypadku zbycia tegoż budynku nie wystąpi obowiązek zapłat podatku od spadków i darowizn koniecznym jest zwrócenie uwagi na pozostałe warunki do zachowania prawa do ulgi określonej w art. 16 ustawy od spadków i darowizn.

I tak, nawet, gdyby uznać, że wnioskodawczyni spełniła jeden z warunków do zastosowania ww. ulgi, tj. warunek zamieszkiwania w nabytym łącznie z gospodarstwem rolnym budynku mieszkalnym (co jednoznacznie nie wynika ze złożonego wniosku, a wręcz informacja o zakupie z mężem mieszkania może wskazywać, że tak nie jest), to dla zachowania prawa do ulgi koniecznym jest spełnienie przesłanki określonej w art. 16 ust. 7 ustawy o podatku od spadków i darowizn, tj. zbycie nabytego w drodze darowizny budynku mieszkalnego musi być podyktowane koniecznością zmiany warunków mieszkaniowych. Wnioskodawczyni nie wskazała, iżby taka potrzeba wystąpiła.

Wobec tego stanowisko wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach, ul. Prosta 10, 25-366 Kielce po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.