IBPB2/436-186/08/HS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 6 października 2008 r. (data wpływu do tut. BKIP 15 października 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy cash poolingu - jest prawidłowe.

W dniu 15 października 2008 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy cash poolingu.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka będąca wnioskodawcą oraz polskie spółki powiązane wchodzące w skład grupy planują zawarcie z Bankiem umowy cash poolingu. Umowa ma na celu zwiększenie efektywności działalności gospodarczej prowadzonej przez Posiadaczy Rachunków poprzez zoptymalizowanie kosztów zaciągniętego kredytu i odpowiednie wykorzystanie sumy dziennych sald na rachunkach bankowych Posiadaczy Rachunków. Każdy z Posiadaczy Rachunków przystępując do Umowy zakłada, że uczestnictwo w Umowie przyczyni się do zmniejszenia obciążeń z tytułu odsetek od kredytu przyznanego przez Bank danemu Posiadaczowi Rachunku oraz pozwoli na uzyskiwanie większych przychodów z tytułu odsetek od środków zgromadzonych w Banku na rachunku bieżącym. We wniosku wnioskodawca przedstawił kluczowe jego zdaniem postanowienia umowy.

Preambuła umowy zawiera następujące ustalenia:

* Na podstawie odrębnych umów rachunków bankowych bieżących zawartych przez Bank z Posiadaczami Rachunków tzn. Spółką i pozostałymi spółkami, Bank przechowuje środki pieniężne Posiadaczy Rachunków i dokonuje na ich zlecenie rozliczeń pieniężnych;

* Agent w tym przypadku wnioskodawca posiada w Banku rachunek bankowy bieżący tak jak każdy inny Posiadacz Rachunku oraz rachunek pomocniczy do swojego rachunku bieżącego przeznaczony do dokonywania rozliczeń i przeprowadzania operacji związanych z Umową;

* Agent jest gotowy nabywać od Banku jego wierzytelności wobec Posiadaczy Rachunków oraz przejmować dług Banku wobec Posiadaczy Rachunków;

* Bank jest gotowy zbywać na rzecz Agenta wierzytelności oraz zobowiązania Banku wobec Posiadaczy Rachunków;

Artykuł 1 Pojęcia wymienione poniżej, a napisane w Umowie wielką literą mają następujące znaczenie:

* "Dług" oznacza zobowiązanie Banku wobec któregokolwiek Posiadacza Rachunku w kwocie równej nominalnej wysokości dodatniego salda na jego Rachunku według stanu na koniec Dnia Roboczego;

* "Dzień Roboczy" oznacza dzień inny niż sobota lub dzień ustawowo wolny od pracy, w którym Bank jest otwarty w celu prowadzenia działalności objętej Umową;

* "Rachunek" oznacza rachunek bieżący prowadzony w PLN otwarty w Banku przez każdego Posiadacza Rachunku, wymieniony w Załączniku Nr 1 do Umowy;

* "Rachunek Agenta" oznacza rachunek pomocniczy do Rachunku prowadzonego dla Agenta prowadzony w PLN, otwarty w Banku w celu wykonania postanowień Umowy, wymieniony w Załączniku Nr 1 do Umowy; oraz

* "Wierzytelność" oznacza wierzytelność przysługującą Bankowi wobec któregokolwiek Posiadacza Rachunku w kwocie równej nominalnej wysokości ujemnego salda na jego Rachunku według stanu na koniec Dnia Roboczego.

Na potrzeby Umowy za koniec Dnia Roboczego uznaje się godzinę 17:00, a za początek Dnia Roboczego uznaje się godzinę 9:00 czasu urzędowego obowiązującego w danym dniu na terytorium Polski.

* W Umowie, jeżeli kontekst tego wymaga, pojęcia użyte w liczbie pojedynczej oznaczają te same pojęcia użyte w liczbie mnogiej i odwrotnie.

Artykuł 2. Nabycie Wierzytelności, zgodnie z jego brzmieniem:

* Na koniec każdego Dnia Roboczego Bank przeniesie na Agenta wszystkie Wierzytelności z wyłączeniem Wierzytelności wobec Agenta oraz dokona przeksięgowania na Rachunek Agenta wierzytelności przysługującej Bankowi wobec Agenta z tytułu ujemnego salda na jego Rachunku. Z tytułu nabycia Wierzytelności Agent zapłaci Bankowi cenę w wysokości ich wartości nominalnej. Cena zostanie zapłacona przez obciążenie Rachunku Agenta.

* Agent wyraża zgodę na nabycie Wierzytelności. Przeniesienie Wierzytelności oraz przeksięgowanie na Rachunek Agenta przysługującej Bankowi wobec Agenta wierzytelności z tytułu ujemnego salda na jego Rachunku będzie następowało w wykonaniu Umowy, bez konieczności składania dodatkowych dyspozycji przez Posiadaczy Rachunków.

Artykuł 3 Przejęcia Długu, zgodnie z jego brzmieniem:

* Na koniec każdego Dnia Roboczego Agent przejmie od Banku wszystkie Długi z wyłączeniem Długu wobec Agenta, a Bank dokona przeksięgowania na Rachunek Agenta długu Banku wobec Agenta z tytułu dodatniego salda na jego Rachunku. Z tytułu przejęcia Długów Bank zapłaci Agentowi wynagrodzenie w wysokości ich wartości nominalnej. Wynagrodzenie zostanie zapłacone przez uznanie Rachunku Agenta.

* Każdy z Posiadaczy Rachunków wyraża zgodę na przejęcie jego Długu przez Agenta. Przejęcie Długu oraz przeksięgowanie na Rachunek Agenta długu Banku wobec Agenta z tytułu dodatniego salda na jego Rachunku będzie następowało w wykonaniu umowy, bez konieczności składania dodatkowych dyspozycji przez Posiadaczy Rachunków.

Artykuł 4 Zwrotne przeniesienie Wierzytelności, zgodnie z jego brzmieniem:

* Na początek każdego Dnia Roboczego następującego po dniu, w którym Bank przeniósł na Agenta Wierzytelności, Agent dokona zwrotnego przeniesienia wszystkich Wierzytelności na Bank za cenę w wysokości ich wartości nominalnej, a Bank dokona przeksięgowania na Rachunek prowadzony dla Agenta wierzytelności przysługującej Bankowi wobec Agenta z tytułu ujemnego salda na jego rachunku. Cena zostanie zapłacona przez uznanie Rachunku Agenta.

* Bank wyraża zgodę na przeniesienie Wierzytelności. Przeniesienie Wierzytelności oraz przeksięgowanie na Rachunek prowadzony dla Agenta wierzytelności przysługującej Bankowi wobec Agenta z tytułu ujemnego salda na jego rachunku będzie następowało w wykonaniu umowy, bez konieczności składania dodatkowych dyspozycji przez Posiadaczy Rachunków.

* Wierzytelności zwrotnie przeniesione na Bank zostaną zaliczone w ciężar Rachunku danego Posiadacza Rachunku.

Artykuł 5 Zwrotne przejęcie Długu, zgodnie z jego brzmieniem:

* Na początek każdego Dnia Roboczego następującego po dniu, w którym Agent przejął od Banku Długi, Bank dokona zwrotnego przejęcia wszystkich Długów od Agenta za wynagrodzeniem w wysokości ich wartości nominalnej oraz dokona przeksięgowania na Rachunek prowadzony dla Agenta długu Banku wobec Agenta z tytułu dodatniego salda na jego rachunku. Wynagrodzenie zostanie zapłacone przez obciążenie Rachunku Agenta.

* Każdy z Posiadaczy Rachunków wyraża zgodę na przejęcie jego Długu przez Bank. Przejęcie Długu oraz przeksięgowanie na Rachunek prowadzony dla Agenta długu Banku wobec Agenta z tytułu dodatniego salda na jego rachunku będzie następowało w wykonaniu umowy, bez konieczności składania dodatkowych dyspozycji przez Posiadaczy Rachunków.

* Dług zwrotnie przejęty przez Bank zostanie zaliczony na dobro Rachunku danego Posiadacza Rachunku.

Artykuł 6 Odsetki, zgodnie z jego brzmieniem:

* Jeżeli po dokonaniu czynności, o których mowa a Art. 2 oraz 3, na Rachunku Agenta powstanie saldo dodatnie, Bank będzie naliczał odsetki od tego salda w wysokości (...) za każdy dzień utrzymywania się tego salda na Rachunku Agenta. W ostatnim dniu Roboczym każdego miesiąca z datą waluty następnego Dnia Roboczego, Bank uzna tymi odsetkami Rachunek Agenta.

* Jeżeli po dokonaniu czynności, o których mowa w Art. 2 oraz 3, na Rachunku Agenta powstanie saldo ujemne, Bank będzie pobierał odsetki od tego salda w wysokości (...) za każdy dzień utrzymywania się tego salda na Rachunku Agenta. W ostatnim Dniu Roboczym każdego miesiąca z datą waluty następnego Dnia Roboczego, Bank obciąży tymi odsetkami Rachunek Agenta.

* Z zastrzeżeniem postanowień wskazanych powyżej salda ujemne i salda dodatnie na Rachunkach nie będą oprocentowane.

Artykuł 7 Zgodnie z jego brzmieniem:

* Agent może dokonywać Lokat z wykorzystaniem środków pieniężnych zgromadzonych na Rachunku Agenta. Dochody z Lokat podlegają wpłacie na Rachunek Agenta.

* Każdy Posiadacz Rachunku upoważnia Agenta do wykonywania czynności Lokat.

Artykuł 8 Ograniczenie dysponowania środkami, zgodnie z jego brzmieniem:

* Agent nie może udzielać pożyczek ze środków zgromadzonych na Rachunku Agenta oraz w jakikolwiek inny sposób dysponować tymi środkami, z zastrzeżeniem Artykułu 7.

Artykuł 9 Podział odsetek, zgodnie z jego brzmieniem:

* Ostatniego Dnia Roboczego każdego miesiąca odsetki, którymi Rachunek Agenta został uznany (...) lub obciążony (...) podlegają podziałowi pomiędzy Posiadaczy Rachunków poprzez, odpowiednio, uznanie bądź obciążenie ich Rachunków na zasadach określonych w tym Artykule.

* Podział odsetek, (...) zostanie dokonany stosownie do udziału każdego z Posiadaczy Rachunku w powstałych każdego Dnia Roboczego, w wyniku dokonania operacji przewidzianych Artykułami 2 i 3, dodatnich albo ujemnych saldach na Rachunku Agenta według następujących zasad:

* Nie później niż drugiego Dnia Roboczego każdego miesiąca, Bank sporządzi raport dotyczący podziału odsetek w poprzednim miesiącu. Bank udostępni ten raport Agentowi.

* Agent, w przypadku stwierdzenia niezgodności w raporcie udostępnionym przez Bank, niezwłocznie (najpóźniej w ciągu 14 dni) zgłosi Bankowi na piśmie swoje zastrzeżenia dotyczące raportu w celu ich wyjaśnienia.

* Agent upoważnia Bank do przenoszenia na odpowiednie Rachunki odsetek wykazanych w powyższych raportach.

Artykuł 11 Wynagrodzenie Banku, zgodnie z jego treścią:

* Bank za wykonywanie czynności przewidzianych w umowie pobiera:

* Każdy Posiadacz Rachunku Bieżącego obowiązany do zapłaty Bankowi wynagrodzenia, o którym mowa powyżej (...), upoważnia Bank do obciążenia w dniu podpisania umowy jego Rachunku Bieżącego kwotą takiego wynagrodzenia.

* Jednocześnie każdy Posiadacz Rachunku Bieżącego obowiązany do zapłaty Bankowi wynagrodzenia, o którym mowa powyżej (...), upoważnia Bank do obciążania w dwudziestym Dniu Roboczym każdego miesiąca kalendarzowego lub Dniu Roboczym poprzedzającym ten dzień, jeśli nie wypada on w Dniu Roboczym, jego Rachunku Bieżącego kwotą takiego wynagrodzenia.

* Agent za wykonanie czynności przewidzianych w Umowie pobierze miesięczne wynagrodzenie.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie.

Czy zawarcie i realizacja umowy cash-poolingu podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem wnioskodawcy, umowa cash poolingu jako forma zarządzania finansami nie mieści się w ramach katalogu czynności określonych w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu. Jest to katalog zamknięty który nie zawiera w swym zakresie czynności cash pooling, tym samym czynność ta nie będzie podlegała podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 z późn. zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób, to dla oceny czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

Przedstawione we wniosku fragmenty umowy konstrukcji cash pooling, jako sposobu zarządzania finansami uczestniczących podmiotów, polegają - zdaniem wnioskodawcy - na zwiększeniu efektywności działalności gospodarczej prowadzonej przez posiadaczy rachunku poprzez zoptymalizowanie środków zaciągniętego kredytu i odpowiednie wykorzystanie sumy dziennych sald na rachunkach bankowych posiadaczy rachunków

W sytuacji przedstawionej we wniosku konstrukcja tzw. "cash poolingu" jako sposób gospodarowania środkami finansowymi niewątpliwie zawiera w sobie elementy kredytowania jednych podmiotów przez drugie. Nie sposób jednak uznać, że tym samym wyczerpuje ona wszystkie elementy przedmiotowo istotne dla umowy pożyczki. W operacjach "cash poolingu", o których mowa we wniosku, mamy do czynienia z transakcją wielostronną, w której uczestniczą spółki z grupy oraz Bank jako podmiot dokonujący na ich zlecenie rozliczeń. Dla każdego z ww. podmiotów powstają określone prawa i obowiązki wynikające z tytułu uczestnictwa w transakcji, jednak żaden z uczestników systemu nie jest zobowiązany do przeniesienia własności określonej kwoty pieniędzy na inny określony w umowie podmiot.

W konsekwencji, nie jest więc skonkretyzowana druga strona transakcji ani też jej przedmiot.

Reasumując, usługa cash poolingu nie została enumeratywnie wymieniona w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Nie można też tego typu czynności zakwalifikować jako umowy pożyczki. Czynności dokonywane w ramach umowy cash poolingu nie będą zatem podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Stanowisko wnioskodawcy jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.