IBPB2/436-15/07/HS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z o.o. przedstawione we wniosku z dnia 10 sierpnia 2007 r. (data wpływu do tut. BKIP 20 sierpnia 2007 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową w ramach grupy kapitałowej (cash pooling) świadczonej na rzecz Spółki przez Bank na podstawie Umowy o świadczenie usługi db- CashSweepPL oraz Umowy cesji wierzytelności z tytułu kredytów w Rachunku Spółki - jest prawidłowe.

W dniu 20 sierpnia 2007 r. wpłynął do tut. BKIP ww. wniosek Spółki o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową w ramach grupy kapitałowej (cash pooling) świadczonej na rzecz Spółki przez Bank na podstawie Umowy o świadczenie usługi db- CashSweepPL oraz Umowy cesji wierzytelności z tytułu kredytów w Rachunku Spółki.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Bank oferuje spółce usługę kompleksowego zarządzania płynnością finansową w ramach grupy kapitałowej (cash pooling) świadczoną na podstawie umowy o świadczenie usługi db-CashSweep PL i Umowy cesji wierzytelności z tytułu kredytów w Rachunku, opartą na następującej strukturze:

* klienci korporacyjni banku, w tym Spółka, będący członkami grupy kapitałowej ("Grupa Spółek") podpisali z bankiem Umowę o świadczenie usługi db-CashSweepPL i Umowę cesji wierzytelności z tytułu kredytów w Rachunku oraz otworzyli Rachunki w banku,

* Spółki są polskimi rezydentami lub rezydentami innych państw,

* dla celów realizacji tych Umów Bank na podstawie umowy o prowadzenie Rachunku otwiera, dla każdego z Rachunków należących do podmiotów z Grupy Spółek, Subkonto w celu umożliwienia bankowi dokonywania czynności wynikających z realizacji umowy db-Cash SweepPL,

* usługa kompleksowego zarządzania płynnością finansową (cash pooling) ma na celu zwiększenie efektywności działalności gospodarczej prowadzonej przez podmioty z Grupy Spółek, poprzez odpowiednie wykorzystanie sumy dziennych sald (zarówno dodatnich, jak i ujemnych) na Rachunkach podmiotów z Grupy Spółek,

* z tytułu świadczenia na rzecz Spółki oraz innych podmiotów z Grupy Spółek, bank pobiera miesięczne wynagrodzenie w formie prowizji.

Funkcjonowanie umowy przedstawia się następująco:

- najwcześniej o godz. 17.30, jednak nie wcześniej niż przed rozliczeniem przez bank płatności przychodzących na Rachunki trzecią sesją systemu płatniczego Elixir każdego Dnia Roboczego, bank dokonuje następujących czynności w odniesieniu do każdego z Rachunków oraz Subkonta:

- zgodnie z powyższym, na koniec każdego Dnia Roboczego, bank może przenieść na każdą spółkę lub inne podmioty Grupy Spółek, posiadające Rachunek, na którym, po dokonaniu przez bank powyższych czynności, wystąpiło saldo dodatnie ("Klient Posiadający Saldo Dodatnie"), wierzytelności przysługujące bankowi wobec Klientów Posiadających Rachunki, na których na koniec każdego dnia roboczego wystąpiło saldo ujemne (" Klienci Posiadający Saldo Ujemne"),

- bank dokonuje przelewów wierzytelności wobec Klientów Posiadających Saldo Ujemne na rzecz Klientów Posiadających Saldo Dodatnie według swobodnego wyboru w zakresie przelewanych kwot jak i Rachunku Klienta Posiadającego Saldo Dodatnie. Przelew wierzytelności następuje z chwilą zaksięgowania przelewanych kwot wierzytelności na odpowiednich Rachunkach Klientów Posiadających Saldo Dodatnie bez konieczności zawierania odrębnych umów w formie pisemnej,

- nabycie wierzytelności przez Klienta Posiadającego Saldo Dodatnie następuje według ich wartości nominalnej,

- za nabytą wierzytelność, Klient Posiadający Saldo Dodatnie wypłaca bankowi w momencie przelewu cenę w wysokości nabytych wierzytelności w ten sposób, że upoważnia bank do pobrania z jego rachunku ceny za przelew wierzytelności,

- do godziny 9.00 każdego Dnia Roboczego następującego po dniu, w którym dokonane zostały powyższe czynności bank dokonuje zwrotnego przeniesienia na Rachunki sald przeniesionych na Subkonta poprzedniego Dnia Roboczego,

- zwrotne przeniesienie sald także odbywa się na podstawie Umowy cesji wierzytelności z tytułu kredytów w Rachunku,

- na początku każdego Dnia Roboczego następującego po dniu, w którym dokonano przelewów wierzytelności, każdy Klient Posiadający Saldo Dodatnie dokonuje Zwrotnego Przelewu Wierzytelności, które zostały na niego przeniesione,

- zwrotny Przelew Wierzytelności, następuje bez konieczności zawierania odrębnych umów w formie pisemnej,

- z tytułu Zwrotnego Przelewu Wierzytelności bank wypłaca każdemu Klientowi Posiadającemu Saldo Dodatnie w momencie Zwrotnego Przelewu Wierzytelności, cenę w wysokości wartości nominalnej nabytych wierzytelności. Wypłata ceny następuje poprzez uznanie odpowiednich Rachunków kwotami należnymi każdemu Klientowi Posiadającemu Saldo Dodatnie,

- w pierwszym Dniu Roboczym każdego miesiąca kalendarzowego, bank pobiera od każdej Spółki, na której Subkoncie w poprzednim miesiącu kalendarzowym wystąpiło saldo ujemne, prowizję za okresowe powstanie salda ujemnego, liczoną dla każdego dnia, w którym takie saldo powstało, według następującej formuły: (WIBOR *SU*LD /365), gdzie SU oznacza kwotę salda ujemnego, a LD - liczbę dni, które upłynęły pomiędzy transakcją dotyczącą SU,

- w pierwszym Dniu Roboczym każdego miesiąca kalendarzowego, bank wypłaca każdej Spółce, na której Subkoncie, w poprzednim miesiącu wystąpiło saldo dodatnie, prowizję za nabyte wierzytelności za okresowe powstanie salda dodatniego) liczone dla każdego dnia, w którym takie saldo powstało, według następującej formuły: (WIBOR *SD*LD/365), gdzie SD oznacza kwotę salda dodatniego, a LD - liczbę dni, które upłynęły pomiędzy transakcją dotyczącą SD.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytania.

Czy przedmiot opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie obejmuje czynności wykonywanych w związku z usługą kompleksowego zarządzania płynnością finansową świadczoną w oparciu o Umowę o świadczenie usługi db-Cash-SweepPL i Umowę cesji wierzytelności z tytułu kredytów w Rachunku Spółki, a więc czy z tytułu zawarcia przedmiotowych umów na Spółce nie będzie ciążył obowiązek podatkowy w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem spółki, kompleksowa usługa zarządzania płynnością finansowa podmiotów należących do grupy spółek, w tym spółki (cash pooling) świadczona przez bank nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, w związku z czym po stronie Spółki nie powstanie obowiązek podatkowy w zakresie tego podatku.

Wnioskodawca uważa przy tym, że celem ustawodawcy tworzącego opisywaną normę prawną w takiej właśnie postaci było precyzyjne określenie czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu. Natura usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową (cash pooling) świadczonej na podstawie Umowy o świadczenie usługi db-CashSweepPL oraz Umowy cesji wierzytelności z tytułu kredytów w Rachunku, wskazuje, że jest to rozbudowany wielostopniowy, międzynarodowy system rozliczeń finansowych w obrębie danej grupy kapitałowej - nie jest to natomiast żadna z czynności wymienionych w zamkniętym katalogu czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450) enumeratywnie wymienia czynności podlegające temu podatkowi. Oznacza to, że przepis zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z powołanym powyżej przepisem podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają następujące czynności:

* umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,

* umowy pożyczki,

* umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,

* umowy dożywocia,

* umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,

* ustanowienie hipoteki,

* ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,

* umowy depozytu nieprawidłowego,

* umowy spółki (akty założycielskie).

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww ustawy).

Należy podkreślić, iż umowa cash pooling pozostaje na gruncie polskiego prawa umową nienazwaną. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) - w części zobowiązaniowej - nie zawiera przepisów odnoszących się do tego typu umowy.

Konstrukcja cash pooling, polegająca na umożliwieniu lepszej gospodarki kapitałowej finansowej grupy kapitałowej, jako sposób gospodarowania wolnymi środkami finansowymi, pomimo iż zawiera elementy zbliżone do kredytowania jednych podmiotów przez drugie, nie mieści się w ramach katalogu czynności określonych w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych, podlegających opodatkowaniu. Dzięki tej usłudze można skompensować niedobory środków przedsiębiorstw należących do danej grupy nadwyżkami innych przedsiębiorstw należących do tej samej grupy oraz korzystnie zagospodarować nadwyżkę środków netto. Sama umowa cash pooling zawiera w sobie pewne elementy umowy pożyczki, jednak nie wyczerpuje wszystkich jej znamion.W operacjach cash pooling występują podmioty, wśród których, jedne posiadają wolne środki finansowe, drugie posiadają niedobór tych środków a inne występują w roli pośrednika działającego we własnym imieniu. Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. W świetle bowiem art. 720 Kodeksu cywilnego przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunki, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Brak jest zatem podstaw prawnych do zakwalifikowania transakcji zawieranych w ramach cash pooling jako umów pożyczek ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. Uczestnik umowy nie wie czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot. W operacji cash pooling brak jest podmiotów, które spełniałyby definicję pożyczkodawcy i pożyczkobiorcy. Również sam przedmiot ewentualnej umowy pożyczki pozostaje niezidentyfikowany ponieważ źródłem, z którego zostaje zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników cash pooling.

Bank, w ramach świadczonych usług dokonuje przelewów wierzytelności wobec klientów posiadających saldo ujemne na rzecz klientów posiadających saldo dodatnie według swobodnego wyboru. Sam przelew wierzytelności następuje z chwilą zaksięgowania przelewanych kwot wierzytelności na odpowiednich subkontach klientów posiadających saldo dodatnie bez konieczności zawierania pisemnych umów.

Reasumując:

Umowa cash pooling nie została wymieniona w katalogu czynności prawnych podlegających podatkowi od czynności cywilnoprawnych i nie spełnia wymogów przedmiotowo istotnych żadnej z umów wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Tym samym, czynność jej zawarcia nie będzie skutkowała opodatkowaniem z tytułu podatku od czynności cywilnoprawnych.

Organ podatkowy zwrócił uwagę na fakt, że pytanie wnioskodawcy dotyczyło również opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych umowy cesji wierzytelności zawieranych w ramach umowy cash pooling. Należy jednak podkreślić, że istota tej umowy opiera się na zawieraniu umów cesji wierzytelności i próba ich wyodrębniania jako samodzielnie funkcjonujących czynności cywilnoprawnych przeczyłaby istocie umowy cash pooling, szczególnie w braku w polskim prawie jakichkolwiek uregulowań dotyczących tej instytucji.

Do wniosku Spółka dołączyła mi.in. umowę o świadczenie usługi db-CashSweepPL. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do ich oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez wnioskodawcę i jego stanowiskiem.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.