IBPB2/415-961/08/CJS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawcy rzedstawione we wniosku z dnia 13 maja 2008 r. (data wpływu do tut. Biura 19 maja 2008 r.) uzupełnionym w dniu 7 sierpnia 2008 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu z tytułu umorzenia przez bank odsetek od kredytu w związku z realizacją umowy ugody zawartej z poręczycielem będącym osobą fizyczną - jest nieprawidłowe.

W dniu 19 maja 2008 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu z tytułu umorzenia przez bank odsetek od kredytu w związku z realizacją umowy ugody zawartej z poręczycielem będącym osobą fizyczną.

Z uwagi na braki formalne wniosku pismem z dnia 25 lipca 2008 r. Znak: IBPB2/415-961/08/CJS wezwano do jego uzupełnienia. Uzupełnienia dokonano w dniu 7 sierpnia 2008 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Bank udzielił osobie fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą kredytu na rozszerzenie prowadzenia działalności gospodarczej. Niniejszy kredyt został zabezpieczony umową poręczenia przez osobę fizyczną. Kredytobiorca zalegał z zapłatą kwoty kredytu to jest należności głównej, odsetek wymagalnych oraz kosztów. Z uwagi na śmierci kredytobiorcy o podpisanie umowy ugody z Bankiem o umorzenie części odsetek od kredytu wystąpił poręczyciel. Wobec uiszczenia przez poręczyciela należności głównej, części odsetek oraz kosztów doszło do odstąpienia przez Bank od pobrania pozostałej kwoty odsetek wymagalnych.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Czy w skutek umorzenia wymagalnych odsetek od kredytu po stronie poręczyciela powstał przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych czy przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ww. ustawy.

Czy Bank zobowiązany jest do sporządzenia informacji o przychodach z innych źródeł na formularzu PIT-8C na podstawie art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Banku, na skutek umorzenia odsetek od kredytu, po stronie poręczyciela nie powstał przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Poręczyciel nie uzyskuje także przychodu z innych źródeł w rozumieniu art. 21 ust. 1 ww. ustawy. Bank nie jest zatem zobowiązany, na podstawie art. 42a ww. ustawy do sporządzania i przesłania poręczycielowi informacji o przychodach z innych źródeł sporządzonej na formularzu PIT-8C.

Należałoby raczej stanąć na stanowisku, iż zawarcie ugody, na mocy której umorzono część wymagalnych odsetek stanowi zmianę umowy kredytu zmniejszającą zobowiązanie kredytobiorcy i nie stanowi przysporzenia majątkowego.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródłami przychodów są inne źródła.

Stosownie do przepisu art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W świetle natomiast z art. 20 ust. 1 tej ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nie należące do przychodów określonych w art. 12 - 14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Sformułowanie "w szczególności" dowodzi, iż definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (Dz. U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665 z późn. zm.) przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Przy czym samo otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej jest obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu lub jego części, wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenia majątkowe (przychód).

Zmiana wysokości odsetek od kredytów w stosunku do pierwotnej umowy kredytowej mieści się w zasadzie swobody kształtowania umów kredytowych i nie wywołuje skutków podatkowych. Dotyczy to zarówno odsetek od kredytu za okres przypadający po zmianie warunków naliczania odsetek, jak również za okres przed zmianą warunków umowy, ale takich, których w dniu zmiany wysokości odsetek termin płatności jeszcze nie nastąpił (odsetek należnych, ale niewymagalnych).

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że kredytobiorca będący osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą, którego kredyt został zabezpieczony umową poręczenia przez osobę fizyczną, zalegał z zapłatą należności głównej, odsetek wymagalnych oraz kosztów. Z uwagi na śmierć kredytobiorcy o podpisanie umowy ugody z Bankiem o umorzenie części odsetek od kredytu wystąpił poręczyciel. Wobec uiszczenia przez poręczyciela należności głównej, części odsetek oraz kosztów doszło do odstąpienia od pobrania przez Bank pozostałej kwoty odsetek wymagalnych.

Oznacza to, że zmiana wysokości odsetek wymagalnych wywołuje skutki podatkowe.

W związku z powyższym stwierdzić należy, iż poręczyciele i kredytobiorca ponoszą solidarną odpowiedzialność za spłatę kredytu udzielonego przez bank kredytobiorcy. W przypadku braku spłat kredytu przez kredytobiorcę Bank może dochodzić należności od poręczycieli. Zawierając umowę ugody z poręczycielem, Bank jako wierzyciel, zrzeka się wobec niego spłaty całości długu po spełnieniu części świadczenia, to mimo, iż nie poręczyciel zaciągnął kredyt i nie on otrzymał z Banku środki pieniężne (również nie on osiągnął korzyść ekonomiczną z udzielonego przez Bank kredytu), gdyż poręczyciel nie był stroną na rzecz której Bank dokonał świadczenia pieniężnego, powstaje po stronie poręczyciela przychód podlegający opodatkowaniu. Umorzone odsetki stanowią nieodpłatne świadczenie w rozumieniu art. 11 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, co skutkuje uzyskaniem przychodu z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ww. ustawy.

Wobec tego należy stwierdzić, że przychód z tytułu umorzonych odsetek wymagalnych na dzień umorzenia stanowi przychód z innych źródeł powstały po stronie poręczyciela. Oznacza to, iż kwota przychodu odpowiadająca kwocie umorzonych odsetek wymagalnych, powinna być doliczona do pozostałych przychodów, podlegających opodatkowaniu wg skali podatkowej, uzyskanych w roku podatkowym przez osobę, której należności umorzono i opodatkowana w zeznaniu rocznym.

Stosownie zaś do art. 42a ustawy, osoby fizyczne będące przedsiębiorcami, osoby prawne i jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek - mają obowiązek sporządzić informacje wg ustalonego wzoru PIT-8C o wysokości osiągniętego przychodu w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego. Kwoty przychodów wskazane w informacji PIT-8C należy wykazać w zeznaniu rocznym składanym w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, zgodnie z art. 45 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wobec powyższego stanowisko wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.