IBPB2/415-960/08/CJS - Opodatkowanie podatkiem dochodowym od osób fizycznych przychodu z tytułu umorzenia przez bank odsetek od kredytu konsumpcyjnego.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawca przedstawione we wniosku z dnia 13 maja 2008 r. (data wpływu do tut. Biura 19 maja 2008 r.) uzupełnionym w dniu 7 sierpnia 2008 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu z tytułu umorzenia przez bank odsetek od kredytu konsumpcyjnego - jest nieprawidłowe.

W dniu 19 maja 2008 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu z tytułu umorzenia przez bank odsetek od kredytu konsumpcyjnego.

Z uwagi na braki formalne wniosku pismem z dnia 25 lipca 2008 r. Znak: IBPB2/415-962/08/CJS wezwano do jego uzupełnienia. Uzupełnienia dokonano w dniu 7 sierpnia 2008 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Bank udzielił osobie fizycznej kredytu konsumpcyjnego. Kredytobiorca zalegał z zapłata kwoty kredytu to jest należności głównej, odsetek od kredytu, odsetek karnych od należności przeterminowanych oraz kosztów i wystąpił do Banku o zawarcie ugody o umorzenie części odsetek od kredytu. Wobec uiszczenia przez kredytobiorcę należności głównej, części odsetek oraz kosztów doszło do odstąpienia przez Bank od pobrania pozostałej kwoty odsetek.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Czy w skutek umorzenia wymagalnych odsetek od kredytu po stronie kredytobiorcy powstał przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych czy przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ww. ustawy. Czy Bank zobowiązany jest do sporządzenia informacji o przychodach z innych źródeł na formularzu PIT-8C na podstawie art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Banku, na skutek umorzenia odsetek od kredytu, po stronie kredytobiorcy nie powstał przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Kredytobiorca nie uzyskuje także przychodu z innych źródeł w rozumieniu art. 20 ust. 1 ww. ustawy. Bank nie jest zatem zobowiązany, na podstawie art. 42a ww. ustawy do sporządzania i przesłania kredytobiorcy informacji o przychodach z innych źródeł sporządzonej na formularzu PIT-8C.

Należałoby raczej stanąć na stanowisku, iż zawarcie ugody, na mocy której umorzono część wymagalnych odsetek stanowi zmianę umowy kredytu zmniejszającą zobowiązanie kredytobiorcy, a nie stanowi przysporzenia majątkowego.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródłami przychodów są: inne źródła.

Stosownie do przepisu art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zgodnie z art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (tekst jedn. Dz. U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665 z późn. zm.) przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Podkreślić należy, iż otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu lub jego części, wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód).

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Kredytobiorca zalegał z zapłatą należności głównej, odsetek od kredytu, odsetek karnych od należności przeterminowanych oraz kosztów i w związku z powyższym wystąpił do Banku o zawarcie ugody. Wobec uiszczenia przez kredytobiorcę należności głównej, części odsetek oraz kosztów doszło do odstąpienia od pobrania przez Bank pozostałej kwoty.

Wobec tego wyjaśnia się, że zmiana wysokości odsetek od kredytów w stosunku do pierwotnej umowy kredytowej mieści się w zasadzie swobody kształtowania umów kredytowych i nie wywołuje skutków podatkowych. Dotyczy to zarówno odsetek od kredytu za okres przypadający po zmianie warunków naliczania odsetek, jak również za okres przed zmianą warunków umowy, ale takich, których w dniu zmiany wysokości odsetek termin płatności jeszcze nie nastąpił (odsetek należnych, ale niewymagalnych).

Tym samym umorzenie kwot niezapłaconych odsetek wymagalnych, czyli takich, których w myśl postanowień umowy kredytowej termin płatności upłynął od kredytu konsumpcyjnego zaciągniętego przez osobę fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej lub osobę, która prowadząc pozarolniczą działalność gospodarczą zaciągnęła kredyt konsumpcyjny na cele nie związane z tym źródłem przychodów jest przysporzeniem, skutkującym powstaniem dochodu podlegającego opodatkowaniu.

Ponadto tut. organ informuje, że odsetki karne, czyli przypadające od nieterminowo regulowanych zobowiązań wynikających z umowy należy rozpatrywać w zależności od treści umowy i szczegółowego określenia sposobu ich naliczania. Jeżeli umowa kredytowa jednoznacznie określa zasady naliczania podwyższonych odsetek od nieterminowych spłat rat kredytu i wiąże nimi strony umowy, wówczas odsetki te należy traktować w sposób analogiczny jak odsetki wymagalne. Natomiast, jeżeli umowa kredytowa daje wierzycielowi jednostronne prawo, z którego może skorzystać lub nie, do naliczania podwyższonych odsetek od nieterminowych spłat kredytów - wówczas odstąpienie przez wierzyciela od naliczania takich odsetek nie stanowi przysporzenia dla kredytobiorcy. Z opisanego stanu faktycznego wynika, że kredytobiorca zalegał m.in. z zapłatą odsetek karnych. Na mocy zawartej ugody pomiędzy Bankiem a kredytobiorcą część odsetek karnych została przez Bank umorzona.

Umorzenie odsetek wymagalnych i karnych stanowi nieodpłatne świadczenie w rozumieniu art. 11 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, co skutkuje uzyskaniem przychodu w rozumieniu tej ustawy.

Mając na względzie powyższe należy stwierdzić, że przychód z tytułu umorzonych odsetek stanowi zarówno dla osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej jak i dla osoby fizycznej prowadzacej działalność gospodarczą, która zaciągnęła kredyt na cele nie związane z prowadzoną działalnością przychód z innych źródeł. Oznacza to, iż kwota przychodu odpowiadająca kwocie umorzenia powyższej należności, powinna być doliczona do pozostałych przychodów, podlegających opodatkowaniu, uzyskanych w roku podatkowym przez osobę, której należności umorzono i opodatkowana w zeznaniu rocznym.

W świetle art. 20 ust. 1 tej ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nie należące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Sformułowanie "w szczególności" dowodzi, iż definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Stosownie zaś do art. 42a ustawy, osoby fizyczne będące przedsiębiorcami, osoby prawne i jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek - mają obowiązek sporządzić informacje wg ustalonego wzoru PIT-8C o wysokości osiągniętego przychodu w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego. Kwoty przychodów wskazane w informacji PIT-8C należy wykazać w zeznaniu rocznym składanym w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, zgodnie z art. 45 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Tym samym stanowisko wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.