IBPB2/415-75/08/MK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółdzielni Mieszkaniowej, przedstawione we wniosku z dnia 7 stycznia 2008 r. (data wpływu do tut. Biura - 10 stycznia 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy przeniesienia własności lokalu, który w wyniku zawarcia pomiędzy Spółdzielnią Mieszkaniową a Spółką Akcyjną umowy nieodpłatnego i odpłatnego przekazania nieruchomości, stracił status mieszkania zakładowego a stał się lokalem wchodzącym w skład zasobów Spółdzielni Mieszkaniowej - jest nieprawidłowe.

W dniu 10 stycznia 2008 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy przeniesienia własności lokalu, który w wyniku zawarcia pomiędzy Spółdzielnią Mieszkaniową a Spółką Akcyjną umowy nieodpłatnego i odpłatnego przekazania nieruchomości, stracił status mieszkania zakładowego a stał się lokalem wchodzącym w skład zasobów Spółdzielni Mieszkaniowej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W 1996 r. wnioskodawca (Spółdzielnia Mieszkaniowa), na podstawie przepisów ustawy z dnia 12 października 1994 r. o zasadach przekazywania zakładowych budynków mieszkalnych przez przedsiębiorstwa państwowe (Dz. U. z 1994 r. Nr 119, poz. 567 z późn. zm.) nabył nieodpłatnie od Spółki Akcyjnej budynki mieszkalne wraz z niezbędną infrastrukturą techniczną towarzyszącą budownictwu mieszkaniowemu. Działając w oparciu o art. 9 ust. 2 ww. ustawy wnioskodawca zobowiązał się przyjąć w poczet członków Spółdzielni dotychczasowych najemców zakładowych lokali mieszkalnych położonych w przekazywanych nieruchomościach i ustanowić na ich rzecz spółdzielcze lokatorskie prawo do tych lokali. W świetle przepisów ustawy z dnia 16 września 1992 r. prawo spółdzielcze (Dz. U. z 2003 r. Nr 188, poz. 1848 z późn. zm.) ustanowienie spółdzielczego prawa do lokalu mogło odbyć się tylko na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej lub współmałżonków i związane było z wniesieniem wkładu mieszkaniowego stanowiącego część kosztów budowy tego lokalu.

Nowelizacja ustawy z dnia 12 października 1994 r. o zasadach przekazywania zakładowych budynków mieszkalnych przez przedsiębiorstwa państwowe ograniczyła wysokość wkładu mieszkaniowego do 5% aktualnej (rynkowej) wartości lokalu mieszkalnego. Większość dotychczasowych najemców przejętych przez wnioskodawcę mieszkań zakładowych złożyła deklaracje członkowskie, wpłaciła wpisowe i udział członkowski oraz wniosła wkład mieszkaniowy lub budowlany na zasadach określonych w statucie wnioskodawcy i ww. art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 12 października 1994 r., a wnioskodawca ustanowił na rzecz tych członków odpowiednio, w zależności od wniesionego wkładu, spółdzielcze lokatorskie lub własnościowe prawo do lokalu. Spółdzielnia mieszkaniowa jest dobrowolnym zrzeszeniem nieograniczonej liczby osób (art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 16 września 1992 r. prawo spółdzielcze Dz. U. z 2003 r. Nr 188, poz. 1848 z późn. zm.), więc nie wszyscy najemcy skorzystali z tej oferty, tzn. nie złożyli deklaracji członkowskiej i nie zostali przyjęci w poczet członków Spółdzielni Mieszkaniowej, a tym samym wnioskodawca nie mógł ustanowić na rzecz osób, które nie są członkami Spółdzielni Mieszkaniowej spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu. Osoby te zawarły z wnioskodawcą umowy najmu lokalu mieszkalnego na czas nieoznaczony. Kolejne nowelizacje ustawy z dnia 16 września 1992 r. - prawo spółdzielcze zmieniły definicję wkładu mieszkaniowego ściśle związanego ze spółdzielczym lokatorskim prawem do lokalu, aby w końcu ustalić, że wkład mieszkaniowy odpowiada różnicy między kosztem budowy przypadającym na dany lokal a uzyskaną przez spółdzielnię pomocą ze środków publicznych lub z innych środków uzyskanych na sfinansowanie kosztów budowy lokalu. Wkład mieszkaniowy mógł być wniesiony przez członka w całości przed zasiedleniem lub w części przed zasiedleniem (z reguły 10% wartości lokalu) i w ratach spłacanych po zasiedleniu. Ta definicja wkładu mieszkaniowego została utrzymana w przepisach ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych. Przepisy tej ustawy, która weszła w życie z dniem 23 kwietnia 2001 r. umożliwiły spółdzielniom mieszkaniowym nie tylko ustanawianie spółdzielczych praw do lokalu czy zawierania umów najmu, ale ustanowienie odrębnej własności lokali mieszkalnych lub lokali o innym przeznaczeniu. Wnioskodawca mógł ustanowić własność lokali w ramach nowych inwestycji lub działając na wniosek (żądanie) członków spółdzielni posiadających spółdzielcze lokatorskie lub własnościowe prawo do lokalu lub najemców spółdzielczych lokali mieszkalnych lub użytkowych, w tym najemców dawnych mieszkań zakładowych na warunkach określonych w przepisach tej ustawy oraz uchwalonym na jej podstawie Statucie Spółdzielni. W wyniku orzeczeń TK oraz kolejnych nowelizacji ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 z późn. zm.) został znowelizowany m.in. art. 48 tej ustawy. W wyniku tej nowelizacji Najemcy mieszkań spółdzielczych, które przed przejęciem przez wnioskodawcę były mieszkaniami zakładowymi Spółki Akcyjnej, mogli występować z żądaniem zawarcia umowy ustanowienia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego i zostali zwolnieni z obowiązku wniesienia wkładu mieszkaniowego z tego tytułu. Z takiej możliwości korzystało ok. 50 osób. Z dniem zawarcia z Najemcą umowy ustanowienia spółdzielczego lokatorskiego prawa do zajmowanego lokalu Spółdzielni Mieszkaniowej zmniejszyła fundusz zasobowy o wartość nie wniesionego przez Najemcę wkładu mieszkaniowego. W dniu 31 lipca 2007 r. weszła w życie kolejna nowelizacja ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych, która została wprowadzona w życie ustawą z dnia 14 czerwca 2007 r. Na dzień 31 lipca 2007 r. u wnioskodawcy występują spółdzielcze lokatorskie prawa do lokali mieszkalnych, w których członkowie:

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w związku z przenoszeniem własności lokalu mieszkalnego na rzecz członka, któremu przysługuje spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego, które przed nabyciem przez Spółdzielnię Mieszkaniową było mieszkaniem zakładowym i skreśleniem art. 12 ze znaczkiem 2 z ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych, w wyniku wejścia w życie nowelizacji tej ustawy z dnia 14 czerwca 2007 r. przyjmować należy, że różnica między wartością rynkową lokalu mieszkalnego nabywanego przez członka Spółdzielni Mieszkaniowej a ceną zakupu lokalu, jest dochodem nabywcy podlegającym podatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych i czy na Spółdzielni Mieszkaniowej ciąży obowiązek wystawienia PIT-8C.

Zdaniem wnioskodawcy, w art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych brak jest przepisu, który zwalniałby dochód członka spółdzielni uzyskany z tytułu różnicy między wartością rynkową lokalu a ceną zakupu lokalu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zasady zawierania umów przeniesienia własności lokalu określają przepisy ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych, w szczególności art. 12 ust. 1 stanowiąc, że na pisemne żądanie członka, któremu przysługuje spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielnia jest obowiązana zawrzeć z tym członkiem umowę przeniesienia własności lokalu po dokonaniu przez niego:

W przypadku członków Spółdzielni Mieszkaniowej, którzy ubiegając się o ustanowienie lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego wnieśli wkład mieszkaniowy w wysokości różnicy między kosztem budowy przypadającym na dany lokal wraz z odsetkami wynikającymi z zadłużenia kredytowego a uzyskaną przez wnioskodawcę pomocą ze środków publicznych lub z innych środków uzyskanych na sfinansowanie kosztów budowy lokalu i obecnie żądając przeniesienia własności zajmowanego lokalu spłacą uzyskaną przez Spółdzielnię Mieszkaniową pomoc podlegającą odprowadzeniu do budżetu państwa uzyskaną ze środków publicznych lub z innych środków w części przypadającej na ich lokal to mamy do czynienia z przeniesieniem własności na zasadach określonych w ww. ustawie. W tym przypadku nie powstaje przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych z tytułu realizacji przedmiotowej umowy. Nie ma bowiem miejsca przysporzenie majątkowe po stronie członka wnioskodawcy, gdyż członek Spółdzielni Mieszkaniowej wniósł pełny wkład budowlany odpowiadający kosztom budowy lokalu w części przypadającej na jego lokal i w tych przypadkach na Spółdzielni Mieszkaniowej nie ciąży obowiązek wystawienia PIT-8C.

W pozostałych przypadkach, gdy członkowie wnioskodawcy wnieśli lub zostali zwolnieni z obowiązku wniesienia wkładu mieszkaniowego stanowiącego 5% aktualnej wartości mieszkania, w związku ze skreśleniem art. 12 ze znaczkiem 2 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, brak jest przepisu, który zwalniałby dochód członka spółdzielni, uzyskany z tytułu różnicy między wartością rynkową lokalu a ceną zakupu lokalu, z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Dochód powyższy dla tych członków jest dochodem opodatkowanym.

Dodatkowo za takim stanowiskiem przemawiają fakty, że:

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Zasady zawierania umów przeniesienia własności lokali określają przepisy ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 z późn. zm.), w szczególności art. 12 ust. 1 stanowiąc, że na pisemne żądanie członka, któremu przysługuje spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielnia jest obowiązana zawrzeć z tym członkiem umowę przeniesienia własności lokalu po dokonaniu przez niego:

Zgodnie z art. 12 ust. 11 ww. ustawy umowę przeniesienia własności spółdzielnia zawiera w ciągu 3 miesięcy od dnia złożenia wniosku przez osobę uprawnioną, chyba że nieruchomość posiada nieuregulowany stan prawny w rozumieniu art. 113 ust. 6 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami lub spółdzielni nie przysługuje prawo własności lub użytkowania wieczystego gruntu, na którym wybudowała sama budynek lub wybudowali go jej poprzednicy.

W świetle powyższego, jeżeli przeniesienie własności lokali następuje na zasadach określonych w ww. ustawie, to nie powstaje przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych z tytułu realizacji przedmiotowej umowy.

Nie ma bowiem miejsca przysporzenie majątkowe po stronie członka spółdzielni, w związku z tym na spółdzielni nie ciąży obowiązek wystawiania PIT - 8C.

Uchylenie z dniem 31 lipca 2007 r. art. 122 w ustawie o spółdzielniach mieszkaniowych nie zmienia zatem na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych sytuacji prawno-podatkowej członków spółdzielni, którzy po wejściu w życie ustawy z dnia 14 czerwca 2007 r. o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 125, poz. 873) zawarli umowy przeniesienia własności lokalu, zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie regulacjami.

Podkreślić należy, iż ww. przepisy będą miały zastosowanie również w przypadku, gdy spółdzielnia mieszkaniowa przyjęła w poczet swoich członków dotychczasowych najemców zakładowych lokali mieszkalnych położonych w przekazanych przez Spółkę Akcyjną nieruchomościach i ustanowiła na ich rzecz spółdzielcze lokatorskie prawa do tych lokali, a członkowie ci złożyli wnioski o zawarcie umów przeniesienia własności lokali na podstawie art. 12 ust. 1 ww. ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.