IBPB2/415-481/07/MCZ - Zasady opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych emerytury amerykańskiej w Polsce.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana J.W. przedstawione we wniosku z dnia 29 listopada 2007 r. (data wpływu do tut. Biura 3 grudnia 2007 r.) uzupełnionym w dniu 18 lutego 2008 r. oraz w dniu 10 marca 2008 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zasad opodatkowania emerytury amerykańskiej w Polsce - jest nieprawidłowe.

W dniu 3 grudnia 2007 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zasad opodatkowania emerytury amerykańskiej w Polsce.

W związku ze stwierdzonymi brakami formalnymi wniosku pismami z dnia 1 lutego 2008 r. i z dnia 26 lutego 2008 r. Znak: IBPB2/415-407/07/MCZ wezwano wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku. Uzupełnienia dokonano w dniu 18 lutego 2008 r. i w dniu 10 marca 2008 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca od 40 lat żyje w Kalifornii, jest rozwiedziony i ma córkę urodzoną i żyjącą w Kalifornii. W Polsce wnioskodawca ma mieszkanie po rodzicach i jest polskim rezydentem. W 2006 r. będąc w Polsce wnioskodawca zachorował i musiał skorzystać z leczenia szpitalnego. Ponieważ posiadał amerykańskie stanowe ubezpieczenie zdrowotne, które nie było honorowane przez szpital musiał wykupić polskie ubezpieczenie zdrowotne. Wykupienie polskiego ubezpieczenia zdrowotnego było uwarunkowane sprowadzeniem amerykańskiej emerytury do Polski. Wnioskodawca otrzymuje emeryturę od Departament of the Treasury Internal Revenue Service, którą amerykański organ rentowy przekazuje bezpośrednio na polskie konto bankowe wnioskodawcy. Emerytura ta jest opodatkowana w Stanach Zjednoczonych i wpływa na polskie konto bankowe wnioskodawcy jako kwota netto. Polski bank od amerykańskiej emerytury pobiera zaliczki na podatek dochodowy. Ponadto wnioskodawca podkreślił, że jego choroba stopniowo ustępuje, jest on pod stałą opieka lekarską. Nie wychodzi jednak z mieszkania. W mieszkaniu porusza się na wózku inwalidzkim. Po zakończeniu leczenia wnioskodawca zamierza wrócić do Kalifornii. Nie będzie jednak mógł wziąć ze sobą amerykańskiej emerytury z uwagi na to, że nie chce zrezygnować z ubezpieczenia zdrowotnego w Polsce.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Zdaniem wnioskodawcy nadal obowiązuje art. 5 umowy umowa między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki o uniknięciu podwójnego opodatkowania i zapobieżeniu uchylania się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu (Dz. U. z 1976 r. Nr 31, poz. 178) wobec czego nie należy płacić podatku dochodowego w Polsce od emerytury amerykańskiej, która już raz została opodatkowana w Stanach Zjednoczonych. Tym bardziej, że jak wskazuje wnioskodawca kilka lat temu urząd skarbowy pobrał podatek dochodowy od emerytury a następnie go zwrócił.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm. w brzmieniu obowiązującym w 2007 r.) osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

W myśl art. 3 ust. 1a tej ustawy za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

Stosownie do art. 3 ust. 2a ustawy osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy).

Zgodnie z art. 4a tej ustawy w brzmieniu obowiązującym w 2007 r. przepis art. 3 ust. 1, 1a, 2a i 2b stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Rzeczypospolita Polska.

W rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 7 obowiązującej umowy, podpisanej w Waszyngtonie dnia 8 października 1976 r. między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki o uniknięciu podwójnego opodatkowania i zapobieżeniu uchylania się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu (Dz. U. z 1976 r. Nr 31, poz. 178)- zwana dalej umową, określenie "osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie" oznacza:

Definicja "osoby mającej miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie" odnosi się zatem bezpośrednio do określenia "miejsce zamieszkania" przyjętego w ustawodawstwach wewnętrznych państw i uwzględnia różne formy więzi osobistej z państwem, które we własnym ustawodawstwie ustala podstawę do nieograniczonego obowiązku podatkowego.

Od 1 stycznia 2007 r. ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera definicję miejsca zamieszkania osoby fizycznej do celów podatkowych (art. 3 ust. 1a ww. ustawy).

Za osobę posiadającą w Polsce miejsce zamieszkania dla celów podatkowych uważa się taką, która posiada w Polsce centrum interesów osobistych lub gospodarczych lub przebywa w Polsce dłużej niż 183 dni w roku kalendarzowym.

W przypadku wnioskodawcy drugi z wymienionych warunków jest spełniony, gdyż wnioskodawca deklaruje, iż 2 lata temu, podczas pobytu w Polsce uległ chorobie, co zmusiło go do pozostania w Polsce. Oznacza, to zarazem, iż w 2007 r. wnioskodawca przebywał w Polsce dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

Natomiast analiza pierwszego warunku, czyli określenie gdzie znajduje się centrum interesów osobistych lub gospodarczych wnioskodawcy nie jest możliwa z uwagi na brak informacji w tym zakresie we wniosku.

Z treści przepisu art. 3 ust. 1a ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że za osobę posiadającą w Polsce miejsce zamieszkania dla celów podatkowych uważa się taką, która spełnia jeden z warunków wskazanych w tym przepisie. Warunki te nie muszą być spełnione łącznie o czym świadczy użycie słowa "lub". To oznacza m.in., że osoba, która przebywa w Polsce przez więcej niż 183 dni w roku kalendarzowym, podlega obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów.

Umowa między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki o uniknięciu podwójnego opodatkowania i zapobieżeniu uchylania się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu nie zawiera odrębnego artykułu dotyczącego opodatkowania emerytur (z wyjątkiem emerytur i rent otrzymywanych z funduszów publicznych z tytułu pełnionych poprzednio funkcji rządowych - emerytury takie podlegają opodatkowaniu w USA, w Polsce są one wolne od podatku, ale tego rodzaju emerytury, jak wynika z wniosku wnioskodawca nie otrzymuje). Oznacza to, iż dochód z emerytury otrzymywanej przez wnioskodawcę podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych, zgodnie z postanowieniami art. 5 umowy ("Ogólne zasady opodatkowania").

Zgodnie z art. 5 ust. 1 tej umowy osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie (w Polsce) może być opodatkowana przez drugie Umawiające się Państwo (w USA) z tytułu dochodu pochodzącego ze źródeł drugiego Umawiającego się Państwa (z USA) i tylko z tytułu takiego dochodu, zgodnie ze wszystkimi ograniczeniami zawartymi w niniejszej Umowie.

Przepis art. 5 ust. 2 umowy stanowi, iż postanowienia niniejszej Umowy nie będą w żaden sposób stwarzały ograniczenia wobec wyłączeń, zwolnień, zmniejszeń, zaliczeń lub innych przywilejów, przyznanych obecnie lub w przyszłości przez:

Stosownie do art. 5 ust. 3 umowy, bez względu na postanowienia niniejszej Umowy, z wyłączeniem ustępu 4, Umawiające się Państwo może opodatkować obywatela tego Umawiającego się Państwa lub osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w tym Umawiającym się Państwie (zgodnie z zasadami artykułu 4), tak jakby niniejsza Umowa nie weszła w życie.

Z powyższych przepisów wynika, iż Polska ma prawo opodatkować dochód z tytułu emerytury wypłacanej ze Stanów Zjednoczonych osobie mającej miejsce zamieszkania na terytorium Polski. Prawo to wynika z zapisu art. 5 ust. 3 umowy, zgodnie z którym państwu rezydencji przysługuje pełne prawo do opodatkowania dochodów, w tym m.in. emerytury, osoby mającej na jego terytorium miejsce zamieszkania.

Należy podkreślić, iż dochód np. z emerytury może być również opodatkowany w państwie, z którego jest wypłacany (w USA).

Podwójnemu opodatkowaniu w takiej sytuacji zapobiega metoda zawarta w art. 20 umowy (tzw. metoda proporcjonalnego zaliczenia).

W myśl art. 20 ust. 1 umowy, zgodnie z postanowieniami prawa polskiego i z zachowaniem przewidzianych w nim ograniczeń (z uwzględnieniem dokonywanych zmian bez naruszenia podstawowych zasad) Polska zezwoli osobie mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w Polsce na zaliczenie na poczet należnych w Polsce podatków odpowiednich kwot podatków, zapłaconych w Stanach Zjednoczonych.

Powyższe oznacza, iż podatnik uzyskujący emeryturę ze Stanów Zjednoczonych będzie miał obowiązek opodatkować ten dochód w Polsce, jednak od podatku obliczonego zgodnie z polskimi przepisami podatkowymi będzie mógł odliczyć podatek zapłacony w Stanach Zjednoczonych. W związku z tym, przy zastosowaniu tej metody nie powstanie obciążenie dochodu podwójnym opodatkowaniem.

Na podstawie art. 35 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych osoby prawne i ich jednostki organizacyjne, które dokonują wypłaty emerytur i rent z zagranicy, są - jako płatnicy - obowiązane do poboru miesięcznych zaliczek na podatek-od wypłacanych przez nie emerytur i rent.

Stosownie do art. 8 ustawy - Ordynacja podatkowa, płatnik obowiązany jest na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wypłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

W myśl art. 35 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych płatnik wypłacający emerytury i renty z zagranicy (bank) jest obowiązany stosować postanowienia umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartej z państwem, z którego pochodzą te emerytury i renty. Jeżeli zatem z umowy wynika, że dana emerytura (renta) powinna być w Polsce opodatkowana, płatnik pobierze zaliczki na podatek dochodowy.

Zgodnie z art. 35 ust. 3a ww. ustawy, podatnik przy odbiorze emerytury lub renty zagranicznej, którą co do zasady wypłaca się w walucie kraju wypłacającego, może wpłacić bankowi ustaloną zaliczkę w złotych. Wpłatę tę uznaje się za zaliczkę potrąconą przez płatnika, czyli przez bank.

Powyższe oznacza, że polski bank jako płatnik jest obowiązany do poboru miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy od wypłacanej podatnikowi emerytury ze Stanów Zjednoczonych.

Zatem emeryturę ze Stanów Zjednoczonych wypłacaną osobie mającej w 2007 r. miejsce zamieszkania na terytorium Polski należy wykazać i rozliczyć w zeznaniu o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) za 2007 r. na zasadach określonych w art. 27 ust. 9 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 27 ust. 9 ww. ustawy jeżeli podatnik, mający miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, osiąga również dochody z tytułu działalności wykonywanej poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub ze źródeł przychodów znajdujących się poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania nie stanowi o zastosowaniu metody określonej w ust. 8, lub z państwem, w którym dochody są osiągane, Rzeczpospolita Polska nie zawarła umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, dochody te łączy się z dochodami ze źródeł przychodów położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W tym przypadku od podatku obliczonego od łącznej sumy dochodów odlicza się kwotę równą podatkowi dochodowemu zapłaconemu w obcym państwie. Odliczenie to nie może jednak przekroczyć tej części podatku obliczonego przed dokonaniem odliczenia, która proporcjonalnie przypada na dochód uzyskany w państwie obcym. Przepisy art. 11 ust. 3 i 4 stosuje się odpowiednio.

W przypadku podatnika, mającego miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, uzyskującego wyłącznie dochody z tytułu działalności wykonywanej poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub ze źródeł przychodów znajdujących się poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, które nie są zwolnione od podatku na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania lub z państwem, w którym dochody są osiągane, Rzeczpospolita Polska nie zawarła umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, zasady określone w ust. 9 stosuje się odpowiednio (art. 27 ust. 9a ww. ustawy).

Tak więc stanowisko wnioskodawcy w kwestii braku zasadności płacenia podatku dochodowego w Polsce od emerytury amerykańskiej, która już raz została opodatkowana w Stanach Zjednoczonych oraz pobierania zaliczek na podatek dochodowy przez bank polski wypłacający podatnikowi emeryturę ze Stanów Zjednoczonych jest nieprawidłowe.

Należy tu zaznaczyć, że organ wydający pisemną interpretację jest związany opisem stanu faktycznego przedstawionym przez wnioskodawcę. Organ podatkowy nie jest uprawniony do prowadzenia postępowania wyjaśniającego w sprawie przedstawionej we wniosku.

Ponadto, nawiązując do informacji wnioskodawcy, iż przed kilkoma laty urząd skarbowy zwrócił uprzednio pobrany podatek od amerykańskiej emerytury należy wskazać, że od 1 stycznia 2007 r. zmianie uległ zapis ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w powołanym na wstępie art. 3 ust. 1a ustawy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej ul. Traugutta 2a,43-300 Bielsko-Biała.