IBPB2/415-23/08/MK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani J.T., przedstawione we wniosku z dnia 14 grudnia 2007 r. (data wpływu do tut. Biura - 31 grudnia 2007 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania wypłaconych środków pieniężnych zgromadzonych na specjalnym koncie bankowym (charytatywnym) - jest nieprawidłowe.

W dniu 31 grudnia 2007 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania wypłaconych środków pieniężnych zgromadzonych na specjalnym koncie bankowym (charytatywnym).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni jest żoną górnika, który zginął podczas katastrofy górniczej w Kopalni Węgla Kamiennego w 2006 r. Miała zostać otoczona opieką państwa. Opieka ta między innymi miała polegać na zapewnieniu środków finansowych, które pochodzić miały od pracodawcy, ze zbiórek publicznych, innych datków jak też środków przeznaczonych na ten cel z budżetu państwa. Pracodawca utworzył w tym celu specjalne konto bankowe. Obecnie otrzymała ze zgromadzonych na koncie charytatywnym K. W. środki pieniężne. K. W. w przesłanym piśmie wskazała, że wnioskodawczyni zobowiązana jest z tego tytułu zapłacić podatek. Istotnym w sprawie jest to, że na wskazanym koncie charytatywnym były gromadzone środki finansowe pochodzące z celowych dotacji budżetu państwa dla poszkodowanych rodzin górniczych, środki organizacji charytatywnych oraz środki pracodawcy z takim samym przeznaczeniem. Do dnia dzisiejszego pracodawca nie wypłacił odprawy pośmiertnej ani też zapomóg prowadząc rozmowy negujące wysokość ewentualnej wypłaty, która powinna wystąpić stosownie do postanowień Kodeksu pracy. Wnioskodawczyni otrzymała jedynie odszkodowanie od Towarzystwa Ubezpieczeniowego, w którym mąż był ubezpieczony.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Zdaniem wnioskodawczyni jeżeli wypłata środków nastąpiła z konta charytatywnego, to należy przyjąć, że stosownie do art. 21 ust. 1 wolne od podatku są kwoty, o których mowa w pkt 47c) - otrzymane od agencji rządowych, jeżeli agencje te otrzymały środki na ten cel z budżetu państwa. Tym samym wnioskodawczyni nie będzie zobowiązana do odprowadzenia podatku. Ten punkt widzenia znajduje potwierdzenie dodatkowo w art. 21 ust. 1 pkt 129 - wolne od podatku są dotacje w rozumieniu przepisów o finansach publicznych otrzymane z budżetu państwa. Ustawa o finansach publicznych wskazuje natomiast, że art. 106 ust. 3 - dotacjami są świadczenia na rzecz osób fizycznych obejmujące wydatki z budżetu państwa kierowane na podstawie odrębnych przepisów bezpośrednio lub pośrednio do osób fizycznych, a nie są wynagrodzeniem za pracę.Ponadto art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przewiduje, że wolne od podatku są kwoty, o których mowa w pkt 114 - wartość otrzymanych nieodpłatnych świadczeń... w ramach rządowych programów. Takim programem był niewątpliwie program pomocy rodzinom górników, którzy zginęli w katastrofie.Jeżeli przyjąć inny punkt widzenia wykluczający te podstawy, to wnioskodawczyni nie będzie obowiązana opłacać podatku od otrzymanej należności na innej podstawie. Można bowiem przyjąć, że uzasadnioną podstawą zwalniającą z obowiązku podatkowego jest art. 21 ust. 1 pkt 7 - odprawy pośmiertne i zasiłki pogrzebowe.Ponadto dopuszczalne jest także przyjęcie, że kwota ta stanowi bezzwrotną zapomogę zwolnioną od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 93 - świadczenia rzeczowe (w naturze) lub ekwiwalenty pieniężne w zamian tych świadczeń, przysługujące na podstawie odrębnych przepisów członkom rodzin zmarłych pracowników oraz zmarłych emerytów i rencistów - do wysokości nie przekraczającej w roku podatkowym kwoty 2.280,00 zł. Należałoby wtedy ustalić nową podstawę opodatkowania. Czy też na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 26 lub art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) wolne od podatku dochodowego są:

* pkt 3 - otrzymane odszkodowania, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

* pkt 7 - odprawy pośmiertne i zasiłki pogrzebowe,

* pkt 26 - zapomogi otrzymane w przypadku indywidualnych zdarzeń losowych, klęsk żywiołowych, długotrwałej choroby lub śmierci - do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2.280 zł, z zastrzeżeniem pkt 40 i 79,

* pkt 47c) - kwoty otrzymane od agencji rządowych, jeżeli agencje te otrzymały środki na ten cel z budżetu państwa,

* pkt 92 - świadczenia rzeczowe (w naturze) lub ekwiwalenty pieniężne w zamian tych świadczeń, przysługujące na podstawie odrębnych przepisów członkom rodzin zmarłych pracowników oraz zmarłych emerytów i rencistów - do wysokości nie przekraczającej w roku podatkowym kwoty 2.280 zł,

* pkt 114 - wartość otrzymanych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych oraz wartość świadczeń rzeczowych (w naturze) finansowanych lub współfinansowanych ze środków budżetu państwa, jednostek samorządu terytorialnego, ze środków agencji rządowych lub ze środków pochodzących od rządów państw obcych, organizacji międzynarodowych lub międzynarodowych instytucji finansowych, w ramach rządowych programów,

* pkt 129 - dotacje, w rozumieniu przepisów o finansach publicznych, otrzymane z budżetu państwa lub budżetów jednostek samorządu terytorialnego.

Zgodnie z art. 106 ust. 3 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2005 r. Nr 249, poz. 2104 z późn. zm.) świadczenia na rzecz osób fizycznych obejmują wydatki budżetu państwa kierowane, na podstawie odrębnych przepisów, bezpośrednio lub pośrednio do osób fizycznych, a niebędące wynagrodzeniem za świadczoną pracę.Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż Kompania Węglowa utworzyła specjalne konto bankowe (konto charytatywne), na którym były gromadzone środki finansowe pochodzące z celowych dotacji budżetu państwa dla poszkodowanych rodzin górników, którzy zginęli podczas katastrofy górniczej w KWK, środki organizacji charytatywnych oraz środki pracodawcy z takim samym przeznaczeniem. Ze zgromadzonych na tym koncie środków wnioskodawczyni otrzymała określoną kwotę. K. W. poinformowała wnioskodawczynię, że obowiązana jest od otrzymanej kwoty do zapłacenia podatku.

Należy zwrócić uwagę na fakt, że jest to jedno wspólne konto dla wszystkich gromadzonych środków. Zatem nie jest możliwe przyjęcie, że przedmiotowa kwota podlega zwolnieniu z podatku dochodowego na podstawie jednego ze wskazanych przez wnioskodawczynię we wniosku punktów art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. pkt 3, pkt 26, pkt 47c), pkt 92, pkt 114, pkt 129. Środków otrzymanych z K. W. nie można bowiem dowolnie kwalifikować do jednego ze świadczeń wymienionych w cytowanych powyżej przepisach.To czy otrzymane środki stanowią np. odprawę, zapomogę czy odszkodowanie nie zależy od wyboru jakiego dokona obecnie wnioskodawczyni, ale od tytułu z jakiego te środki zostały w rzeczywistości otrzymane.Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że środki pochodzą z konta charytatywnego, na które wpływały różne datki, pieniądze od pracodawcy, jak również z budżetu państwa.Aby otrzymane pieniądze stanowiły odszkodowanie, zapomogę, odprawę czy dotację muszą one mieć taki charakter, co powinno również wynikać z dokumentów.W przypadku dotacji osoba otrzymująca je musi uzyskać dotację bezpośrednio z budżetu jednostki samorządu terytorialnego czy budżetu państwa.W przypadku środków pochodzących od agencji rządowych kwoty wypłacone muszą być przez te agencje.

Z kolei w odniesieniu do zwolnień określonych w art. 21 ust. 1 pkt 92 i pkt 114 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy wyjaśnić, że zwolnieniami tymi objęte są generalnie świadczenia rzeczowe oraz wartość nieodpłatnych świadczeń i świadczeń częściowo odpłatnych, czyli otrzymane rzeczy i usługi, a nie pieniądze.Jedynie gdy podatnikowi przysługuje świadczenie rzeczowe ale w jego miejsce jest wypłacany ekwiwalent pieniężny zwolnienie obejmuje kwotę tego ekwiwalentu. Nie zmienia to jednak faktu, że pieniądze jedynie zastępują świadczenie rzeczowe.Wobec tego nie istnieje możliwość zakwalifikowania otrzymanych świadczeń do któregokolwiek ze zwolnień przewidzianych z art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wobec powyższego z powołanych przepisów oraz przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż kwota (w pełnej wysokości) otrzymana przez wnioskodawczynię od Kompanii Węglowej stanowi przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ponadto należy podkreślić, iż podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest zasada powszechności opodatkowania. W myśl tej zasady wyrażonej w art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Wyrazem jej praktycznej realizacji jest art. 11 ust. 1 tejże ustawy, z którego treści wynika, że przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-16, art. 17 ust. 1 pkt 6 i 9, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze oraz innych nieodpłatnych świadczeń. Dotyczy to m.in. podatników osiągających przychody z innych źródeł.

W praktyce, w pojęciu przychodu mieści się każda realna korzyść, jaką uzyskał podatnik. Do tych korzyści zaliczyć należy również przekazaną wnioskodawczyni z konta charytatywnego Kompanii Węglowej kwotę. Wobec braku przepisów zwalniających je z opodatkowania stanowi ona, co do zasady, przychód podlegający opodatkowaniu. Zgodnie z art. 20 ust. 1 ww. ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nie należące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nie znajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.Użyte w tym przepisie sformułowanie "w szczególności" oznacza, iż przepis zawiera tylko przykładowe wyliczenie przychodów. Zatem przysporzenia majątkowe (w przedmiotowej sprawie przekazana wnioskodawczyni z konta charytatywnego K. W. kwota) nie zaliczane do pozostałych źródeł przychodów stanowią przychód objęty tym przepisem.

Na gruncie prawa podatkowego przychodem podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jest każda forma przysporzenia majątkowego (korzyść) tzn. zarówno pieniężna jak i niepieniężna. Ponadto należy podkreślić, iż fakt nazwania konta bankowego kontem charytatywnym nie stanowi podstawy do zwolnienia z podatku dochodowego wypłaconej wnioskodawczyni z tego konta określonej kwoty.Kwotę tę należy wykazać w zeznaniu podatkowym za rok, w którym została wypłacona.

Zauważyć również należy, że Minister Finansów rozporządzeniem z dnia 16 lutego 2007 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od niektórych dochodów (przychodów) (Dz. U. Nr 34, poz. 210), zarządził zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu jednorazowej pomocy materialnej finansowanej ze środków budżetu państwa lub jednostek samorządu terytorialnego, otrzymanej przez osoby fizyczne w związku z zaistniałym zdarzeniem losowym. Przy czym z § 2 tego rozporządzenia wynika, że zaniechanie ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych w 2006 r. Z powyższego wynika, że uzyskane środki nie są objęte dyspozycją tego rozporządzenia.Ze stanu faktycznego wynika natomiast, że wypłata środków na rzecz wnioskodawczyni mała miejsce obecnie (czyli w 2007 r. data wypełnienia wniosku 14 grudnia 2007 r.) z konta należącego do K. W.

Dodatkowo wyjaśnia się, iż przepisy Ordynacji podatkowej przewidują w art. 67a § 1, że organ podatkowy, na wniosek podatnika, z zastrzeżeniem art. 67b, w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym, może:

Wobec tego w przypadku gdy osoba pozostaje w trudnej sytuacji materialnej może zwrócić się ze stosownym wnioskiem do urzędu skarbowego. W sprawie ww. ulg organ podatkowy wydaje decyzję.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Do wniosku wnioskodawczyni dołączyła plik dokumentów. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do ich oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez wnioskodawczynię i jej stanowiskiem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.