IBPB2/415-1631/08/ASz

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana przedstawione we wniosku z dnia 8 października 2008 r. (data wpływu do tut. Biura - 10 października 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odszkodowania wynikającego z porozumienia zmieniającego umowę najmu - jest nieprawidłowe.

W dniu 10 października 2008 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania odszkodowania wynikającego z porozumienia zmieniającego umowę najmu.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W dniu 10 listopada 1998 r. została zawarta umowa nazwana umową "najmu", a w zasadzie dzierżawy nieruchomości - na okres 9 lat oraz 11 miesięcy, której stroną był bank oraz wnioskodawca. Umowa dotyczyła działki o pow. 2690 m#178; i budynku o pow. 1216,8 m#178;. W § 11 umowy postanowiono, że po rozwiązaniu umowy bank zwróci przedmiot umowy w stanie niepogorszonym ponad normalne zużycie. Tylko przez początkowy okres trwania umowy bank próbował na terenie nieruchomości zainstalować swoja placówkę. Przez kolejne lata nieruchomość nie była wykorzystywana i niszczała. Bank próbował rozwiązać umowę, lecz wnioskodawca nie wyraził na to zgody, ponieważ umowa była dla niego jednoznacznie korzystna co do wysokości czynszu, czasu trwania i obowiązku zwrotu przedmiotu umowy w stanie niepogorszonym. W sierpniu 2008 r. bank nalegał na zmianę umowy poprzez skrócenie czasu jej trwania oraz o zmianę § 11 poprzez zastąpienie obowiązku zwrotu przedmiotu umowy w stanie niepogorszonym jednorazowym odszkodowaniem w kwocie uzgodnionej. W tym celu został sporządzony kosztorys prac remontowych oraz zebrano oferty co do kwoty, za jaką jest możliwe przeprowadzenie tego remontu. Ostatecznie wnioskodawca zawarł porozumienie, w którym strony umowy postanowiły zmienić umowę i nieco skrócić czas trwania umowy oraz przyjęły, że w celu wykonania obowiązku wynikającego z § 11 umowy bank w miejsce przywrócenia stanu pierwotnego nieruchomości wypłaci wnioskodawcy ustaloną kwotę, która zawierać będzie wszelkie możliwe i niemożliwe do przewidzenia składniki - nazwana w porozumieniu kwotą brutto. Zaznaczyć należy, że kwota z porozumienia odpowiada ostatecznemu kosztorysowi i jest nieco mniejsza od kwoty wynikającej z 2 ofert złożonych przez potencjalnych wykonawców.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy kwota jednorazowego odszkodowania wynikająca z porozumienia zmieniającego umowę w wysokości odpowiadającej kosztorysowi remontowemu jest zwolniona z podatku dochodowego.

Zdaniem wnioskodawcy kwota jednorazowego odszkodowania jest zwolniona z podatku dochodowego, ponieważ otrzymuje on odszkodowanie na podstawie ustawy czyli przepisów Kodeksu Cywilnego i nie jest wzbogacony ponieważ wszystko to, co otrzymał dotyczy odtworzenia stanu posiadania i umożliwienia dalszego wynajmowania innym podmiotom. Tak jak w umowie przyjęto dobrowolne rozwiązanie przewidziane w art. 675 Kodeksu cywilnego, tj. zwrot przedmiotu umowy po rozwiązaniu umowy "w stanie niepogorszonym", tak aktualnie na podstawie tego samego kodeksu dopuszczającego możliwość zmiany tego postanowienia w oparciu o art. 363 Kodeksu cywilnego - naprawienie szkody następuje według wyboru pokrzywdzonego poprzez przywrócenie stanu poprzedniego bądź poprzez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej, sporządzono porozumienie do umowy. W czasie prowadzonych negocjacji sugerowano nawet taką konieczność jaką przyjęto ostatecznie, ponieważ dla centrali banku prowadzenie tak rozległego remontu obejmującego ogrodzenie, nawierzchnię, a przede wszystkim budynek wiązało by się z nadmiernymi kosztami: przetargu na prace, nadzoru, ochrony, a także w zakresie wielomiesięcznego odszkodowania za bezumowne (w czasie trwania remontu) korzystanie z nieruchomości. W tym zakresie bank powołał się na ostatnią część przepisu art. 365 Kodeksu cywilnego. Tak więc sama zasada jak i wysokość odszkodowania (odpowiednia, wynikająca ze zweryfikowania obmiarów i kosztorysu sporządzonego przez niezależną firmę, zweryfikowanego w drodze trzech ofert wykonawców) wynika z przepisu ustawy. Reasumując, zwolnienie z podatku dochodowego znajduje swoją podstawę w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zdaniem wnioskodawcy nie ma tu zastosowania ppkt "g".

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

Z literalnego brzmienia powyższego przepisu jednoznacznie wynika, że nie wszystkie odszkodowania otrzymane przez osoby fizyczne wolne są od podatku dochodowego. Ze zwolnienia przedmiotowego korzystają bowiem jedynie te odszkodowania, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów rangi ustawy lub aktów wykonawczych wydanych na ich podstawie, z wyjątkiem wyłączonych ze zwolnienia wolą ustawodawcy. Wyłączone ze zwolnienia są m.in. odszkodowania wynikające z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Przy interpretacji przepisów dotyczących zwolnień podatkowych stosuje się wykładnię literalną, która ma pierwszeństwo przed wykładnią celowościową, co oznacza, że katalog zwolnień przedmiotowych zawarty w art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest katalogiem zamkniętym i nie można interpretować go rozszerzająco.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że wnioskodawca zawarł porozumienie, w którym strony umowy postanowiły zmienić umowę i nieco skrócić czas trwania umowy oraz przyjęły, że w celu wykonania obowiązku wynikającego z § 11 umowy bank w miejsce przywrócenia stanu pierwotnego nieruchomości wypłaci wnioskodawcy ustaloną kwotę odszkodowania. Wysokość ww. kwoty została ustalona w oparciu o sporządzony kosztorys prac remontowych.

Istotne dla rozpatrywanej sprawy jest zatem ustalenie czy do kategorii odszkodowań, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw można zaliczyć odszkodowanie otrzymane przez wnioskodawcę.

W analizowanym stanie faktycznym kwota odszkodowania otrzymanego przez wnioskodawcę wynika jedynie z ustaleń zawartych pomiędzy stronami, ma charakter czysto umowny, a jej wysokość uwzględnia interesy obu stron. W związku z tym należy uznać, iż przedmiotowa wpłata nie jest odszkodowaniem, którego wysokość lub zasady ustalania wynikają z przepisów odrębnych ustaw, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Powołany przez Wnioskodawcę przepis art. 363 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) stanowi o ogólnych zasadach naprawiania szkody. Nie reguluje natomiast wprost wysokości ani zasad ustalania konkretnego odszkodowania.

Niezależnie od powyższego z wniosku wynika, że odszkodowanie nie zostało otrzymane na podstawie ugody sądowej.

Z cytowanego art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. g) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jednoznacznie wynika, iż ze zwolnienia nie korzystają te odszkodowania, które wynikają z zawartych umów lub ugód innych niż sądowe, mimo iż ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw.

W świetle powyższego stwierdzić należy, że stanowisko wnioskodawcy jest nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.