IBPB2/415-1528/08/JG

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani przedstawione we wniosku z dnia 14 września 2008 r. (data wpływu do tut. Biura 18 września 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zamiany mieszkań - jest nieprawidłowe.

W dniu 18 września 2008 r. wpłynął do tut. Biura wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zamiany mieszkań.

Z uwagi na stwierdzone braki formalne wniosku pismem z dnia 17 listopada 2008 r. Znak: IBPB2/415-1528/08/JG wezwano wnioskodawczynię do ich uzupełnienia pouczając, że brak uzupełnienia wniosku spowoduje rozpatrzenie zapytania wyłącznie w zakresie skutków zamiany mieszkań. Wniosku w wyznaczonym terminie nie uzupełniono.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W dniu 1 września 2008 r. została zawała umowa zamiany. Przedmiotem umowy zamiany było spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego będące własnością matki wnioskodawczyni oraz spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego będące własnością wnioskodawczyni. Wnioskodawczyni zaznaczyła, iż spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego, które było przedmiotem zamiany nabyła wraz z mężem w 1997 r. W dniu 6 czerwca 2008 r. wnioskodawczyni wraz z mężem zawarła umowę notarialną o podział majątku wspólnego. W wyniku podziału majątku wspólnego wnioskodawczyni nabyła do majątku odrębnego spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego a także prawo użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej oraz własność wzniesionego na niej, stanowiącego odrębną nieruchomość budynku i garażu. Z kolei mąż wnioskodawczyni w wyniku podziału majątku wspólnego nabył do majątku odrębnego własność niezabudowanej nieruchomości oraz wszystkie przedmioty służące do prowadzenia przedsiębiorstwa, które prowadzi mąż wnioskodawczyni. Wnioskodawczyni nadmieniła, że w lokalu będącym przedmiotem zmiany nigdy nie była zameldowana.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy zamiana spółdzielczych własnościowych praw do lokali mieszkalnych dokonana pomiędzy wnioskodawczynią o jej matką oraz fakt, że od dnia nabycia przez wnioskodawczynię na mocy umowy o podziale majątku wspólnego, prawa do #189; udziału w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego nie minęło 5 lat, a wnioskodawczyni nie była w tym lokalu mieszkalnym zameldowana powstaje obowiązek zapłaty podatku dochodowego z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości od osób fizycznych, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem wnioskodawczyni, obowiązek zapłaty podatku dochodowego nie powstaje z uwagi na fakt, iż w opisanym stanie faktycznym nie miało miejsce odpłatne zbycie. Wnioskodawczyni podkreśliła, iż w oparciu o umowę o podział majątku wspólnego dokonała z mężem podziału w wyniku którego część posiadanego przez nich wspólnie majątku wnioskodawczyni nabyła do majątku odrębnego, a część majątku dorobkowego nabył mąż również do majątku odrębnego, wobec tego nie miało miejsce odpłatne zbycie praw majątkowych gdyż w zamian za jedne prawa wnioskodawczyni nabyła inne prawa. Takie twierdzenie również wnioskodawczyni odnosi do umowy zamiany lokali mieszkalnych dokonanej pomiędzy nią a jej matką. Zdaniem wnioskodawczyni nie stanowi to o odpłatnym zbyciu, gdyż w zamian za posiadane przez wnioskodawczynię prawo do lokalu mieszkalnego nabyła prawa do innego lokalu mieszkalnego. Argumentacja wnioskodawczyni prowadzi do stwierdzenia, iż nie miało miejsce odpłatne zbycie nieruchomości, gdyż w miejsce prawa do jednej nieruchomości nabyła prawo do innej nieruchomości.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego, stwierdzam co następuje.

Zgodnie z przepisem z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) podlegającym opodatkowaniu źródłem przychodu jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2 m.in.:

Użyte w cytowanym wyżej przepisie pojęcie "odpłatne zbycie" obejmuje swoim zakresem nie tylko umowę sprzedaży, ale również umowę zamiany. Przesądza o tym już samo użycie przez ustawodawcę pojęcia "zamiany" przy określeniu sposobu liczenia terminu od końca roku kalendarzowego, w którym miało miejsce nabycie, a który to termin decyduje o powstaniu przychodu i tym samym opodatkowaniu. Niedopuszczalne jest zatem stanowisko wnioskodawczyni, że zamiana między nią a jej matką spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego jest jedynie zamianą praw a nie odpłatnym zbyciem. Powoływanie się wnioskodawczyni na analogię w stosunku do umowy zawartej z mężem jest nieuzasadnione. Małżonkowie nie dokonali między sobą zamiany, lecz wyłącznie podziału majątku dorobkowego małżeńskiego, który to podział w żadnym wypadku nie może być utożsamiany z zamianą.

Argumentacja wnioskodawczyni, iż zamiana spółdzielczych własnościowych praw do lokali mieszkalnych dokonana pomiędzy nią a jej matką nie stanowi odpłatnego zbycia jest nieprawidłowa i nie znajduje racjonalnego uzasadnia w obowiązujących przepisach prawa.

Umowa zamiany jest umową konsensualną, odpłatną i wzajemną, w której świadczenia obu stron mają charakter niepieniężny. Zgodnie z art. 603 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) przez umowę zamiany każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy co stanowi również odpłatne zbycie rzeczy. Zamiana jest więc umową o podobnym charakterze co sprzedaż. Świadczy o tym między innymi fakt, że ustawodawca nie reguluje odrębnie tej umowy, a jedynie w art. 604 Kodeksu cywilnego stanowi, że do zamiany stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaży tj. art. 155 § 1 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym umowa zamiany rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę. Zasadnicza różnica między umową sprzedaży a umową zamiany polega na tym, że w umowie zamiany nie występuje świadczenie pieniężne.

Zamiana wbrew twierdzeniu wnioskodawczyni jest zatem formą odpłatnego zbycia. W następstwie umowy zamiany mają miejsce dwie czynności. Z jednej strony dochodzi u każdej ze stron do odpłatnego zbycia nieruchomości, z drugiej natomiast każda ze stron nabywa nową nieruchomość. Należy przy tym zauważyć, iż opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega jedynie odpłatne zbycie, a nabycie jest podatkowo obojętne.

Tym samym należy podkreślić, że zamiana nieruchomości stanowi źródło przychodu podlegające opodatkowaniu, jeżeli zamiana ma miejsce przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie. Jeżeli natomiast zamiana nieruchomości następuje po upływie tego okresu, przychód z zamiany nie podlega w ogóle opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Podkreślić należy, iż ustawą z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 217, poz. 1588) zmieniono zasady opodatkowania przychodów z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z art. 7 ust. 1 ww. ustawy zmieniającej do przychodu (dochodu) uzyskanego z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nabytych lub wybudowanych (oddanych do użytkowania) do dnia 31 grudnia 2006 r., stosuje się zasady określone w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2007 r. Oznacza to zarazem, iż nowe zasady opodatkowania mają zastosowanie do dochodów uzyskanych ze zbycia nieruchomości i praw nabytych po 1 stycznia 2007 r. Tak więc w przypadku odpłatnego zbycia (w tym zamiany) spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego decydujące znaczenie w kwestii zastosowania zasad opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ma moment i forma prawna jego nabycia bowiem ocena prawna skutków podatkowych w przypadku sprzedaży nieruchomości jest skonkretyzowana odrębnie dla nieruchomości nabytych do końca 2006 r. i wówczas w tym zakresie zastosowanie mają przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r., a odrębnie dla nieruchomości nabytych po 1 stycznia 2007 r. czyli na podstawie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym po 1 stycznia 2007 r.

W przedmiotowej sprawie, do zbycia udziału w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego wynoszącego #189;, który to udział jak wskazała wnioskodawczyni nabyty został w 2008 r. należy zastosować przepisy w brzmieniu obowiązującym po 1 stycznia 2007 r.

W stanie prawnym obowiązującym od dnia 1 stycznia 2007 r. na podstawie art. 30e ust. 1 i 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku i jest płatny w terminie złożenia zeznania za rok podatkowy, w którym nastąpiło odpłatne zbycie. Natomiast, podstawą obliczenia podatku - stosownie do ust. 2 niniejszego przepisu - o której mowa w ust. 1, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

Zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy,o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej. Przepis art. 14 ust. 1 zdanie drugie stosuje się odpowiednio. Stosownie do art. 19 ust. 2 przychodem z odpłatnego zbycia w drodze zamiany nieruchomości lub praw majątkowych, a także innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, u każdej ze stron umowy przenoszącej własność jest wartość nieruchomości, rzeczy lub prawa zbywanego w drodze zamiany.

Stosownie natomiast do art. 22 ust. 6c ww. ustawy koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), z zastrzeżeniem ust. 6d, stanowią udokumentowane koszty nabycia lub udokumentowane koszty wytworzenia, powiększone o udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania.

Jak wynika z art. 22 ust. 6e wysokość nakładów, o których mowa w ust. 6c i 6d, ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych.

Koszty nabycia lub koszty wytworzenia, o których mowa w ust. 6c, są corocznie podwyższane, począwszy od roku następującego po roku, w którym nastąpiło nabycie lub wytworzenie zbywanych rzeczy lub praw majątkowych, do roku poprzedzającego rok podatkowy, w którym nastąpiło ich zbycie, w stopniu odpowiadającym wskaźnikowi wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych w okresie pierwszych trzech kwartałów roku podatkowego w stosunku do tego samego okresu roku ubiegłego, ogłaszanemu przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" (art. 22 ust. 6f ustawy).

Niezależnie od powyższego podkreślić należy, iż zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 126 lit. a) ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2007 r. wolne od podatku dochodowego są przychody uzyskane z odpłatnego zbycia:

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, 43-300 Bielsko-Biała ul. Traugutta 2a.