IBPB2/415-1482/08/HS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 1 września 2008 r. (data wpływu do tut. BKIP 5 września 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sposobu opodatkowania przychodu z tytułu przymusowego umorzenia udziałów - jest prawidłowe.

W dniu 5 września 2008 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sposobu opodatkowania przychodu z tytułu przymusowego umorzenia udziałów

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Jeden ze wspólników spółki otrzymał od matki w bieżącym roku w drodze darowizny udziały w spółce, o czym wspólnik ten zawiadomił spółkę przedkładając umowę darowizny. Obecnie nabyte przez tego wspólnika udziały zostaną umorzone w drodze tak zwanego umorzenia przymusowego (automatycznego), na podstawie art. 199 § 4 Kodeksu spółek handlowych. Zarząd spółki podjął w tym zakresie uchwałę, w której wskazane wynagrodzenie (odszkodowanie), jakie zostanie zgodnie z umową spółki wypłacone wspólnikowi jest niższe niż ich wartość z dnia dokonania darowizny.

Jak wynika z umowy darowizny, nabycie udziałów przez tego wspólnika, na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn było zwolnione, przy zachowaniu warunków opisanych w tym przepisie, z podatku od spadków i darowizn.

Z kolei zgodnie z art. 24 ust. 5d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dochodem z umorzenia udziałów lub akcji w spółkach mających osobowość prawną jest nadwyżka przychodu otrzymanego w związku z umorzeniem nad kosztami uzyskania przychodu; jeżeli nabycie nastąpiło w drodze spadku lub darowizny, koszty ustala się do wysokości wartości z dnia nabycia spadku lub darowizny.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy podatek dochodowy w przypadku umorzenia przymusowego (automatycznego) nabytych przez wspólnika w drodze darowizny od matki udziałów w spółce z o.o. należny będzie wyłącznie od dochodu ustalonego jako różnica pomiędzy wynagrodzeniem otrzymanym przez wspólnika w związku z umorzeniem tych udziałów a wartością umorzonych udziałów z dnia nabycia darowizny, a w konsekwencji - jeżeli wynagrodzenie z tytułu umorzenia udziałów będzie mniejsze od ich wartości z dnia ich nabycia przez wspólnika - obowiązek zapłaty podatku dochodowego w ogóle nie powstanie, pomimo zwolnienia od podatku od spadków i darowizn, a więc nie powstanie także obowiązek spółki jako płatnika, do pobrania zaliczki na podatek dochodowy w tym zakresie.

Zdaniem wnioskodawcy, zgodnie z art. 24 ust. 5d ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dochodem z umorzenia udziałów lub akcji w spółkach mających osobowość prawną jest nadwyżka przychodu otrzymanego w związku z umorzeniem nad kosztami uzyskania przychodu; jeżeli nabycie nastąpiło w drodze spadku lub darowizny koszty ustala się do wysokości wartości z dnia nabycia spadku lub darowizny. Zatem przychodem jest otrzymane wynagrodzenie z tytułu przymusowego (automatycznego) umorzenia udziałów, a kosztem uzyskania przychodu - wartość umorzonych udziałów z dnia nabycia ich w drodze darowizny.

Podatek dochodowy należny jest więc od różnicy pomiędzy wartością odszkodowania z tytułu przymusowego (automatycznego) umorzenia udziałów, a wartością umorzonych udziałów z dnia ich nabycia w drodze darowizny.

Jeżeli wartość odszkodowania z tytułu przymusowego (automatycznego) umorzenia jest niższa od wartości tychże umorzonych udziałów z dnia ich nabycia w drodze darowizny - nie powstaje dochód, a więc nie powstaje obowiązek zapłaty podatku dochodowego od umorzenia udziałów, na co nie wpływa wcześniejsze zwolnienie od podatku od spadków i darowizn (wynikające z nabycia udziałów od matki).

W związku z powyższym nie powstanie także obowiązek spółki jako płatnika do pobrania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Wniosek przedstawiony powyżej wypływa, zdaniem wnioskodawcy, z interpretacji gramatycznej (językowej), a ponadto znajduje potwierdzenie w wykładni celowościowej i systematycznej. Zamiarem ustawodawcy było bowiem uniknięcie poddania transakcji umorzenia nabytych w drodze darowizny udziałów lub akcji podwójnemu obowiązkowi podatkowemu (z ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Bezcelowym byłoby także pobieranie przez płatnika zaliczki na podatek dochodowy w sytuacji, gdy z posiadanych przez niego dokumentów wynika, że po stronie podatnika nie powstał obowiązek zapłaty podatku dochodowego.

Na poparcie swego stanowiska wnioskodawca przytacza interpretację wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 24 kwietnia 2008. Znak: IBPB2/415-161/08/AA.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) źródłem przychodów są m.in. kapitały pieniężne i prawa majątkowe.

Katalog przychodów należących do kapitałów pieniężnych wymieniony został w art. 17 wyżej powołanej ustawy, w myśl którego, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się m.in. dywidendy i inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, których podstawą uzyskania są udziały (akcje) w spółce mającej osobowość prawną lub spółdzielni (17 ust. 1 pkt 4 ustawy).

Stosownie do art. 24 ust. 5 pkt 1 i pkt 2 ww. ustawy, dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału, w tym także:

Jak stanowi art. 30a ust. 1 pkt 4 ww. ustawy, od uzyskanych dochodów (przychodów) z tytułu dywidend i innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy. Należy zaznaczyć, że w świetle art. 30a ust. 6 ww. ustawy zryczałtowany podatek dochodowy m.in. od dochodów (przychodów) z dywidend i innych przychodów z tytułu udziałów w zyskach osób prawnych, w tym od dochodu z umorzenia udziałów, pobiera się bez pomniejszania przychodu o koszty uzyskania. Przepis ten ma jednak tylko takie znaczenie, że nie pozwala na pomniejszanie przychodu z umorzenia udziałów o inne koszty niż wymienione w przepisach wskazanych w art. 24 ust. 5d ustawy. Oznacza to, że opodatkowaniu podlega dochód ustalony dokładnie według zasad przewidzianych w art. 24 ust. 5d ww. ustawy.

Ze względu na to, iż art. 24 ust. 5d ww. ustawy znajduje się w rozdziale 5 ustawy "Szczególne zasady ustalania dochodu" trzeba uznać, że przepis ten ma pierwszeństwo przed art. 30a ust. 6 ww. ustawy, czyli w razie umorzenia udziałów w spółkach mających osobowość prawną, koszty uzyskania przychodów ustala się.

Dochód z tytułu umorzenia udziałów ustala się na podstawie art. 24 ust. 5d ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przepis ten stanowi, że dochodem z umorzenia udziałów lub akcji w spółkach mających osobowość prawną jest nadwyżka przychodu otrzymanego w związku z umorzeniem nad kosztami uzyskania przychodu obliczonymi zgodnie z art. 22 ust. 1f albo art. 23 ust. 1 pkt 38; jeżeli nabycie nastąpiło w drodze spadku lub darowizny koszty ustala się do wysokości wartości z dnia nabycia spadku lub darowizny, a zatem w wysokości nie wyższej niż wartość rynkowa umorzonych udziałów (akcji) z dnia otrzymania spadku lub darowizny. Przepis ten nie uzależnia możliwości zastosowania kosztów od uprzedniego opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn. A zatem na sposób ustalenia dochodu z tytułu umorzenia udziałów nie ma również wpływu fakt ewentualnego zwolnienia z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn darowizny udziałów otrzymanej przez wspólnika od matki.

Jeżeli występuje dochód, to na podstawie art. 41 ust. 4 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych płatnik jest obowiązany pobrać zryczałtowany podatek dochodowy od dokonywanych wypłat (świadczeń) lub stawianych do dyspozycji podatnika pieniędzy lub wartości pieniężnych z tytułów określonych m.in. w art. 30a ust. 1 pkt 4 tej ustawy. W myśl art. 42 ust. 1 ww. ustawy ma obowiązek przekazać kwoty zryczałtowanego podatku w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano podatek - na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według siedziby płatnika bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby.

W przedmiotowej sprawie podatek dochodowy należny będzie wyłącznie od dochodu ustalonego jako różnica pomiędzy wynagrodzeniem otrzymanym w związku z umorzeniem tych udziałów a wartością umorzonych udziałów z dnia nabycia darowizny stwierdzoną na podstawie dokumentów będących w posiadaniu płatnika. Jeżeli wynagrodzenie z tytułu umorzenia udziałów będzie równe lub mniejsze od ich wartości z dnia nabycia darowizny przez wspólnika obowiązek zapłaty podatku dochodowego w ogóle nie powstanie. Tym samym wnioskodawca jako płatnik nie będzie zobowiązany do poboru podatku.

Reasumując, wyrażone przez wnioskodawcę stanowisko jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.