IBPB2/415-1347/08/HS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 30 lipca 2008 r. (data wpływu do tut. BKIP 4 sierpnia 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie:

* obowiązków płatnika w podatku dochodowego od osób fizycznych w związku z wykupem notowanych na Giełdzie akcji własnych celem umorzenia,

* sposobu obliczenia i pobrania podatku oraz sporządzenia stosownych informacji podatkowych, - jest nieprawidłowe.

W dniu 4 sierpnia 2008 r. wpłynął do tut. BKIP ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie:

* obowiązków płatnika w podatku dochodowego od osób fizycznych w związku z wykupem notowanych na Giełdzie akcji własnych celem umorzenia,

* sposobu obliczenia i pobrania podatku oraz sporządzenia stosownych informacji podatkowych.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy Spółki z dnia 7 stycznia 2008 r. podjęło Uchwałę nr 4 w sprawie nabycia akcji własnych w celu ich umorzenia. Uchwałę podjęto na mocy art. 359 § 1 i 362 § 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.), zwana dalej "k.s.h." oraz § 8a Statutu o treści: "Akcje mogą być umorzone na mocy uchwały Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy". Zgodnie ze wskazaną powyżej Uchwałą nr 4:

* Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy upoważniło Zarząd do nabywania przez Spółkę akcji.

* W wyniku skupu ma zostać nabytych do 2.500.000 akcji.

* Akcje zostaną nabyte za łączną kwotę nie wyższą niż 20.000.000 zł.

* Zarząd uzyskał upoważnienie do nabywania akcji na okres do 31 grudnia 2008 r.

* Zarząd upoważniony został do wykorzystania środków z kapitału zapasowego do przeprowadzenia skupu akcji własnych do kwoty nie wyższej niż 2.500.000 zł.

* Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy upoważniło Zarząd do zawarcia z biurem maklerskim umowy w sprawie skupu akcji w drodze transakcji giełdowych.

Wykonując Uchwałę nr 4 Zarząd Spółki podjął uchwałę o przyjęciu "Programu nabywania akcji własnych Spółki z celu umorzenia". W przedmiotowej uchwale (Programie) wskazano między innymi, iż:

* Programem objęte są akcje notowane na Giełdzie.

* W związku z niską płynnością akcji na właściwym rynku Spółka podczas jego realizacji będzie przekraczać próg 25% nabywanych akcji własnych, nie więcej jednak niż 50%.

* Cena za akcje wynosić ma nie więcej niż 8 zł.

* Nabywanie akcji odbędzie się za pośrednictwem wybranego przez Zarząd biura maklerskiego.

* Po upływie terminu zakończenia skupu Zarząd zwoła niezwłocznie, nie później niż 14 dni od tego terminu, Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy Spółki celem podjęcia uchwał o umorzeniu akcji oraz obniżeniu kapitału zakładowego. W dniu 23 stycznia 2008 r. Spółka zawarła z Domem Inwestycyjnym S.A., zwanym dalej "Dl", Umowę świadczenia usług brokerskich i prowadzenia rachunku inwestycyjnego w obrocie zorganizowanym.

Zgodnie z zapisami przedmiotowej umowy:

* Dl zobowiązuje się do zawierania umów zlecenia nabycia lub zbycia oznaczonych papierów wartościowych i prowadzenia rachunku inwestycyjnego oraz świadczenia innych usług brokerskich.

* Dl na podstawie zleceń Spółki wystawia i przekazuje do realizacji zlecenia brokerskie nabycia lub zbycia oznaczonych papierów wartościowych w imieniu własnym, lecz na rachunek Spółki.

* Na podstawie umowy Spółka w ramach określonych stosowną Uchwałą Walnego Zgromadzenia może składać zlecenia skupowania akcji w celu umorzenia.

* Dl w odniesieniu do składanych zleceń nabywania akcji w celu umorzenia jest zobowiązany do przekazania Spółce zbiorczej, dziennej informacji o realizacji zleceń. Informacja ta zawierała będzie: ilość i średnią cenę nabytych instrumentów, wartość prowizji maklerskiej, datę zawarcia i rozliczenia transakcji w KDPW oraz aktualny stan konta Spółki.

W dniu 2 lipca 2008 r. Zwyczajne Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy Spółki podjęło Uchwałę nr 26, na mocy której dokonano zmian w Uchwale nr 4 z 7 stycznia 2008 r. w następującym zakresie:

* Nabyciu podlegać ma do 410.000 akcji.

* Kwota wydatkowana na nabycie wyniesie do 2.050.000 zł, przy wynagrodzeniu za akcję do 5,50 zł.

* Upoważnienie do skupu akcji dane Zarządowi wygaśnie 31 lipca 2008 r.

W wykonaniu powyżej Uchwały Zarząd Spółki dokonał odpowiednich zmian w treści "Programu nabywania akcji własnych Spółki z celu umorzenia".

W związku z powyższym stanem faktycznym sprawy oraz mając na uwadze charakter prawny transakcji w Spółce powstały wątpliwości dotyczące rozliczenia transakcji oraz funkcji Spółki w tym zakresie.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytania:

Ad. 1

Zdaniem Spółki, mając na uwadze specyfikę transakcji i warunki jej przeprowadzenia Spółka nie będzie pełnić funkcji płatnika, o której mowa w art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. z 2005 r. Dz. U. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.), zwana dalej "Ordynacja", w związku z art. 41 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. z 2000 r. Dz. U. Nr 54, poz. 654 z późn. zm., zwana dalej u.p.d.o.f.).Przeprowadzając transakcję związaną z nabywaniem własnych akcji w celu ich umorzenia na rynku giełdowym za pośrednictwem firmy inwestycyjnej Dl, działającej w imieniu własnym, lecz na rachunek wnioskodawcy, Spółka nie może wypełnić funkcji płatnika z następujących poniżej wskazanych przyczyn natury prawnej oraz obiektywnej i technicznej.Obrót giełdowy (transakcje sesyjne), w którym dokonywano nabycia akcji własnych celem umorzenia stanowi specyficzny system rozliczeń zdefiniowany w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi. Stronami transakcji mogą być co do zasady firmy inwestycyjne oraz Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych, jak też uczestnicy Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych. Wnioskodawca we wniosku przedstawił w formie graficznej schemat transakcji giełdowych.

W przypadku Spółki, jak też w toku zwykłych transakcji na rynku giełdowym (sesji giełdowych) inwestor, który chce dokonać transakcji, tj. sprzedać lub nabyć papiery wartościowe na sesji Giełdy, musi złożyć zlecenie kupna lub sprzedaży w domu maklerskim. Na podstawie zleceń inwestorów tworzone są zbiorcze zlecenia maklerskie, które w odpowiednim momencie trafiają do arkusza zleceń. Generalnie inwestor, tj. zarówno nabywca akcji jak i ich sprzedawca, działa cały czas anonimowo za pośrednictwem domu maklerskiego / dwóch niezależnych domów maklerskich; w związku z tym faktem strony transakcji nie są w żaden sposób identyfikowane.

Składając zlecenie kupna Spółka i dom maklerski Dl mają świadomość, iż nabycie to jest dokonywane celem umorzenia, jednakże składający z drugiej strony zlecenie (sprzedający) nie ma i nie może mieć z przyczyn technicznych tej świadomości, a dom maklerski pośredniczący w tej transakcji nie jest także w stanie wyodrębnić w składanym zbiorczym zleceniu sprzedaży papierów czy zbycie dokonywane jest przez inwestora (akcjonariusza):

* jedynie w celu umożliwienia Spółce nabycia akcji własnych celem ich umorzenia i ich jednoczesnego spieniężenia;

* jedynie celem ich spieniężenia;

* zarówno w części w celu umożliwienia Spółce nabycia akcji własnych celem ich umorzenia i ich jednoczesnego spieniężenia, jak też w części jedynie w celu ich spieniężenia.

Poza świadomością sprzedającego akcje pozostaje bowiem ze względu na anonimowość obrotu giełdowego tryb (cel) ich zbycia. Brak możliwości identyfikowania sprzedającego i kupującego, który wynika ze specyfiki obrotu giełdowego nie może bowiem wpływać na zasady opodatkowania. Należy podnieść, iż przepisy podatkowe co do zasady regulują materialno-techniczne elementy poboru podatku przez płatnika poprzez odniesienie ich do konkretnych sytuacji, w których modelowo znajduje się podatnik i płatnik. Żaden przepis prawa podatkowego nie zabrania przeprowadzania transakcji dopuszczonej przez inne przepisy prawa, gdy materialno-techniczne elementy poboru podatku przez płatnika nie odpowiadają legalnie przeprowadzanej transakcji. Przeprowadzając transakcję nabywania akcji w celu umorzenia w opisany w stanie faktycznym sposób Spółka nie narusza w żaden sposób bezwzględnie obowiązujących przepisów tak prawa podatkowego, jak i prawa handlowego oraz prawa rynku kapitałowego. W tym zakresie istotnym jest, iż prawidłowe stosowanie prawa podatkowego wymaga uwzględnienia reguł wynikających z szeroko pojętego prawa cywilnego (w tym handlowego i rynku kapitałowego). Ustawa podatkowa nie z każdym elementem stanu faktycznego (czynnością prawa cywilnego) musi wiązać konkretne skutki podatkowe - np. w zakresie pełnienia funkcji płatnika, gdyż to zgodna z prawem treść czynności prawnej (stan faktyczny) ma decydujący wpływ na powstanie lub nie powstawanie obowiązków wynikających z prawa podatkowego. W sytuacji określonej w stanie faktycznym charakter czynności prawnej skutkuje brakiem obowiązków Spółki w zakresie pełnienia funkcji płatnika podatku.

Specyfika sesyjnego obrotu giełdowego oznacza pełny brak świadomości Spółki co do osoby sprzedającego akcje Spółki, jak też celu sprzedaży oraz sprzedających akcje Spółki co do podmiotu nabywającego. Dodatkowo, biuro maklerskie i KDPW - a nie Spółka (nabywca akcji) - dokonują rozliczenia transakcji. Powyższe oznacza, iż z przyczyn stricte technicznych Spółka nie jest w stanie wypełnić potencjalnej funkcji płatnika w rozumieniu art. 8 Ordynacji podatkowej. Dl zgodnie z zawartą umową z przyczyn technicznych informuje Spółkę jedynie o: ilości i średniej cenie nabytych akcji, wartości prowizji maklerskiej, dacie zawarcia i rozliczenia transakcji w KDPW oraz aktualnym stanie konta Spółki. Dodatkowo, brak świadomości sprzedającego w zakresie trybu / celu nabycia akcji powoduje, iż rozlicza on tę transakcję na zasadach ogólnych, tak więc Skarb Państwa nie ma w tym zakresie żadnego uszczuplenia - podatek dla osób fizycznych wynosi bowiem 19% przy sprzedaży i umorzeniu. Obowiązek podatkowy spoczywa na zbywcy. Generalnie bowiem z literalnego brzmienia przepisów (24 ust. 5 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) wynika, że z udziału w zyskach osób prawnych jest: dochód uzyskany z odpłatnego zbycia akcji na rzecz spółki w celu umorzenia tych akcji. Istotny dla ustawodawcy jest więc cel odpłatnego zbycia. W przypadku dokonywania transakcji na Giełedzie sprzedający nie ma i nie może mieć świadomości określonego w art. 24 ust. 5 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych celu zbycia, tak więc nie można w jego przypadku mówić o uzyskaniu dochodu z udziału w zyskach osób prawnych. Na Spółce nie spoczywa więc w tym zakresie obowiązek płatnika, jako że oceniając transakcję ze strony sprzedającego nie można mówić o dochodzie z udziału w zyskach osób prawnych.

Spółka nie może wszystkich nabyć akcji własnych potraktować w ten sam sposób: tj. pobrać i odprowadzić podatek do właściwego urzędu skarbowego, wypłacając niższą kwotę sprzedającym o 19% kwoty należnej, albowiem byłoby to sprzeczne z zasadami obrotu giełdowego. Z proceduralnego punktu widzenia może istnieć w określonych warunkach trudność w odzyskaniu niesłusznie pobranego przez płatnika i odprowadzonego do urzędu skarbowego podatku dochodowego.

Istotnym dla analizowanej sprawy jest ponadto zwrócenie uwagi, iż do opodatkowania zbycia akcji celem ich umorzenia - stosując literalną wykładnię przepisów prawa - mogą mieć zastosowanie jednocześnie dwa przepisy przewidujące odrębną procedurę opodatkowania i określające inną rolę Spółki jako płatnika:

* art. 30a ust. 1 pkt 4 u.p.d.o.f. (z dywidend i innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych). W tym przypadku Spółka byłaby zobowiązana do pobrania podatku w wysokości 19% od uzyskanych przez akcjonariusza dochodów i odprowadzenia go do właściwego dla swej siedziby urzędu skarbowego w terminie do 20 dnia następnego miesiąca, o ile pobranie podatku byłoby technicznie możliwe;

* art. 30b ust. 1 u.p.d.o.f. (zbycie przez osobę fizyczną akcji, co nie wyklucza zbycia akcji celem ich umorzenia). W tym przypadku obowiązek rozliczenia podatkowego spoczywa na akcjonariuszu, a Spółka nie występuje w roli płatnika.

Zdaniem wnioskodawcy należy wyraźnie zaznaczyć, iż ten niefortunny zbieg dwóch przepisów mogących mieć jednocześnie zastosowanie w analizowanym przedmiocie opodatkowania jest wynikiem nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, obowiązującej od 2005 r., a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie podlegała od tego czasu w tym zakresie doprecyzowaniu. W konkretnej sprawie nie można więc wykluczyć, iż rozstrzygnięcie winno mieć miejsce na korzyść stosowania przepisu art. 30b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, co - uwzględniając skup akcji w drodze transakcji giełdowych na otwartym rynku, byłoby uzasadnione. Być może więc legislator zastosował w tym zakresie specjalny zabieg pozostawiając wybór płatnikom...Z powyższych względów mając na uwadze brak tak technicznej jak i prawnej możliwości konkretyzacji podatnika (sprzedającego) Spółka nie może spełnić funkcji płatnika podatku zgodnie z art. 8 Ordynacji podatkowej w związku z art. 26 ustawy o podatku dochodowego od osób prawnych i 41 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wnioskodawca powołuje przy tym pismo Podlaskiego Urzędu Skarbowego z dnia 27 maja 2004 r. sygnatura P-I/423/40/MW/04.

Ad. 2

Mając na uwadze stanowisko własne zajęte przez wnioskodawcę w związku z pytaniem nr 1: fakt, iż ze względów technicznych Spółka nie może pełnić funkcji płatnika; na Spółce nie będzie ciążył obowiązek poboru podatku w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych.Stanowisko to wynika z braku tak technicznej jak i prawnej możliwości konkretyzacji podatnika (sprzedającego) w toku dokonywanej na rynku giełdowym (w trakcie sesji giełdowej) transakcji nabycia własnych akcji celem umorzenia za pośrednictwem domu maklerskiego.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego, stwierdzam co następuje.

W myśl art. 359 § 1 ustawy z dnia 15 września Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.), akcje mogą być umorzone w przypadku, gdy statut tak stanowi. Akcja może być umorzona albo za zgodą akcjonariusza w drodze jej nabycia przez spółkę (umorzenie dobrowolne) albo bez zgody akcjonariusza (umorzenie przymusowe) Przesłanki i tryb przymusowego umorzenia określa statut.Zgodnie z art. 362 § 1 ww. ustawy - Kodeks spółek handlowych, spółka nie może nabywać wyemitowanych przez nią akcji (akcje własne). Zakaz ten nie dotyczy m.in. nabycia akcji w celu ich umorzenia (art. 362 § 1 pkt 5 k.s.h.).

Źródłem przychodów, które wymienione zostały w art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) są kapitały pieniężne i prawa majątkowe. Pełen katalog przychodów należących do kapitałów pieniężnych wymieniony został w art. 17 ustawy, w myśl którego, za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się m.in.:

* dywidendy i inne przychody z tytułu udziałów w zyskach osób prawnych, których podstawą uzyskania są udziały (akcje) w spółce mającej osobowość prawną (17 ust. 1 pkt 4 ustawy),

* należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, przychody z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz papierów wartościowych oraz realizacji praw wynikających z papierów wartościowych (art. 17 ust. 1 pkt 6 ustawy).

Zestawienie tych dwóch przepisów wskazuje jednoznacznie, że ustawodawca na gruncie ustawy normującej opodatkowanie dochodów osób fizycznych rozróżnia i rozdziela przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, których podstawą uzyskania są udziały i akcje (pkt 4 ustawy) oraz wymienione pod pkt 6 należne przychody z tytułu odpłatnego zbycia udziałów i papierów wartościowych (akcji). Stosownie natomiast do art. 24 ust. 5 pkt 2 ustawy, zgodnie z którym dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału (akcji), w tym także dochód uzyskany z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) na rzecz spółki w celu umorzenia tych udziałów (akcji). Zatem przychód uzyskany z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) na rzecz spółki w celu ich umorzenia zawiera się w katalogu dochodów wymienionych w art. 24 ust. 5 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który jednoznacznie kwalifikuje taką czynność, jako udział w zyskach osób prawnych przewidziany w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy.Sposób obliczenia dochodu osoby fizycznej z umorzenia udziałów (akcji) został uregulowany w art. 24 ust. 5d ww. ustawy, zgodnie z którym dochodem z umorzenia udziałów lub akcji w spółkach mających osobowość prawną jest nadwyżka przychodu otrzymanego w związku z umorzeniem nad kosztami uzyskania przychodu obliczonymi zgodnie z art. 22 ust. 1f albo art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy; jeżeli nabycie nastąpiło w drodze spadku lub darowizny, koszty ustala się do wysokości wartości z dnia nabycia spadku lub darowizny.

Zatem stosownie do art. 22 ust. 1f ww. ustawy w przypadku odpłatnego zbycia udziałów (akcji) w spółce albo wkładów w spółdzielni objętych w zamian za wkład niepieniężny, na dzień zbycia tych udziałów (akcji) albo wkładów, koszty uzyskania przychodów ustala się w wysokości:

* nominalnej wartości objętych udziałów (akcji) albo wkładów z dnia ich objęcia - jeżeli te udziały (akcje) albo wkłady zostały objęte w zamian za wkład niepieniężny w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część,

* wartości przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, wynikającej z ksiąg przedsiębiorstwa, określonej na dzień objęcia tych udziałów (akcji) albo wkładów, nie wyższej jednak niż ich wartość nominalna z dnia objęcia.

Zgodnie natomiast z art. 23 ust. 1 pkt 38 ww. ustawy - który ma zastosowanie do ustalenia kosztów uzyskania przychodów w przypadku akcji nabytych w zamian za wkład pieniężny oraz na podstawie umowy sprzedaży - nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów (akcji) w spółce mającej osobowość prawną oraz innych papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów (akcji), wkładów oraz innych papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także z odkupienia tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych, albo umorzenia jednostek uczestnictwa, tytułów uczestnictwa oraz certyfikatów inwestycyjnych w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 3e.

Jak stanowi art. 30a ust. 1 pkt 4 ww. ustawy, od uzyskanych dochodów (przychodów) z tytułu dywidend i innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy.Należy zaznaczyć, że w świetle art. 30a ust. 6 ww. ustawy zryczałtowany podatek dochodowy m.in. od dochodów (przychodów) z dywidend i innych przychodów z tytułu udziałów w zyskach osób prawnych, w tym od dochodu ze sprzedaży udziałów w celu umorzenia, pobiera się bez pomniejszania przychodu o koszty uzyskania. Przepis ten ma jednak tylko takie znaczenie, że nie pozwala na pomniejszanie przychodu ze sprzedaży udziałów w celu umorzenia o inne koszty niż wymienione w przepisach wskazanych w art. 24 ust. 5d ustawy. Oznacza to, że opodatkowaniu podlega dochód ustalony dokładnie według zasad przewidzianych w art. 24 ust. 5d ww. ustawy. Obowiązki płatnika w przypadku uzyskiwania przez podatnika dochodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych reguluje art. 41 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który stanowi, iż płatnicy określenie w ust. 1 ww. przepisu są obowiązani pobierać zryczałtowany podatek dochodowy od dokonywanych wypłat (świadczeń) lub stawianych do dyspozycji podatnika pieniędzy lub wartości pieniężnych z tytułów określonych m.in. w art. 30a ust. 1 pkt 4 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.Stosownie natomiast do art. 42 ust. 1 ww. ustawy płatnik winien przekazać kwoty zryczałtowanego podatku w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki (podatek) - na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby.

Z przedmiotowej sprawy wynika, że spółka za pośrednictwem biura maklerskiego nabywa akcje własne w celu umorzenia. Stosownie do powołanych na wstępie przepisów dochód uzyskany ze zbycia akcji na rzecz spółki celem umorzenia stanowi niewątpliwie dochód z tytułu udziału w zyskach osób prawnych. Płatnik dokonujący wypłaty należności z tytułu nabytych celem umorzenia akcji powinien więc obliczyć, pobrać i wpłacić do organu podatkowego w określonym terminie podatek. Nie może być więc mowy o uznaniu za prawidłowe rozwiązania proponowanego przez wnioskodawcę, że w przypadku kiedy zbywca i kupujący działają za pośrednictwem domów maklerskich nie dochodzi do zbycia akcji w celu umorzenia, lecz jedynie do odpłatnego zbycia. Obie operacje są zupełnie odrębnymi transakcjami, które nie mogą być traktowane zamiennie. Do zbycia akcji celem umorzenia zastosowanie znajduje wyłącznie jeden przepis ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych tj. art. 30a ust. 1 pkt 4 w związku z art. 24 ust. 5 pkt 2. Nie dochodzi na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych do żadnego niefortunnego zbiegu przepisów, gdyż ustawodawca przewidział odrębny sposób opodatkowania przychodu z tytułu zbycia w celu umorzenia, nie pozostawiając żadnego wyboru płatnikom co do sposobu postępowania w razie dokonania takiej transakcji. Tym samym spółka nie może doszukiwać się specjalnych zabiegów legislatora, które stanowiły o jego przyzwoleniu na przeprowadzenie opodatkowania akcji w celu umorzenia w sposób inny niż ten przewidziany ustawą.Zgodnie z art. 8 ustawy z dnia z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego od obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu. Stosownie natomiast do ww. art. 41 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych płatnikiem jest ten kto dokonuje wypłaty należności z tytułu nabytych celem umorzenia akcji. Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie przewidują żadnych wyjątków od tej zasady. W opisanym stanie faktycznym bezspornie należy stwierdzić, że podmiotem dokonującym wypłaty należności za akcje zbyte w celu ich umorzenia jest Spółka i to ona powinna pobrać zryczałtowany podatek dochodowy, a następnie przekazać do właściwego urzędu skarbowego. Obowiązków płatnika nie może wypełniać akcjonariusz (podatnik).

Tut. organ podatkowy potwierdza, iż obrót papierami wartościowymi na Giełdzie jest obrotem anonimowym. W danym dniu na giełdzie mogą być kupowane przez różne podmioty, nie tylko samą spółkę akcje w normalnym obrocie, a nie jedynie w ramach ich wykupu w celu umorzenia i tych poszczególnych transakcji nie da się wyodrębnić. Pracowników i członków organów statutowych firm inwestycyjnych, czy też Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych wiąże tajemnica zawodowa, więc przekazanie informacji dotyczących wszystkich podmiotów jakie w danym dniu zbyły akcje spółki, niezależnie od tego, czy było to zbycie w celu umorzenia, stanowiłoby naruszenia tej tajemnicy. Jednakże spółka miała świadomość, że obrót akcjami na rynku regulowanym cechuje zasada obowiązkowego pośrednictwa maklerskiego i anonimowość stron transakcji, co w konsekwencji rodzi problem z wywiązaniem się z obowiązków płatnika. Jednakże fakt, iż spółka świadomie wybrała taką metodę w żadnym wypadku nie może ani zwalniać jej z obowiązków płatnika ani usprawiedliwiać braku ich wykonania. Wybierając inną drogę zakupu akcji w celu ich umorzenia taką możliwość by miała. Należało bowiem przeprowadzić wykup akcji poza rynkiem regulowanym i w ten sposób zebrać bez trudu wszystkie potrzebne informacje. Taki sposób przeprowadzenia wykupu akcji sugerował wielokrotnie Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych. W obecnej sytuacji tut. organ podatkowy nie wskaże w jaki konkretny sposób spółka powinna ustalić dane osób, od których nabyła celem umorzenia akcje. Spółka może bowiem przyjąć dowolną metodę, która pomoże jej ustalić potrzebne informacje aby wywiązać się z obowiązków płatnika. Takie stanowisko potwierdza także Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 18 lipca 2008 r. sygn. III SA/Wa 759/07, którego fragmenty przytoczono w interpretacji dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach nr IBPB3/423-648/08/AM.

Reasumując, obowiązek poboru podatku ciąży na Spółce S.A. jako podmiocie dokonującym wypłat należności z tytułu nabytych celem umorzenia akcji. Obowiązek ten nie jest w żaden sposób uzależniony od tego czy transakcja nabycia akcji i wypłata należności z tytułu tej transakcji są dokonywane za pośrednictwem innych podmiotów (za pośrednictwem firmy inwestycyjnej działającej we własnym imieniu ale na rachunek emitenta czyli spółki), bez znaczenia dla obowiązków Spółki jako płatnika pozostaje fakt, iż zgodnie z odrębnymi przepisami spółka przeprowadza nabycie akcji własnych celem umorzenia poprzez wskazanych w przepisach pośredników. Zgodnie z art. 8 Ordynacji podatkowej i art. 41 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych płatnikiem jest podmiot dokonujący świadczenia, tj. prawnie zobowiązany do wypłaty środków na rzecz klienta.

W związku z powyższym stanowisko wnioskodawcy, iż wobec braku możliwości zarówno technicznej jak i prawnej konkretyzacji podatnika (tj. ustalenia danych osób dokonujących zbycia akcji), nie jest płatnikiem należało uznać za nieprawidłowe.

Podmiot miał bowiem zarówno możliwości prawne jak i techniczne aby dokonać konkretyzacji osób zbywających akcje, wystarczyło jedynie - mając na względzie konieczność wywiązania się z obowiązków płatnika wybrać metodę, która taką identyfikację umożliwi.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.