IBPB2/415-1239/08/MK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani J.P., przedstawione we wniosku z dnia 23 czerwca 2008 r. (data wpływu do tut. Biura - 9 lipca 2008 r.), uzupełnione w dniu 15 września 2008 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania kwoty wypłaconej na podstawie wyroku sądowego - jest nieprawidłowe.

W dniu 9 lipca 2008 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania kwoty wypłaconej na podstawie wyroku sądowego.Z uwagi na fakt, iż uiszczona została jedna opłata, a ww. wniosek dotyczy dwóch stanów faktycznych (podatków) tj. podatku dochodowego od osób fizycznych i podatku od spadków i darowizn, pismem z dnia 5 września 2008 r. Znak: IBPB2/415-1239/08/MK wezwano wnioskodawczynię o jego uzupełnienie. W dniu 15 września 2008 r. uiszczono dodatkową opłatę.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wyrokiem z dnia 21 kwietnia 2008 r. na rzecz m.in. wnioskodawczyni zasądzono kwotę 18.750,00 zł tytułem odszkodowania. Podstawą rzeczonego wyroku był stan faktyczny jak w uzasadnieniu wyroku załączonego do wniosku, a który opisuje wszelkie okoliczności szkody. Należność została zasądzona na rzecz wnioskodawczyni, z uwagi na fakt, iż była ona spadkobiercą zmarłego (brata), co do którego doszło do sytuacji uznania przed śmiercią roszczenia co do zadośćuczynienia (co do zasady) przez odpowiedzialnego za szkodę (Towarzystwo Ubezpieczeniowe odpowiadające za sprawcę wypadku - z OC). Wywiedzione zostało powództwo imieniem powodów, którzy otrzymali stosowne kwoty odszkodowania (odszkodowanie zostało ustalone co do zasady i co do wysokości) - proporcjonalnie do udziału w spadku po zmarłym.Wnioskodawczyni wskazuje, iż na dzień śmierci wypłacono jedynie kwotę 15.000,00 zł, zaś pozostałe kwoty zostały ustalone jako należne (wyrokiem z dnia 21 kwietnia 2008 r.) oraz w konsekwencji wypłacone już po śmierci na mocy rzeczonego wyroku sądowego na rzecz poszczególnych osób - w tym wnioskodawczyni siostry zmarłego.

Wnioskodawczyni nadmienia, iż brat zmarł w dniu 17 listopada 2005 r. - w toku postępowania likwidacyjnego w sprawie jego szkody. Związek przyczynowy między jego śmiercią a zdarzeniem komunikacyjnym w kwietniu 2005 r. został ustalony i w rezultacie potwierdzony orzeczeniem jak wyżej. Wnioskodawczyni nadmienia - co nie zostało w pełni wyjaśnione w uzasadnieniu Sądu, iż w zakresie roszczenia o zadośćuczynienie za doznaną krzywdę - art. 445 § 1 k.c. - zasadą jest wygaśnięcie tegoż roszczenia, jako roszczenia ściśle związanego z osobą, w chwili śmierci tej osoby. Wyjątki od tej zasady określone są normą art. 445 § 3 k.c. - który to przepis przewiduje, iż przejście roszczenia na następców prawnych (spadkobierców) ma miejsce li tylko w sytuacji

Z oczywistych względów rozpatrywana w tym miejscu musi być przesłanka uznania - bowiem do chwili zgonu brat wnioskodawczyni nie wytoczył powództwa w sprawie. Oczywistym pozostaje fakt, iż roszczenie w przedmiocie zadośćuczynienia za ból i cierpienie wynikłe w wypadku z dnia 25 kwietnia 2005 r. zostało uznane prze ubezpieczyciela pismem datowanym na dzień 31 października 2005 r., gdzie z jednej strony przyznano tzw. "część bezsporną", a z drugiej wskazano, iż po uzupełnieniu dokumentacji medycznej oraz przeprowadzeniu stosownego badania podjęta zostanie decyzja co do dalszych wypłat z tytułu uznanego zadośćuczynienia. Wnioskodawczyni podkreśla w tym miejscu, iż procedowanie ubezpieczyciela w tym przypadku było zgodne z utrwaloną praktyką zakładów ubezpieczeń, która znajduje umocowanie prawne w normie art. 14 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych 1 (Dz. U. z dnia 16 lipca 2003 r.), który zakreśla 30 dniowy termin na wypłatę części bezspornej świadczenia oraz następnie 90 dniowy na zajęcie ostatecznego stanowiska - co do (w tym przypadku) wysokości zadośćuczynienia - w oparciu o dalsze dowody oraz czynności likwidacyjne ubezpieczyciela.

W sprawie z jednej strony poszkodowany miał wyznaczony termin badania przez lekarzy zaufania Towarzystwa - a z drugiej wyznaczono termin badania przez biegłych z Zakładu Medycyny Sądowej Collegium Medicum UJ w K., którzy mieli orzekać o charakterze powstałych obrażeń oraz wysokości trwałego uszczerbku na zdrowiu. Ustalenie powyższego - również zgodnie z utartą praktyką ubezpieczyciela (abstrahując w tym miejscu od jej prawidłowości) warunkowało wypłatę pełnej kwoty zadośćuczynienia za ból i cierpienie. Powyższe uznanie roszczenia z tytułu zadośćuczynienia spełniło wymagane w doktrynie i orzecznictwie sądowym warunki dla skuteczności w odniesieniu do skutków wskazanych w art. 445 § 3 k.c. Według wnioskodawczyni pozostaje bowiem bezsporne, iż doszło do uznania właściwego - a więc zawarcia swoiście pojmowanej umowy między osobą ponoszącą odpowiedzialność (pozwanym) a poszkodowanym (wierzycielem). Bezsporny charakter miało pisemne oświadczenie ubezpieczyciela co do uznania roszczenia o zadośćuczynienie co do zasady. Jednocześnie wypłacono tzw. część bezsporną oraz określono kolejne działania zmierzające do wypłaty ostatecznych kwot świadczenia z tego tytułu. Poszkodowany również w sposób oczywisty "uzewnętrznił swoją wolę" co do przyjęcia woli ubezpieczyciela. Nie tylko bowiem, iż skierował roszczenie o zadośćuczynienie, przyjął kwotę 15.000,00 zł jaka została mu przed śmiercią wypłacona tytułem bezspornej części tego świadczenia, podejmował działania zmierzające do zgromadzenia kolejnych dokumentów koniecznych dla ustalenia ostatecznej kwoty zadośćuczynienia - a w szczególności poddawał się badaniom oraz zgłosił stosowny wniosek o ich przeprowadzenie. Powyższe jest więcej niż wystarczające dla przyjęcia, iż doszło do skutecznego uznania właściwego - bowiem oświadczenie wierzyciela brata wnioskodawczyni wystarczyłoby, iżby nastąpiło w sposób dorozumiany.Wnioskodawczyni wskazuje nadto - choć ma to tylko znaczenie pośrednie - iż w przypadku uznania kwoty pełnej bratu, nie byłaby ona opodatkowana opodatkowaniem podatkiem dochodowym od osób fizycznych - a to z uwagi na treść art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy kwota 18.750,00 zł objęta wyrokiem jest opodatkowana podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem wnioskodawczyni, kwota objęta wyrokiem nie jest opodatkowana podatkiem dochodowym od osób fizycznych, bowiem odszkodowanie to mieści się w normie art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - jest to inne odszkodowanie otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sadowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie, a nie jest to odszkodowanie:

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Przepis art. 21 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy stanowi, iż wolne od podatku dochodowego są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem:

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, iż brat wnioskodawczyni uległ wypadkowi. Roszczenie co do zadośćuczynienia za ból i cierpienie wynikłe z wypadku zostało uznane przez ubezpieczyciela (Towarzystwo Ubezpieczeniowe odpowiadające za sprawcę wypadku - z OC). Mianowicie z jednej strony przyznano tzw. "część bezsporną",a z drugiej wskazano, iż po uzupełnieniu dokumentacji medycznej oraz przeprowadzeniu stosownego badania podjęta zostanie decyzja co do dalszych wypłat z tytułu uznanego zadośćuczynienia. Przed śmiercią bratu wypłacona została jedynie "część bezsporna", zaś pozostałe kwoty zostały ustalone dopiero w wyroku sądowym jako należne i wypłacone po jego śmierci spadkobiercom proporcjonalnie do udziału w spadku po zmarłym, w tym i wnioskodawczyni. W świetle powyższego należy stwierdzić, iż zasądzona wyrokiem sądowym na rzecz wnioskodawczyni kwota w związku z uznaniem przed śmiercią roszczenia brata co do zadośćuczynienia za ból i cierpienie wynikłe z wypadku, stanowi dla wnioskodawczyni należność z tytułu ubezpieczenia osobowego, w związku z czym jest zwolniona z podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Należy zauważyć, że w niniejszej sprawie nie znajduje zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który stanowi, iż wolne od podatku dochodowego inne odszkodowania otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań:

Z przepisu tego wynika, iż zwolnieniu od podatku dochodowego podlegają "inne" odszkodowania, tj. tylko takie odszkodowania, które nie wynikają wprost z odrębnych ustaw lub aktów wykonawczych wydanych na podstawie tych odrębnych ustaw a o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. O tym na podstawie jakiego przepisu powyższej ustawy zwolnione jest odszkodowanie czy inne należności, decyduje źródło tego odszkodowania czy należności. Zasądzona wyrokiem sądowym ww. kwota zwolniona jest z podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a nie na podstawie zawartego w stanowisku wnioskodawczyni pkt 3b tego artykułu. W związku z powyższym stanowisko jest nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Do wniosku wnioskodawczyni dołączyła dokument. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do ich oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez wnioskodawcę i jego stanowiskiem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.