IBPB2/415-1061/08/JG

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 5 września 2008 r. Izba Skarbowa w Katowicach IBPB2/415-1061/08/JG

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 27 maja 2008 r. (data wpływu do tut. Biura 5 czerwca 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości odliczenia od dochodu wydatków na spłatę odsetek od kredytu budowlanego przeznaczonego na sfinansowanie inwestycji mieszkaniowej - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 5 czerwca 2008 r. wpłynął do tut. Biura wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości odliczenia od dochodu wydatków na spłatę odsetek od kredytu budowlanego przeznaczonego na sfinansowanie inwestycji mieszkaniowej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Dokonano inwestycji mającej na celu zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych, związanej z budową domu jednorodzinnego na terytorium Polski, na gruncie przeznaczonym pod budownictwo w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. Pozwolenie na budowę zostało wydane 9 lutego 2004 r. Decyzje zmieniające pozwolenie na budowę zostały odpowiednio wydane w dniu 27 lutego 2006 r. oraz w dniu 6 grudnia 2007 r. Kredyt hipoteczny został udzielony przez Bank w kwocie 130 tys. zł. Umowę kredytową zawarto w dniu 4 października 2006 r., na podstawie której Bank udzielił kredytu hipotecznego z przeznaczeniem na budowę domu ze spłatą rat kapitałowych przez okres 15 lat począwszy od stycznia 2007 r. Transze kredytu wypłacano w trzech okresach tj. 11 października 2006 r., 6 marca 2007 r., 19 listopada 2007 r. Wnioskodawczyni podkreśliła, że budowę domu zakończono w grudniu 2007 r. tj. w ciągu trzech lat licząc od końca roku, w którym uzyskano pozwolenie na budowę. Zawiadomienie o zakończeniu budowy zostało złożone w Powiatowym Inspektoracie Nadzoru Budowlanego w dniu 19 grudnia 2007 r. - wpływ do Inspektoratu potwierdzono pieczątką. Potwierdzenie przez Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego zawiadomienia o zakończeniu budowy dokonane zostało w styczniu 2008 r. Ponadto wnioskodawczyni zaznaczyła, że zarówno ona jak i jej małżonek nie korzystali w latach wcześniejszych z prawa do starych ulg mieszkaniowych.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych słusznym jest stanowisko wnioskodawczyni, iż przysługuje jej prawo do odliczenia od podstawy opodatkowania faktycznie poniesionych w roku podatkowym wydatków na spłatę odsetek od zaciągniętego kredytu za 2007 r. i w latach następnych.

Zdaniem wnioskodawczyni, ulgę odsetkową przewidywał uchylony z końcem 2006 r. przepis art. 26b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Biorąc pod uwagę treść art. 26b ustawy o podatku dochodowym od fizycznych, w ocenie wnioskodawczyni, spełnia ona wszystkie wymogi ustawowe dla skorzystania z przedmiotowej ulgi a jedyna wątpliwość powstaje w związku z dokumentem jakim jest zawiadomienie o zakończeniu budowy. Zgłoszenie faktu zakończenia budowy w formie dokumentu jakim jest zawiadomienie o zakończeniu budowy, złożone zostało w Powiatowym Inspektoracie Nadzoru Budowlanego w dniu 19 grudnia 2007 r. Fakt złożenia zawiadomienia o zakończeniu budowy, potwierdzony został pieczątką Inspektoratu Nadzoru Budowlanego określającą datę złożenia na dzień 19 grudnia 2007 r. Zgodnie z zapisami prawa budowlanego Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego ma 21 dni od daty złożenia zawiadomienia o zakończeniu budowy na jego potwierdzenie. W związku z tym wątpliwość wnioskodawczyni sprowadza się do tego czy termin 21 dni jaki przysługuje Powiatowemu Inspektorowi Nadzoru Budowlanego na potwierdzenie ma wpływ na uprawnienie do skorzystania z ulgi odsetkowej. Potwierdzenia przez Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego zawiadomienia o zakończeniu budowy dokonano w styczniu 2008 r.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie innych ustaw (Dz. U. z 2006 r. Nr 217, poz. 1588) podatnikowi, któremu w latach 2002 - 2006 został udzielony kredyt (pożyczka), o którym mowa w art. 26b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2007 r., przysługuje na zasadach określonych w tej ustawie, prawo do odliczenia wydatków na spłatę odsetek od tego kredytu (pożyczki) zawartej przed 1 stycznia 2007 r., nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2027 r.

Zasady i warunki skorzystania z ulgi na spłatę odsetek od zaciągniętego kredytu, wykorzystanego przez podatnika na cele mieszkaniowe zostały uregulowane w art. 26b ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r. Zgodnie z art. 26b ust. 1 odliczeniu od podstawy opodatkowania podlegają faktycznie poniesione w roku podatkowym wydatki na spłatę odsetek od kredytu (pożyczki) udzielonego podatnikowi mającemu miejsce zamieszkania w Polsce (nieograniczony obowiązek podatkowy), na sfinansowanie inwestycji mającej na celu zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych, związanej m.in. z budową budynku mieszkalnego.

Zgodnie z art. 26b ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych odliczenie, o którym mowa wyżej stosuje się jeżeli:

1.

kredyt (pożyczka) został udzielony podatnikowi po dniu 1 stycznia 2002 r.,

2.

kredyt (pożyczka) był udzielony przez podmiot uprawniony na podstawie przepisów prawa bankowego albo przepisów o spółdzielczych kasach oszczędnościowo - kredytowych do udzielania kredytów (pożyczek), a z umowy kredytu (pożyczki) wynika, że dotyczy on jednej z inwestycji wymienionych w ust. 1,

3.

inwestycja dotyczy budynków mieszkalnych lub lokali mieszkalnych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przeznaczonym pod budownictwo mieszkaniowe w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, a w razie braku tego planu - określonym w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, wydanej na podstawie obowiązujących ustaw,

4.

inwestycja dotyczy budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego którego budowa zastała zakończona nie wcześniej niż w 2002 r., a ponadto w przypadku inwestycji,

a)

o których mowa w ust. 1 pkt 1 albo pkt 4 (m.in. w przypadku budowy budynku mieszkalnego) zakończenie nastąpiło przed upływem trzech lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym zgodnie z prawem budowlanym uzyskano pozwolenie na budowę, nadbudowę oraz rozbudowę budynku na cele mieszkalne lub przebudowę (przystosowanie) budynku niemieszkalnego, jego części lub pomieszczenia niemieszkalnego na cele mieszkalne i zostało potwierdzone określonym w przepisach prawa budowlanego pozwoleniem na użytkowanie budynku mieszkalnego, a w razie braku obowiązku jego uzyskania-zawiadomieniem o zakończeniu budowy takiego budynku,

b)

o których mowa w ust. 1 pkt 2 albo pkt 3 (m.in. zakup nowo wybudowanego budynku mieszkalnego) została zawarta umowa (...) w formie aktu notarialnego o ustanowieniu odrębnej własności lokalu, o przeniesieniu na podatnika własności budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego, której jedną ze stron jest podatnik.

5.

do zeznania podatkowego, składanego za rok, w którym po raz pierwszy dokonuje się odliczenia, podatnik dołączy oświadczenie, według określonego wzoru, o wysokości wszystkich poniesionych wydatków związanych z daną inwestycją, w tym o wysokości wydatków udokumentowanych fakturami wystawionymi przez podatników podatku od towarów i usług niekorzystających ze zwolnienia od tego podatku,

6.

odsetki zostały faktycznie zapłacone, a ich wysokość i termin zapłaty są udokumentowane dowodem wystawionym przez podmiot wymieniony w pkt 2, nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów lub nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie, chyba że zwrócone odsetki zwiększyły podstawę obliczenia podatku, oraz nie zostały odliczone od przychodów na podstawie art. 11 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym,

7.

podatnik lub jego małżonek nie korzystał lub nie korzysta z odliczeń od dochodu (przychodu) lub podatku wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe, przeznaczonych na:

a)

zakup gruntu lub odpłatne przeniesienie prawa wieczystego użytkowania gruntu pod budowę budynku mieszkalnego,

b)

budowę budynku mieszkalnego,

c)

wkład budowlany lub mieszkaniowy do spółdzielni mieszkaniowej,

d)

zakup nowo wybudowanego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego w takim budynku od gminy albo od osoby, która wybudowała ten budynek w wykonywaniu działalności gospodarczej,

e)

nadbudowę lub rozbudowę budynku na cele mieszkalne,

f)

przebudowę strychu, suszarni albo przystosowanie innego pomieszczenia na cele mieszkalne oraz wykończenie lokalu mieszkalnego w nowo wybudowanym budynku mieszkalnym, do dnia zasiedlenia tego lokalu,

g)

systematyczne gromadzenie oszczędności na rachunku oszczędnościowo - kredytowym w banku prowadzącym kasę mieszkaniową, według zasad określonych w odrębnych przepisach.

Należy zaznaczyć, że zgodnie z art. 26b ust. 3 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli przyznany kredyt wykorzystywany jest na inwestycję mieszkaniową oraz nabycie gruntu albo prawa wieczystego użytkowania gruntu, odliczeniu nie podlegają odsetki od części kredytu ustalonej w takiej proporcji, w jakiej pozostają wydatki na nabycie tego gruntu albo prawa wieczystego użytkowania gruntu w łącznych wydatkach mieszkaniowych.

Jednocześnie w przepisie art. 26b ust. 4 pkt 1-2 cytowanej ustawy ustawodawca zawarł ograniczenie odliczania do odsetek naliczonych za okres począwszy od dnia 1 stycznia 2002 r. i zapłaconych do tego dnia i tylko od tej części kredytu, która nie przekracza kwoty stanowiącej iloczyn 70 m#178; powierzchni użytkowej i wskaźnika przeliczeniowego 1 m#178; powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego, ustalonego do celów obliczenia premii gwarancyjnej od wkładów na oszczędnościowych książeczkach mieszkaniowych za III kwartał roku poprzedzającego rok podatkowy, określonej na rok zakończenia inwestycji (kwota ta wynosi 189 000 zł).

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych określa także terminy dokonywania odliczenia z tytułu spłaty odsetek od kredytu (pożyczki). Tak więc zgodnie z art. 26b ust. 5 ww. ustawy pierwszego odliczenia odsetek można dokonać dopiero w zeznaniu podatkowym składanym za rok podatkowy, w którym inwestycja została zakończona. Odsetki zapłacone przed rokiem podatkowym, w którym została zakończona inwestycja mogą być odliczone od podstawy obliczenia podatku również za rok podatkowy, w którym podatnik po raz pierwszy odlicza odsetki (art. 26 ust. 6 ww. ustawy) oraz w roku podatkowym bezpośrednio następującym po roku, w którym podatnik po raz pierwszy odliczył odsetki; w tym przypadku odliczeniu podlega wyłącznie różnica między sumą odsetek przypadających do odliczenia a kwotą odsetek faktycznie odliczonych w roku, w którym podatnik dokonał pierwszego odliczenia (art. 26 ust. 7 ww. ustawy).

Wysokość odliczeń w myśl przepisu art. 26b ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dotyczy odsetek zapłaconych łącznie przez oboje małżonków. Jeżeli małżonkowie podlegają odrębnemu opodatkowaniu - odliczeń dokonuje się, zgodnie z wnioskami zawartymi w zeznaniach rocznych, bądź od dochodu każdego z małżonków, w proporcji wskazanej we wniosku, bądź od dochodu jednego z małżonków.

Ponadto nadmienia się, iż zgodnie z art. 26b ust. 2 pkt 5 cytowanej ustawy, do zeznania składanego za rok, w którym po raz pierwszy dokonuje się odliczenia z tytułu omawianej ulgi, należy dołączyć oświadczenie (PIT-2K), o wysokości poniesionych wydatków związanych z daną inwestycją.

Biorąc zatem pod uwagę przytoczone powyżej unormowania prawne, uprawnienie do odliczenia od podstawy opodatkowania wydatków poniesionych na spłatę odsetek od kredytu mieszkaniowego jest możliwe w przypadku spełnienia wszystkich wyżej wymienionych warunków.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że wnioskodawczyni mając na celu zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych związanych z budową domu jednorodzinnego podjęła działania w kierunku realizacji planowanej inwestycji. W dniu 9 lutego 2004 r. uzyskała pozwolenie na budowę budynku mieszkalnego. Pozwolenie na budowę zostało dwukrotnie zmieniane odpowiednio decyzjami z dnia 27 lutego 2006 r. i z dnia 6 grudnia 2007 r. Budowa domu została zakończona w grudniu 2007 r. Zawiadomienie o zakończeniu budowy zostało złożone do Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego w dniu 19 grudnia 2007 r. Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego potwierdzenia zakończenia budowy dokonał w styczniu 2008 r.

Wnioskodawczyni przedstawiając własne stanowisko w sprawie uważa, iż spełnia warunki do skorzystania z ulgi odsetkowej, jednak jej wątpliwość budzi kwestia właściwego ustalenia momentu zakończenia budowy, a mianowicie czy wystarczającą okolicznością uznająca, że inwestycja została zakończona jest fakt zgłoszenia zakończenia budowy poprzez złożenie do Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego zawiadomienia o zakończeniu budowy - w niniejszej sprawie 19 grudnia 2007 r., czy też istotnym jest potwierdzenie przez Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego zawiadomienia o zakończeniu budowy - w niniejszej sprawie miało to miejsce w styczniu 2008 r.

Kwestie związane z budową obiektów budowlanych reguluje ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (tekst jedn. Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118 z późn. zm.). Zgodnie z art. 54 tej ustawy, do użytkowania obiektu budowlanego, na którego wzniesienie jest wymagane pozwolenie na budowę, można przystąpić, z zastrzeżeniem art. 55 i 57, po zawiadomieniu właściwego organu o zakończeniu budowy, jeżeli organ ten, w terminie 21 dni od dnia doręczenia zawiadomienia, nie zgłosi sprzeciwu w drodze decyzji. Dokumenty niezbędne do załączenia do zawiadomienia o zakończeniu budowy lub wniosku o udzielenie pozwolenia na użytkowanie obiektu budowlanego określa art. 57 ust. 1-3 Prawa budowlanego.

Do zawiadomienia o zakończeniu budowy - stosownie do art. 57 ww. ustawy - inwestor jest obowiązany dołączyć m.in. oryginał dziennika budowy, w którym kierownik budowy dokonuje wpisów potwierdzających prowadzenie robót. Pojęcie zakończenia budowy jest więc w istocie terminem techniczno-budowlanym. Z zakończeniem budowy obiektu budowlanego mamy do czynienia wówczas, gdy obiekt ten odpowiada warunkom, jakie przewiduje prawo budowlane w odniesieniu do budowy legalnej, przy dopełnieniu formalności koniecznych do oddania obiektu do użytkowania. Obiekt powinien być zatem w takim stanie, by mógł zostać przeprowadzony jego odbiór i by można było przekazać go do normalnej eksploatacji i użytkowania. Tak więc o zakończeniu budowy można mówić wtedy, gdy zostaną zrealizowane wszystkie roboty budowlane objęte daną decyzją o pozwoleniu na budowę, tj. inwestor jest zobowiązany zawiadomić właściwy organ nadzoru budowlanego co najmniej 21 dni przed zamierzonym terminem przystąpienia do użytkowania, o zakończeniu budowy i zrealizowany obiekt może funkcjonować zgodnie z określonym w tej decyzji przeznaczeniem - a co za tym idzie spełnione są przesłanki do zawiadomienia o zakończeniu budowy.

Zatem w świetle przepisów ustawy - Prawo budowlane, za moment zakończenia budowy budynku mieszkalnego, należy uznać datę uprawomocnienia się pozwolenia na użytkowanie lub zawiadomienia właściwego organu o zakończeniu budowy.

Wobec powyższego należy uznać, iż termin 21 dni na potwierdzenie przez właściwy organ - w niniejszej sprawie przez Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego - zawiadomienia o zakończeniu budowy ma istotne znaczenie dla ustalenia momentu faktycznego zakończenia budowy.

Podkreślić należy, iż ustawodawca regulując w art. 26 ust. 2 pkt 1-4 zasady dokonywania odliczeń wydatków poniesionych na spłatę odsetek od kredytu udzielonego podatnikowi na sfinansowanie inwestycji mającej na celu zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych wyraźnie wskazał warunki jakie podatnik musi spełniać by mógł skorzystać z przedmiotowej ulgi. Jednym z warunków dokonania odliczenia wydatków na spłatę odsetek od kredytu jest zakończenie budowy budynku mieszkalnego w terminie trzech lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym zgodnie z prawem budowlanym uzyskano pozwolenie na budowę i zostało potwierdzone określonym w przepisach prawa budowlanego pozwoleniem na użytkowanie budynku mieszkalnego, a w razie braku obowiązku jego uzyskania - zawiadomieniem o zakończeniu budowy takiego budynku. Z przedstawionego bowiem stanu faktycznego wynika, iż pozwolenie na budowę wnioskodawczyni uzyskała w dniu 9 lutego 2004 r., a zatem trzyletni okres trwania inwestycji, o którym mowa w cytowanym wyżej art. 26b ust. 2 pkt 4 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w przedmiotowej sprawie należy liczyć od końca 2004 r. do końca 2007 r. Jakkolwiek w niniejszej sprawie zawiadomienie o zakończeniu budowy zostało złożone we właściwym organie w dniu 19 grudnia 2007 r. tj. przed upływem trzech lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym zgodnie z prawem budowlanym uzyskano pozwolenie na budowę, to dokonanie potwierdzenia zawiadomienia o zakończeniu budowy przez właściwy organ - Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego nastąpił dopiero w styczniu 2008 r. Zatem zakończenie budowy domu nastąpiło w 2008 r., tj. po upływie trzech lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym wnioskodawczyni zgodnie z prawem budowlanym uzyskała pozwolenie na budowę. W konsekwencji dokonane w styczniu 2008 r. potwierdzenie przez Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego zawiadomienia o zakończeniu budowy implikuje utratą przez wnioskodawczynię uprawnienia do skorzystania z ulgi odsetkowej.

Podkreślenia wymaga fakt, że uprawnienie do odliczenia od podstawy opodatkowania wydatków poniesionych na spłatę odsetek od kredytu (pożyczki) mieszkaniowego było przywilejem, z którego podatnicy mogli skorzystać jedynie w ściśle określonych przez ustawodawcę warunkach. Niedopełnienie natomiast któregokolwiek z tych warunków skutkuje brakiem możliwości korzystania z przedmiotowego odliczenia.

Mając zatem na uwadze przedstawiony przez wnioskodawczynię stan faktyczny oraz uwzględniając dyspozycję zawartą w art. 21 ust. 2 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, stwierdzić należy, iż wnioskodawczyni nie przysługuje prawo do dokonania odliczenia od dochodu wydatków na spłatę odsetek od kredytu przeznaczonego na sfinansowanie inwestycji mieszkaniowej polegającej na budowie budynku mieszkalnego. W związku z tym wnioskodawczyni nie może dokonać w rozliczeniu podatkowym za 2007 r. jak również w latach następnych odliczeń związanych z ulgą odsetkową.

W tym stanie rzeczy stanowisko wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, 43-300 Bielsko-Biała ul. Traugutta 2a.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl