IBPB2/415-101/08/BD

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani G. przedstawione we wniosku z dnia 9 stycznia 2008 r. (data wpływu do tut. Biura - 14 stycznia 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości rozliczenia podatku na zasadach przewidzianych dla osób samotnie wychowujących dzieci - jest nieprawidłowe.

W dniu 14 stycznia 2008 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości rozliczenia podatku na zasadach przewidzianych dla osób samotnie wychowujących dzieci.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawczyni zawarła związek małżeński w 1989 r. Przed zawarciem małżeństwa nie ustanowiono żadnych umów majątkowych małżeńskich, jak również w trakcie trwania małżeństwa nie toczyło się między małżonkami postępowanie sądowe o zniesienie wspólności majątkowej. W dniu 29 marca 2005 r. małżonkowie w formie aktu notarialnego ustanowili rozdzielność majątkową. Wnioskodawczyni za 2005 r. i 2006 r. złożyła zeznanie podatkowe o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) na druku PIT-37, w którym wybrała indywidualny sposób opodatkowania. Małżonkowie pozostają w separacji faktycznej. Od czerwca 2007 r. wnioskodawczyni mieszka tylko z dziećmi, ponieważ pomiędzy małżonkami nastąpił zupełny rozkład pożycia. Pozew o separację mający uregulować stosunki prawne pomiędzy małżonkami został złożony w Sądzie w dniu 13 grudnia 2006 r. Postępowanie sądowe nie zostało jeszcze zakończone prawomocnym orzeczeniem Sądu.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy od daty ustanowienia na mocy umowy majątkowej małżeńskiej rozdzielności majątkowej pomiędzy małżonkami żyjącymi w separacji faktycznej, możliwe jest rozliczanie się przez jednego z małżonków w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci, w sytuacji gdzie jeden z małżonków z dziećmi mieszka i łoży na ich utrzymanie.

Zdaniem wnioskodawczyni, przepis art. 6 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się m.in. osobę w stosunku do której, orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów czyli przepisów Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego. W myśl art. 54 § 1 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego orzeczenie separacji powoduje powstanie między małżonkami rozdzielności majątkowej. W przedmiotowej sprawie pomiędzy małżonkami istnieje rozdzielność majątkowa ustanowiona w drodze aktu notarialnego, pozostają oni ponadto w separacji faktycznej. Skoro zatem opodatkowanie w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci możliwe jest od momentu orzeczenia separacji (i powstania tym samym między małżonkami rozdzielności majątkowej), to w przypadku ustanowienia rozdzielności majątkowej w drodze umowy pomiędzy małżonkami żyjącymi w faktycznej separacji, gdzie pozew do Sądu został już złożony, możliwe jest potraktowanie małżonka żyjącego w faktycznej separacji, wychowującego wspólne dzieci jako osoby samotnie wychowującej dzieci od dnia podpisania umowy ustanawiającej rozdzielność majątkową. Na potwierdzenie stanowiska przytacza wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z 2006 r. Sygn. akt III SA/Wa 2693/2006, w którym stwierdzono, że: "preferencyjne opodatkowanie w podatku dochodowym przysługuje jedynie temu małżonkowi lub rozwodnikowi, na którym spoczywa obowiązek wychowania. Obowiązek taki zależy od zamieszkania dziecka u rodzica lub opiekuna. Zatem jeśli dziecko mieszka u matki, to preferencyjna forma opodatkowania przysługuje matce, należy ją bowiem traktować jako osobę samotnie wychowującą dzieci". Wnioskodawczyni podkreśla, że wspólne dzieci małżonków mieszkają z matką, to ona je faktycznie wychowuje, a zatem należy ją uznać za osobę samotnie wychowująca dzieci od dnia podpisania przez małżonków umowy ustanawiającej rozdzielność majątkową.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), od osób samotnie wychowujących w roku podatkowym:

W myśl art. 6 ust. 5 ww. ustawy za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się jednego z rodziców albo opiekuna prawnego, jeżeli osoba ta jest panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów. Za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się również osobę pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.

Z powyższego wynika, że ustawodawca uzależnił prawo do skorzystania z preferencyjnych zasad obliczania podatku dochodowego dla osób samotnie wychowujących dzieci od spełnienia łącznie następujących warunków: posiadania statusu osoby samotnie wychowującej dziecko, wychowywania w roku podatkowym dzieci (dziecka), nie uzyskiwania przez dzieci (dziecko) dochodów, (z wyjątkiem przewidzianych ustawą), wyrażenia wniosku o rozliczenie na preferencyjnych warunkach w rocznym zeznaniu podatkowym.

Podkreślić należy, iż z istoty pojęcia "osoba samotnie wychowująca dziecko" wynika, że nie mogą to być dwie osoby (oboje rodziców) bowiem, jeżeli wychowaniem dziecka zajmują się dwie osoby (oboje rodziców), wówczas nie można mówić, że któraś z nich jest osobą samotnie wychowującą dziecko. Powyższe stanowisko potwierdza treść cyt. wyżej art. 6 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który określa krąg osób uznawanych za osoby samotnie wychowujące dzieci.

Dla celów podatkowych, status osoby samotnie wychowującej dzieci przysługuje: jednemu z rodziców lub opiekunowi prawnemu, jeżeli osoba ta jest panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem, albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów. Osoba pozostająca w związku małżeńskim, posiada taki status wyłącznie w sytuacji gdy jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich albo odbywa karę pozbawienia wolności.

Jak wynika z treści wniosku, separacja na ostatni dzień 2007 r. nie była jeszcze zakończona prawomocnym wyrokiem sądowym, zatem w 2007 r. wnioskodawczyni pozostawała w związku małżeńskim.

Dlatego też nie został spełniony podstawowy warunek umożliwiający skorzystanie z rozliczenia w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci, tzn. wnioskodawczyni w 2007 r. nie była panną, wdową, rozwódką, osobą, w stosunku do której orzeczono separację ani osobą pozostającą w związku małżeńskim, której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności. Ustanowienie przez małżonków rozdzielności majątkowej oraz pozostawanie w separacji niepotwierdzonej prawomocnym wyrokiem sądowym pozostaje bez wpływu na rozstrzygnięcie podmiotowej sprawy. Tym samym wnioskodawczyni nie może skorzystać z możliwości rozliczenia się za 2007 r. w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.