IBPB1/415-797/08/AB - Możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wierzytelności nieściągalnych.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana M. przedstawione we wniosku z dnia 23 września 2008 r. (data wpływu do tut. Biura - 10 października 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wierzytelności nieściągalnych - jest prawidłowe.

W dniu 10 października 2008 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wierzytelności nieściągalnych.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą. Na zlecenie swojego kontrahenta wykonał usługę montażu elementów metalowych. Za wykonane prace kontrahent był zobowiązany zapłacić kwotę 240.966,79 zł. Wnioskodawca wystawił faktury VAT na tę kwotę i uiścił należne podatki. W związku z faktem, że kontrahent ogłosił upadłość, wnioskodawca zgłosił ww. wierzytelności w postępowaniu upadłościowym. W dniu 15 lipca 2005 r. Sędzia Komisarz uznał zgłoszoną wierzytelność w kwocie 162. 462, 36 zł w kategorii VI oraz kwotę 5.567,94 zł w kategorii VII (według przepisów Prawa upadłościowego z 1934 r.). W pozostałym zakresie Sędzia Komisarz odmówił uznania wierzytelności. Postanowieniem z dnia 10 kwietnia 2008 r. Sędzia Komisarz zatwierdził ostateczny plan podziału masy upadłości kontrahenta. W wykonaniu tegoż podziału masy Syndyk przelał na konto wnioskodawcy jedynie kwotę 441,10 zł stanowiącą zaledwie 0,2751 % zatwierdzonej przez sędziego wierzytelności. Postanowieniem z dnia 29 maja 2008 r. Sąd stwierdził ukończenie postępowania upadłościowego wobec upadłej Spółki, tj. kontrahenta wnioskodawcy. W uzasadnieniu wskazał, że Syndyk dokonał likwidacji całego majątku masy dłużnika.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy można uznać za koszty uzyskania przychodu i odpisać jako nieściągalne wierzytelności wskazane na wyciągu z listy wierzytelności (opatrzone klauzulą wykonalności), jeśli wierzytelności te zostały zarachowane jako przychody należne i których nieściągalność została udokumentowana postanowieniem Sądu o ukończeniu postępowania upadłościowego względem dłużnika.

Zdaniem wnioskodawcy, ma prawo zakwalifikować jako koszty uzyskania przychodu wierzytelności (zarachowane jako przychody należne) niezaspokojone przez upadłego, a zgłoszone w toku postępowania upadłościowego. Art. 23 ust. 1 pkt 20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych uznaje za koszty uzyskania przychodu wierzytelności nieściągalne, które uprzednio zostały zarachowane jako przychody należne i których nieściągalność została uprawdopodobniona postanowieniem Sądu o ukończeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku. Z kolei art. 368 ust. 1 ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze stanowi, iż w sprawach w których postępowanie upadłościowe obejmowało likwidację majątku Sąd po wykonaniu ostatecznego planu podziału stwierdzi zakończenie postępowania upadłościowego. W przedmiotowej sprawie, podatnik uzyskał odpis postanowienia Sądu o ukończeniu postępowania upadłościowego prowadzonego wobec dłużnika. Z uzasadnienia tegoż postanowienia jasno wynika, że majątek dłużnika został zlikwidowany. Wobec powyższego, zdaniem wnioskodawcy dysponuje dowodem wystarczającym do uprawdopodobnienia nieściągalności wierzytelności. W konsekwencji ma prawo odliczyć niezaspokojone wierzytelności jako koszty uzyskania przychodów.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Stosownie natomiast do treści art. 23 ust. 1 pkt 17 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako przedawnione. Zauważyć przy tym należy, iż kwestie związane z przedawnieniem roszczeń o świadczenia, w tym związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), których wykładnia nie może być przedmiotem interpretacji indywidualnej, bowiem przepisy tej ustawy nie są przepisami prawa podatkowego w rozumieniu art. 3 pkt 2 w związku z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.

W myśl art. 23 ust. 1 pkt 20 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, z wyjątkiem takich wierzytelności nieściągalnych, które uprzednio na podstawie art. 14 zostały zarachowane jako przychody należne i których nieściągalność została uprawdopodobniona.

Z kolei przepis art. 23 ust. 2 ww. ustawy stanowi, iż za wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 20, uważa się te wierzytelności, których nieściągalność została udokumentowana:

W art. 23 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca dokonał ścisłego i wyczerpującego wyliczenia jakimi środkami można dokumentować nieściągalność wierzytelności. Jest to wyliczenie kompletne, co oznacza, że jakikolwiek inny dokument niż wymieniony w tych przepisach nie może skutecznie udokumentować faktu nieściągalności wierzytelności. Uznanie wierzytelności za nieściągalną może więc nastąpić wyłącznie w wymienionych przypadkach.

Udokumentowanie nieściągalności wierzytelności w inny sposób niż wskazany w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie skutkuje powstaniem prawa do zaliczenia ich wartości do kosztów uzyskania przychodów w podatku dochodowym.

Artykuł 23 ust. 2 ww. ustawy zawiera katalog orzeczeń, których wydanie przez właściwy organ pozwala uznać nieściągalność danej wierzytelności za uprawdopodobnioną. Wśród nich znajduje się także postanowienie sądu o ukończeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku.

W świetle powyższych przepisów zaliczenie nieściągalnej wierzytelności w ciężar kosztów uzyskania przychodów możliwe jest tylko wtedy, gdy zostaną spełnione łącznie następujące warunki:

Jeżeli zatem, wskazane we wniosku wierzytelności spełniają ww. warunki, mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej.

Zauważyć jednocześnie należy, iż zgodnie z art. 14 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Dlatego też, w świetle ww. przepisów, jeżeli w kwocie nieściągalnej wierzytelności zawarty jest podatek od towarów i usług, to do kosztów uzyskania przychodów można zaliczyć wyłącznie wierzytelność w kwocie netto (tj. kwocie pomniejszonej o ten podatek). Należny podatek od towarów i usług, zawarty w kwocie wierzytelności nie podlegał bowiem zaliczeniu do przychodów należnych. Dlatego też, zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 20 ww. ustawy, nie może być zaliczony do kosztów uzyskania przychodów.

Mając na uwadze przedstawiony przez Wnioskodawcę stan faktyczny oraz obowiązujący stan prawny, stwierdzić należy, iż w przypadku gdy wierzytelność została wcześniej zaliczona do przychodów należnych na podstawie art. 14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie jest przedawniona w myśl przepisów Kodeksu Cywilnego a jej nieściągalność została udokumentowana postanowieniem Sądu o zakończeniu postępowania upadłościowego, z którego jasno wynika że majątek dłużnika został zlikwidowany, to wierzytelność ta będzie mogła stanowić koszt uzyskania przychodów prowadzonej działalności gospodarczej, jednakże wyłącznie w kwocie netto (tj. kwocie pomniejszonej o należny podatek od towarów i usług).

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.