IBPB/II/1/415-427/09/MK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 12 maja 2009 r. (wpływ do tut. Biura w dniu 12 maja 2009 r.), uzupełnionym w dniu 24 czerwca 2009 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zasądzenia na rzecz małoletniej córki odsetek od zadośćuczynienia i odszkodowania z tytułu uszczerbku na zdrowiu, wypłaconych na konto jej ojca - jest nieprawidłowe.

W dniu 12 maja 2009 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zasądzenia na rzecz małoletniej córki odsetek od zadośćuczynienia i odszkodowania z tytułu uszczerbku na zdrowiu, wypłaconych na konto jej ojca.

Z uwagi na braki formalne wniosku pismem z dnia 15 czerwca 2009 r. Znak: IBPB II/1/415-427/09/MK wezwano wnioskodawcę do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono w dniu 24 czerwca 2009 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Szpital w 1999 r. doprowadził do utraty zdrowia córki wnioskodawcy. Córka stała się osobą całkowicie niesamodzielną, z głębokim upośledzeniem umysłowym, paraliżem wszystkich kończyn, przełyku - karmienie sondą, brakiem słuchu, wzroku. Orzeczeniem Sądu Apelacyjnego z 2008 r. na rzecz małoletniej powódki zostały zasądzone kwoty z tytułu zadośćuczynienia i zwrotu poniesionych kosztów dotyczących zwiększonych nakładów na utrzymanie dziecka niepełnosprawnego. Niezależnie od zwrotu kosztów została przyznana renta. Od powyższych kwot orzeczeniem Sądu Apelacyjnego z września 2008 r. przyznano odsetki od kwoty odszkodowania. Powyższe kwoty zostały wpłacone na konto wnioskodawcy.

Wnioskodawca nie posiada swoich oszczędności, jak również papierów wartościowych. Jedynie małoletnia córka wnioskodawcy posiada zasądzoną kwotę, z której wnioskodawca musi pokrywać koszty leczenia i rehabilitacji oraz zakupu sprzętu do rehabilitacji do końca jej życia. Wnioskodawca pracując za granicą musi ponosić znaczne wydatki na wynajem mieszkania i utrzymania, które są znacznie wyższe niż w Polsce. Musi również bywać u żony i dziecka co jakiś czas, co wiąże się z kosztami transportu.

Według wnioskodawcy, odsetki otrzymane od zadośćuczynienia i odszkodowania z tytułu uszczerbku na zdrowiu zasadniczo się różnią od odsetek występujących między dwoma firmami np. produkcyjnymi czy wykonawczymi, które są w stanie "odrobić" dość szybko te odsetki. W sprawie córki wnioskodawcy, która będzie kaleką do końca życia, pomniejszając otrzymane kwoty powoduje się kolejną przyczynę pogorszenia warunków jej ciągłej opieki i leczenia.

Wnioskodawca przez kilka lat ponosił znaczne wydatki na niepełnoletnia córkę, przez co również zadłużył się. Ze swojej pracy utrzymuje nie tylko siebie, ale też żonę, która nie posiada własnych źródeł utrzymania. Podjąć pracy nie może ze względu na konieczność sprawowania całodobowej opieki nad małoletnią powódką całkowicie niesamodzielną, co wynika z uzasadnienia zaskarżonego wyroku.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy odsetki od zadośćuczynienia i odszkodowania z tytułu uszczerbku na zdrowiu zasądzone na rzecz małoletniej córki, a wypłacone na konto jej ojca są zwolnione od podatku dochodowego od osób fizycznych.

Zdaniem wnioskodawcy, w przedstawionej sytuacji nie należy płacić podatku od tego typu odsetek, gdyż krzywdę jaką wyrządzono córce nie należy powiększać przez opodatkowanie pieniędzy otrzymanych w wyniku wielkiej tragedii jaką wyrządził córce szpital.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2008 r. wynika, iż wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań:

Zauważyć należy, że z dniem 1 stycznia 2009 r. cytowany powyżej przepis uległ zmianie i zgodnie z jego nowym brzmieniem wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

Zadośćuczynienie, analogicznie jak odszkodowanie, jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającego na naprawieniu szkody. Zadośćuczynienie i odszkodowanie ma służyć naprawieniu uszczerbku jakiego doznaje poszkodowany we wszelkiego rodzaju dobrach przez prawo chronionych (zarówno materialnych jak i niematerialnych).

Stosownie natomiast do treści art. 21 ust. 1 pkt 3c ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są odszkodowania w postaci renty otrzymane na podstawie przepisów prawa cywilnego w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, przez poszkodowanego, który utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej, albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość.

W myśl z art. 444 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu.

Jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty (art. 444 § 2 ww. Kodeksu).

Przepis art. 445 § 1 ww. Kodeksu cywilnego stanowi, iż w wypadkach przewidzianych w artykule poprzedzającym sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Sąd Apelacyjny na rzecz małoletniej córki wnioskodawcy zasądził odszkodowanie, zadośćuczynienie oraz rentę z tytułu uszczerbku na zdrowiu. Sąd zasądził również odsetki od zadośćuczynienia i odszkodowania.

W związku z powyższym kwoty wypłaconych dla małoletniej córki na konto wnioskodawcy - ojca - zadośćuczynienia i odszkodowania a także renty, stanowią przychód podlegający zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym na mocy art. 21 ust. 1 pkt 3b i 3c ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Odnosząc się natomiast do kwestii odsetek za zwłokę stwierdzić należy, że instytucję prawną odsetek za zwłokę reguluje art. 481 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe.

Odsetki nie są wliczane do wartości odszkodowania. Zgodnie bowiem z treścią art. 20 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 z późn. zm.) do wartości przedmiotu sporu nie wlicza się odsetek, pożytków i kosztów, żądanych obok roszczenia głównego. Przepis ten ma zastosowanie do odsetek ustawowych, z którymi zasądzono świadczenia główne - co miało miejsce w stanie faktycznym przedstawionym we wniosku.

Analizując treść powyższych przepisów należy zauważyć, iż nie można utożsamiać odsetek za zwłokę z odszkodowaniem (naprawieniem szkody). Istota odszkodowania związana jest z naprawieniem szkody i stanowi instytucję odrębną od odsetek za zwłokę. Wierzyciel może ich żądać dopiero, jeżeli dłużnik opóźni się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego. Odsetki mają charakter uboczny względem świadczenia głównego - są skutkiem nie wykonania zobowiązań.

Z tych względów wyłączenie z opodatkowania należności głównej nie oznacza, iż wolne od podatku są także odsetki od niej naliczone. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie przewiduje zwolnienia od podatku odsetek od ww. świadczeń - zwalnia od opodatkowania jedynie odszkodowania, tj. świadczenia polegające na naprawieniu szkody na rzecz poszkodowanego.

Na zasadzie wyjątku w art. 21 ust. 1 pkt 95 ww. ustawy zostały zwolnione z podatku jedynie odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzeń i świadczeń z tytułów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, t. j. stosunku służbowego, stosunku pracy, w tym spółdzielczego stosunku pracy, członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, pracy nakładczej, emerytury lub renty.

Ponieważ w przedmiotowej sprawie źródłem odszkodowania i zadośćuczynienia nie jest żaden z wymienionych w tym przepisie stosunków prawnych, wypłacone odsetki stanowić będą przychód z innych źródeł o którym mowa w art. 20 ust. 1 ww. ustawy i jako nie wymienione w katalogu zwolnień określonym w art. 21 ust. 1 cytowanej ustawy będą podlegały opodatkowaniu na zasadach ogólnych tj. według skali podatkowej.

Wobec powyższego należy stwierdzić, że stanowisko wnioskodawcy dotyczące możliwości zwolnienia z opodatkowania zasądzonych na rzecz małoletniej córki odsetek od zadośćuczynienia i odszkodowania jest nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.