IBPB-2-2/4511-532/15/MMa

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 5 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. poz. 643) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z 8 września 2015 r. (data otrzymania 14 września 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sposobu opodatkowania przychodów uzyskiwanych z najmu nieruchomości - jest prawidłowe.

W dniu 14 września 2015 r. otrzymano ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sposobu opodatkowania przychodów uzyskiwanych z najmu nieruchomości.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca w 2014 r. w drodze dziedziczenia nabył udział 1/6 prawie własności nieruchomości zabudowanej. Pozostałymi współwłaścicielami są dzieci Wnioskodawcy (również udział 1/6).

W stosunku do pozostałego udziału #189; w prawie własności ww. nieruchomości toczy się postępowanie sądowe w przedmiocie stwierdzenia zasiedzenia na rzecz Wnioskodawcy oraz jego dzieci.

Ww. nieruchomość nie jest w chwili obecnej objęta jakimkolwiek podziałem (również quoad usum). Część pomieszczeń należących do owej nieruchomości jest przedmiotem umów najmu. Wnioskodawca (oraz jego dzieci) pobierają z tego tytułu przychody, ponosząc jednocześnie wydatki związane z remontami całej nieruchomości (w tym części wspólnych).

Umowy najmu nie są zawierane w ramach działalności gospodarczej.

Jedno z pomieszczeń znajdujących się w nieruchomości jest wykorzystywane przez syna Wnioskodawcy na potrzeby jego działalności gospodarczej - niemniej sam Wnioskodawca takiej działalności nie prowadzi.

W związku z powyższym stanem faktycznym następujące pytanie:

Czy w opisanej sytuacji prawidłowym rozwiązaniem będzie opodatkowanie przez Wnioskodawcę otrzymywanych z tytułu najmu dochodów zgodnie z dyspozycją art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w tym dochodów z najmu pomieszczeń przypadających na udział we własności objęty postępowaniem w przedmiocie zasiedzenia.

Zdaniem Wnioskodawcy, stosownie do treści art. 10 ust. 1 pkt 6 w związku z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze. W związku z faktem, że Wnioskodawca (wraz z pozostałymi współwłaścicielami) otrzymuje całość pieniędzy z tytułu najmu (również z części nieruchomości, w stosunku do której toczy się postępowanie o zasiedzenie) jak również ponosi koszty związane z utrzymaniem całej nieruchomości, ma obowiązek opodatkować całość dochodu z tego tytułu.

Jednocześnie z uwagi na fakt, że Wnioskodawca nie prowadzi działalności gospodarczej, może zakwalifikować dochody z tytułu najmu do tzw. najmu prywatnego, o którym mowa w treści art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Przepis art. 10 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) zawiera katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Wyliczenie tytułów powstawania źródeł przychodów ma na celu pogrupowanie tych źródeł według podobnego charakteru, co następnie skutkuje zróżnicowanym traktowaniem tychże źródeł. Ustalenie, z jakiego źródła pochodzi przychód, ma ogromne znaczenie dla ustalenia chociażby takich kwestii, jak ustalenie sposobu opodatkowania przychodu, możliwości odliczenia kosztów jego uzyskania itp. W pewnych sytuacjach możliwe jest występowanie wątpliwości, do jakiego źródła przychodów należy zakwalifikować danego rodzaju przychód. Jeden i ten sam przychód stanowić może przychód wyłącznie z jednego źródła. Nie jest możliwa sytuacja, w której ten sam przychód będzie np. zakwalifikowany częściowo do jednego źródła, a częściowo do innego.

I tak zgodnie z art. 10 ust. 1 ww. ustawy - odrębnymi źródłami przychodów są określone w pkt 3 i 6 tego przepisu:

* pozarolnicza działalność gospodarcza,

* najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą.

Pojęcie działalności gospodarczej zostało zdefiniowane w art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym przepisem - za pozarolniczą działalność gospodarczą uważa się działalność zarobkową, wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową, polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż, polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych - prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9 ustawy.

Przy czym przychodem z działalności gospodarczej są również przychody z najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy oraz innych umów o podobnym charakterze, składników majątku związanych z działalnością gospodarczą (art. 14 ust. 2 pkt 11 ww. ustawy). Przepis ten koreluje z brzmieniem art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dotyczącym źródła przychodu, jakim jest najem, wykluczając z tego katalogu składniki majątku związane z działalnością gospodarczą.

Tak więc działalność gospodarcza to taka działalność, która:

Na tle przedstawionych regulacji prawnych stwierdzić należy, że najem stanowi odrębne od działalności gospodarczej źródło przychodu (art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych), choć może także istnieć najem, który prowadzony jest w ramach działalności gospodarczej (art. 10 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy). Co do zasady wybór kwalifikacji i sposób rozliczenia przychodów z najmu ustawodawca pozostawił osobie oddającej rzeczy w najem. Jednak m.in. w przypadku, gdy przedmiotem najmu są składniki majątku związane z działalnością gospodarczą, zgodnie z treścią cytowanego wcześniej art. 14 ust. 2 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wynajmowanie nieruchomości zaliczane jest do źródła przychodów jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza. Dlatego też nie w każdym przypadku podatnik może sam zaliczyć wynajmowanie nieruchomości do majątku prywatnego lub związanego z działalnością gospodarczą.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca nabył w 2014 r. w drodze dziedziczenia udział 1/6 w nieruchomości zabudowanej. Pozostałymi współwłaścicielami ww. nieruchomości są dzieci Wnioskodawcy (również w udziałach po 1/6). Ponadto Wnioskodawca zaznaczył, że w stosunku do udziału #189; w opisanej powyżej nieruchomości toczy się postępowanie o stwierdzenie zasiedzenia na rzecz ww. współwłaścicieli. Z uwagi na okoliczność, że część pomieszczeń należących do tej nieruchomości jest obecnie wynajmowana, Wnioskodawca i jego dzieci pobierają z tytułu najmu nieruchomości czynsz. Umowy najmu nie są zawierane w wyniku prowadzenia działalności gospodarczej. Wątpliwości Wnioskodawcy sprowadzają się do sposobu opodatkowania przychodów z najmu oraz do tego czy od całej kwoty otrzymanej na podstawie umowy najmu nieruchomości, w tym od kwoty przypadającej na udział objęty postępowaniem o zasiedzenie, należy odprowadzić podatek dochodowy od osób fizycznych.

W tym miejscu wyjaśnić należy, że Wnioskodawca będąc współwłaścicielem omawianej nieruchomości w udziale 1/6 posiada udział wynoszący 1/6 w każdym metrze kwadratowym każdego pomieszczenia znajdującego się w ww. budynku. To zaś oznacza, że Wnioskodawcy nie przysługuje wyłączne prawo do jakiegoś konkretnego pomieszczenia znajdującego się w ww. budynku odpowiadające jego udziałowi w nieruchomości (1/6), lecz Wnioskodawca posiada takie samo prawo do każdego pomieszczenia określone wielkością jego udziału w nieruchomości.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz cytowane przepisy prawa stwierdzić należy, że skoro Wnioskodawca posiada udział 1/6 w nieruchomości zabudowanej, który nabył w drodze dziedziczenia i udział ten nie stanowi składnika majątku związanego z działalnością gospodarczą Wnioskodawcy, to przychody uzyskiwane z tytułu najmu pomieszczeń należących do tej nieruchomości można zakwalifikować do źródła przychodów, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. tzw. najmu prywatnego.

Podsumowując jeżeli w istocie Wnioskodawca będzie wynajmował pomieszczenia w nieruchomości, w której posiada udział 1/6, który to udział jest składnikiem jego majątku osobistego nie związanym z działalnością gospodarczą, to uzyskiwane z tego tytułu przychody mogą być kwalifikowane jako przychody ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a zatem mogą podlegać opodatkowaniu według tzw. skali podatkowej albo ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych określonym w ustawie z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 144, poz. 930 z późn. zm.).

W myśl bowiem art. 9a ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - dochody osiągane przez podatników ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 6, są opodatkowane na zasadach określonych w ustawie, chyba że podatnicy złożą właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego pisemne oświadczenie o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, na zasadach określonych w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym.

I tak w przypadku wyboru formy opodatkowania na zasadach ogólnych zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3 i art. 30f są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W myśl art. 8 ust. 1 ww. ustawy - przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku (udziału) oraz, z zastrzeżeniem ust. 1a, łączy się z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1. W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku (udziału) są równe.

Podstawą uzyskiwania przychodów z tytułu najmu jest zawarcie pomiędzy stronami stosownej umowy. Strony umowy określają w niej wysokość czynszu, który stanowi przychód w rozumieniu przepisów prawa podatkowego. Jednakże aby powstał przychód po stronie wynajmującego muszą zaistnieć przesłanki określone w wyżej przywołanym art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, czyli czynsz musi zostać otrzymany lub postawiony do dyspozycji wynajmującego.

Natomiast w myśl art. 2 ust. 1a ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne - osoby fizyczne osiągające przychody z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze, jeżeli umowy te nie są zawierane w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, mogą opłacać ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.

Stosownie do art. 6 ust. 1a ww. ustawy - opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych podlegają otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze.

W myśl art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. a ww. ustawy - ryczałt od przychodów ewidencjonowanych wynosi 8,5% przychodów, o których mowa w art. 6 ust. 1a, tj.m.in. przychodów z najmu.

Mając na względzie powyższą argumentację prawną oraz przedstawiony we wniosku stan faktyczny stwierdzić należy, że przychód z tytułu najmu pomieszczeń należących do opisanej we wniosku nieruchomości może zostać zakwalifikowany jako przychód z tzw. najmu prywatnego. Przychód ten powstanie dla Wnioskodawcy z dniem wypłaty lub postawienia do dyspozycji środków pieniężnych przez najemcę. Jeżeli w istocie z zawartych umów najmu wynika, że stronami tych umów jest Wnioskodawca i jego dzieci (a nie jeszcze inne osoby będące jej współwłaścicielami) to podstawą opodatkowania dla Wnioskodawcy będzie w omawianej sprawie cała kwota czynszu przypadająca proporcjonalnie na Wnioskodawcę (pozostała część przychodu przypada na jego dzieci). Przy czym przy określeniu podstawy opodatkowania nie ma znaczenia czy opodatkowanie przychodu przez Wnioskodawcę nastąpi na zasadach ogólnych czy też Wnioskodawca wybierze opodatkowanie przychodu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. W obu przypadkach podstawę opodatkowania stanowi kwota otrzymana od najemcy proporcjonalnie przypadająca na Wnioskodawcę. Zatem jeżeli kwota otrzymana od najemcy przez Wnioskodawcę obejmuje również czynsz jaki przypada na udział, w stosunku do którego toczy się postępowanie o stwierdzenie zasiedzenia to również ten przychód będzie podlegał opodatkowaniu u Wnioskodawcy w części przypadającej na niego.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym uzyskiwane przez niego przychody mogą zostać zakwalifikowane do tzw. najmu prywatnego określonego w art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega cała kwota otrzymana przez niego, tj. również ta część jaka przypada na udział w nieruchomości, w stosunku do którego toczy się postępowanie o stwierdzenie zasiedzenia, należało uznać za prawidłowe.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) - w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie - w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.