IBPB-2-2/4511-489/15/AK - Ustalenie skutków podatkowych objęcia certyfikatów inwestycyjnych zamkniętego funduszu inwestycyjnego za wkład pieniężny.

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 27 listopada 2015 r. Izba Skarbowa w Katowicach IBPB-2-2/4511-489/15/AK Ustalenie skutków podatkowych objęcia certyfikatów inwestycyjnych zamkniętego funduszu inwestycyjnego za wkład pieniężny.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 5 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. poz. 643) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z 8 września 2015 r. (data otrzymania 10 września 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych objęcia certyfikatów inwestycyjnych zamkniętego funduszu inwestycyjnego za wkład pieniężny - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 10 września 2015 r. otrzymano ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych objęcia certyfikatów inwestycyjnych zamkniętego funduszu inwestycyjnego za wkład pieniężny.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest osobą fizyczną podlegającą w Polsce opodatkowaniu od całości swoich dochodów. Wnioskodawca rozważa objęcie certyfikatów inwestycyjnych nowej emisji zamkniętego funduszu inwestycyjnego z siedzibą w Polsce. Może się tak zdarzyć, że cena emisyjna każdego certyfikatu inwestycyjnego nowej emisji będzie niższa niż wartość aktywów netto funduszu przypadająca na certyfikat inwestycyjny (według ostatniej wyceny aktywów tego funduszu). W wyniku złożenia zapisu na certyfikaty inwestycyjne i przydziału tych certyfikatów przez towarzystwo funduszy inwestycyjnych, Wnioskodawca objąłby certyfikaty o wartości aktywów netto funduszu zamkniętego przypadających na każdy certyfikat wyższej niż cena emisyjna wpłacona w pieniądzu na każdy certyfikat. Cena emisyjna certyfikatów nowej emisji, niższa niż wartość aktywów netto funduszu przypadających na certyfikat inwestycyjny według ostatniej wyceny aktywów, byłaby ustalona na podstawie decyzji organów funduszu i towarzystwa funduszy inwestycyjnych zarządzającego funduszem, zgodnie ze statutem i stanowiłaby element warunków emisji certyfikatów. Wpłata ceny emisyjnej certyfikatów nowej emisji miałaby być dokonana w walucie polskiej (nie w instrumentach finansowych) na rachunek bankowy i w terminie określonym w warunkach emisji certyfikatów inwestycyjnych.

W związku z powyższym zdarzeniem zadano następujące pytanie.

Czy objęcie przez Wnioskodawcę nowo emitowanych certyfikatów inwestycyjnych zamkniętego funduszu inwestycyjnego z siedzibą w Polsce, w przypadku gdy cena płatna jest w pieniądzu i ustalona jest dla każdego certyfikatu nowej emisji w kwocie niższej niż wartość aktywów netto funduszu przypadających na certyfikat inwestycyjny (według ostatniej wyceny aktywów tego funduszu), skutkuje powstaniem przychodu podatkowego u Wnioskodawcy na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawcy, objęcie przez niego nowo emitowanych certyfikatów inwestycyjnych zamkniętego funduszu inwestycyjnego z siedzibą w Polsce, w przypadku gdy cena emisyjna certyfikatów płatna jest w pieniądzu i ustalona jest dla każdego certyfikatu nowej emisji w kwocie niższej niż wartość aktywów netto funduszu przypadająca na certyfikat inwestycyjny (według ostatniej wyceny aktywów tego funduszu), nie skutkuje powstaniem przychodu podatkowego u Wnioskodawcy na gruncie przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wnioskodawca wskazał, że wniosek taki potwierdzony jest interpretacją indywidualną wydaną w podobnej sprawie przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach, Znak: IBPBII/2/415-743/14/JG.

Zgodnie natomiast z orzeczeniami: Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 8 marca 2013 r., sygn. akt II FSK 1479/11 oraz Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 7 czerwca 2013 r., sygn. akt I SA/Kr 441/13 - pochodny instrument finansowy w postaci certyfikatu inwestycyjnego nie zastępuje pieniądza, nie stanowi postaci jego zamiennika czy substytutu, a więc nie jest wartością pieniężną, o której mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych a więc jego objęcie nie podlega opodatkowaniu na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a w związku z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym os osób fizycznych, ponieważ uzyskanie (objęcie) z tytułu wpłat certyfikatów inwestycyjnych nie stanowi przychodu podatkowego, o którym mowa w wymienionych przepisach. Objęcie pochodnego instrumentu finansowego w zamian za zapłatę ceny emisyjnej w pieniądzu o wartości niższej niż wartość certyfikatów inwestycyjnych funduszu według ostatniej wyceny nie stanowi przychodu, o którym mowa w art. 18 i art. 20 ww. ustawy. Certyfikaty inwestycyjne jako papiery wartościowe objęte dyspozycją art. 11 i art. 17 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie stanowią innych praw majątkowych, o których mowa w art. 18 tej ustawy.

Objęcie certyfikatów inwestycyjnych nie spełnia warunków przychodu z innych źródeł zawartego w art. 20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wniosek taki wynika również z uzasadnień wskazanych powyżej wyroków sądów oraz wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego (wydanego na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych) z 19 października 2010 r. sygn. akt II FSK 1047/09, w którym Sąd stwierdził, że przychodem jest tylko takie przysporzenie majątkowe, które ma charakter trwały, a przez to prawnie uchwytny. Ostateczna wartość certyfikatów inwestycyjnych powstaje (doznaje konkretyzacji) na drugim etapie procesu inwestycji. W momencie wniesienia udziałów/papierów wartościowych do funduszu zamkniętego, inwestor nie uzyskuje automatycznie realnego przysporzenia trwale powiększającego jego aktywa i stanowiącego przychód w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przychód taki - zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego - powstaje dopiero na drugim etapie inwestycji, tj. w razie umorzenia certyfikatów (także w przypadku likwidacji funduszu), zbycia certyfikatów na rzecz osoby trzeciej albo wyjątkowo w następstwie wypłaty dochodów funduszu bez umarzania certyfikatów inwestycyjnych.

Ze względu na fakt, że samo objęcie certyfikatów inwestycyjnych za zapłatę ceny emisyjnej w pieniądzu nie stanowi przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych Wnioskodawca zajmuje stanowisko jak na początku wywodu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z brzmieniem przepisu art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 157 z późn. zm.) - fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze publicznego, a w przypadkach określonych w ustawie również niepublicznego, proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych, w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe.

Stosownie do przepisu art. 7 ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych - wpłaty do funduszu inwestycyjnego są dokonywane w formie pieniężnej.

W myśl przepisu art. 26 ust. 1 ww. ustawy - przyjmowanie zapisów na jednostki uczestnictwa albo na certyfikaty inwestycyjne funduszu inwestycyjnego rozpoczyna się nie wcześniej niż w dniu następującym po dniu doręczenia zezwolenia na utworzenie funduszu, a w przypadku funduszu, o którym mowa w art. 15 ust. 1a-w terminie określonym w statucie funduszu. Termin przyjmowania zapisów nie może być dłuższy niż 2 miesiące.

Zgodnie z art. 26 ust. 2 ustawy - osoby zapisujące się na jednostki uczestnictwa albo na certyfikaty inwestycyjne dokonują wpłat do funduszu inwestycyjnego i otrzymują pisemne potwierdzenie wpłat.

Fundusz inwestycyjny dokonuje wyceny aktywów funduszu, ustalenia wartości aktywów netto oraz wartości aktywów netto przypadających na jednostkę uczestnictwa lub certyfikat inwestycyjny (art. 8 ust. 1 ustawy).

Zgodnie z art. 28 ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych - wpłaty do funduszu inwestycyjnego są dokonywane na wydzielony rachunek bankowy lub rachunek papierów wartościowych towarzystwa prowadzony przez depozytariusza, z zastrzeżeniem ust. 2.

Przy czym warto podkreślić, że z art. 18 ust. 2 pkt 7 ww. ustawy wynika, że łączną wysokość wpłat do funduszu inwestycyjnego określa statut tego funduszu. Wpłaty te mają być jednak ustalone zgodnie z art. 15 ust. 2 lub ust. 4 ustawy. Natomiast w przypadku funduszu inwestycyjnego zamkniętego emitującego wyłącznie certyfikaty inwestycyjne, które zgodnie ze statutem funduszu nie będą oferowane w drodze oferty publicznej ani dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym, ani wprowadzone do alternatywnego systemu obrotu, to statut tego funduszu określa łączną nominalną wysokość wpłat do funduszu oraz sposób zbierania wpłat. Jednak fundusz inwestycyjny zamknięty emitujący certyfikaty inwestycyjne, które zgodnie ze statutem funduszu inwestycyjnego będą oferowane w drodze oferty publicznej lub dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym, lub wprowadzone do alternatywnego systemu obrotu, jest obowiązany, w terminie 14 dni od dnia wpisania funduszu do rejestru funduszy inwestycyjnych oraz od dnia zamknięcia każdej kolejnej emisji certyfikatów, do złożenia wniosku o dopuszczenie certyfikatów inwestycyjnych do obrotu na rynku regulowanym lub o wprowadzenie do alternatywnego systemu obrotu. Z kolejnych przepisów wynika, że fundusz inwestycyjny zamknięty może przyjmować wpłaty na certyfikaty inwestycyjne drugiej i następnych emisji (art. 130 ustawy). Nie rzadziej niż raz na 3 m-ce oraz na 7 dni przed rozpoczęciem przyjmowania zapisów na certyfikaty kolejnej emisji, a także w dniu wykupywania certyfikatów fundusz inwestycyjny zamknięty - w myśl art. 131 ustawy - dokonuje wyceny aktywów funduszu i ustala wartość aktywów netto oraz wartość aktywów netto przypadającą na certyfikat inwestycyjny. Kwestia ta ma istotne znaczenie, gdyż z art. 132 ust. 1 ustawy wynika, że cena emisyjna certyfikatów inwestycyjnych drugiej i następnych emisji nie może być niższa niż wartość aktywów netto funduszu przypadająca na certyfikat inwestycyjny według wyceny aktywów dokonanej na 7 dni przed dniem rozpoczęcia przyjmowania zapisów na certyfikaty kolejnej emisji, chyba że statut funduszu określi maksymalną wysokość różnicy między wartością aktywów netto funduszu przypadającą na certyfikat inwestycyjny według tej wyceny a ceną emisyjną certyfikatu kolejnej emisji. Z przepisu zatem wynika, że jest dopuszczalna sytuacja o jakiej mowa w opisie zdarzenia przyszłego we wniosku, a więc sytuacja, w której wartość emisyjna certyfikatu inwestycyjnego nowej emisji będzie niższa niż wartość aktywów netto funduszu przypadająca na certyfikat inwestycyjny. Dotyczy to jednak tylko takich przypadków, gdy statut funduszu określi maksymalnie wysokość różnicy między wartością aktywów netto funduszu przypadającą na certyfikat inwestycyjny według tej wyceny a ceną emisyjną certyfikatu kolejnej emisji.

Dalej należy wyjaśnić, że certyfikat inwestycyjny jest papierem wartościowym.

Papierami wartościowymi - w rozumieniu art. 5a ust. 11 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) - są papiery wartościowe, o których mowa w art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2010 r. Nr 211, poz. 1384 oraz z 2011 r. Nr 106, poz. 622, Nr 131, poz. 763 i Nr 234, poz. 1391).

W myśl przepisu art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 94) - ilekroć w ustawie jest mowa o papierach wartościowych rozumie się przez to:

a.

akcje, prawa poboru w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1030), prawa do akcji, warranty subskrypcyjne, kwity depozytowe, obligacje, listy zastawne, certyfikaty inwestycyjne i inne zbywalne papiery wartościowe, w tym inkorporujące prawa majątkowe odpowiadające prawom wynikającym z akcji lub z zaciągnięcia długu, wyemitowane na podstawie właściwych przepisów prawa polskiego lub obcego,

b.

inne zbywalne prawa majątkowe, które powstają w wyniku emisji, inkorporujące uprawnienie do nabycia lub objęcia papierów wartościowych określonych w lit. a, lub wykonywane poprzez dokonanie rozliczenia pieniężnego (prawa pochodne).

Odnosząc się w dalszej kolejności do wskazanych przez Wnioskodawcę źródeł przychodu wyjaśnić należy, że przepis art. 11 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 20 ust. 3 i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Certyfikat inwestycyjny pomimo tego, że odnosi się do niego określona, wyceniana przez fundusz inwestycyjny wartość (art. 8 ustawy o funduszach inwestycyjnych), nie jest polskim lub zagranicznym pieniądzem ani też wartością dewizową, nie stanowi również wartości pieniężnej z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ nie jest, tak w ogólności jak i w obrocie gospodarczym, substytutem pieniądza. Wnioskodawca nabywając zatem certyfikat inwestycyjny poniżej przypadającej na niego wartości aktywów netto funduszu nie otrzymuje pieniędzy ani wartości pieniężnych. Rodzi się zatem pytanie czy otrzymuje świadczenie nieodpłatne lub częściowo odpłatne. Na to pytanie należy odpowiedzieć przecząco.

Przepis art. 131 ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych dopuszcza sytuację, w której wartość emisyjna certyfikatu inwestycyjnego nowej emisji będzie niższa niż wartość aktywów netto funduszu przypadająca na certyfikat inwestycyjny. Taka okoliczność musi jednak wynikać wprost ze statutu. Zatem jeżeli sposób objęcia nowo emitowanych certyfikatów inwestycyjnych zamkniętego funduszu inwestycyjnego polegający na tym, że cena emisyjna certyfikatów ustalona jest dla każdego certyfikatu nowej emisji w kwocie niższej niż wartość aktywów netto funduszu przypadająca na certyfikat inwestycyjny - będzie wprowadzony statutem, który jednocześnie określi maksymalną wysokość różnicy i nie będzie ograniczał się do wskazania konkretnych osób uprawnionych do skorzystania z preferencji, lecz kierowany będzie do wszystkich potencjalnych chętnych do objęcia certyfikatów, to wówczas powstała różnica z tytułu zapłaty ceny emisyjnej certyfikatu niższej niż wartość certyfikatu inwestycyjnego według wyceny nie spowoduje wystąpienia po stronie Wnioskodawcy świadczenia nieodpłatnego lub częściowo odpłatnego skutkującego powstaniem źródła przychodu na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W takim bowiem przypadku należy uznać, że po stronie Wnioskodawcy nie doszło do szczególnego uprzywilejowania na tle innych nabywców certyfikatów skoro zasady obejmowania certyfikatów inwestycyjnych zostały określone tak samo dla wszystkich osób zainteresowanych skorzystaniem z nowej emisji prowadzonej przez fundusz na zasadach uregulowanych statutem. Tak więc objęcie certyfikatu inwestycyjnego nie jest nieodpłatnym świadczeniem ani świadczeniem częściowo odpłatnym, które mogłoby wywoływać przychód w rozumieniu art. 11 ww. ustawy.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - źródłem przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c). Katalog przychodów należących do kapitałów pieniężnych wymieniony został w art. 17 wyżej przywołanej ustawy, w myśl którego za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się m.in. należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, przychody z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych, z realizacji praw wynikających z papierów wartościowych, o których mowa w art. 3 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi oraz nominalną wartość udziałów (akcji) w spółce albo wkładów w spółdzielni, objętych w zamian za wkład niepieniężny. W art. 17 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mowa jest zatem o odpłatnym zbyciu, realizacji praw, objęciu w zamian za aport.

W przedstawionym we wniosku zdarzeniu przyszłym objęcie certyfikatu inwestycyjnego w zamian za walutę polską nie stanowi żadnego z tych zdarzeń a więc i nie rodzi przychodu podatkowego na gruncie przepisu art. 17 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Objęcie certyfikatu inwestycyjnego za wkład pieniężny nie stanowi również przychodu z praw majątkowych ani przychodu z innych źródeł.

Za przychód z praw majątkowych (art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) uważa się w szczególności przychody z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, praw do projektów wynalazczych, praw do topografii układów scalonych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również z odpłatnego zbycia tych praw.

Zgodnie zaś z art. 20 ust. 1 ww. ustawy - za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

W obu przepisach wprawdzie mamy do czynienia z katalogami otwartymi, jednak certyfikaty inwestycyjne są papierami wartościowymi, z których przychody rozliczane są według art. 17 ust. 1a nie art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Skoro objęcie certyfikatu poniżej przypadającej na niego wartości aktywów netto funduszu nie rodzi przychodu z nieodpłatnego świadczenia ani świadczenia częściowo odpłatnego, to nie ma również podstaw do stosowania art. 20 ww. ustawy.

Stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie - w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl