IBPB-2-2/4511-18/15/NG

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. poz. 643) w związku z § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z 3 kwietnia 2015 r. (data otrzymania 7 kwietnia 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości - jest prawidłowe.

W dniu 7 kwietnia 2015 r. otrzymano ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Zgodnie z postanowieniem Sądu z 25 sierpnia 1999 r. Wnioskodawca został spadkobiercą połowy spadku po dziadku. Przedmiotem spadku było prawo użytkowania wieczystego gruntu (działki). Działka była zabudowana budynkiem mieszkalnym oraz budynkiem gospodarczym. Pozostały udział #189; przysługiwał babce Wnioskodawcy. Spadek po babce nabyli jej dwaj synowie (w tym ojciec Wnioskodawcy).

Na podstawie postanowienia Sądu z 23 sierpnia 2007 r. została zniesiona współwłasność prawa użytkowania wieczystego ww. działki oraz współwłasność zabudowań na rzecz Wnioskodawcy.

Decyzją Prezydenta Miasta z 2 września 2009 r. przysługujące Wnioskodawcy prawo wieczystego użytkowania ww. nieruchomości zostało przekształcone w prawo własności. Wnioskodawca zbył odpłatnie nieruchomość 4 października 2014 r.

W związku z powyższym stanem faktycznym zadano następujące pytanie:

Czy w związku z odpłatnym zbyciem nieruchomości po upływie 5 lat od nabycia prawa użytkowania wieczystego, Wnioskodawcę obowiązuje zadeklarowanie tego faktu do urzędu skarbowego i zapłata podatku dochodowego.

Wnioskodawca uważa - opierając się na przepisach prawa podatkowego - że jest zwolniony zarówno od obowiązku deklarowania odpłatnego zbycia nieruchomości jak i z podatku dochodowego.

Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku zbycia nieruchomości, tj. gruntu wraz z zabudowaniami posadowionymi na gruncie stanowiącym własność po przekształceniu z prawa użytkowania wieczystego, termin pięcioletni należy liczyć od końca roku, w którym nabyto prawo wieczystego użytkowania. Tak więc w przypadku Wnioskodawcy prawo to nabył w 2007 r., zaś zbycie nieruchomości miało miejsce w 2014 r.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) - źródłem przychodu jest, z zastrzeżeniem ust. 2, odpłatne zbycie:

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości nastąpiło po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym miało miejsce nabycie lub wybudowanie - nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a przychód uzyskany z odpłatnego zbycia w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Wobec powyższego przepisu należy wyjaśnić, że w przypadku sprzedaży nieruchomości decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych uzyskanego z tego tytułu przychodu ma moment i sposób jej nabycia.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca, na podstawie postanowienia Sądu z 25 sierpnia 1999 r., w spadku po dziadku nabył udział #189; w prawie użytkowania wieczystego gruntu oraz w prawie własności posadowionych na tym gruncie budynków. Następnie w 2007 r. postanowieniem Sądu dokonano zniesienia współwłasności nieruchomości, w wyniku którego Wnioskodawca na wyłączną własność nabył prawo użytkowania wieczystego gruntów oraz prawo własności budynków posadowionych na tym gruncie. Z kolei w 2009 r. decyzją Prezydenta Miasta przysługujące Wnioskodawcy ww. prawo użytkowania wieczystego gruntu zostało przekształcone w prawo własności. W dniu 4 października 2014 r. Wnioskodawca zbył ww. zabudowaną nieruchomość.

W myśl art. 924 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 121 z późn. zm.) - spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego). Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Stosownie do art. 926 § 1 Kodeksu cywilnego - powołanie do spadku, czyli przekazanie w spadku majątku, wynika z ustawy albo z testamentu, jednakże dniem nabycia spadku przez spadkobiercę jest zawsze data śmierci spadkodawcy. Z kolei postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia. Istotny zatem dla podatku dochodowego jest dzień otwarcia spadku, czyli data śmierci spadkodawcy. W omawianej sprawie nabycie przez Wnioskodawcę spadku nastąpiło zatem w dniu śmierci dziadka, a nie z chwilą wydania przez Sąd postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku. Z uwagi na fakt, że postanowienie zostało wydane 25 sierpnia 1999 r. należy przyjąć, że nabycie spadku miało miejsce przed tą datą.

Z kolei celem postępowania o zniesienie współwłasności w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego jest nowe ukształtowanie prawa własności rzeczy, która stanowi przedmiot współwłasności. Zgodnie z art. 195 Kodeksu cywilnego - współwłasność jest instytucją prawa cywilnego polegającą na tym, że własność tej samej rzeczy przysługuje niepodzielnie kilku osobom. Współwłaścicielom przysługują części wspólnego prawa własności (tzw. udziały), którymi mogą swobodnie rozporządzać. Dopóki więc istnieje współwłasność można mówić tylko o istnieniu udziałów w tym prawie, o ich nabywaniu i zbywaniu, nigdy o prawie do części rzeczy, o jej zbywaniu bądź nabywaniu w częściach. Współwłaściciele mają swoje udziały w prawie, ale nie w rzeczy. Zgodnie z art. 210 i nast. Kodeksu cywilnego - każdy ze współwłaścicieli w każdym czasie może domagać się zniesienia współwłasności.

Zniesienie współwłasności nie stanowi nabycia rzeczy lub prawa wyłącznie wówczas, jeżeli nabyte na własność mienie mieści się w ramach udziału jaki przypadał byłym współwłaścicielom w rzeczy wspólnej i odbyło się bez spłat i dopłat. Gdy w wyniku zniesienia współwłasności udział danej osoby ulega powiększeniu mamy do czynienia z nabyciem, gdyż zwiększa się stan jej majątku osobistego. Jeżeli zatem w wyniku zniesienia współwłasności współwłaściciel nabywa nieruchomości lub prawa ponad udział, który uprzednio przysługiwał mu w nieruchomości lub prawie, to nabycie w drodze zniesienia współwłasności, w części przekraczającej ten udział, należy traktować jako nabycie w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem jeżeli w wyniku zniesienia współwłasności wystąpiło przysporzenie majątku ponad udział posiadany przed dokonaniem tej czynności oznacza to, że dla udziału w nieruchomości lub prawie nabytego w drodze zniesienia współwłasności ponad pierwotnie posiadany udział dniem nabycia będzie dzień, w którym nastąpiło zniesienie współwłasności.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca w wyniku zniesienia współwłasności nabył majątek o wartości przekraczającej jego udział w prawie użytkowania wieczystego gruntu oraz w prawie własności zabudowań posadowionych na tym gruncie, który mu przysługiwał przed zniesieniem współwłasności. Należy bowiem zauważyć, że Wnioskodawcy przysługiwał udział #189; w majątku objętym zniesieniem współwłasności. W wyniku zniesienia współwłasności Wnioskodawca nabył na wyłączną własność ww. prawo wieczystego użytkowania gruntu oraz prawo własności posadowionych na tym gruncie budynków - w całości. Zatem można z całą pewnością stwierdzić, że Wnioskodawca nabył majątek o wartości przekraczającej wartość jego udziału w majątku przed dokonaniem zniesienia współwłasności.

Podsumowując, z powyższych rozważań wynika, że ww. prawo wieczystego użytkowania gruntu oraz prawo własności posadowionych na tym gruncie budynków Wnioskodawca nabył w różnym czasie i w różny sposób:

* przed 25 sierpnia 1999 r. nabył udział #189; w drodze spadku po dziadku,

* w 2007 r. nabył udział #189; w wyniku zniesienia współwłasności.

Ponadto w niniejszej sprawie należy rozstrzygnąć, jaki wpływ na ustalenie daty nabycia przez Wnioskodawcę nieruchomości ma przekształcenie w 2009 r. prawa użytkowania wieczystego gruntu w prawo własności nieruchomości. Ponieważ przywołana ustawa o podatku dochodowym nie zawiera definicji nieruchomości, jak również nie reguluje kwestii prawa użytkowania wieczystego, w związku z tym należy odnieść się do przepisów prawa cywilnego.

I tak zgodnie z art. 46 § 1 Kodeksu cywilnego - nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności - sytuację taką przewidują przepisy o użytkowaniu wieczystym.

Pojęcie użytkowania wieczystego zawarte zostało w art. 232 § 1 Kodeksu cywilnego, który stanowi, że grunty stanowiące własność Skarbu Państwa położone w granicach administracyjnych miast oraz grunty Skarbu Państwa położone poza tymi granicami, lecz włączone do planu zagospodarowania przestrzennego miasta i przekazane do realizacji zadań jego gospodarki, a także grunty stanowiące własność jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków mogą być oddawane w użytkowanie wieczyste osobom fizycznym i osobom prawnym. Natomiast w myśl art. 235 § 2 Kodeksu cywilnego - przysługująca wieczystemu użytkownikowi własność budynków i urządzeń na użytkowanym gruncie jest prawem związanym z użytkowaniem wieczystym.

Z treści tych przepisów wynika, że użytkowanie wieczyste dotyczy gruntów stanowiących własność Skarbu Państwa, gminy lub związku międzygminnego, oddanych w użytkowanie wieczyste osobom fizycznym lub prawnym oraz że odrębną własność stanowią budynki wzniesione na gruncie Skarbu Państwa lub gminy przez wieczystego użytkownika.

Dalej należy zauważyć, że możliwe jest przekształcenie prawa użytkowania wieczystego, przysługującego osobom fizycznym będącym dotychczasowymi użytkownikami wieczystymi, w prawo własności. Zasady i tryb takiego przekształcenia reguluje ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności (Dz. U. z 2012 r. poz. 83).

W przypadku przekształcenia prawa wieczystego użytkowania w prawo własności za datę nabycia nieruchomości, o której mowa w przywołanym powyżej art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie można uznać momentu przekształcenia prawa wieczystego użytkowania w prawo własności na podstawie aktu administracyjnego, jakim jest decyzja administracyjna. Jest to bowiem tylko zmiana formy prawnej faktycznego prawa do nieruchomości. Nabycie prawa do nieruchomości następuje w chwili nabycia prawa wieczystego użytkowania.

Odnosząc powyższe wyjaśnienia do rozpatrywanej we wniosku sprawy stwierdzić należy, że zanim Wnioskodawca dokonał w 2014 r. odpłatnego zbycia, to wcześniej w 2009 r. prawo wieczystego użytkowania gruntu zostało przekształcone w prawo własności. Fakt, że przed sprzedażą nieruchomości prawo wieczystego użytkowania gruntu zostało przekształcone w prawo własności skutkuje tym, że Wnioskodawca na moment odpłatnego zbycia nie był już użytkownikiem wieczystym, lecz samoistnym właścicielem gruntu. Zatem momencie sprzedaży budynki znajdujące się na działce były częścią składową gruntu w myśl art. 48 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z tym przepisem ¬- z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w ustawie, do części składowych gruntu należą w szczególności budynki i inne urządzenia trwale z gruntem związane, jak również drzewa i inne rośliny od chwili zasadzenia lub zasiania.

Skoro zatem nabycie prawa wieczystego użytkowania gruntu, na którym posadowione są budynek mieszkalny i budynek gospodarczy nastąpiło odpowiednio w udziale #189; przed 25 sierpnia 1999 r. w spadku i w udziale #189; w 2007 r. w drodze zniesienia współwłasności, to odpłatne zbycie w 2014 r. prawa własności tej nieruchomości (zabudowanego gruntu) nabytego w wyniku decyzji administracyjnej o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności - nie stanowi dla Wnioskodawcy w ogóle źródła przychodu z uwagi na fakt, że od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie udziałów w nieruchomości (w prawie), tj. najpóźniej od końca 1999 r. i 2007 r. upłynął pięcioletni okres czasu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. To zaś oznacza, że na Wnioskodawcy nie ciąży obowiązek zapłaty podatku dochodowego z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości ani też nie ma on obowiązku poinformowania urzędu skarbowego o dokonanym odpłatnym zbyciu.

Stanowisko Wnioskodawcy należało zatem uznać za prawidłowe.

Do wniosku Wnioskodawca dołączył plik dokumentów. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest zobowiązany ani uprawniony do ich oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Wnioskodawcę i jego stanowiskiem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.